E d I T O R ü M O ESSt^V.-ATIONES p8o
clef. corn- ficutï orîginem , ita & audoritatem refenmt.C um enim Petrus ejufqueiuc,
rnumca- Romani Pontifices nec ubique præfto effe, nec omnibus omnium Epitum’
& fcoDorum cauffis pro fuo jure poffent ubique opportune profpicere • ecclefiaftica
' ur' inftitutione provifum fuit ut in fingulis Provinces fingui, & alu rurfum m
rnaioribus dioecefibus majorem g quam Epifcopatus fert, haberent auftontatem,
8§ cujus inter cetera de Epifcoporum cauffis certa ratione ac modo cognoice-
rcnt de quibus ex jure divîno.fohjs Petrus ac. fucceffores ejus cognofcere po-
tuiffent • & hac tatione, quæ fane veriffima eft,. jurifdiHio Pétri ac fuccelfo-
rum eius peculiaris ex inftitutione divina , ecclefiaftica quodammodo delegatio-
ne aliis .communicata. fuit. Tales funt I f f qui poftea Patriarch», vel Mefro-
nolitani appellati l'unt. In hanc autem inftitutionem ecclefiafticam, quæ proprium
Petri- ac fuccefforum ejus jus aliis Epifcopis commumcavit, îple procul
dubio S Petrus aut fucceffores ejus faltem interpretative, ut ita dicam, con-
fcnfiffe credendi funt: nemo enim- qlius per fe'èa jurifdiöione expers, illam
potuiffet in quempiam transferre eo infcid, vel myitp, qui eamdem folus non
iiumano , fed divino jure, obtinebat. Vulgata eft enim ilia juns régula ; Nemo
■ botetl plus juris transfer re in altum , quam fibt compet ere dtgnojcatur. Quod
fi Àpoftoli pro extraordinario Apoftolatus jure in umverfam Ecclefiam, quod
in Epilcopos fucceffores non tranfivit, fupra Antiftites îpfos junfdiaionem ha-
bentes potuerunt quibuldam eamdem commumcare ; eamque præterea aliquibus
majorant fedium Epifcopis reiplà communicaffe præfumantur : cum communical-
fent jurifdiflionem , quæ jure ordinario ac divino foli Petro aç fuccefloribus
ejus competebat, non fine interpretativo laltem iftorum confenfu earn communicaffe
dicendi effent ; vel iàltem fine ipforum præjudicio ; ne jurifdiflio , quæ
ordinario & divino jure ad ipfos pertinet, detnmentum caperet,
, Hanc autem Patriarcharum, aC Metropolitarum jurifdiaionem Concilio-
rum canones fubinde approharunt, vel certis finibus prout neceffitas vel utilisa
jus alid-tas flagitabat, coercuere : initio vero pluribus m locis immemorabili tantum
rum E p i- confuetudine certus madiis. viguit, certique fines fuerunt præfcripti,- qm pro le-
fcoporum. e habebantur, & in canonibus confirmati inveniuntur .. Quidquid autem live
canones five confuetudo circa hanc jurifdiffionem Patriarchis aut Metropolitis
attribuit’ , cum juris fit & inftitutionis meræ ecclefiaftica, primigenio & divino
Nallum Petri ac Romanorum Pontificum juri præjudicare non potuit, : quidquid enim
exinde ecclefiaftici, immo & apoftolici juris eft , juri divino ne tantillum quidem de-
præjudi- Cgrpere poteft. Quæcumque ergo ecclefiaftica vel etiam apoftolica auctontate
x T - 1“ ’ "inftituta fuerit Patriarcharum, aut Metropolitarum jurifdiélioiin Epifcoporum
ftolicx.P°*cauffis, falva femper intelligepda eft Romanorum Pontificum divini juris au-
iloritas ; adeo ut ficut ante eam inftitutionem ecclefiafticam ifti ex divino jure
-poterant de cauffis Epifcoporum cognofcere ipfa cognitione prima, itapoft eam
inftitutionem »que pro'fuo jure poffint. Quare.nec canones, nec confuetudo, liçut
De rinir« nec Apoftoli ipfi potuerunt efficere, ut Romani Pontifices , qui fob funt W-
«rimxco- mediati Epifcoporum fuperipres jure divino , .eadem. «nmcdiata junfdictiono in
gnicionis. Epifcopos non gaudeant, quæ ex divino jure defcendit,. nec ut ad ipfos eodem
jure non pertineat ipfa epifcopalium cauffarum.prima cognitiofi eam, aliis
licet j ecclefiaftica inftitutione communicatam, ex eodem jure ad fe revocare cre-
diderint expedire. Nec.fi. id facerent, alienum jus .arripere, & Patriarcharum ,
vel Metropolitarum jurifdiflionem per injuriam ufurpare .Sc infeingere %ifed proprium,
jus fibi divina inftitutione competens repetete & exercere dicendi effent.
