177 D e V o c a t . G
CAP.VIII. Cum igltur verbum Dei pet minifterium
jmedicantium auribus carnis infertur ; mi-
fcetur operatio potentia; divine cum fono
vocis humana? ; & qui inci'tavit evangeli-
38 zantis bfficium, audientis qüoque 38 firma-
vit affedura . Dulciefcit anims' cibds verbf,
veteres tenebrae nova luce pelfüntur, &ob^-
tutus interior caligine antiqui elroris exui-
tur : tranfit animus, de voluntate in volun-
39 tatem : & fi jlia qua; pellitur , aliquä 39
cun&atione- remoratur ; ea tarnen quae gi-
gnitur, ele&iora quxque fibi vindicat, ut lex
peccati , & lex Dei diverfas ^tqüe difcretas
Gal. 3.17. 1° eodem homine habeant marifiones :
40 concupifcente came adverfus fpiritum, carnis
4° autem concupifcentiis fpiritu repugnante, ‘ pei^
exteriora quidem infidiäri tentator audeat ,
41 fed mens? auxilio Dei munita prxvaleat. 41
jj Ad magnam enim utilitatem fidelium
9, materia eft refervata certaminum; utnon
3, fuperbiat fan&itas , dum pulfatur infir-’
33 mitas . Unde & Apöftöiüs dicit : In
a’ or‘ I2* Jnagnitudine revelationum nq extollar , datus
*ft mihi aAgelus fat ana, qui me colaphizet ’
42 jPropter quod ter 'Dominum 42 rogavi ut difcede-
ret a me : fed dixit mihi .* Sufficit tibi gratia
mea : nam virtue in infirmitate perfici-
tur. Quadrat ergo Dominus imaginem fuam,
& errantem ovem bonus paftor inveniat ,
nec dedignetur aegram diuque in invio fati-
gatam humeris fuis ferre , 8c non revocan-
do tantum, fed etiam portando falvare. Qua;-
rat Dominus imaginem fuam , '& omnium
qua; in earn incideriint fordium concretione
deterfa fpeculum humani cordis enubilet ,
Job.24.4. Scriptum eft enim: Quis poteft facere mun-
dum de immundo conceptum femine, rionrie~tu
qui folus es ? Quserat Dominus imaginem
fuam y ut in renovatione ac juftificatione
ejus gratia reformantis appareat, ficUt in fe
faftum Paullus Apoftolus proteftatur 8c di-
Oal.i. 2z. : Eram aute™ ignotus facie Ecclefiis Judaa
3 qua erant in Chrijlo,' tantum auditum
habebant, quod is qui perfequebatur nos ali-
quando, nunc evangelizat fidem quam expu-
gnribat., & in me elarificabant De um . Sic
ergo tunc chriftianus populus didicerat , &
Ari.4.3a. illi primitivi Ecclefia; ,• quorum er at unum
cor & una anima, fic credebant , ut cum
mm
M S
38 S-ic ex Vati i. & editionibus Duac. Colon.
& noviffima Profperi . Vat. 3. format . Jol. &
Quefn. foririàvit.
39* Al. contagione . Quefn. in margine.
40 Sic ex MSS. Vat. 1. & Jol.‘ac edit, Duac.
Vat. 'j. ijMû^ftri?, ceteræ edit. ettUm . ■
41 Hæc referunrur a Gelafio Papa in opufculô
adverfus Pelagianos cum hoc elogió .• ficut quidam
Magi fier Eccle/ia fapi enter edocu'it, dicens :
Ad magnam enim utilitatem fidélium materia eft
rejervata cenaminum y ut non fuperbiat fanfti-
tas , dum pulfatur infirmitaj\ Quefnellus.
42 Edit. cogitayi. Quéfn. in poftilla : Legen-:
dum forte rogitavi'. Duo noftri codd. rogavi, qüöd
& noviffima Prof^eri editio recepit .
