4 1 5 D i s s . I . d e V i t a
AN. CH. tis inchoare quia in humilitate mca memor
44°. fuit nojlri Dominus , > & .benedixit nobis , c
quia fecit mihi mirabilia .magna folus , ut
psafentem me. cerneret veßra fanditatis affe-
die , quem fecerat , neceßltas longa peregrina-
tionis abfentem. Et .iterum : Magnificate , di-
Icdijfimi, Dominum mecum , & cxaltemus
normen ejus in invicem , ut tota ratio fole-
mnitatis hodierna ad laudem fui referatur au-
doris. Haec gratitudo bcneficentiatque divi-
nx memoria accendebat vehementer fanftum
Pratfulem ad amorem in Deum, ad eaque
fufcipienda, quat e re chriftiana elfe duce-
je t , nec ullis> umquam laboribus aut peri-
culis a fanfto illo propofito deterritus ,eft
Sed enim omnes virtutes , quibus quafi
tot fideribus ejus Pontificatus pratfullit ,
commemorare Gngulas longum eft, nec tarn
hujus loci quam totius hujus operis ; qua
vigilantia gefferit Pontidcatum, qua feduli-
tate & conftantia Ecclefiam adminiftrave-
r it, quam egerit prudenter, quot bell* ad-.
Verfus haeretrcos confecerit feliciter , quot
labores pro. chriftiana & publica re pertu-
lerir, quam prope perditis deploratifque re-
bus non cefferit, ftylo perfequi ardui labo-
ris eft. Htec antequam qualitercumque ex-
pediafn , breviter dicere aggredior quam tri-
ftia fuerint tempora, cum Pqntificatum Leo
affumfit, magnum certe attritis rebus Ec-
cleßte & Imperii praefidium.
Poftquam Theodofius fenior vita deceffit,
Barbari vel attatem , vet focordiam pofte-
riorum Principum defpeftui habentes , ve-
lut torrens ruptis repaguiis Romanum Imperium
invaferunt. Prarfeßi ,: quibus tutela
Principum & Reip. cura erat, tum mutuis-,
odiis certare , & semulatione potentiae , externe
injuriae locum faeere . Gothi Aluico
duce'Romam ceperunt, Exinde feu urgente
fato imperii , feu ulcifcenre Deo vitia
mortalium res ire in deterius; Barbarorum
examina irruere in Provincias , & prout
quifque plus ferro aut copiis valebat r re-,
giones; devaftare; pulfis vel fubaäis inco’lis,
in qute inciderant loca fedes. ponere & ex
laceris Reip. partibus nova regna condere .
Etfi perea tempora Perfae , Syrraceni, Zan
n i, Ifauri, Hunnique Orienti immrnebant;
fceda tarnen haec tempeftas>in primis Occi-
denti incubuit Britanniae vexatae Pi£lorum
Scotorumque incurfionibus, Franci trajefto
Rheno fedes in Qalliis pofuerunt, Burgun-
diones Ararim Rhodanumque ■ infederunt ,
Novempopulaniam occupant Gothi , cum
ea parte Hifpaniarum quae magis ad Pyre-
nxos pertinet . Hxc quidem fub Honorii
Principatu. Nec felicior Valentiniani quam
patmi forturia fuit , nec promtior. animus
ad refarcienda Reip. damna . Etfi Aetiidu-
cis virtute . videbatur Occidentis Imperium
movere humeros, tarnen obtreftatio , invi-
dia, inteftinaque ducum odia prope magis
noxia Reip. - quam barbarus & multiplex
hoftis. Ad haec, recens Littorii clades- ftre-
nui ducisj-qui" Aetium virtute & rci belli
cae fama prope adacquabat. In eo ftatu erat
occidentale Imperium.
E t V e B. G E S T . 4 I ^i'
Verum nec quietior Ecclefiæ res erat . AN- ÇH.
Barbarus non minus fidei catholicæ quam ; 44o.
