76j Mßtts^n'elli Dis«
PARS I. ca hujus fexti fæculi initia fucceflit nova
CAP. II. Colleâio, feu verfio canonum opera HDiosS
nyfii Exigui Abbatis Romani ; cui &• alia
fubjun&a eft Colle&io decretorum Pontifi-
cum Romanorum a Siricio ufque ad Ana-
rrj rrir ftafium. In Gallicana veto Ecclefia, noiia
Vide DtjJ. ajja CoHe£ti0 recepta fuit: ufque ad Caroli
^Gaiîicano Magni tempora ( de quo ex profèflb infra
Canonum difleremus ) prater antiquam:, qua ex O-
Codiçe . rientalibus confefta erat;: jquamque optixne
appelles Codicem Canonum ,Ecclefiæ uni-
verfæ: quoniam Canones ifti Orientales jus_>
veluti commune erat omnium Ecclefiarum
Orientalium & Occidentalism ; laitem poft-
Concilium Calchedonenfe. Quibus Canoni-
bus fuorum Conciliorum Canones adjun-
gentes particulars quæque Ecclefiæ , puta
Gallicana , Hifpana , BritaSmica &c. fuum
fibi propriumj Codicem compingebant . De
quo porro iftbrum Codieum intelliges , quod
in panno illo dicitur ÿ Au epiftola Leonis
Canonibus inferta. Gallicanus quippe Codex
Romanorum Pontificum .décréta non
continebat. Etfî enim ilia magni facerent,
pro data occafionè ufurparent in fuis
Gonciliis Galliarum Antiftites, non ea tarnen
in partem Gallicani Codicis evehe-
bant , nifi expreffe Canonibus fuis inferta
pro lege haberi fanciviffent Epifcopi in Sy-
nodum congregati : quemadmodum de In-
nocentii Papa I. epiftola ad Exuperium fa-
dum eft ab Àgathenfi Concilio can. 9.
Quod vero ad Dionyfianam Colle&ionem
fpeftat , vel ad aliam Dionyfiana antiquio-
rehx, in neutra epiftolam Leonis adverfus
Hilarium reperimus; neutra in ufu fuit in
Gallicanis Ecclefiis ante Caroli Magni tempora.
Non igitur fexto fæculo vivebat au-
&or hujus annotationis , cum nullæ tune
auäoräta Colle&iones exifterent , quibus
inferta effet laudata Leonis epiftola . Hanc
habet Golle&io exeufa. quæ Ifidori Merca-
toris nomirie circumfertur ( etfi earn in il-
lius MSS. Codicibus non invenerim ) fed
ante Caroli Magni tempora non eft édita
in lucem ; circa finem quippe oftavi fæculi
videri coepit , ut notât P. Pithoeus in
Gloffario Capitularium . Hac porro Ifidori
colle&ione paflim ufi funt Galliarum Epifcopi
in Synodis, quæ tempore Caroli Magni
, poftque ipfum habitæ funt , ficut &
aliarum etiam Ecclefiarum Synodi . Quas
imitati Colle&ores pofteriorum temporum
Burchardus , Yvo, Gratianus &c. eamdem
Ifidori Colleâionemamplexi funt, nullodif-
crimine habito epiftolarum , .quas impoftor
ille fuppofuit, aut ab alio fuppofitas obtrufit.
6.- Denique longe. recentiorem facit Romani
hiftoriam Gregorius Turonenfis, quam
hujus vitæ auftor : quem, ut incerti nomi-
mis , & in multis interpolatum Grégorio
poftponendum effe ducimus. Penficulatius
difculfimüs hanc vitæ S. Romani partem :
E D I T Ö R U M A D
1 Hoc capùt tefellirar in Obferv.part.i.c.2. &
3. Celidonium autem non Metropohtam,fed me-
E R T . V . APOLOG* 7 6 8
quoniam nulla alia ha&enus ratione dufti PARS f
funt, qui Celidonium Vefontionenfem Epi- CAP. jj
fcopum fecerunt, quam hujus au&bris te-
ftimonio; quod quam fublefta fidei fit , le-
&ori relinquo judicandum'.