Hinc-nuÜius quidem injuria in Gallicanorum Antiftitum privilégia acçufari- pc-
teft Patroclus Arelatenfis, cum Proculi ; Maffil-ienfis, dut Hilarii Narbonenfis
cauffam in prima cognitione ad Apoftolicam Sedem detulit : nec in ea re ufur-
pati juris notari queunt Zofimi décréta, quæ adverfus Proculum pro Arelaten-
ffis jure édita , ipfe Quefnellus part. a. c. 4. veluti æquiffima vindicate ftudet-
Similiter reprejiendi nequeunt Valentinæ Ecclefiæ Clerici, cum Maximi Ep1"
fconi cauffam ad Bonifacium Papam immediate cognofcendam detulere .
Onomodo - 5- Poffet quidem nonnullis in çircumftantiis contend! v hanc primigenu juris
& quando revocationem, fi qua inolita in Provinciis judiciorum forma aboleretur, non
intadloju-expedire ; eo quod plura *exinde incommoda aut fcandala fèquerentur j qua: ex
re quærî flaturali ac divina lege impedienda funt; & ut impedirentur quidem, eajccle-
981 in P a r t . I . D i s s e r t . V . Q u e s n e l l i . 98 2
fiaftica inftitutione provifum fuit : ita ut hanc inftitutionem licet ecclefiafticam p°tefï,num
immutare & delere pro’ repetendo primigenio licet divino jure, fit ea in hy- fxPe|ha!
pothefi pluribus incommodis & fcandalis viam aperire, ac poteftatem divini ju- gciumV
ris velle exerere & exercere in deftruélionem Ecclefiæ, cum in ædificationem xercere.
tantummodo collata fuerit. At aliud eft quærere, num quid expédiât , vel li-
ceat ; aliud . vero negare poteftatem & jus ipfum, quod inftitutione divina cer-
tum fit, & alien! juris ufurpationem criminari. Qui de primo folum difputat, Quatenus
fi non paffione, vel præjudicio aliquo, fed zelo ac veritate ducatur, foliulque idquæren-
boni publiai intuitu agatq ut fcandala impediat, & rationes in hanc rem op- dum.
portunas quibufcumque poteft viribus ( débita femper obfervantia- & moderatio-
ne fervata ) urgeat atque promoveat, quibus inftitutionem ecclefiafticam confuetudine
-firmatam fartam teéiam fervandam , a novitate autem inducenda abfti-
nendum effe fuadeat ; at nihil tamen opponat , quod ipfam pontificiam certe-
que divinam inftitutionem feriat : non. folum nihil peccaverit, verum etiam
fanéle 8ç laudabiliter faciet . Ita nemo eft, qui non plurimum commendet S. £xem
Bernardum , cum monafteriorum exemptiones ab Epifcoporum jure fola ambi- pi„em "s.
tione quæfitas, & nullo communis utilitatis intuitu, fed pré officiorüm magni- Bernard»
tudine, vel folo Pontifieis arbitrio conceffas reprehendit ; ab eifque impofterum ™itan-
concedendis Eugenium fII. deterrere conatus eft,non ea tamen de cauffa, quod 1,11111 •
hæc conceffio pontificiam auâoritatem excederet, & Epifcoporum jus invade-
ret, ac per injuriam violaret ; fed quia opponebatur - rationi ac juftitiæ latè
fumptæ, quæ ambitionem & vitia fovere vetat , atque fcandalis exinde ma-
nantibus aditum occludere jubet. Sic faüitando , inquit ad Eugenium Pontiff de
cem , probath vos habere fletùtuiinem- 'poteftatk , J e i jujlitioe forte non ita. c.4. n/q.
