8 / 1 Q u E SN E L L I D i s
PARS II. attinet j quandoquidem cum nemine decer-
CAP.Vl. tavit homo amplitudinis fus cupidiflfunus
pro ea provincia, quam fucceffores. ejus fibi
vindicarunr, argumentum eft eumdem illam
nemine contradicente adminiftrafle ; nifi tarnen
ecclefiaftics provincis Viennenfis pars
cenfebatur , quam proinde uno iXu Simplicius
Viennenfis petebat , & eadem pariter
induftria tutatus eft Patroclus , qua metro-
politicum provincis Viennenfis principatum
fibi retinuit .
Et revera videntur etiam quarto fsculo,
es provincis fub nomine Viennenfis fuiffe
contents. In Concilii enim Arelatenfis.pri-
mi fubfcriptionibus, fi genuins funt, nulla
alia provincia prster Viennenfem nomi-
natur, etfi &, ex Nicsenfi portu , qui fuit
Alpium Maritimarum, & ex Aptenfi civi-
tate, qus erat ex fecunda. Narbonenfi, Le-
gati nonnuili Concilio interfuerint. Siqui-
dem cum ex qua provincia fuerint loca il-
la annotatum non fit , ex. ea fuiffe videntur,
qus fuperius nominata fuerat . Cur
enim folum Viennenfis, provincial no men
- illic legeretur , nifi una omnes illas com-
pfeXeretur provincias , qus poftea nomen
aliud induerunt, divifa in partes provincia,
vel faltem contineret Alpes Maritimas ,
quarum Metropolitanus tamdiu Arelatenfis.
Epifcopi ; tamquam Viennenfis provincia;
Metropolit*, poteftati fubjeXus eft; & Nar-
bonenfem lecimdam, qus a Viennenfi eft
recifa.
Aliam etiam conjeXuram promimus ex:
Aquilejenfi Concilio defumtam . Ex epifto-
la enim fynodali, qus a Patribus fcripta
eft ad Epifcopos, provincis Viennenfis &
Narbonenfium. prims & fecun.ds poft com-
pletam Synodum , non alii videntur eidem
interfuiffe Legati Gallorum,, quam ex tribus
his provinces. Et tarnen, leguntur in ea fen-
tentiam dixiffe- Theodorus OXodorenfis &
AmanuuSj Nicsenfis, quorum hie ex Alpi-
bus Maritimis., ille ex Graiis. fuit . Non
temere igitur afferueris Alpes geminas fub
Viennenfis provincis nomine in Ecclefia-
ftica faltem illiüs. temporis. Notitia fuiffe,
comprehenfas.
C A P U T VII.
De Alpium Graiarum Provincia . Quid in.
earn iuris habuerit Arelatenfis
EpiJcopus.
i I / T f i obfeura admodum fit provincis i
X L Alpium Graiarum & Penninarum memoria
in ecclefiafticis monumentis ante Hi-
lari Paps tempora •; haud obfeurum tarnen
eft juris in earn plurimum habuilfe Arelatenfem
Epifcopum etiam Leonis state .
Cum enim duabus tantum civitatibus con-
ftet lin Notitia Galliarum a Sirmondo edita
; earum prima ac prseipua, Taren tafia PARsr
videlicet, tamquam pars folids Viennenfis, CAP[]-f
tributa eft Viennenfi Epifcopo in ilia, di- Vli. j
vifione, qua. pacis, cauffa inter Viennenfem
& Arelatenfem Epifcopos illam provin-
ciam diftribuit Leo nofter . Ex quo. dccer-
nere licet earn provinciam partem olim
fuiffe Viennenfis, faltem. in ecclefiafticis .
Primo enim quod Leo metropoliticorum
jurium tarn ftrenuus, affertor Tarentäfiam
attribuit Viennenfi Epifcopo tamquam Viennenfis.