Etfi vero inter pannum iftum & reliqiuum Quid de
vitae feriptum diftinximus, dum ilium Aib- tota Ro-
dititium arguimus, cetera non eft animus niani Vij
pro certis & indubitatis recipere; velut eft^ftatueiJ
illud’.quod refertur de ordinatione Romani |
per Hilarium fa6ta non longe a Vefontio-
ne. Quod fi fa£tum effet ab Arelatenfi Epi-
fcopo, eo magis contra Canones peccaffet ,
quod nullum jus prsetendere poterat, ex quo
ei Presbyteros in aliena Parochia ordinäre
liceret. Cum ergo hoc nec retulerit Hilarii
vita: feriptor, nec objecerit Hilarionvel Leo ^
vel Celidaniusv,, quem iftud latere, non po-
tuiffety exiftimandum eft feriptorem hujus
vitte id ex falfis rumoribus , vel i [populaci
opinione haufilfe , & incaute fefipto ;dedif-
fc . Si tarnen hoc prasftitit Hilarius, dico id
per Eucherium Lugdunenfem Epifcopum Hi-
lario licuiffe. Notum eft enim quam arfta
utrique intercederet neceffitudo , propter
quam ut Eucherio ab Hilario permiffum eft
ut Arauficans Synodo I. intereffet, ac fub-
feriberet cum Epifcopis Viennenfis.& vici-
narum Provinciarüm > ita Hilario ab Eucherio
conceffum ,: ut virum pietate infi-
gnem in Presbyterum confecraret in fua
Dicecefi Lugdunenli , cujus ditioni etiam
hodie fubjacet Jurenfe. Monafterium; a quo
cum nec Geneva, qua: eft Provincite Vien-
nenfis, nec Lugdunum, nec Vefontio plu-
rimum diftent, difficile non eft-creditu Hilarium
fua Provinciffi Ecclefias luftrantem,
cum Germano: Autiffiodorenfi & Eucherio
Lugdunenfi conveniffeJam vero ad alias
prabationes :pergaimusr;; quibus Celidonium
Vefontionenfium : Epifcopum non , fuiffe ,
immo nec alterius Metropolis civitatis.pro-
batum imus.
C A Pi; U T III.
Celidonium nec Vefontionenfium, nec cu/ufvis
Metropoleos Epifcopum fuiffe, ali'ts
arguments probatur.
INfirmato, quod ex vita S. Romani pro-
fertur teftimonio, nullum aliud fupereft,
quo 1 Metropolitana Vefontionenfium digni-
tas Celidonio poflit vindicari; fed nec ulla
eft ratio , qua: aliam ei Metropolim afli-
gnandam vel leviter probet; immo non eft
una quae ilium Metropolitanum nequaquam
fuiffe palam faciat.
Primum in narratione , quam de hoc ne-
gotio inftituit Leo in epiftola fua ad Vienneses,
& in ea ipfa epiftola parte, in qua
omnia congerit, qua contra Canones regu-
lafque difeiplina libi arrogarat, Leonis ju-
dicio,
N O T A T I O N E S .
rum fuiffe Epifcopum,qui primariæ- Sequanorum
urbi prafidebat, probabilius oftendimus c.y. n.8.
7 69 P r o $> H i l a
• ^5 I. dicio, Hilarius ; ne verbum; quidem legere
Çp.III. eft, ex quo de metropolitica Celidonii di-
\ j l ha* gnitate vel, leviftima fqfpicio. fuboriri poffit.
pLeode Ventilentur enim^ fyllabæ omnes ,, apicefque
•trop0*- capitis tertii,, in quo præfértim res Celi-
icaCf* donii aguntur : nihil tale occurret. Hanc
Pn‘‘ qp unicam noxam eo. loci imputât Hilario ,.
|tate‘ ,quod Epifcopum depofuerit,. tale nihil mei
rentem : quippe qui convi£fus non erat ejus
cciminis r propter quod depofitioriis poena
infligebatur. Arguit etiam eum , quod mul-
ta Obtient revecentiæ* Apoftolp Petro débita,
& facerdotali manfuetüdini contraria.
At quoad illam cauffam non ei objicit de-
fe$tum jurifdiftionis in . Celidonium ;] non
1 imminuta Metropolitan! ullius Epifcopi ju-
’ ra , non yiolatos.'aliena Provinciæ limites .•
qua omnia non omififfet, fed potius vim in
ill&T fcciffetmaximam> quibus temerata ma^
gis Nicanorum Canonum videretur aufto-
ritas' ac religio . Quemadmodum ubi Pro-
jeöi negotium vertat * ftatim Provinciarüm
diftinftos limites, opponit, quos Metropolitans
nefas fit tranfgredi . Quid fibi, inquit,
Hilarius quant in : aliena Provincta l &c.
