7%7 Q u e s n e l l i D i s
PARS I. intervallis regnum Arelatenfc antecedantau-
CAP.VI. floras,, qui teffimonio fuo finceritati epi-
(lolarum Zofitni fuffragantur, ex eorum re-
cenfione clarjflimum eft,
OKipfl-m ‘ Q.uod au*em ad eos fpeflat, qui non !it-
„ Exni° Feris Zofimi .fidem, abrogant, fed 5 Zofitni
mia credit- Levant aufioritatem, propterea quod
litate Zo- erBa Belagium & Gadeftium niniis credu-
ftmi. eorum fe verfutiis circumveniri fit paf-
5 fus: refpondeo longe difparem effe utriuf-
que negotii rationem : difficillimum enim
eft in rebus theologicis, iifque prtefertim ,
quse ad abftrufiores ■ de gratia Chrifti- qua-
ftiones pertinent, eti?m ifubtiliflimos :quof-
que non decipi, cum verfutiffimi hairefiatv
chte fub catholicorum verborum involucris
plerumque peftilentiflima: doflrinte virus con-
tegant. Tales erant Pelagius & Czkftius ,
quorum prior eloquently'ac dicendi arte vix
ulli fecundus , potuit facilfime Z-ofimo ho.
mini Graeco per verborum fallaciam , qun
communia cum Catholicis habebat, imponiere:
quemadmodum & ipfe prius miferam
ilium , ut loquitur Hieronymus, Diofpoli-
tanam. Synodum fuis fraudibus deluferat .
At in examine metropoliticorum jurium
nihil prorfus cum myfteriorum abditorum
. ipveftigatione comparandum fuit : in qua
difcuftione fi falli Zofimo contigiffet, de erröte
findet per Viennenfis aliorumque Epi-
fcoporum Htteras admonitus; nec tot fcri-
pfiffet ad idem negotium pertinentes epifto-
las, quas nemini difplicuifle animadverti-.
mus,. nifi Proculo Maflilienfi Epifcopo .
C A P U T VII.
Honorium Auguftum, Bonifacium , Cxltfli-
- num , & Leonem ipfum Pontifices - Romanos
, necnon & Valentinianum III.Aus
I habttiffo Hi lari um pro Metropolis
tano .
An.D.4.18.'\T0n repetam quod fuperius ex confti-
tuttone Honorii Augufti allatum a
nobis in.gratiam pivitatis Arelatenfis, quam
diferte metropolitanam appeliat . Sufficiat
ad leriem annorura obfervandam illud indicate
. ■
An.D.4iy.; Ad Bonifacium PP. venio, qui fub finem
Bonifacius ejufdem anni Pontificatum fumfit . Hunc
pp-eP - c e r t e propenfioris in Ecclefiam Arelaten-
ad üpiico- fem ammi nemo fufpicatus fuerit , fi mo-
f i* f l f l p W epiffolam , quam fcribit ad Hi-
ianum Narbonenfem Epifcopum: ubi Are-,
latenfem de ufurpata Epifcopi. Lutubenfis/
ordinatione arguit . Idem tarnen manife-
ftiflime poteftatem metropoliticam in Provincia
Viennenfi Hilarii noftri prsedeceffo-
S E R T . V . A POLO G. 788
ribus defert in utraque fua epiftola qu* pA,J
res GaHicanas fpe&at . Scribens enim adCApl
Epifcopos Galliæ de Maximo Valentina 1
civitatis Epifcopo de variis criminibus acou-
fato , Patroclum primum nominat eorum
omnium, quibus epiftola infcribitur,exqui-
bus quatuordecim, qui numerantur, confla-
batur, ut ego quidem 1 reor , provincia Viennenfis
. Etft enim fubfcribentium Epifcoporum 11
nomina non ex Ecclefiarum dignitate ac pne-
rogativa .ordinentur ; Metropolitan© tarnen
.primus Temper locus refervatus eft fivte in
epiftolis ad^ totius Provinciæ Epifcopos fcrir
ptis -j five in. iis quas Provinciales fcripfere
Epifcopi.
In altera vero epiftola , quam ad Hila-An.D.J
num Narbonenfem Epifcopum fcripfit, ar- Boni J
guitur quidem. Patroclus quod in aliéna Pro- PP.iB
vincia , .prima fcilicet Narbonenfi , prater- ^ «
mijjo Metropolitan contra Patrum régulas or-
dinaffet : quod argument© eft Patrocfum pro-Natf l
priam habuifle Provinciam , quam præter- llen^B
greffus culpatur de violata Synodi Nicænæ
Conftitutione, quæ præcipit, per unamquam-
que Provinciam jus Metropolitanos fingulos I
habere debere , nec cuiquam duas effe fubjev
klas . Quæ conftitutio næ extra propofitum
hocr loco. laudaretur , nifi inter Metropolitans
numeratus effet Patroclus.