.43 capitis noni initium fecimus cum no-
viflimo Profperi editore ; quia anterioris capitis
finis perperam produftum fuerat ad ilia hujus capitis
: ficut teftatur Spiritus SanSus perjeremiant
Se n t i u m L i b . I. 1 7B
\ vidèrent quempiam ad agnitionem veritatis CAP. ix, | jx.
ab errore converfum , glorificarent Deum ; Fl.d*s 7*
& fidem corre&i, confiterentiir muneriseffe 1 De’ ■
divini . Ipfe quoque Dominus difcipulos
fuos, magiftros omnium gentium, fic doce-
bat dicens : Sic luceat lumen vejirum coram Matt.5.1$,
hominibus , ut videntes opera véjlra bona-^
magnificent fatrem vefirum qui in calis efi.
Cfraliqui
non orant,
JÖ1W.8.Ï5,
jÔiw.8.14,
C A P U T IX .
Quod Scriptura five de bonis , five de malts
loquatur f five de eleSlis $ five de reprobis,
it a meminit unius partis , quafi neminem
hominem pratermittat.
43 t ’ lxa ergo hac fide in cordibus noftris, . 43 J1 50
JL immobiliterque fundata , qua falu-
berrime credimus omnia bona , ac maxime
ea quæ ad vitam æternam pro'vehunt , 4 4 44 1
Dei munere haberi , Dei munere augeri 4 I
Dei munere cuftodiri ; puto quod pius: fen-
fus non debeat in ea quæftionè turbari, quæ jàerr.v.ç
de omnium & de non omnium hominum ....
45 converfione generatur ; fi ea quæ'clara 4S SH
funt, non de his -quæ occulta funt obfeure-
mus , & dum procaciter infiftimus claufis , €1C ;„î . ü 51
excludamur ab, apertis q cum; fuffieere de**‘ cultis nonl Jer$ l , Sv
beat, ut in eo 46 quo pervenimusyfambu- oblcunn- '
lemus',»-(t 47 non ignorantes y nèc^ aliqua- da .
tenus ambigentes ,- omne.'principium-, !& 4Ö
omnem profedum boni meriti unicuique ho-
mini ex Dei donatione conferri , nee- poffe
fieri', nit qui omhes vult faivari, nullis cauf-.
fis exiftentibus plerofque- non falvety fed has
cauftas noftr* feientiæ non patere : quæ uti-
que non fuiffent occultæ , fi debuiftent effe
manifeftæ , ut exerceatur per - bmnia fides
earum rerum ;yfquæ- non videntur , & pie j JH -j
femper de; juftitia Dei, etiam cum non m-
telligimus, *fentiamus. ). Quid enim mirum ,
fi_ quidam ad vitæ facramenta .48 non ve- 48 f
niünt, cüm plerique , qui videbaintur venif-
fe, difeedant y de qui bus dicftur : Ex nobis 1J°an' 2iaH
exierunt , fed non erant ex nobis ; fi enim ") 53
fuijfënt ex nqbisf jnanfiffcnt utique nobifcum. Jf t 2* 39*
Quorum fimiles :funt & il li qui prafitentur
fe Deum frire-, fariis, autem .negant . Nam Tït: x. 16. 1
cum fcriptum fit : Omnts qui invocaverit no- Rbm'. 10,
men zi» . I
Propbetam dicens :-dife&o , & rej eft o in caput
nonum textu ejufdem Prophets, qui in MSS. con-
tinuata ferie. deferibitur. • >; .■
44 Sex voces fequentes adjecit Quefnellus ex
MS. cod. Thuan. cui noflrj quoque & Jol. fuf-
fragantur. . — •/ >•
4$ Ita codd. Thuan. Jol. & noftri Vat. Alias
convexfatione.
46 MS. Jol. in quod .
47 Uncis inclufa ex folo licet MS. Vat. 3. ad-
didimus, cum aiiftoris ftilum referant , & con-
texcui maxime congruant.
- 48 Noviffima editio Profperi non perveniunt,.
Dein verba cum plerique , qui videbanttix venif-
f e , difeedant, fupplevimus ex quinqucicodd. Vat.
