maritima , Hx in idignitätiim .conftitimntur fitb difpoßtione v ir i fpe*
Babilis V f am feptem frovihciarum . Vetuftior igitur Jfajasc j'eptem Provincia-
j.utn diyifio eft, quam .vulgo credrtur,; Sc hæ :feptem ex :illis quinque proféblæ
funt additione nulla, nçc ïolidam tantum Narbqnenfem comprehendebant lila-
quinque, ,quæ ex Aquitajiiarum , ,Sc Noveippopnlanse acceffiqne feptem pofte-
rius jfaâæ fuerint ., ut haétenus .apud eruditos obrinu'it.
•Objeaio n . Hic difficultatem moyebit quinque Provinciarum appellatio, quæ ;inve-
0 «tor., jjjtur .in .documentis, fcriptis fub .finem quarti fæculi, ;8c fub initium quinti, .uti
eft T^urinenfis Synodus habi,ta circa ;an. 401. Hac potiffimum 'ex caiilia fadl.um
eft ut fep^en^ .Provinciarum divifio poft initium fxculi quinti .fada credatur.,
jta .ut quinqueProvinçiæ , .quai vulgo .creduntur ,ex Narbonenfi folida conflate,
Aquitanjarum Sc l^pyempppulanæ .acceffïone -feptem evaferint.. Sed quoniam
Aquitanjam ,Sc Novempopulanam in quinque Prpvinciis fuiffe manifeftum feci-
mus -ex Phiiaftrio ; fola quinque Provinciarum .appellatio ficut probare nequit,
ex quinquq illis Provinciis per Advtitaniæ divifionem fex Provincias faélas fuif-
fe fpb Yglentiniano I.,, quas .Sextus Rufus diftinfte commémorât ; ita nequit
efficace, quin.çx jex ob noyam .divifionem fecundæ Narbonenfis duobus .quarti
•Cur quin- fæculi monumentis probatam feptem ..eflèdiæ fuerint. Quinque autem Provjnda-
que Pro- rum appellatio non folum poft .ejufmodi divkipnem ea de caufla perfeverare admen*
diu- -^uc Potu.ft, quia fubdivifio duplex Aquitaniæ 8c Narbonenfis jn duas in iifdera
tius inva- .quinque Prpvinciis faéta , nihil novi ndditamenti aliunde acceperit j ac idcirco '
luit, homines antiquæ irçutioni aflyeti., :eâmdem non dimiferunt" yerum etiam quia
fèptem ‘ Provinçiæ licet divifæ, nondum tarnen in unum corpus feptem Provinciarum
appellatione donatunj publica amftorjtate coaluerint,. Id .enim folum
Vide,Con-,contigit , lub Honoijo circa an. 407. cum Petronius Præfedlus Prætorio Gallia-
TOrïi hu r ,wm g?neialem fePfem Provinciarum convenlum fingulis annis Arelate cogendum
Zofjmi indixit : unde poft hanc publicam fanâionem quinque Provinciarum appellatio-
epîft. apud ni feptem Prpvinciarum .nomen fubftitui coepit.
Couftan- 12. Ceterum antiquior hasc feptem. Provinciarum divifio agnofci debuit e x
* 7 P l.ib^flo Provinciarum. .Romanarum , quem primi. ediderunt Andréas .Schotus 8c
Surita poft Antonini Itinerarium , recuiit Petrus Bejrtius torn. 2. Thefauri Geo-
grap|iiçi pag. 35. ;8ç emendatiorern ex Vaticano Reginæ MS. vulgayït Schele-
ftratjus,,tom. a. Antiq. Ecclef. in Append, pag. 54g. Hune libellum fub Theo-
dofip I. lucubratum oftèndit Cardinalis Norifius in .Epochîs Syromacedonum
Diftért. 4. c. i. & nihilominus feptem Provinçiæ in eo jam tum divifæ recen-
fentur. apte decem Provincias, quæ ad Gallias proprie diftas pertinent. Sed ne
quis forte, .px^ iplà feptem Provinciarum enumeratione hune libellum.pofteriorem
Nqfitia ’ .çontenijat , idipfum apertius .confirmât Notitia Veronenfis a V, Ch Maffejo
PfSvinc.M imprefl'a, quam fpb Theodofîo majore exàratam apertius demonftrare poftumus,
Ifiir licef . ex _unico_ quantumvis antiquiflimb .at indiligenti codice eruta, ali-
tiqué. T q»Ot errpribus Sc defeétibus non careaf • plura tarnen antiquîtatis indicia præ-
fert . primum in deferiptione Provinciarum Galliæ, duas tantum Lugdunenfes
exhibet, ut. .apud Sextum Rufum Sc Ammîanum Marcellinum ; ex quo anti-
quior cognolcitur , quam libellus Provinciarum antea laudatus, in quo quatuor
Lugduoenfés recenfentur • ac propterea tune exaratam fuiife patet, cum duæ
Lugdunénfes nondum dilïeéla; fuerunt in quatuor, immo ante quam difeinde-
rentur in tres ; quam .divifionem haeknus ignotam ex fingulari ( 1 ) infcrjptione
a Marehione Maffejo in Antiquitatibus Galliarum inferta colligi pofle credi-
mus., ,Dein.:in diqecefi, Orientis, quæ; Ægyptum .comprehendit, omittitur Ar-
cadia, Sc-,in.dicecefi, Pontica Honorias non apparet : quæ dùæ Provinçiæ in li-
;r.2 ’ • bello
(. t ) In Àntiquit^tibus GaUiæ 'cpîft. 29. n. 3, inCcrîptîo profertur , qua Geniînu9 Agrtp-
■ pmenfîs pofi dignitatem Priejtdatus., adminiflratar rationum noyem Provinciarum fuifle traditur.