Hanc epiftolam fecuta eft póft très annos Anal
Valentimani Conftitutio de diverfis ecéle- 425, f l
fiafticis capitibus, in Galliam mifla an. D. W i i
425. in cujus cap. 2. diverfos Epifcopos nus
nefarium Pelagiani & Cdefiiani dogmatic
errorcm' [equèntes per Patroclum sscro- ColtB
SANCTÆ LEGIS Antistitem pracipif cornet “ i B
niri ; ,& nifi errata correxerint ,, Gallicanir
regtombus expelli ,. atque, in. eorum loco Sas Clp ■
cet dot mm fideltbus fubntgarb . Hiec omnia
metropolitanum Epifcopum loquuntur .
^ Ad Bonifacii proculdubio epiftolam refpi-
ciebat Cæleftinus Papa Bonifacii fucceffor « S
cum in epiftola ad Epifcopos per Viennen-
fem & Narbonenfem /Provincias conftitu- .W/lB
tos decemit, cap. 4. ut fuxta Canonum de-
creta unaquxque Provincia fuo . Metropolita-
no contenta fit: ut dcccfforjs nofiri, inquit,
data ad Narbonenfem Epifcopum continent 00 I
fiatuta . . . fit conceffls fibi contcntus ùnuf-
quifque limitibus : alter in dlterius Provincia
nihil prxfumat. Quamobrem .his pariter
verbis confirmatur merropolitica Arelatenfis
Epifcopi poteftas , cum fupponat fimiliter
fuam Ci Provinciam fubjeflam effe . Sed &
capite tertio' de Daniele agens , qui rnulto-
rum criminum reus ordinatus fuerat Epi-
fcopusjafatis innuit Arelatenfem Epifcopum
Metropdlitanum fuilfe . Mijfa, Ifiquit ai
Arelatenfem.Epifcopum:per Fortunatum Sub-
dia-
E D I T Q R U M a d
5 Deceptionem Zofimi agnofces ex parta 2,
c. 2. noftrarum Obfervationum .
I Gratis more fuo fie opinatur. Cum hæc
epiltola non ad folos . Viennenfis provinciæ
Epifcopos, fed & ad ceteros per Gallias:.&
eptem Provincias cOnftitutos feripta dicatur ;
N O T A ' T . I O N E S .
eos quatuordecim, qui in inferiptione nomi-
nantur, folius Viennenfis Provinciæ Epifco-
pos opinari, divinare eft.s Cum præfertim in
hac provincia tredecim tantum civirates No-
titia Galliarum exhibeat.
Iars I
Sp.v i i
W. VSnodus
feaenfis •
. V.
V. D.
îetropo-
fea Hi-
lii Are-
fenfis
itcftas
lipfo
one I.
78 p 1* R O 5 . I L A
diaconum , ut ad judicium epifcopale per-
traheretur , cpifiola . Cur enim ad ipfum po-
tius quam ad alterum feriberet, ut Danie-
lem ad judicium epifcopale pertrahi cura-
ret, nifi faltem in Viennenfi Provincia me-
tropoliticis juribus frueretur?
Hæc ad ipfius Hilarii, cujus cauflam agi-
mus , tempora epifeopatumque proxime ac-
cedunt | quem & duabus infignibus Syno-
dis Regenfi & Arauficanæ I. fubfcripfiffe.
primo loco reperimus , quod procul dubio
itidem /aftum .videremus in Vafenfi I. &
Arelatenfi II. nifi fubfcriptiones periiflent .
Verumtamen his non immoramur , ( etfi
nullo contradicente gefta fuerint) quoniam
tamquam juris alieni invafor ob hanc ipfam
cauflam male audit apud plerofque : quam-
quam nihil ab Epifcopis vi extortum , nihil
nifi omnium votis obfequentibus præfti-
tum efle, luce clarius eft .
Sed omiffo Gallicanorum Epifcoporum te-
ftimonio , ab ipfo Leone noftro Hilarii ac-
eufatore , de metropolitica illius au&oritate
quid fenferit, etiam in ea , quam adverfus
ipfum fcripfit epiftola, feifeitemur. Jam co-
piofe probatum fuperius , metropoliticam
dignitatem Arelatenfi Ecclefiæ non abjudi-
catam efle a Pontifice noftro, cum Celido-
nium e Provincia Viennenfi fuifle aflerui-
mus , nec quicquam adverfus Hilarium de
arrogata fibi contra jus poteftate fuifle ob-
jeftum. Hoc certe manifeftum eft in utraque
epiftola ad Viennenfes . Accufat enim
cum , non quod Celidonium aliéna» pote-
ftati fubjeftum indebite judicandum fibi fum-
ferit fed quod , Celidonio merito pppel-
lan te , appellation! ejus deferre noluerit :
non item quod ordinandi munus fibi arro-
garit ; fed quod ordinationes fibi omnium per
G allias Ecclefiarum vindicans, debitam aliis
Metropolitanis Sacerdotibus in fuam transfer-
ret dignitatem : non denique quod Provinciæ
Viennenfis Epifcopos fibi jure metro-
politico fubje&os efle volebat ; fed quod it a
fua cupiebat fubdere poteflati ut Je beato
Apofiolo Petro non pateretur effe fubjéElum
2. Quid fibi vult S. Leo , cum ita fcribit
cap. 3. ejufdem epiftolæ : 2 Manfiffet
nam que in ilium prolata fentent ia , fi obje-
Borum veritas extitijfet : nifi Celidonium légitima
poteftate , fervatoque Canonum or-
dine accufatum & judicatum fuifle , nihil-
que fententiæ latæ adverfus ipfum deefle ,
nifi.obje&orum veritatem : ideoque poteftatem
Hilario tamquam Provinciæ Metropo-
litano non defuifle ? Hæc Leonis verba juxta
noftram opinionem explicata negotium nullum
faceflunt , fed fenfum omnino conve-
nientem reddunt : torquent vero eadem mi-
rum in modum fententiæ adverfæ aurores,
qui ne Vefontionenfis Metropoleos dignita-
Tom. IL
o S. H i l a r i o A r e l a t . 79°
tem his pefliimdari finant, confugere cogun- PARS F.
