CAP.XIII
& XIV.
A Chrifto
dividi qui
Ghriftum
in fe non
fatetur
operari.
40
HH 52-15'
I . Joan. $.
ip.
41
Matt b. 28.
3.CU
Ront. p.15.
Jerent. 31.
3«
1. Joan. 4
Ibid. 19.
2. Tima.<
42
273 E p i s t ô l a a d
.nift in me maft fer itis. Ego fum vitis, vos
palmites . Qui manct in me & ego in eo ,
hic fert fruttum : quia fine me nihil poteftis
facere. Nonne convincitur palmes elatus ,
quodomni fertilitate vacuatur, fi vitis uber-
tate non alitur ? Quis enira fine auxilio
gratiæ fruSum poteft afferre juftitiæ? autquis
audet dicere fe a Chrifto non dividi , qui
Chriftum in fe diffitetur operari? An forte
verendum eft, ne liberum tollere videamur
arbitrium, cum omnia per quæ propitiatur
Deus , ad ipfum dicimus efle referenda ?
Quod nequaquam efle confequens, 40 luce
veritatis oftenditur : opérante enim Spiritu
Dei juvatur arbitrium , non aufertur : &
hoc agit gratia , ut voluntas peccato corru-
pta , vanitatibus ebria , fedu&ionibus cir-
cumfepta, difficultatibus impedita, non re-
maneat in languoribus fuis, fed per opem
miferentis medici curata revalefcat, & gau-
deat fe non interrogantem edoéfam , & non
quærentem efle quæfitam : quia impletur
quotidie quod Ifaias Propheta prædixit :
Quibus non efi annuntiatum de eo , vide-
bunt ; & qui nen audierunt, intelligent. Quo-
modo autem hoc fiat , Joannes Apoftolus
docet, dicens : Meimus quia ex Deo fumas ÿ
& mundus totus in maligno pofitus efi : &
feimus quoniam Filius Dei venit , & dédit
nobis fenfum, ut cognofcamus verum Deum,
<& firms in vero Filio ejus . Quod utique
nunc 41 quoque eadem potentia Dominus
indefinenter operatur, qui ait: Ecce egovo-
bifeum fum omnibus dtebus ufque ad confum,-
rnationem faculi ,
C A P U T XIV.
In nullo gratia operationem ab humam vo-
luntate praveniri.
UT ergo mifericordiam Dei quæranfus,
Dei miferieordia eft, qui ait : Mifc-
rebor cui mifertusero, & mifericordiam pra-
fiabo cui mifericordiam prafiitero. Unde mire
per Jeremiam idem Dominus manifeftat ;
quod Dei gratiam nemo præventat merito
fuo, fed propter dile&ionem qua Deus dili-
g it, etiam averfos ad mifericordiam trahi.
DileElione , inquit, atema dilexi te : propter-
ea traxi te ad miferationem : quia adifica-
bo te, oedtficaberis virgo Ifrael. Cui fen-
tentiæ Joannes quoque Apoftolus congruit ,
dicens u Non quafit no? dilexerimus Deum ,
'fed quoniam ipfe dilexit'nos: & infra: Nos
ergo diligamus : quoniam Deus prior dilexit
nos. Paullus quoque Apoftolus in eadem eft
fententia, dicens in epift. ad Timoth. 2.
B.Collabora Evangelio fecundum virtutem Dei,
qui nos liberavit, & yocavit vocatione 42
JanSla : non fecundum. opera nofira. » fed fe-
eundum propofitum fuum & gratiam , qua
40 'Erat in vuig. veritatis oftenditur fine vo-
cula luce. Quefnellus defeâum fufpicatus, nota-
vit in poililla: Videtur biç deejje voce , auf quid
fimile. Vnus e iioßris codd. fupplevit luce î alius
Î E M E T R I A D E M . 2 7 4
da£a efi rjobis ante tempora atema. Ad T i- ^jAP.Xlv.
tum etiam feribens, docet, nullo bono hominis
merito Dei gratiam præveniri. Era- Tit. 3. 3,
mus , inquit, & nos infipientes aliquando,
increduli, errantes , fervientes defideriis &
voluptatibus variis , in malitia & invidia
agentes, odibiles, odientes invicem. Cum autem
benignitas & humanitas apparuit Salvator
is nofiri , non ex operibus juflïtia qua
fecimus nos , fed fecundum fuam mifericordiam
falvos nos fecit, per lavacrum regene-
rationis Spiritus Sancli : quem effudit abun-
de in nos per Jefum Chriftum Salvatorem
nofirum , ut fufiificati gratia ipfius , heredes
fiimtts fecundum fpem vita atema . Omms
igitur illuminatarum mentium pius motus ,
alienari quidem non poteft a propria hominis
voluntate; fiquidem nihil refte faciet ,
nifi quod volens egerit : fed ut ad id quod
æquum & utile eft, animi tendat intentio,
de illius æternæ & incommutabilis volun- jg0ßrum
tatis infpiratione concipitur . Et ficut arte eß ^ ^
medici fit in oculis caligantibus, ut poflint in no|,js
yidere quod, non vident , nec tarnen non operatuc
ipforum eft vifio, quara medicina contule- Spiritus
rit; ita in cordibus tardis& hebetibus, per Sanûus.
