5 Q uE5 N ELt.I D 1 5 s
:PAR$IL in IfegtWmi jBlfffflWf fx>nnulla .eflet.: ,cum
CAP-VJL&, lqnge ante Hoqgtati Epifcopatum de .ca
jmentio habeatur in Cpncifio Aquilejeofi ,
nec alibi Jegat.ur fubjefta -fuiffe Viennenfi
vel Arelatenfi,, aliifye , Galljarum Metropolitanis,.
Sedjam ca Notjtia non ,eft quod
anxios nos faciat: cum earn ad pofteriorem
jetatem .efie rejiciendam docuerimus fupe-
rius..
Ad Synodum- Aquileknfqm quod attinet,
•pofthabit.is' Pgtri Chiffletu conje.&uris .de
adtorum illius fuppoßtjone., quibus in prima
mea Editione nonnihil indui-fiffe me poe-
nitet, refpogdeo, plus fav.ere Synodum jl-
lam CQuClio mep., quam obefle. Cum.enim
OSgdyrienfis Epifcopi meminerint asfta
nec tamen abas Galliarum provincias com-
memorent qyje ad.Synod um Legatos defti-
naffent , quam Viennenfem ,& Narbonen-
fem primam & fecundam ., ad alterutram
illarum pertinere debuit Oftodorum , &
Vienne nils jwifius aecenfitam tunc fuiffe 9
.affercre mihi libeyum eft.
D I S S K R T A T I O N I S
A P O L O G E T I C S
Pro Sancto Hilario Arelatenfi Epifcopo,
P A R S T £ K T I A ..
UT raque Piffertationis huju$, quam
•praemifimus., jiarte defuntli, vix opus
«rat, j.ut tertiam adjungeremus .. Siquidem
quifquis femel hoc in animurn induxerit ,
pihil Hilarium in utroque illo Celidonii 8$
I PipjefH negotio tentaffe prater legitimafe-
dis fua: jura, facije cetera accufationis capita
diluet . Si enim Celidonius non in alia
quam Viennenfi Prqvincia Epifcppqm egjc,
quam metropolitico jure fubjeftam fuiffe
Hilario comprobavimus, non aliena , fed
propria eum poteftate ad judicium füum vo-
cavit, depofuitque couviftum: nec appella-r
tioni locus erat > cum nihil niff juxta ca-
nonum conlequentiam geftum fuerit in hoc
negotio , uti in prima Djflertationis parte
afferuimus . Si etiam omnes ills provincis,
qua: antiqus Narbonenfis partes fuerant ,
Arelatenfem Metropolitan* .etiam poft di-
* liegen- vifionem agnovere , non eft cur .ordinatio 9
dum Epi- Projedti in aliqua illarum tentata, ob earn
fcopi in lo- ratiouem in crimen adducatur, quod limi-
cum P r o - s proprios exqefferif Hilarius. An vero
j e c t i . ^liquae circumftantis in utroque illo negotio
intervened n t , qua: eumdem vel teme-
yitatis , vel fuperbis^ vel alterius crimiais
E D I T O R U M A D
. J Hæc verba Viennenßs provincia Epifeopos
fbft fententia Quçfneîlus iuferuit, eo quia
Hilarii judicium .de Celidonio quod Xeo re-
’ ad. provinciam Viennenfqm Arelatenfi
Epilcopo lubjeftam pertinuifle exiltimet : quam
tarnen fententiam falfam oftendhnus . Hujus
f; R T* fV. A B O tQ G* %j6
, reum fecerint; hoc porro .eft quod hac iter-PARS Ip ]
tia parte .difcutiendum habemus : .dum re- 'CAP.
liqua epiftolsS. Leoniscapita , ammo,pmnis
prsjudicii imm.uni, fingillarim perque jin-
gulos iarticulos recenfemus..
c a p j j ’ t P R J M XJ m >,
A n & qm fcnfu Htlarius Arelaienfis ardt-
nationcs fibi'omnium per Gallias £c-
.clcfuirum vitidicarit ,aut yind&arp
potuerit*
I Stud eftvomnium accufationum caput ac
fumma, quas.adverfus Hilarium noftrpm 'W£<]
ftruxerunt ejus adverfarii ^ quod videlicet j/'[en'ni
Ecclefiarum ftatum & fioncordiam .Sacerdo-
tum nov.is prafumtipnibuf, turkatums ,excef-
.fit, , it a fya cupiens fubdere potejiati t Vien- r
nenfts •Provincis Epifcopos > ut fe beato A -
..pojiolo Petrp non pateretur -effe fub/eclum ;
ordinationes fibi omnium per Gallias Eccle~
.fiarum vindicans, & debitam Metrgpolita-
nis Sacerdotibus in fuam transferees dignitatem
„ .