Sunt qui putent Novempnpuios feü Nûvempopulanam inteiligi , Sed Novempopulaiia ufia Pro-
1. • . vincia .era't, non novem. Nuila potrol in Noritiis ? vel aufloribus noyem Ptoyinciaruvii Occ;-
dentalium jnentio occurrit. Solum Provincias o£to in GalliiS Sextus Rufus .& Notifia Vero-
nenfis defcïibunt, quas,in Notitiis pûjJeqipribus decem nunjerauiur , e° quod duæ Lugdunenfes
a Sexto Rufn , Nbtftia Veronénfi memoratæ in quatuor difldAat fuerint , Forte yerp ante-
qüaia quafüpr efficprvntury fc&æ fuerunt in très! & ita alîquandiu Galliarum Provinçiæ no-
vem exftitenmt, & per hoc rertipus Gemirius ex Agrippina onundus in ipfa Gallia, harum novem
Provinciarum Rationalis fuît-. Nuila æquiori ratione hase inferiptio explicari pofle yidetur.
bello Provinciarum delcripte, a Theodofio e filiorum nominibus appellatæ creduntur.
Pteterea quinque tantum Ægypti Provinçiæ leguntur , ut apud Am-
mianum Marcellinum , non autem lèx : Sc in Britanniis quatuor tantum, ut
apud Sextum Rufum, non autem quinque: licet illæ fex, Sc iftæ quinque ante
hnem quarti fæculi exifterent. Quod autem evidentius nobis videtur, eft il-
lud, quod Très dicecefes deferibuntiir continuæ Britanniarum , Galliarum, Sc
Viennenfis feptem Provinciarum, quas fub Præfeflo Prætorio Galliarum collo-
catas oftendimus : ab his autem tribus, Italica dieecefi interpofita, feparatur
dioecefis Hifpaniarum, 8ç huic immediate fubjicitur dicecefis Afrieæ, eo quod
nondum per id tempus Hifpaniæ effent fub Præfefto Prætorio Galliarum 1 fed
æque ac Africa vice lacra, ideft, Imperatoris vice, non autem vice Præfeai
Prætorio a Proconfule regeretur. Igitur hæc Notitia eo tempore exarata eft ,
cum.. Hnpamæ Proconfulares erant, Sc ante quam Vicarium fortirentur, qui a
Præfeétq Prætonq Galliarum pendebat. Hifpaniæ autem Proconfulares effe de-
fiiHe, ae accepilfe Vicarium poftremis Gratiani annis, Sc primis Theodofii fe-
moris, ex Severo Snlpicio colligitur lib,a. Hift. Sacn c. 49. Neque obftat di-,
viiio duarum diqecefeQn Illyrici, quæ in notitia Veronenfi appellarçtur dioecefes
Myftamm-, 8c dicecefis Pannoniarum . Cum enim ,hæ longe fejungantur a dioe-
cefi Italiçlapa , non referunt eam divifionem Illyrici Orientalis Sc Occidentàlis
quæ, poft Theodofium iniiucta,. Ôçcidentaie IÙyricum Pannonjarum Præfeélo
Prætorio Italiæ ftbjecerat:; fed vetuftiorem divifionem exhibent,,cum totum m
lyricum proprio Præfeclo fubjedlum ad Occidentale. Imperium pertinebat ufque
ad eumdem Theodofium primum, mç P. Jo: Antonius Blancus ftatult lib. 2.