tur ad vicariam poteftatem a Zofimo Epi-CAP.VII.
fcopis Arelatenfibus delegatam , quse iifdem
congregandarum per Gallias Synodorura jus
aliquod conceflerit; ad quas delatse Epifco-
porum caufla:, Vicarii Sedis Apoftolica fen-
tentia terminarentur*
Verum ifta refponfione, qua aliis fatisfa-
£lum volunt auftores commemorati, fallor’,
fi fibi ipfi fatisfaciunt. Quam abhorrent enim
-illius setatis & regionis mores a vicaria hu-
jufmodi poteftate , qua: in metropolitica jura
involandi faceret facultatem, & ea con-
cederet, quse in pofterioribus fa:culis a Canonum
obfervantia longius recedentibus num-
quam tentata funt ? Ut enim ordinäre folius
erat proprii Metropolitan! , ita & de-
ponere ordinatum : nec eo ufque protendit
unquam fe vicaria poteftas , ut in aliena
Provincia Synodum cogeret earn folum ob
cauflam , ut Epifcopum illius Provincize non
fuse a propria fede dejiceret ; quod tarnen
in prsefenti negotio ab Hilario tentatum
exiftimant. Deinde contraria iidem loquuntur.
Si enim poteftatem habuit, Vicariatus
fui nomine , cogendorum in Galliis fyno-
dalium Conciliorum , & de Epifcoporum
cauflis illic judicium inftituendi ; cur iidem
au&ores contendunt nullt Epifcopo aliquid
licuiffe in Sequanica Prcivincia, quemadmodum
nec in ceteris Provinciis , prater ipfius
Provincia Saccrdotes. „ Suis inquit Leo nofter,
„ Marca referente, unaqusßque Provincia fit Marca
contenta Conciliis, nec ultra Hilarius au- Dijfenat.
„ deat conventus indicere fynodales ( convert- de Prima-
„ tum adverfus Celidonium habitum, inquiunt, tibus
„ perftringit) & Sacerdotum Domini judicia N. 78.
5, fe interferendö turbare: qui non tantum no-
3, verit fe ab alieno jure depulfum, fed etiam
„ Viennenfis Provincia , quam male ufurpa-
„ verat, poteftate privatum. “ Haflenus Leo.
Porro fi eo nomine manfura eflet Hilarii
fententia adverfus Celidonium , quod vicaria
utens Pontificis au&oritate jus cogenda:
habuiflet Synodi, eidem igitur aliquid licuit
in Sequanica Provincia ut & in aliis-, nec
conventus indicendo fynodales judicia Sacerdotum
fe interferendö turbabat, fed con-
cefla poteftate utebatur . Quse cum fibi' in-
vicem non cohtereant, de metropolitica Arelatenfis
Ecclefise, ut facimus, dignitate ar-
cefienda eft hujus loci explicatio.
3. Itaque confirmatur ex verbis Leonis
fupra relatis: Qui non tantum noverit fe ab
alieno jure depulfum , fed etiam Viennenfis
Provincia, quam male ufurpaverat, poteftate
privatum. Duplicem enim in Hilario poteftatem
manifefte diftinguit ? alienam unam ,
quam alicni juris nomine defignat eaift
lcilicet quam Zofimus in utramque Narbonenfem
dederat ; propriam alteram in Pro-
F f f vine
d i t o r u m a d n o t a t i o n e s .
2 Poftquam in Obferv. part. 1. c. 2. fufius
probavimus Celidonium Epifcopum fuifle in
provincia ab Hilarii jure aliena. ; hoc Leonis
teftimonium, quod a Quefnello & hie & alibi
obtruditur, ita explicavimus , ut nec Hilarii
juri adftruendo faveat ,. nec ad Vicaria*
tus Apoftolici poteftatem Arelatenfi traditam
confugiendum fit.