Profperiatiis, ficuti ex MS. Jol. fupplevit. etiam
nbviffimus editor Profperi , videnturque fequenti-
bus neceffario prsmittenda.
S i
4413.X9 .
1 7 p D e V o c a t . OMN.
men Domini falvus erit ; fie quibufdam tarnen
Dominus ait: Non omnis qui diritmihi
, Domine, Domine 9 intrabit in regnum ca-
lorum ; fed qui facit voluntatem Patris met
qut in calis efi, ipfe 49 intrabit in regnum
calorum: 8c: Multi mihi .dicent in ilia die ;
Domine, Domine , nonne in nomine tuo pro-
phetavimus , & in nomine tuo damonia eje-
ciynus, & in nomine tuo virtutes multas fe-
cimus ? Et tunc dicam illis: Numquam novi
vos; difeedite a me operarii iniquitatis. Ta-
. les non invocant nomen Domini r quia non
habent fpiritum adopt ionic filiorurn in quo cla-
mamus ; .Abba , Pater ... Nemo autem potefi
dtcere Dominum Jefum, nifi in Spiritu San-
&o : & Quicumque Spiritu Dei agüntur , hi
filii Dei funt: qui 50 ad Deum per Deum
veniunt, 8c falvari volentes omnino falvan •
tur , -quia ipfiim defiderjum falutis ex Dei
infpiratione concipiunt, & per illuminatio-f
nem vocantis, in agnitionem veniunt veritatis
, Sunt enim fifii promiftionis , merces
\ fidei, fpirituale fernen Abrahie , genus ele-
Bum , regale facerdotium % pr^feitum & prse^
ordinatum in vitam «ternam, ficut teftatur
Spiritus Sanftus per Jeremiam Prophetam
dicens 51 ’/Ecce dies veniunt , dicit Dominus
; & rdifponam domui Ifrael, & domui
Juda tefiamentum novum , non fecundum te-
fiamentum quod difpofui patribus eorum , in
die qua apprehends manum eorum. , ut edu-
cerem illos de terra TEgypti : quia ip fi non
perfeveraverunt in tefiamento meo , & ego
eos neglexi r 1 dicit Dominus. Quia hoc efi tefiamentum:
quod, difponam'domui Ifrael. Pofi
dies illos , dicit Dominus dabo leges meas
tn fenfu ipforum , & tn corde ip forum feri-
bam eas,:&‘ ero illis in Deum, & ipfi erunt
mihi in. populum . Et 52 non docebit unuf-
quifque proximum fuum , & unufquifque fra-
trem fuum, dicens, Cognofie Dominum: quia
omnes cognofcent me a pufillo eorum ufque ad
magnum , quia propifius ero iniquitatibus eorum
, & peccatorum eorum memor non ero .
53 iterum : Et dabo illis viam alteram
& cor aliud , f^ut me timeant omnes dies in
bonum ipfis. & filiis eorum pofi eos. Etcon-
fiituam illis tefiamentum aternum, quod non
avertam pofi eos: O* timorem meum dabo in
cor eorum , ne difeedant a me , & vifitabo
eos, ut bonos eos faciam[. Per Ifaiam quoque
de gratia fua Dominus , qua ex omnibus
hominibus novam creaturam 54 facit ,
eadem praenuntiat , dicens z Ecce faciam nova
qua nunc oriuntur, & cogno feet is e a ,&
4P Vat. cod. 1. intrdibit :. &. poll aliquot li-
neas numquam vos cognovi in MSS. Vat. 1. & a.
ac Jol. 3
5° ;A1, ad Dominum per Dominum. Quefn. in
margine.
51 Hue ufque deerat in aliquibus editis , &in
MSS._ Ambrofium prasferentibus , uti adnot. 30.
monuimus, Sequentia in Quefnello, & anteriori-
bus editis Jncohabant caput ix. *
$2 Particula non pofteriori manu deleta eft in
Vat. x.
,, S3 Verba et iterum fupplevimus ex tribus MSS.