dcll Eßcr. Pcilu.^ dalla Chta/'u c. 1, §. 8. Notabilis 8c vêtus dioecelèon tdifpofî-
tio in hac Notitia contlnetur, Primo enim deferibuntmr dicecefes fubiote Præ-
feftö Prætorio Onentis, turn illæ ; Præfeai Prætorio I lly r ic i■ dein Præfeai
Prætorio Galliarum, poftea dioqçefis Præfeai Prætorio Italiæ, tandem duæ Prd-
^onfuiiwp. .fubdit^ , Hifpaniarum, Sc Afrieæ. Si. ergo hæc Notitia "prioribûs
Theodofii I. .ajiniSj»coiïfeaa feptem Provincias jam memoratas defcribft>vnihil
de hap hujus temporis divifione dubit^ndym relinquitur ; , ; • •'
_ i 4. Tre?1;haaenus, Pr.qyißciarum divifion.es .fæculo quarto faaæ. Nime alîam De ali»
Narbonenfis fqlidær parWiqnem h\s anteriorem. eruditorum examini: fubjicere Ih diviflone
ceat . Catalogus Epilfcoporum: primi Arelatenfis Goncilii habiti an, 3Ï4. nobisNa* 0"™-
mdicio eft. Hujus catajogi antloritfttem Quefnellus. fruftra elevare ftudet part fis (°nix
a. c ,a . m autem qmmaiejus ç t â A , dilhantur,. animadvertendum irt p r fm i s C ^
pft,: hune catalogum.Têrperam ab, eodem appelkri jubfiriptionet ejufdem Con- Catlieg«
clin . Elt enimut life, pantçr çonfeffus éft n. index Epifcoporum 8c Clélrico- Epifcopo-
Tum, qui m eo Concilio: eónvenerunt ex diverfîs- provinciis in ipfarum provin- rUinî A°n~
ôarum rationem defcnpuv in quibus:idcirco fubfcrintionum oîdo qulrehdus îâu.vSl
® Deinde, haud contendimus hûne catalogurh'faaum fuiffe in îpfo Con- dicatur -
eiho. ld unum dicimus,'ex memoriis e jus1 temporis fuiïfe digeft um Ta ætate'
quai quinque provinciarum divifio nondum conftituta Tuêrat. Éfiftinguendi au-
tsm .tunti a codicibus codices. Duo fünf-fontes, ex quibus hic catalogua prod-
™ •i.nV.ulgati ,anre: Sirmondum a MSS. fpehdent colleàiônum Ifidorianæ & HT
lpamflæ.: Sirmondus eum câtalogum edidlt e MS-'antjquiflimæ colleflionis Cor-
bejenusi,'cum^quo. plane conduit in; hoC'.catalogo ml-ius’.pervetuftus item codex
alterius-colledionis, qiiam Çouftairtius invenit iir MStfiCoIbertlho -3208 Scex
.quo/çum edidit tom. i.Æpift. Rom. Pontif. pag. 343. Hi duo anriquiffimi co- .
dicesi'.oohtinentes duas diftin£las colleftiones Gallkanas vetirftiores HiTpanica
ex qùa .lhdoHana.profeaa eft, finceriorem præferunt"eum catalogum • *& ex
un'.loi'inî ■ tjus ddcrijstiouc maximam eidem auiloritatem conciliant . In^ Hifpai
niçisxçc Ifidorianis MSS.. pofteriorisvdtatis quædam în provinciarum nominibus
îmmutata fuere, quæ Arelatenfis SynOdi témpori non congruunt, uti funt ex;
gn Aquitànica, I. Sc Aquitaniea; II. quam divifionem' -Arelatenfi L pofteriôrem
oltendimus. Cum hic.error:& hæc larbàtraria mutairiô non-iînveniatur -in ,Jduoi
busTlliiSvantiquioribus. côdicibus 4 in/qaibus nihil turn:. Arelatenfis æVoinoncon-
cor7 ?Avel' ex<':hoc “ ftelligimus horutn bodicum cataioguro ;fub Afélaté’hfisriem-
puWmflexdefaiptun*!, pamque provinciarum'-rationem în 'iifdefn cohfervatam
îuitle^ quærin! antographo .lub idem .tempus- expreffa- fueràt. Si quid enim ex
-nmm. m ’" T V u u 2 p0.