ç ,g E d ï t o r u m O b s e r v a t i o n e s P40
nerali omnium Provinciarum Occidentis atque Orientis folos Gallicanos fine ul-
la contraria probatione vei documento excipere, eft plane inaniffimum.
Telles con 18 Quid porro fi deficientibus particularibus appellationum Gallicanarum
faeradinis'exemplis idonei telles fuppetunt, qui hanc antiquiorem confuetudinem difertil-
appellatio-^me adftruunt? Perfpicuum quidem eft S. Leonis teuimomum epiit. 10. ad îpios
Viennenfes Epifcopos fcripta c. 2. Nobiscum veftra fraternitas recognofcat ,
Leonk Tel Apoftolicam Sedem pro fu i reverentia d veftra etiam Provincta Sacerdottbus
ffimo- < en de ipfis Gallis atque Viennenfibus teflatur ) innumeris relationibus ejfe con-
aium ’ f u i t am, Ô 1 per diverfarum, quemadmodùm F E T U S CONSUETUDO pofcebat , appellationes
caujfarum aut retraBata , aut confirmata ejfe judicia ; adeo ut fer-
vata unitate fpiritus in vinculo p a d s , commeantibus hinc inde litte r is , quodfan-
Quefnelü B e agebatur , perpétua proficeret ca r ita ti. Hoc manifeftum teftimomum Quef-
refponfio nellus eo nomine excluait c. 14., quia nemo in propria caujfa teftis eft. ido-
disjelta. neus ' audacius, ne dicamus temerarium magis. Hac ratione nec credendum
effet Conciliis, cum de propriis rebus teftantur. Créditer Cæfari aliilque
gentium fcriptoribus , cum de fuis geftis fcripfere . Leoni autem teflanti de
confuetudine appellationum ad Apoftolicam Sedem, & teflanti non rem occul-
tam , fed publicam , nec privato-fcripto teflanti, fed publica epiflola ad eof-
dem Gallos tradita, ac lifteras hinc inde datas ac redditas alleganti credendum
non erit? In dubium vocari potefl teftis , cum alius contrarius teftis aqualis
faltem auéloritatis profertur. Ubi vero nihil efl repugnans, quis probabilem
dubitationem injiciat ? Nullum vero teftem contra teflimonium Leonis Quef-
' nellus attulit ; & præterea de Pontifice tam fanélo, & a mendacii atque am-
bitionis fufpicione alieno aliquid falfi dubitare nec poffumus nec debemus.
In Vita 19. Forte Quefnellus obtrudet illud Hilarii , qui a Leone popofciffe. tradiii.
17. fur, ut ' Ecclefiarum fta tum more fo lito ordinaret j ac fi trios fo lttus aliam in-
objeai° nua’ Gallicans: Ecclefiæ confuetudinem, quæ appellationes Romam delatas igno-
“ ffilTrii rarer. Ita idoneum teftem habendum cenfet Hilarium in propria cauffa, qui
folvitur. Leonem in fua idoneum non habuit? Neque reponatur, Honora», feuVitæau-
étori quicumque fuerit, fidendum: nam cum hoc loco non fua, fed Hilar» verba
retulerit, femper Hilarius teftis affertur. Ceterum cum diu poft Hilarii mortem
Vitæ auélor fcripferit, num ea fuerint præcifa Hilarii verba, dubitari po-
teft: verba enim, quæ evolant, curfu temporis & traditione vulgari mutatio-
nem aliquam recipere folent: unde non eft certum , num ipfum Hilarii tefti-
monium fincerum reponatur. Adde quod ilia verba funt value obfcura, nec explora
» Leonis teftimonio opponenda , ac ü contrarium aperte pronuntient .