Ad hsc ut artjculatim fatisfaciamus
refpondeo fatis elucefcere ex iis, qus fupe-
rius diximus, nequa.quam Ecclefiarum fiatum
.ab Hilario fuiffe turbatum; immo vero hoc
unum st Leone etiam atque etiam rogabat,
lut Ecclefiarum fiatum more folito ordinar&t- ;
• nec navis fefe efferebat prafumtionibus, fed
antiquis inhsrebat Ecclefis fus privilegiis>,
qus a prsdecefforibus fuis per manus , ut
probavimus, accepta , ft ultro deferuiflet ,
prsvaricationis crimen incurriflet. Tantum
a be ft autem ut Saccrdotum concordiam tur-
baret ArelatenfisPontifex, ut potius adeju^
propugnanda jura omnes fere in unum coi-v
rent ac confpirarent Galliarum Epifcopi ^
uti ex eo patet, quod iifdem apnuentibus
1 qamdem femper ? quoad vixit, ufurpavit 2
poteftatem, etiam refragante Leone 9 ac mi-
nitante Augufto: & poft mortem ejus omnes
Ravennium in ejus locum unanimitcr, ut
Eeo ipfe loquitur, confecrartnt, &. per li-
bellum fupplicem uno .confenfu adierinc
Leonera Epifcoporum Gallicanorum pars
maxima, ut eum ad revocandum durum il-
lud decretum adverfus, Arelatenfem Antifti-
tem promulgatum amice compelleret.. Ear
9 ten us porro; fus; poteftati^ fubdere ci^piebat
Vienncnfts Provinqis Epifcopos, quatenus
provinciaftbus Epifcopis injunflum erat per
lacros eanones, ut Metropolitis obtempe-
rarent, ejc illorum ore nutuque penderent,
ipfumque ut dignitatis fus conlecrationfft
que .au£lorem venerarentur. Non ita tamen
Pro vine is fibi fus ordinationem pro 'jure
fuo
N O T A T I O N ES .
aut^m capitis coivfuta^iojiem inveniesi in Ob-
ferv*: part, m .c. i.
..z Nçfi Hâlarium poft. Leonis decretum jus
raetropolftipim uftirpafle^ nec Galfcanos contra
ipfüm decretum Æonfpirafle , aut quic-
quam egifle, ibidem probabimuS cap. %:
8 7 7 P r o S. H i l a
W i l l . fu o affumebat, ut Cathedrae Petri debitam
ICAP* 1- denegaret fubjeäiönem , quam ut capfti
membrum , ut Primati Metropolita, ultro
deferebat., Verura quod ex apoftolica tra-
ditione acceptum poft Hilarii tempora ali-
.quanefo afferuit Magnus Gregorius, hocHi-
larjo , qui erat traditionis fonti propinquior ,
non latebat: nimirum, inertem efie ac otio-
fam primariorum Prjefulum erga inferiores
Epifcopos praerogativam, cum nihil ab hi?
niff fecundum normam canonum arrogatur.
[Gregor..Si qua, inquit ille, culpa in Epifcopis in-
[h.ep-tUvmtur, nefcio quis ei Epifcopus fub/eflus
L/.2I. & non fit t cum vero culpa non exigit , omnes
m Gni- fecundum rationem humilitatis aquales fu-
mus. Nihil porro contra caoones aftum ef-
*■ .C' ■ ffe ab Hilario , abunde a nobis diftum ac
ft.? * proba-tum efirkin fupeyiori.Differtatioqis.hu-
V0* parte: immo v?ro nihil njfi pro cuftodia
canonum, vel contra Celidonium decretum
in Synodo, vel Roms coram Poji-
tifice prolatum eft ab Hilario : quamobrem
quod Leoni fenteptiam «quitate plenamre-
feindere. volenti ftrenue obftiterit , non pro-
.tervis in eo indicium-, fed,invi&i animi
difeiplinsque tenaciflimi argumentum fu it,
Jam quod . attinet omqium per Gallias
Ecclefiarum ordinationes , quas fibi vindi-,
caffe dicitur Hilarius , juvat nonnulla obr
fervare, quibus expenfis quicquid ambitio-
nis erumpere videtur ex his verbis , nullo
negotio eluetur . Nulla hie fere vox, qua:
jnterpretatione non egeat, aut a generalio-
xi .fignificatu ad ftriftiorem revocari^ non
debeat.