provincis partem , palmare ärgumen-
tum- j earn non alter i us provincis partem
fuiffe,, ex qua, &. ^quidem adeotenui,
nurtquämi ampliötfeni civitatem decerpfiffet,
?eli£Ia unica & mpdica civitate Öflodoró ,
qus Tarentafis ■'quoad -ordinatibnem fubji-
ceretur. Etfi enim'"Viennenfi favere vellet,
|d tarnen cum tertii alicujus Metfopolitahi
injuria numquam effet aggreffusprsfertim
cum ex his civitatibus^ quas poteftati Arelatenfis
Epifcopi relinquebat, unam aliquam
potuiffet avellere j quam loco Tarentafis
Viennenfi traderet
. Non modq in ecclefiafticis , fed nec
in civilibus potita. effe videtur ea provincia
jure itietropolitidó; fed folo jure civitatis
. Hoc enim perfpicuum eft ex Sirmon-
diana Galliarutn» Notitiä, qus nullam huic
provincis Metropolim affignat, etfi ceteris
omnibus fuarn affignaritNon. ferebat au-
tem hoc illius syi' cón.fuetudo , Ut qus in
civili ordine Metropolim nön habebat , ea
Metropolim haberet in ecclefiaftico i
3. Nullum eft apud antiquos ‘fcri'ptores
veftigium , ex quo vel fufpicari liceat Ta-
rentafienfem Epifcopum metropoliticis mu-
niis aliquando fuiffe defun«ilum , aut aliquid
juris hujufmodi fibi tunc temporis.' afferuif-
fe ante Hilari Paps tempora , cujus unica
reftat epiftóla, in qua Alpium Penninarum
Epifcqpi ab aliarum provinciarum Epifco-
pis diftfiiguuntur ., Qua.mquam ver-eor ut
fubfit mendum in titulo epiftoJs ; ita ut
locoj Alpium Penninarum , legendum pu- pentJ
iem Alpinarum, vel Alpium Maritimarumer,cj
Ratio, emendationis nop una eft . Primum niJjepi
enim cum alteram epiftolam. feribat idem flolzi}.
Papa Hilarus ad earumdem provinciarumHilariPij
Epifcopos, ad quos primam fuipferat, pro-
vindarum , in quam , Viennenfis, JLugdunen-
fis , Narbonenfis prima & fecunda• & Alpina,
hoc- unum inter utramque difcrimeii
eft , quod in prima Alpinarum Penninarum
meminit, in altera fimpliciter Alpina: un-
videtur Hilarus. unicam. Alpinam agno-
viffq ab, aliis provinciis. diferetam : earn por-
ro longe.. fatius eft exiftimare fuiffe Maritimarum
Alpium,, qus o&o civitatibus con-
ftabat, quam Penninarum , qus ex duabus
dumtaxat conflata erat. Deinde quis credat
Hilarum , cum ad omnes fere Galliarum
provincias feriberet , ampliflimam Mariti-
E D I T O R U M A 'D N O T A T T O N E S ,
ï Lege Obferv. part. 2. c. 6. 11. n .
ffflS IT marum Alpium Provinciam prstermififfe ,
CAPUT & unius provinciunculs meminiffe , qus
VII. etiam Metropoli carebat ? Denique cum idem
Pontifex de eadem Mamerti cauffa, de qua
in pofteriori epiftola mentionem facit, feriberet
ad viginti nominatim Epifcopos, In-
genuum inter eos recenfet, qui Alpium Ma-
yitimarum Metropolitanus erat .* unde patet
magis de Maritimis, quam de Penninis Alpi-
bus intelligendam effe Alpinam, quam in po-
fterioris epiftols titulo commemorat Hilarus,
&ex eodem corrigendum effe titulum prims,
ubi Penninarum Alpium mentio injicitur.
4. Cum Petronius Prsfeftus Prstörio
Galliarum Honorii tempore feptem Provin-
ciarum corpus compofuit, quarum Concilium
apud Arelatem conftituic fingulis an-
nis congregandum, vix dubitari poteftquin
Alpes Graias & Penninas eifdem annume-
rarit. Qui enim corporis hujus amplificandi
cauffa duas Aquitanias cum Novempopula-
n a , antiqus Narbonenfis partibus annexe-
re compulfus eft, num illud Alpium Penninarum
& Graiarum detraXione minuif-
fet? Hoc certe verofimile non eft; fed par
eft potius credere Viennenfi- annexam effe
tamquam partem ejufdera & illius feptem
Provinciarum corporis. Et certe numquam
Leo nofter Tarentafiam ceteris Viennenfis
Provincis cjvitatibus promifeue annumeraf-
fet, illiufque Epifcopi ordinationem tribuif-
fet Viennenfi, fi nec Provincis 'Viennenfis',
nec corporis illiüs feptem Provinciarum
pars aliqua fuiffet .• cum nullo exemplo an-
tiquitatis faXum id umquam effe probäri
queat. Quod autem in Notitia Galliarum
toties citata ea Provincia ab aliis fegregata
feorfim numeratur, hoc vel errore faXum
effe puto , vel potius ex mutatione , qus
per illas Provincias induXa eft'per Vvifi-
gothorum irruptionem, qui illarum partem
occuparunt circa pofteriora ilia tempora ,
qus fupra hujus Notitis stati affignavi-
tnus. Quamobrem vel ex hac diverfitate pro-
batur pofteriorem effe & Honorio Impera-
jjfert.de tore» Leone Papal, eamdem hanc Noti-
■ imati- ^i^m : & prsterea non vere feriptum ab II-
1, pa. luftr. Petro de Marca , expunXam effe a
k 67. corpore Provinciarum illarum Provinciam
Alpium Graiarum : ciim ex Leone conftet
Viennenfi effe accenfitam; quando Tarentafiam
Viennenfi Epifcopo attribuit.