Reipublicæ Romans infenfus . Burgundio ? Ouali- P
Gotfaus , & Vandalus, Arianifmo lmbuti v* ^lefiæ ^
& armis cum Imperio fidem labefa&abant. ,^e$
Nec modo föris hoftis irïgçuebat r domi in- temp0rj
valefcebat hsreticorum audacia , .dumque ^us.
res turbidæ erant, velut cancer hæc labes ll-
læfas partes vitiabat. Orientem infeftabant
Neftoriani, & ex capite elifo multa rena-
fçebantur. Manichæorum impietas ,nondum
extinfta tot plagis quas acceperat , repara-' -*
tis viribus infeftabat Occidentem . Quid re-,
feram Prifcilliani monftra, quæ iterum ter-
rebant Hifpanîas l Adde Pelagianorum pra- :
vitatem, quæ novo aufpice Juliano jamdiu
vexabat Ecclefiam . Hic novis artibus, elpr i
quentiæ^ viribus, ingenio , & induftria bei->
lum afperum redintegravit , horumque fo-
boles infäufta Semipelagianiquorum do-
ftrina eo nocetitior, quo vita (anSior aur
fleriorque vivendi difciplina malumqueim-
medicabile quod mentem lædit, dum titillât
. In eo rerum ftatu erant Ecclefia Im-
periumque cum Leo Pontificatum adeptus
eft. Sed inftabat aliud malum longe gravit-
fimum Eutychetis audacia , ad quam potif-
fimum reprimendam divinitus Leo ad hoc
Ecclefia» culraen eve&us eft, utibi tamquam
in fpecula & propugnaculo ftaret ad verfus ,
imminentem ,hæreticum . Tune enim Deus,,
ficut olim,, provifum confultumque Eccle-
fiæ voluit quoties’.religioni tempeftas fævior
impendebat . Sic Athanafius columen fuit
catholicæ- doilrinæ, bacchante Arianorum
furore. Sicmuper Cyrillus Alexandrinus ,
dum Neftorius turbaret Ecclefiam. Sic Au-
guftinus contra Pelagianos Manichæofque
invi£\us pro religione ftetit. Sed Leonis cer-
tamina vidforiafque infra deferibemus , mi-
rabimurquequpd nonimpar tot hoftibus imperium
Chrifti tarn fortiter defenderit. ;
Leoni Epifcopo prima cura fuit afeifeere
fibi homines eruditione & doéfrina præcla-
ros, rerum ecclefiafticarum peritia & mo- pj0fque
rum integritate infignes , quorum cbnfiliis ajfc;,
rem gereret, eofque paratos ac intentos ha-
beret, ne falleretur eofum pravis artibus ,
qui rem Ecclefiæ ex commodo æftimant ,
& quodferefit, facra profanaque juxta que-
ftui habent. Inter eçis , quos in partem la-
borum affiimpfit , Profper A qui ta nus primas
obtinebat ( doâiftimum illorum tem-
porum Scaliger appellat ) jam notus orbi
chriftiano : nam ut gratis Chrifti defen-
for , Auguftini do&rinæ ftudiorumque he-
res, Pelagimifmi reliquias ûylo perfeque-
batur. Jamdudum Leoni cams, ex quo fub
Cæleftino Homam Profper, venit , utadver-
fus hoftes Auguftini 'Romanum Pontificetn
concitaret. Leoni Profperoque m>n deerant,
quæ vulgo amicitiarum funt vincula , mirabilis
animorum ingeniorumque concentus ,
ftudia eadem ad promovendas res Ecclefiæ,
utrique fumma pietas do£lrinaque fingula-
ris . Erat Leo in Galliis cum eleSus eft
Epifcopus, ut diftum eft : Profperum fecum
adduxiffe mihi facile perfuaferimut illiel-
S. L e o n i s M
CH.fet, ficut olim Hieronymus Damafo, a con-
440. filiis epiftolîfque. Plurimum certe Leonem
re & opera Profper juvit, præcipue adver-
fus hæreticos, quibus clanculum & per cu-
niculos fidem catholicam oppugnare fta-
tutum.
