Viçnnehr
fis ab. an-,
tiquis au-
éloribus
quo fenfu
Metropolis
diéta.
lium fecundæ , tertiär , & quarts euïôdem
olim Metropolitaniim ecèlefiafticuni habifif-'
fe, Lugdunenfem fciliçet Epifcopuni f quo-
niâtfl Lugdunerifês appellafâ» funt, Aôt Nar-
bdrierjfis folidæ EcelëfiàS Nârbortçnfi Epifcopo
ob eaftidem rätiöneift dêbere effe fub-
je t e ? ititegræ enim Pfôvinciæ Romance
olim Närbö nomen dédit * Ex rtominùrft
igitür rfttiórte nihil haé in ré confie! pen
teft. Quod hoç iferuiH exemplo a Viennenfi
Prövineiä dëflïmtq pröbari poteft. Nam Pm-
Vihçia Narbqrienfis fecunda cum ex Viennenfi
decerpta effeç, debüerat Viennenfis no-
iflinàri, fi fes éX nomirium mometito æfti-
maretur ; fêeus tarnen fà£lum eft, cum di-
â à frf Narbonenfis, non Viennenfis.
- Quid igitur ad au&ores antiquos, qui Vien-
riâm Mètfopolim appellant ? Refoondeo pro
divetfis divifionibüs , divetfam eue hujüs yo-
cis âcceptiônemVSi enifii ad prirnam,quaç
füjÉ Aüglifti, réfpicias, jam èettum eft Vien-
nàm non fuiffe Metrópolim folidæ Narbo-
nèflfiâ, intra cujus fines corttinebatur ; Nar-
bonæ enim « unde Nftrbonenfis diéla eft Pro-,
yineià , primâtum deferunt au^otés anti-
qüi 1 Strabo libro 4. & Plinius 3. cap. 4,
Narbona, irtquit ifte , Rbmanorum Golonid
tôt ins régi on is a Qjfinto Fdbio in Provin-
dam redalla caput . Quarta païtis totius.
Gallia in divifiàne Augufti Gafaris Metropolis
feu. primaria civitas . Vienna autent
Metropolis quidem vocatur a Strabone loco
çitàto i féd Allobi-oguni Metropolis, ut habet :
uiide hujus. àu&oris. fenfus eft Allobroges ,
qui unus èrat e populis Provinciæ Narbo-
nenfis, præçipuam habuiffe cjvitatem Vien-
nàm ; immo unicam qua- ampla effet, plumés.
enim non nominat : & révéra Allobrq-.
gum regio ex eodem Strabone eircumfcri-
bebatur Rhodano & Ifara fluviis, intra quorum
ripas fita erat. Adde. vocem Metropoli
m tune temporis non'idem prorfus figni-
ficaffe ac pofterioribus fæcuiis : quibus poft
fit'ftam fubdivifionem , an Metropolis di£la.
fit Vienna, non memini : unde & tempore
Concilii Taurinenfis cqntroverfia gravis,
orta e ft.
Eufebius quidem Lugduni & Viennæ me-
minit , quafi de geminà Galliarum Metropoli
. Sed primum loquitur quafi hujus rei
non admodum certus ex aliéna feientia
iSißauwui dkuntur . Deinde ad rtientém antiquorum
Geographorum intelligendus eft ,
ut Vienna fçilicet Allobrogum Metropolis
fuerit, idque quantum ad ordinem çivilem :
numquam enim ecclefiaftica fuit Allobrogum
Provincia .. Denique iliuftris quondam
fuerat Viennenfium civitas apud Ethnicos,
& ex ilia famà loquitur Eufebius: verum,
ut legéré tat inethini , Lugdunum Viennam
ohfeurärat. Séd qùoniam ad rem noftram
màxlme fâcit ifté Eufebii locus , lubet hu-
jûs objeéiienis occàfîoné , & ad cogrtofcen-
da Viennertßs Eccléfiæ jura in illam Provinciam,
de illius ftatu paullo fufius inqui- PAKs
rere çapitç fèquenti » CAP.^fj
C A F IJ T XII,
De ftatu Viennenfis Eeclefia temporibus Marçi
Autèlii Imperatùris cum Martyres Lugdu-
nenfes agonem complevetunt.
ECcIefiæ Viennenfis patroni magnum ex An. d; 9
Eufebio præfidium arceffere fibi viden- 374. j
tur , ut illius jura primatumque vindicent. Vienna
Eufebiils, inqqiunt, difertis verbis Vièrtnam ^etropo,
Metropolim appel lat, eamque Lugduno fub- m abE^
jungit, ut quæ fi non prima, faltem fecun-
da Galliarqm civitas cenferetur. Sic enim ” 1
habet Eufebius lib. 5. cap. 1« Jn Galliafta-
dium ad hac obeunda certamina, qua fupra
explanavimus, conflit ut um fuit'. Qu)us Utbes
funt facile principes (lirpotfoKtis , & qua
prater ceteras omnium fermone prxftare di-
çùntur , Lugdunum, & Vienna & c. Dèinde
epiftola , quam Martyres feripferunt Eccle-
fiis Afiæ & Phrygiæ , in hune modum in-
choatur: Servi Jesu-C h ris t i , qui Viennam
& Lugdunum incolutit, fratrtbus in Afia &
Phrygia &c.