Vat. x. & 3. ac Jol.
faciam in deferto viam , & in ficca terra CAP. IX.
fiumtna. Benedicent me beftia agri , 55 yi- SS
rena & filia. firuthionum, quod dederim in
deferto aquam , & flumina in ficca terra ad
potandum genus meum eleflum, populum meum
quern mthi acquifivi , ut enarrent virtutes
meas. Et iterum* Per memetipfurrt ju- fA-4S-23*
ro, nifi exiet de ore meo jufittia : & verba
mea non avertentur, quia mihi fierietur omne
gem, & confitebitur omnis lingua Deo . Si
ergo impoflibile eft ifta non fieri, quia neo
incerta præfcientia Dei eft , nec mutabile
confiljum, nec inefficax voluntas, nec falfa
promiflio, omnes ifti de quibus hæc prædi-
a a funt, fine cujufquam exceptione falvan-
tur. Dat enim leges fuas 56 in fenfu ipfo- <6
rum , eafque in cordibus eorum digito fuo
fcribit, ut agnitionem Dei , non doftrinæ
humanæ opere, fed; magifterio fummi eru-
ditorjs accipiant...Quia neque qui plantât , . Cû, , ,
neque qui ngat., efi aliquid, fed qui incre-
mentum dat Deus. Omnes hi a pufillo ufque
ad magnum 57 cognofeunt Deum', quia ut
Vemrent ad Chriftum a Patre audierunt at-
que didicerunt ; omnes edu&i ab errore , di- Deus dat
nguntur in viam vitæ j omnibus córde mu- re^a fape*
tato refta fapere & refta veile donatiir ; re& vcllc-
omnibus timor * quo in mandatis Dei 58 58 ‘
cuftodiantur, inferitur. Fit in deferto via , J/^*43* 19».
terra arida fluminibus irrigatur , ut qui
prius; ad confitendum Deum os non aperie-
bant ,_& velut muta atque irrationabilia
animaha in feritatem tranlierant beftiarum,
divinorura eloquiorum fontibus 59 inundati $9
benedicant 8c iaudentDeum, enarrantes virtutes
& mirabilia mifericordiæ ejus, qui ele-
git eos, & in filios adoptavit, ac hovi te- ; .>
ftamenti fecit heredes . Si autem, ut Apo-y, .
ftolus loquitur , hominis confirmatum t e f i a IS*
mentum nemo fpernit aut fuperordinat, quo-
jnodo^ fieri poteft, ut ex ulla parte divins
promiftio 60 refblvatur?
Manet prorfus 8c quotidie impletur quod Quotidfe
Abrahæ Dominus fine conditione promifit >mpletur
fine lege donavit. Quia etfi quidam quibus
hæc prædicata funt, non crediderunt, incre- ^brahæ ta*
dulitas tarnen eorum fidem Dei non évacua- Rom.3. 3.
vtt. Efi enim Deus verax ; omnis autem homo
mendax. Et illi quidem Tqui audito E-
vangeho credere noluerunt, inexcufabiliores
facti.funt, quam fi nullum præconium veritatis
audiflent ; fed certum eft eos apud
præfcientiam Dei Abrahæ filios non fuifle, .
nec in îllorum forte numeratos, de quibus
di&um eft : Benedicentur in femine tuo omnes Gen. 16. 4..
& 28.14 r
54 Codd. Vat. 1. & Jol. fecit . Paullo poft
orientur m noviff. edit. Profperi.
55 Addicur <Sr in MS. Vat. i.
$6 Noviff. editio Profperi in fenfant. Poft pau-
ca Vat. 1. omittic Dei.
$7 Vat. 1. & Jol. cognofcent,
$8 Ita melius ex MSS. Vat. 1. Jol. & Cam-
beron. Alias erudiantur . Poft nonnulla & tout
arida pro & terra in cod. Jol.
$9 Sic ex noftris MSS, Vat. & Jol. Al. mun-
dati,
60 Vat, 1. cod. diffolvatur.
i f r i v 1 M m Mi!};
I illi >