^■ VIII. Magnum etiam paftorâlis follicitudinis
Bîopubli-argumentum fuit in Leone -quod ftatim
céconcio- atqlie jn pontificali fpecula pofitus eft,pîe-
f Jtur ad t,em fibi commiftam non vitæ folum exem-
^pulum. pi0 excitare, fed.proprii etiam oris officio
erudire aggreffus eft. Immo primus omnium
Romanorum Pontificum iftud muneris in fe
recepit, fi qua Sozomèno fides , cum hæc
| i feribit: In eadem urbe ( Roma ) »ec Epifco-
ih e S hl-pus y nec alius quifquamin Ecclèjia populum
s, d o c e t . At 2 Sozomèno hac in re affentiri
âlüfTyV vix ac ne v]x quidem poflumus .
^ murn énim quales Epifcopi , qui do-
^ cendi munere , qûbd omnium-’ præcipuum
Wmnm.HL eft, fefe abdicant? Proecohis officium fufet-
'j.hp.iç. p'i{ ■> inqnit Gregorius Papa I. - quifqu't s ad
ÀbïMi\\s-facerdotiutn ateedit. Et ut Leoni coævus
inEcclefiaaut fuppar Jül'ianus Pomerius fcrib’it , qut-
P^nana cumque alius perierit , quem nulla dovendi
' dauerit necejfitas manety folus pcenas fut feeler is da~
B ulurü. • bit j ille autemeut difpenfatio verbi com-
WBreSorms mijfa eft y etiam fi fanSe vivat, & tamen
perdite viventes arguere aut erubefeat, aut me-
WM'-' tuât y cum omnibus,Ml.epiß, qui eg taçente perierint, pent u
îjb. 1, de . 2: Hoc ante Leonem ufitatum efle aponi
e con- tificibus” Romanis perfuadet 3: fermo Leonis
Jmplat. JLxxx i i . habitus in Natali feptem Fratrum
m 20. Ma chabæorum •, ubi Sixti III. prædecefforis
■ IX. fui. laudes prolèquens , eos loquendi modos
A G N I PP. I . 4 I g
ufurpat, qui publice edoftos a Sixto Ponti-
fice Romano fignificant . Magnifions, in-
quit, ftrutlor parietum , fed magnificentior
ÆDIFXCATOR ANIMAR.UM ultra avi fui ter-
minos opéra pietatis extendens : ut utilitati-
bus INSTITUTIONUM ejus etiam in ipfo fme-
retur devota pofteritas , & babitando quod
condidit, & faciendo quod docuït . De pu-
felicis & folemnibus fennohibus ad populum
hâbitis hæc intelligi puto, adificator anima-
rum ': inftitutionum e/us utilitas : docuit .
-Publice enim populum- non moneret, ut re-
vocaret in memoriam tradita fibi ,a Paftore
-fuo documenta, fi hæc paucis tantummodo
& in tra privatæ domus fecreta effudiftet .
Omnia ergo, inquit, dileftijfimi, qua oculis
cernitis & mente meminiftis, ad profeElum
•ueftra adificationis ajfum.ite .
3. ' Multoties Leo officii fui effe dicit fer-
monem Labere ad populum, fibique metuit
imputari ad culpam , fi huic minifterii fui
■ parti defuerit. 5 erm. I I I . de Epiphania :
Tamen ut noftri nihil défit officii, loqui de
■ eadem fèflivitate quod Dominus donaverit
etudebo. Serm. VIL de Paffione, c. t. Non
-ita ,. inquit y'mihi, divini .operis confideran-
da eft magnitudo, ut vel diffidam de ser-
VITUTE QüAM DEBfeo - cum facramentüm far
lutts humana-.non liceat taceri , etiàmfi. ne~-
queat explicari, Serm, XI. Non: est liberum
Sacerdoti in tanto divine mifericordia
façramento fide lis populi aur 1 bus fubtrahere
ferrnonis officium. Serm. II. de Refurreétio*
ne, cap. I. Æjiciendum eft etiam noftri fer-
•monts officium , ut fient puz expeStatione
REPOSCERE VOS CONSUETÛPINIS DEBfTUM
fen-
E D I T O R U M A D N O T A T I O N E S .