Nihil tale urget in gratiam Celidonii: hoc
vero unum profert,..quo ilium injufte depo-
fitum arguat, manifefta teftium refponfione
patefaâam effe object adverfus Celidonium
criminis: falfitatem^. ;
j. . 2. Huic argumento ( quod etfi negativ
vûm tantummodo fit , decretorium tarnen
jo- videtur )i fuccedat affertorium. Quod S’. Leo
^tem metropoliticam in .Celidonio dignitatem non
jagno- agnoverit, fed potius. Celidonium metropo-
litica Hilarii potéftati fubje£tum fuiffe ultra
confeffus fit ,. evineunt Leonis verba ,
quibus declarat ad fuum effeftum perducen-
dam fuiffe Hilarii adverfus Celidonium fen-
tentiam, fi objeéfa, accepta in uxorem vidua
accufatio lègitimis ac fide dignis tefti-
bus probata fuiftet. Manfiffet namque in ilium
; inquit , prolata f ententia, fit ob/eclonim
veritas extitijfet'. Quid hoc ehimvero eft ,
nifi metropoliticis Hilarii juribus fubferibe-
re j! ejufdemque in . Celidonium jurifdiclio-
nem .fateri ? Quod neutiquam feciffet, fi Ce-
lidonius iifdern juribus potitus effet in ali-
qua Provincia ; prafertim. vero fi in Maxi-
_ ma Sequanorum +■ de qua fua ditioni fubji-
■ cienda ne per (omnium quidem cogitaverat
unquam Hilarius . Conceffum effet ve-
re Hilario jus ia alienam Prov.inciam, quod
abueo. male quafmum effe tarn acerbe obje-
dabatur. •
Probatiorteinri alram eruimus ex aliis
3 at ejufdem -epiftola verbis cap. 2. Nobifcum,
Jnnen- Hiquit, it a que recognofcat vefira fraternitas
Pro- Apofiolicam Sedan, pro fu ireverentia f ave-
*0nC1 ’ fir® etiam. Provincia Sacerdotibus , innume-
V m- ris relationibus effe eonfultam , & per di-
verfarum ( quemadmodum vetus confuetudo
pofeebat ) appellntionem caufjarum aut retra-
Bata^ aut confirmât a fuiffe judicia & c. Si
de Metropolita -, ve-1 de Epifeopo alterius
Provincia, quam Viennenfis , ejufque ^p-
pellatione ageretur, qüam ob cauffam Viennenfis
Provincia Epifcopos compellaret, ut
R I O A r e L A T . 7 7 0
in memoriam revocarent relationes conful-
tationefque a fuis, miffas , appellationefque
olim interpofitas ad Sedem Apoftolicam ex
antiqua il Lius Provinoia confuetudine ? Cur
potius appelUtiones; non commémorât ex
ilia Provincia delatas., cui jure metropoli-
tico, fi ita eft ut volunt, praerat Celido'-
nius ? Hoc non fecit Leo ; fed potius ex
Provincia Viennenfi appellationum exempla
arceffivit.- quia révérai quaftio erat de ap-
pellatione Epifcopi intra. illam Provinciam
conftituti..
4> Si non ex ea. fuiffet Celidonius , fed
ex Maxima Sequanorum r cur illius< potius
quam htÿôs^Pfôv-inciæ Epifcopos follicitavit
S. Leo Adverfus Hilarium 2. Cur ad Vien-
nenfes litteras, mittit,. noa ad Sequanos ,
quos utique facilius .erat’ ia Hilarium com-
movere ,,.ut pote. quos. nulla neceffitudine
fibi devinftos habebat, quam Viennenfes:,
qui Hilarium propter fummam fanftitatis.
do£lrinaque opinionem atque in rebus agen-
dis peritiam plurimum fufpiciebant?
At vero , inquies, revera feripfit S. >Lea
ad Epifcopos Maxima Sequanorum cujus
rei teftem habemus daéHffimum Sirmon-
dum, qui tom, i. Conqiliorum Gallia addenda
Notis fuis ad ealeem recenfens , ait
in vetere fcheda epiftolam, dequaagimusj
non ai' Viennwifis tantum Provincia , fed
etiam ad Maxima Sequanorum Epifcopos
miffam infexibi , hoc modo : DtleBijfimis
univerfis Epifcopi? per■ Provincias. Maximum
Sequanorum, & Vtennenfium conflitutis Leo .
Ego vetcren; illam fchedam , admodum ve-
tçrem non effe vehementer fufpicor, fed potius
ex eadem officina prodire, ac pannum
ilium adfeititium Vita t a Romani . Quis
porro chartulam incerta atatis. ac fidei an-
teponat omnibus exemplaribus. tam excufis,
quam manu exaratis, qui nobis hanc epiftolam
ha&enus fine Ulla mentione Epifco-
porum Maxima Sequanorum reprafenta-.
runt? 2. Qua ratione, fi ad hujus pariter
Provincia Epifcopos deftinata. effet , nihil
in ejus. ferie deprehenderetur , ex quo ad
eos fermonem fe habere fignificarçt Pontifex:
.at nullum extat , qüaqua patet hac
epiftola , vel leviffimum hujus rei vefti-
gium ; immo vero ubique; indieat fe. unius.
Provincia Viennenfis Epifcopos alloqui ; ut
cjjm in prafatione hac habet : Vefira fraternitas
recognofcat Apofiolicam Sedem a ve-
ftraetidm provincial Sacerdotibus & c. 3. Ipfa.
tituli forma impoftorem arguit. Quis enim
legit umquam ProvinGiam.Viennenfiuml 'Ta.m-
etfi legimus civ it at em Viennenfium , qua
a . Viennenfi bus populia incolitur , ficut &
Lugdunenfium , qua a Lugdunenfibus.., At
quemadmodum non dicitur Provincia Lugdunenfium
prima , Lugdunenfium fecunda
&c. ita numquam dida eft Viennenfium
provincia.* quia populi, qui Viennenfesap-
pellantur, non totam provinciam, cuidant
nomen ,• occupabant, fed modicam partem
prqviqcia, qua in dupdecim alios populos
dividebatur.
. Adverfus hanc noftram dc Celidonii E-
pifçcp» .
Sereda
Sinnondt:
-difcutl'
tur.