5. Cum Ravennius in locum S. Hilarii
mortui ordinatus effet Arelatis Epifcopus ,
de ejus ordinatione certiorem fecerunt Leo-
nem ordinatores per fuas litteras,, ad quos
Leo referibens duodecim numeravit : unde
eumdem duodenarium numerum ordihatio-
niflli ioterfuiffedubium non eft. Porrocum
ad falam Viennenfem Provinciam pertine-
ret ilia ordinatio , eum numerum intra illam
provinciam fruftra qusfieris, nifi Ta-
rentafienfis ceteris annumeretur . Demtis
enim Viennenfi & Arelatenfi Epifcopis ,
tmdecim tantum reliant in ilia provincia
juxta Sirmondianam Notitiam , fi Tarenta-
fienfem non annumereä. Porro Viennenfem
h.uic ordinationi non affujffe extra dubium
Tern, II,
eft : turn quia nuhquam confecrationis hu- PARs IÏ.
jus Jiohorem alter! cefliffet , cum tarnen CAPUT
Gdhftantino Epifcopo , ut provincis anti- ^ 1L
quiori, delatam effe probabile fiat ex ejus
inferiptione , qus primum locum pbtinet
in referipto fanXi Leonis : tum quia cum
ordinatores omnes Ravennii fubferipferint
libeilo Epifcoporum Gallorum oblato Leoni
Paps in gratiam Arelatenfis Epifqopi 9
exceptis tantum Aufpiçio Vafenfi, qui de-
cefferat, & aliis quatuor, qui fupererant ,
Niceto, Floro, Chryfaphio, & Ruftico, non
eft proculdubio inter hos fubferiptores nu-
merandus Viennenfis , alioqui propriöfüm
Ecclefis fus jurium prsvaricator extitiffet.
Porro nullus e quatuor mox nominàtis Viennenfis
fuit Epifcopus, qui fiaffuiffet, primus
omnium inferibi' voluiffet ; cum Rufticus
tertio tantum loco, Nicetas quinto , Florus
feptimo, Chryfaphius duodecimo habeatur.
Jam vero fi Tarentafienfis Epifcopus ordinationi
Ravennii interfuit , argumentum eft:
Tarentafiam ex provincia Viennenft fuiffe ;
cum id ecclefiafticus mos non pateretur ,
ut ex aliéna provincia ordinationis telles
adeffent Epifcopi in fynodali, qui propter-
ea fiebat, conventu: ac ne id Ebredunen-
fi quidem Epifcopo conceffum in provincia,
cui Arelatenfis prserat, licet ad ejuf*
dem Synodùm pertineret.
6. Denique jus Arelatenfis Epifcopi in
earn provinciam mire elucefcit ex vita fanXi
Jacobi. primi Tarentafienfis Epifcopi ,
quam e * veteri. codice MS. erutam opera
Petri Franeifci Chiffletii Jefuits , inferuit
Bollandus torao 2. AXorum SanXorum ad
x v i, Januarii, Conftat enim ex ilia -"vita ,
fi genuina eft, & ab antiquo, ut videtur 9
auXore deferipta, Jacobum fe primum Ho-
norato Lirinenfis Coenobii Patri ad Mona-
fticam vitam inftituendum tradidiffe : turn
ab Honorato ad Arelatenfem federn affüm-
to miffum fuiffe ad Centronum oppidum
vallemque Tarentaficnfem f,ut populum' ini-
hi fub gentilitatis ritu degentem ad fidem
Chrifli converteret... Quocirca , addit auXor ,
Honoratus aliis convocatis Epifcopis Jacobum
ordinavtt Epifcopum, & ad prafatum oppi- ,
dum vallemque Tarentafienfem direxit pra-
dicare verbum Domini..Quo munere fufee-
pto, Jacobus totum ilium populum àd fidem
Chrifti adduxit, Bafilicam conftruxit,
facrifque miniftris inftitutis Hierarchiam
compofuit: impetratis etiam a Burgundio-
num Duce, qui tunc eas regiones /occuf)a-
bat, addiXifque Ecclefis Tarentafienfi cir-
cumjacentibus agris . His prorfus fimilia
feribit Uluftriffimus jam Tullenfium Epifcopus
Andreas Sauffaius in fupplemento
Martyrologii Gallicani . Ex quibus mani-
feftum eft, Eccldiam Tarentafienfem, qu*
illius provincis primaria erat , exordia fua
debere Arelatenfi Epifcopo , qui illi & fidem
fui difeipuli ore propinaverat, & primum
confecraverat Epifcopum : unde fibi
earn merito jure vindicavit, ac confequen- v
ter cetera^ ejufdem provincis Ecclefias. .
De OXodoro, qus jure civitatis gaudet 4
LU 2 ia