no fen. Hallucinati funt, nifi ipfe hallueinor ,
Jiordina' omnes omnino , qui vocem ordinationes
acci- hie pofitam ,effe exiftimarunt pro confecra-
!enda in tione Sacerdotum feu Epifcoporum ; ita ut
jionis e-, S. Leo Hilarium arguerit , quafi omnium
Jftola. per eas Qalliarum partes, de quibus loquitur,
Epifcoporum confecrationem pofthabi-
tis Metropolitanis fibi arrogantem. At cer-
tiffimura mihi apparet longe hoc abefle a
tnente Leonis; fed potius ordinationem hgc
loco pro adminiftratioqe feu follicitudine ufur-
pari, qus Metropolitano vel ordinario vel
primano competit in J?rovinc^am ,^ut«
quem Provinciarum traftum. Hoc inde pri-
mum elucet, quod non ordinationes Sacerdotum
dixit S. Leo, fed ordinationes Ecclefiarum
; inter quae magnum efle diferimen,
nemo non videt. Ordinäre enim Epifcopos
feu Sacerdotes unicum confecrationis mu-
nus exprimit , ordinäre autem Ecclefias
quemlibet alium jurifdi^ionis in Ecclefias
aftum & exercitium denotat. 2. Cum hsc
feribebat Leo nofter pofitum ob oculos ha-
bebat; Celidonii negotium, de quo inter Pon-
tifieem & Hilarium contentio fuerat. Nemo
autem hac in occafione confecfatus ab
Hilario fuerat , fed potius • depofitüs fuerat
Celidonius in Syno'do Hilarii juflu congre-
gata, quod fuh ordinationis Ecclefiarum no-
R I O A R E L A T . 8^8
mine continetur. Denique familiariffimumPARS IIT.
eft illius s v i feriptoribus in hoc fignificatu CAP.. I.
ordinationis vocem ufurpare. Cuique legen-
ti paffim occurrenf hujufmodi plurima *, yt
apud Leonera ipfum fermone de Apoftolis:
Paulloj inquit, Apofiolo aliarum adbuc Ec-
CLESIARUM ORDINATIO Nip US occupato : fed
& in hac caufta ipfaque epiftola , de quiftus
agimus, duplicem hujus vocis .fenftim dif-
cernit & ufurpat Leo . 'Cum enim Proje-
£li negotium traftat cap. 4. <& 5. & infra
etiam dbyconfecratione Epifcöporum fermo-
nem habet, exafte ordinationem Sacerdotum
dicit; cum vero de generali Provinciarum
adminiftratione diflerit , ordinationem Provinciarum
nominat . Ita enim accipienda *
mihi videntur haec'tertii capitis verba .* Ordinationem
fib i, ut ante jam diximus y fitn-
guli Metropolitani fuarum Provinciarum ,
cum his qui ceteros Sacerdotii antiquitate
pravenimt y rcßituto fibi per nos jure defenr
darit. Quamquam enim non inficiaqmr or-
dinationem Provineia, vel Provinciarum non- -
numquam pro confecratione Sacerdotmp Provincial
ufurpari apud ecclefiafticos feripto-
res ; non ita tamen fumi hoc loco mihi
videtur, fed pro adminiftratione. Ad confecrationem
enim Epifcoporum non ii lo-
lum cum Metropolitano con venire folehant,
qui ceterös Sacerdotii antiquitate prevent?-
rent; fed tota fimul confpirabat coibatque
Provincia; at vero pro adminiftratione Pm--
vincise, eorumque negotiorum difeufliope ,
qua: perfepo intra quamque Provinciam ena-
feebantuf» opus non erat uttoties comprg-
viriciales Epifcopi omnes in Synodum con-
venire juberentur; fed'-fatisjerat, ut ilia a Metropolitano
ex aliquot anfiquiorum confa-
cerdotum confilio traftarentqr, juxta prx,-
fens Leonis pronuntiatum. Adde quo'd eo-
dem loco generatim de alieno jure non in-
vadendo diflerens Leo , jubepfque ut fids
quifque limitibus fit contentus , innuit fg
de generali quoque Provinciarum ordinatio-
ne feu adminiftratione fermonem [habere .
Ejüi^em etiam epiftolse capite ultimo: Non
enim, ihquit, nobis ordinationes vefirarum
Provinciarum dejendimus, quöd poteß forfi-
tan, ad depravandos vefira fanBitatis ani-
mos, Hilarius pro fuo more mentiri ; fed vo-
bis per noßrant follicitudincm vindicamus .
Hoc, inquam , pariter loco] ordinaHo pro-
adminiftratione poni mihi videtur. Quis enim
umquam illo tempore vel fomniaffet , Ro-<
manum Epifcopum de ordinandis feu con-
fecrandis Gallicanarum Provinciarum Epifcopis
cogitaffe l At ut per fe vellet illarum
Provinciarum curam fufeipere , ,fyn°daies
conventus congregare , judicia adornare , &
cetera hujufmodi , qua: penes Arelatenfem .
Epifcopum ad ilia ufque tempora fuerant ,
ad fe pertrahere, non fomniantis erat fuf-
picari. Hane tamen longe a fe amolitur
Leo fufpicionem r earn curam 3 Leontio 2
Fo*?
: . E D I T O R U M A D N O T A T I O N E S ,
. 3 Leontius 9 cujus Leo meminit , diverfus tom. 15- 5,°^. 3* ^ ^Maxinii Regienfis vi-
a Eqrojulienfi : qiuippe hie jam obierat tarn, &. Paguis aq^an.4 3 tu 2s>-
circa annum 432. uti probant Tillemontius -