5 pi ri cura Sanilum acies obdu&a tergitur ,
6 de vero lumine tenebrofæ" jam & déficientes
lucerna* lumen accipiunt : nec taJ
men nifi ipfarum erit, quicquid fulgoris ac-
ceperint. Unde dicit Dominus : Ignem vent
mittere in terram ; & quid volo nifi ut
ardeat ? Et idem jubet üt lucernæ noftræ *12,45,1
fint femper ardentes ; ut fcilicet fuperno
igné accenfus animus hon tepefeat, fedftu-
deat femper ardere: ac fi vigorem ejus ali-
qua turbarit adverfitas, unde ccepit inflaçQ"
mari, inde pofeat igniri,
C A P U T XV.
Idèo dari praceptum , ut pracipientis qua*
ratur j auxilium, cui homo o bediende
cooperctur .
PRoinde quia manife'ftiffime & prophe- Nec fu-
tica , & evangelica , & apoftoliça dq-
ftrina, nec fuperbos nos vult efle, nec de- ßnt
fides ; cooperatores nos efle oportet gratiæ ftiàni.
Dei, ut illam excitantem , juvantern , lo**
cupletantem, & quotidie provehentènl, vi-
gilanter & fobrie fubfequamur , numquam
ceflantes ab aôlione gratiarum : quia inter
fecunda vitæ iftius oc ad ver fà ,' quibus ge^
mina femper tentatione pulfamur, fi profr1
cimiis, inde alimur; fi fiamus , inde fubfi*
ftimus 5 fi recidimus, inde reparamur . Di- 6i
cit enim Spiritus1 per Prophetam David : A i
Domino grejfus hominis dirigentur, & viàfn
ejus volet . Cum ceciderit non cpllidetur :
quia Dominus fupponit manum fmm . Non ibid, iv
itaquç fruftra præcipitur ut boni fimus, cum
di*
alia ratione , veritas oflendit.
41 Vox quoque addita ex vetußiore cod. Vat*
42 In eodem MS. pofteriori manu voei Janila
fuperadditur fu a .
I T-7} E p i s t o l a a d
ÇAPUT dicitur : Déclina a malo, & fixe bonum. Sed
L Xxvi ne^ ^ru^ra Per Jeremiam dicit Dominus
Vd 27* ^ *morem tneum dabo in çor corum ,• & vifi-
I * tabo eos, uf bonos eos faciam . Neç fuper^
WLT& 41! ^ua erat. Pr^ceptio Paulli Apoftoli ad Ro-
manos dicentis : Noli vinci a maid\ fed vin-
Mom. 12. ce in bono malum : cum Corinthiis * dicat :
2i- Oramus autem ad Deum ut nihil malt fa-
*0 .13 .7 ' ciatis. In omnibus enim monitis Dei atque
mandatis, una eademque ratio eft Sçdivinæ
i)aturpræ-gratiæ, & humanæ obedientiæ : nec ob aliud
& umquam dwttr præceptum, nifi uMuerrtur
auxi- p ræclPientK auxilium . Voces enim docen-
lium. **“ “ • . & iitteræ paginarum y. quæ ad erudi»
tionem audientium vpl legentium Deo fer-
,ii diym* viunt, non carent ejus virtute cui ferviunt:
qqando id quod jubetur , 43. obedièntef
.a perficitur , tunç effeftus divipi operis dç-
■ 5 plaratur ..
Ç A P U T 3^ V I ,
Quantopere eavenda fit in bonis operibus
elatiô, qua omnia cqrrumpit.