Antiquum Viennenfis eiyitatis apud Ethnicos
fplendotetn nemo eft qui revocet in du-
bium ; fed .qui ex fplendido hujufmodi ftatu
, illius. Eççlefiæ jura ac décora., nedum
priraatum , afferere conantur , parum con*
fuite facere mihi videntur * Etfi enim pofterioribus
Eccléfiæ temporibus , cum eccle-
fiafticæ difçiplinæ fundamenta pofita funt ,
çonftitirfufque ordo Hiérarchisé , 1 ad for- i
mam politiæ çivilis ordinati fint ecclefiafti-
ci gradus, Habilita fedium epifeopalium di-
gnitas , Metropolitarum poteftas eredla ; ta-
men eamdem difçiplinæ fqrmam inquirere
in illo fæculo , quod apoftoliçum proxime
excepit , præfertim in Gallia Tranfalpina ,
quæ fidem fero admifit, hominis eft, meo
quidem judicio, antiqua novaquè mifeentis.
Porro nemo non videt Eufçbio femonem
çffe de dignitate çivili Viennenfis urbis ,
quam ad ecclefiafticam trahere temporum
ratio non finit . Quamquam & tune tem-
poris multum exciderat Vienna ex primævo
illo fplendore , quem illi gentiles contu-
lerant.
2. Cum Eufebius accepta ex Geogràphis
notifia utatur, non propria, dubium non eft
ad eumdem fenfum intelligendum eum effe
ac Strabonem Græcum p.ariter audiorem ,
ex quo fupra didicimus Viennam folorum
Allobrogum Metropolim. fuiffe , qui eam
folum regionem occupabant, quæ, ut idem
Strabo teftatur, Rhodani & Ifaræripiscon-
’ cludebatur pene in modum Infulæ . Hoc
fuadet loquendi modus quem Eufebius u fur-
pat cum hæc feribit: Cujus (Galliæ) infi-
gnes & fupra ceteras praftantes Métropoles
effe dicuntur Lugdunum & Vienna.
3. In
E p I T O R U M A D N O T A T I O N E S.
I Lege Obfery. part. z. c. 5. a. 12.
I. 3. In confeffo eft etiam apud audlores
.II. contrary fentenns , Ecclefis Lugdunenfis
exordia deben Pothino Epifcopo, qpieasin
partes a Polycarpo Smyrns in Afia Epi-
icopo B. Joanms Apoftoli difcipulo miffus
e it: quod & confirmatur Gregorii Turonen-
iis auctontate libro primo hiftoriz Franco-
rum capite 24. & Seven Sulpitii feribentis
l‘b. 2 -hc rx hiftori^, qaodfui Atmlto An-
ionmi ]il,o perfecutto quinta agitata ac turn
primum intra Gallias martyria vifa , ferns
irans Alpes Dei tcligione fufiepta, Et reve-
ra qm tunc I.ugdum paffi funt rpoToitccpru-
Pts voeantur m epiftola lugdunenfis & Vien-
nenfis Ecclefiie, Nee prius eamdem a Vien-
uenfibus fufeeptam credibile eft , qui videlicet
J-ugdunenfibus adeo vicini,eifdemtan-
tum donum hbentiflirne infudiftent, ut needle
non effet ab Afianis illud expeiftari ,
11 quidem & ilia eflent antea imbuti. Quis
porro exiftimet inter ipfa fidei exordia, de
duobus Mctropobtanis ecclefiafticis jam turn
cotiftituendis fuiffe - cogitatum in duabus ,
ltiquam, Ecclefiis tarn vicinis, tarn novel-
11s , tam parvo Chriftiaqorum numero con-
ftantibus , cum nec Metropolitanomm ec-
clelialticorum nomen vel poteftas cmerfiC'
ientl Si ergo tunc temporis proprium Epi-
Icopum habiiit Vienna, certum eft eum me-
tropoiitica audioritate ornatum non faifte .
4. Ut credam 2 Viennenfibus aliumtunc
prxpofitum non fuiffe Antiftitem , quam
qui Lugdunenfibus prsefeftus erat , non le-
’ ves me movent conjedlurs.