Facitts hoc\quia poteflis', fed Utrum '& debeatis, quæftio ejh & in hoc expli-
eando pluribus profequitur. Vides hic indicatam diftinflionem potellatis feu
juris, quod non vocatur in dubium, immo plane afïeritur; & executionis ( eo
quod non ex-pediat ) illicit» ; in qua una demonftranda fine læfione juris aç
poteftatis infiftitur. Nec diffimilLter idem Doétor lib. 3. de Confid. ad eum-
dem Eugenium c. 2. & ep. 178. ad Innocentium II. cum appellationibus ad
Sedem Apoftolicam fe fe oppoluit, in abufibus & fcandalis exinde enafeentibus
inftirit, feu in eo -quod expediret, intaffo femper jure , quod ex primatu di-
manare profeffus eft. Appellatut de toto mundo ad te. Id quidem in tejli-
monium fengularis primatus fui. At tu, f i fapis , non primatu gaudebis., féd
fruBu & c.
d. Si hac eadem methodo atque moderationeuterentur, quicumque pro fuarunt
regionùm confuetudinibus, aut inftitutis veterum canonum confervandis difpu-
tant, nihil effet criminandum. At fi :a quæftione utrum expédiât ac fieri de- Duplex
beat, quæ una in rebus ejufinodi locum habere poteft , tranfeant ad negan-ïu.æ‘lio<,i-
dam, vel in dubium revocandam jurifdiâionem pontificiam, quæ certiffimaeft ^lnSuen‘
ex ipfo divino jure; nonne aperta perverfiqi & injuriofa ac injufta difputatio
erit? Ita fi de prima epifcopalium cauffarum cognitione Apoftolicæ Sedi referenda
ageretur; qui aliorum judicum, ubi alia difeiplina viget, jurifdiâionem
hac perveïfa & falfa ratione vindicandam putaret, & idcirco Pontifices alieni
juris ufurpatores traduceret; pro vindicando illorum jure ecclefiaftico indubium
& altius Pontificum jus a divina inftitutione manans adoriretur atque violaret :
& dum canones atque confuetudines Ecdefiarum, quæ funt inftitutionis ecclefiaftica:,
in hanc rem afferret ac propùgnaret, divinæ inftitutioni, cui jus pon-
tificium innititur, contrairet: immo pugnaret etiam adverfus.ipfos canones, qui
hanc fupremam divinæ inftitutionis juriidiélionem confirmarunt fæpiffime , &
falvam femper in quibufque ecclefîafticis fanélionibus voluerunt intelligi. Inju-
riæ quoque deberet accufaré ipfam Tridentinam Synodum, quæ hanc primam
de gravioribus Epifcoporum cauffis cognitionem Romano Pontifici afferuit feffi
13. c. 8. & 24. c. 5. Rationes, quibus hæc refervatio expedire dicenda fit ,
hic inquirendæ non funt: de folo enim pontificio jure nobis eft quæftio.
7. Hoc autem loco præteriri nequit Quefnelli audacia, cum part. 1. c. 9. Animad-
Gallicanis Epifcopis Arelatenfi adhærentibus fuccenfet, quod una cum Vien- ,in
nenfi Epifcopo controverfiàm de! jure metropolitico fub Ravennio renatam S. ium.ne'
Leonis judicio fubjecerint. Eodem quoque nomine Patroclum Arelatenfem re.
Torn. i l . S f f pre