\ J Igilant autem tentatoris infidiæ, ut ubi
V proficit devotio, furrepat elatio;&ut
homo de bono opéré in fe potins quam in
Domino glorietur. Sed foliieitudo nos Apo^-
ftoli contra hoc periculum monet , dicens i
& n i p . 2. Curq timoré & twmore vefiram falutem ope-
l\‘ ramini . Deus efi enim qui operatur in vq-
g i„ . , bis & veile , Ô* operari pro bona volunta-
perb'a^ti-* te ’■ Q.uantGl erg° excellentius in mandatis
Snda. De‘ quique proficiunt , tanto majores hq-
bent paiiflas formidinis & tremoris : ne de
ipfis prôbitatis augmentis mens fibi conf
ia , & Taudis a vida , in fùperbiæ rapiatur
exceflqs , & fiat immunda vanifate, dum
fibi videtur çlara virtute . Sed contra hoù
p . periculum quid beat us Petrus in prima epi-
t* * 4* ftola prædicet, audiamus . -Si quis , induit,
loquitur} tamquam fermoneS Dei.' fi quis mi
mfirat , tamquam ex virtute quam admini-
firat Deus : ut in omnibus honorificetur Deus
H PeJ' h fum Chriftum, cut efi gloria. & impôt-
ifeiui.z. rium in facula . 44 Idem in epiftola fecun-
■ TT da : Gratia, ipquit, vobis adimplcatur in re-
cpgnitionc Dorytni noftri JèfuChrifiiyquinunç
omnia nobis divina virtute fua, qua ad vir-
tarn & pictatem pertinent, donavit per agni-
tionexft fuam, qui vocavit, nos proprta gloria
virtute : per quant maxima nobis & pietiofa
promijfa donavit : ut per hac efficiamini divina
confines hatura , fugierftes ejus, qua in
mundo eft , concupifientia corruptiqnem . Si
ergo omnia quæ ad vitam & pietatera pertinent
, Deus nobis divina fua virtute do-
nayit ; nihil magis fugiendum eft quam ap-
petitus hujius concupifcentiæ , qua? virtutem
negat djvini operis , amore propria? dignita-
43 Praetulimus obedienter auftoritatç vetuftioris
çod. Vat. Àl. ab. obedient e .
B e m e t r i a d e m . 2 7 5
tis.: & cum aliæ cupiditates ea tantum bo- CAPUT
na quibus adverfantur, imminuant ; hæç dum XVII.
omnia ad fe trahit, fimul univerfa corrum- & XVIIl.
pit , Cum itàque .totius fuperbiæ generale Nulla
nomen odiofum fit ; five ilia de honore fuo, Pars fu- •
feu de nobilitate , vel 45 de imraodicrs opi- Pctbj*
bus intumefeat : hæc pars ipfius omnibus qUâm°dc
tenitationibus nocentior^ invenitur , quæ vi- operibus
detur iis quas perdjtas cupit, arnica«flevir- bonis ela»
tutibus f Sed quia fublimiora quæque gra- t*° *
yius corruunt ; gaudet princeps fuperbiæ ,
eos quos potuerit fua impulfione profterne-
re, ad celfiora crevifle.
Ç A P U T XVII.
Fer bumilitfitem homo ver* Deo
fubditür & unitur .
HUic autem malo firmiflimum bonum
humilitatis1 oçcurrit. Quam ideo di-
ximus vçram , quia omnium virtutum in-
expugnabilis fortitudo , & quædam fuorum
eft vita membrorum, Difcernimus enim illam
ab iis officiis quæ poteft etiam cum
miindi fapientibus habere communia: & in
eo propr-ietatem ipfius definimus, quod per Alfa hu-
omnia Deo fubditur . Nec poteft quicquam
de meritis fuis perdere, quorum cauflas at- a*
que profeftus non in fe , fed in fuo au&o- humflitas.
ré conftituit. Dignum quippe eft ut imago
Dei Deo fplendeat, & inde pulchra,in-
de fit çomta , dicens : Signatum efi fuper pfai; 4 .7 ,
nos lumen vultus tut, Domine : alioquin adultéra
eft, & a divino aliéna cónjugio, fi al-
térius çujufquam decôrem in fpeculo fui tordis
oftentat, aut ullis aliis moni libus acquie-
feit ornari, nifi illis quæ de thefaüris fponfi
per San£Ii Spiritus pigrius accepit.
C A P U T XVIII, :
Demetriadi magis humilitate opus effe , prompter
& virginitatis puritatem , fa-
milia fplendorem.
SI autem quælibet anima chrtftiana hu^
jus debet continentiæ foliditate muniri,
quia omnes nuptiale facramentum in quo-
ct^mque vocationis fuæ ordine fufçeperunt ;
quanto magis perfonæ tuæ dignitas præfidio
hujus virtutis armanda eft , cui de opulen-
tiflimis gratiæ Dei donis tam multiplex fe
ingerit materia gloria'ndi, Quam vis enim Multas
communis tibi fit çuin multarum virginum virginçs,
puriçate virginitas , non tarnen facile repe-
ritur , quæ poflit tibi magnificentia domus
& fplendore antiquiflimæ familiæ compara- v
ri . P,e quibus ut non fuperbias , nec tibi ginhas *ia
hoc ipfum , quod eis Chriftum præpofueris, humilita-
aferi- te.
ipfe in epiftola • Vetuftioris MS. leftionem ado-
ptavimus.
45 Particulam de ex MSS. & ex edit, noviflk
ma Profp. inferuimus.