? Ptimum enim id ex utriufque loci vici-
nitate conjici admodum probabiliter poteft,
uti & ex penuria virorum epifeopalium ,
quam in ilia nafeente adhuc Ecdelia fuiffe
aquum eft opinari . Ut autem ilia Epifco-
porum penuria fingulas civitates fuum habere
vetabat , ita modicus fidelium nume-
rus faciefiat ut pluribus unus fatis ac fu-
per effet, quo ad remotiores civitates mitti
poffent Epifcopi fidem prsedicatufi , facra-
mentifque his eonfignaturi , quse ab alio
quam Epifcopo conferri non poffunt ; con-
ftitutis interim Presbyteris per vicinioraop-
pida, a quibus regerentur, fub Epifcopiau-
ftoritate, iliic commorantes Ecclefite. Quod
enim Sardicenfis poftea Synodus &aliseplu-
rimx dixerunt de modica civitate, cui fuf-
ficit unus Presbyter , ibi Epifcopum confti-
tui non oportere; hoc etiam praftitum effe
erga amplas civitates , quibus foli futficie-
bant Presbyteri, dubitandum non eft; pr«-
fertirn cum & pauci erant fideles & vicina
effet Metropolis , unde Epifcopus five ad
manuirm impofitionem, five ad alia pontificalia
munia accerfiri facile poterat. Quod
a Lugdunenfi erga Viennenfem Ecclefiam
Tom. II.
præftari & eo potiori jure debebat , & eo PARS I.
facilius poterat , quod ficut ex vicinarum CAP.XII.
lllarum civitatum ftatu-conjicimus , Viennenfi
transfufum erat fidei donum a Lugdunenfi
, quæ prima fidem ex Afia fufeeperat.
II. Videmus utriufque urbis Chriftianos Simul
fimul conjun6limque feribere de Martyribus feribunt
luis, & unicum Legatum , eumque ex Ec- delegant-
clefia Lugdunenfi affumtum; Irenæum vide- ftue ^c_
licet , mittere ad Romanum Pontificem , cl®fiæ-
partim ut eum de ftatu Ecclefiarum fuanim
cettiorem facerent, pai-tim utadipfum
Galljçanæ Eccléfiæ judicium deferret circa
controverfiam, q ui in Phrygia orta eratde
Montano , Alcibiade , & Theodoto Pfeu-
do-prophetis.
III. In hac tam Celebris martyrii narra- Nulla
tione , aliqua, immo creberrima occurreret Viennen-
mentio Viennenfis Epifcopi, 11 quidem pro- fis Epi-
pnum hæç civitas habuiflet, & in eo præ- fcopi
letcim loco, ubi legimus : Quod ex utraque mentio .
DccUfia prajiantijfimi quique , & quorum,
maxime labore & induftria res hie cenftitu- VZZJ*
ta fuerant , s im u l om n e s teherentur . Ve- >K~
rum , ut de Lugdunenfi non facet, cujus vùnut
rortiflimum agonem commémorât ; ita de Tw< svs-
Viennenfi ne -verbulum quidem 1 quem ta- . ’ij
men a reliquo Martyrum grege difeemere "
debuerat epiftola , (ficut & Diaconum di- S '
lerevit ) n cum aliis comprehenfus eft & h ,
palfus. Si vero gentilium diligentiam fu°it
evafitque manus ( quod tamen nec de iliorum
temporum Epifcopo , nec de curiofiÊ
fimis inquifitoribus credibile eft ) faltem il-
lum exhibdfet nobis Eufebius pro Chriftf
grege follicitum, laborantfque Eccléfiæ fub-
vementem , præfertim poft completum Po-
thim agonem, cujus mors neceflfariam red-
debat utrique Eccléfiæ Epifcopi Viennenfis
curam ac follicitudinem ; feripfiflet ipfe Epifcopus
Viennenfis turn ad alios , turn maxime
ad Epifcopum Romanum & de Martyrum
agone , & de Pfeudo'-prophetis, &
de Irenæo , fi quidem iliic fuiffet aliquis
conftitutus.
IV. Cum una earum Ecclefiarum ab al-^
tera mutuaretur miniftros , Lugdunenfis a
Viennenfi, nonnullum indicium eft, utram-
que ab uno eodemque Epifcopo adminiftra-
tam fuiffe . Hoc porro de Diacono Lugdunenfis'
Eccléfiæ nomineSan&o legimus, eum
Viennæ fuifle prognatum , ùto Httvvtis ; &
tamen e Lugdunenfi Clero fuiffe , in eoque
j civ?1 minifterio funftum, quemàdmodum
doetiftiraus Eufebii interpres Valefius optime
exiftimavit.
V. Cum Gallicanæ Eccléfiæ ad Vi&orem
Papam litteras dederunt de pafchali controverfia,
quæ tunc agltabatur , unicus Irenæus
Epifcopus Lugdunenfis nomine omnium fra-
G g g 2 trum
E D I T O R U M A D N O T A T I O N E S .
2 De hac perdifficili controverfia conferentie
kV’ qU5E in urramque partem Tillemon-
us oblervat not. 3. in Irenæo tom. 3. & quæ
n.tra Quefnelli fententiam differit P. Jo. An-
°nius Blanc us lib. 2. della efterior polizia del-.
la Chief a c. X. §. 9. n. p. Plura& nos in hoc
& fequens caput animadvertere poffemus ; quæ
tamen cum inftituto noftrd Leonis vindicandi
neceffaria non fint, nimiumque diftraherent ,
prætermittenda putamus.