2 Sozomenum Romanæ difciplinæ parum
peritum demonftraijt , quæ de Presbytero poe-
nitentium cohfefiionibus excipienjiis apud omnes
Occidentales ac præfertim a,pud Romanam Ec-
clefiam præpofito tradit lib. 7. 'c. 16. ut in no-
tis probat‘ Héririeus Valefiiis . Errafle autem
jnanifefte , cum Jib. 5. c. 3p, fcripfit, Rornæ
nec Epifeopum , nec 'quemquarri alium populum
doçérep fi id generatim intelligendum lit,
teftimoniar a Quefnello1. ûjbjecfa evincunt , quibus
addi poteft Prudentius ,: in hymno II. de
Coronis-, ubi Romanam Sî-Hyppoliti bafilicam
defçribens,. fummurn Pontificem confueviffead
populum fermocinari teftatur.
Fronte fub àdverfa ,gradibus fub lime tri*
banal '
Tollitur: Antiftes prédicat unde Deum.
Idipfum etiam confirmaïur ex noftro vetuftif-
fimo Romanæ Ecclefiæ Sâcramentario , quod
initio hujus tomi edidimus , in quo menfe
Julio §, xvji. Miffa IX. oratione ultima ha-
hetur : Tui funt y Domine , populi , qui mini-
fterium .noftre vocis expeBant. Si hoc expefta-
bat populus, Romani utique Pontifices prædi-
?ar® folebant. Et menfe Septembri §. xxix.
in Natali Epifeoporum Miffa VII. Da nobis y
quefumus, çfy exercere que reBa funt, & præ*
f Care *lu<e vèray ut inflruBionem gratte tuepre-
eamus 0* agendo tuts fidelibus, docendo .
i vero hæc Sozomeni propofitio reftringenda
credatur ad folum diem Palchatis, ut fecundis
curis Quefnellus cenfuit ( vide infra n. XII.
çirca medium ) nullum, quod nobis acÜiuc in*
notefeat,monuméntum editum eft,'q uô iâ
quoque falfum convinci queat. Num vero hæc
Quelnelli interpretatio obvia fit, & contextui
congrua, nonnulli fortaffis dubitabunt. Unum
hic addemus, nihil movere debere Gaffiodo-
Tium Romanarum rerum peritum -, cUi tribui-
tur Tripartita Hiftoria, in qua hoc Sozomeni
teftimonium déferipeum legitur. Cum enim in
Tripartita edenda Caffiodorii confilium fuerit,
eccfefiaftieam hiftoriam ex tribus Græcis Scri-
ptoribus ab Epiphanio Scholaftiço latine red-
ditis compadam Latinis proponere ,■ nihil in
verfione Epiphanii emendavitj fed ipfa litte-
rali ipfius verfione ufus eft. Hinc quæ ex So*
zomeno in Tripartita recirantur, nihil ex Caf-
fiodöriö audoritatis acquirunt, fed tota. fides
eft penes Sozomenum , cujus interpfetationem
■ ab Epiphanio conditam Caffiodorius intaftam
reliquit. Vide quæ hac de re Quefnellus ani-
madvertit Diflfert. VI. n. 16. ubi errorem de
jejunio diei Sabbati • apud Romanam Ecclefiam
in Socrate deteeit, qui tamen in Tripartita
verbis Socratis latine redditis reeeptus legitur.
3 Hune fermonem a Leone abjudicavimus,
& Auguftino vindicatum in Appendicem re-
jecimus, ac pr.opterea pro concionibus Romani
Pontificis adftruendis teftimonium ex eoex-
cerptum nihil probat.
AN. CH.
440.'
X.