Referenda creduntur ad appellationum confuetudinem , de qua in textu nulla
expreffa invenitur mentio. Quid fi quis ea folum referri contendat ad ilia -
quæ mox fubjiciuntur , adftruens aliquos apud Galhas publicam merito ex ce,
pilfe fententiam, & , in Urbe facris altaribus interejfe? Propofitus enim fuerat
non mos Galliarum folitus, fed Ecclefiarum. Contra morem autem folitum
Ecclefiarum videri poterat, eum Romæ facris altaribus intejefîè, qui publicam
fententiam exceperat* non vero appellationes in Urbe recipi, quas ex omnibus
tam Occidentis, quam Orientis Ecclefiis Romam delatas vidimus. Quod fi de
ïpfa appellationum confuetudine hæc interpretari quifpiam velit, mos fo litu s po-
teft intelligi de aâis frequentioribus, quod fcilicet frequentius caulfæ in Galliis
terminarentur, nec appellationes fuerint valde frequentes. Id autem Leonis te-
ilimonio nihilum contradiceret : quippe ficut ad Romanam appellationum confuetudinem
comprobandam in ceteris provinciis fufficit., ut aliquæqauffæ adApo-
ftolicani Sedem » delatæ. identidem fuerint, fuflicit etiam in Galüis. Itaque mhil
eft, cur confuetudo Gallicanarum appellationum a Leone differtHTime afferta ,
Quefneüi ex h0c valde obfcuro & incerto Hilarii teftimonio in dubium vocetùr. Puduit
forte eumdem Quefnellum fuæ propofitionis, qua c. 14. Leonis teftimonio eo
traria fu-" ritulo fidem detraxit, quia teftis fuit in propria cauffa : unde c. 16. alia ra-
fcipitur, tione fcripfit: Cum Leo d ix it . per diverfarum appellationem caufsarumc, ficut
& confit- velus confuetudo pofcebat, aut retraBata, aut confirmata fuifse judicia ; v e l
matur' memoria.lapfus e f t v e l a Celidonio palpante & imponente delufus , v e l de-
nique ..alia’penes j e rerum in Galliis geftarum monumenta .habuit, qua ad nos
ufque non pervenerunt. Primum de lapfu memoriæ, & fecundum de Cehdonu
fraude
P41 in I. P a r t . D i s s e r t . V. Q u e s n e l l i . 942
fraude commentitia funt, & nulli iftdicio fulta. Tertium vero nobis quam maxime
favet, & ab eodem Leone indicatum videtur, cum litteras datas .ac red-
ditas, quæ nunc défunt, in contextu fuperius recitato allegavit. Plura quidem
Gallicanorum Antiftitum fa£la côntigiffe , quæ ad nos non pervenerunt , fatis
innuit Cæleftinus, cum ad Epifcopos Viennenfes & Narbonenfes fcribens èp.4.
n. J. horum plerofque Romæ tempore aliquanto verfatos tradit ; & fimiliter
alia diverfi temporis teflimonia Gallicanos Epifcopos eadem in urbe fuifl’e commémorant.
Quid autem cauffæ fuerit, documentorum inopia latet. At cum ex
tam frequenti Gallicanorum Antiftitum ad Romanam Sedem concurfu facile per-
fpicitur, quantum ipfi hujus Sedis dignitati ac auéloritati detulerint; turn vero
in tanta hujus dignitatis--&^auéloritatis obfervantia , de aliquot appellationum
cauflis eo delatis, quas LeO, cui monumenta non deerant, fatis teflatur , du-
bitandum non eft.
ao. Ne vero de Leonis fide ulla fufpicio adhuc fuperfit, alium antiquiorem Aliud te-
teftem proferemus, qui in Hilarii cauffa' nequaquam implicitus, a ftudio
tium aheniffimus fuit. Is eft S. Inno.centius, qui in epiflola ad VidlriciumRo- tijj.
thomagenfem Gallum poftquam de minoribus, ideft de Clericorum cauflis fta-
tuit, hæc si. 6. de majoribus fubjicit: Si majores caufsa in medium fuerint de-
valuta, ad Sedem Apoftolicam, ficut Synodus ftatuit, & B EA T A CONSUETUDO
exigit, poft judieium epïfcopale referantur. Inter caufias majores judicia
de Epifcopis recenfenda nemo ambigit. Cum porro hæ poil epifcôpale
judieium ad Apoftolicam Sedem referri Innocentius jubet , non folas relationes
refpicit, ut quibufdam interpretari placuit, fed etiam appellationes, fi quæ in-
terponendæ viderentur : neque enim relatio inanis præcipitur, fed qua epifeo-
pale judieium Romano fubjiciatur ’ ita ut ubi appellationi fit locus, Romani
Epifcopi auéloritati ac' arbitrio remittatur, ut quatenus illi placuerit, vel ju-
dices in provincia nominet, vel legatum e Latere mittat, vel ipfe in Urbe di-
judicet, ut Sardicenfis Synodus præfcriplit. Hinc:fane hujus Synodi mentionem
ftatim fubjecit Innocentius, dum ait ficut Synodus ftatuit : neque enim quid-
piam fimile in Nicæno conftitufum legitur.- præter Nicænos vero canones foli
Sardicenfes fub 'Nicænorum nomine a Romanis per hæc tempora recepti aller
gabantur. Exprefle autem Sardicenfis ftatuit de Epifcoporum appellationibus ad
Romanam Sedem can. 3. 4. & 7. Couftantius not. c. hæc referenda contendit
non ad hos canones, fed ad epiflolam ejufdem Synodi ad Julium, in qua déclarât
cengruum & valde congruentijfimum ejfe, f i ad Petri Apoftoli Sedem
de fingulis quibufque provinciis Domini référant Sacerdotes. Verum de his
vèrbis, quæ ftatuti formam non exhibent, vix dici potuiflët, Synodus ftatuit,
uti de laudatis canonibus reéliflime dicitur ; ac præterea .folos Nicænos & Sardicenfes
canones Nicænis fubjeélos & Nicænorum nomine inferiptos a Romanis
Pontificibus aliegari, cum ftatuta laudant, confideranti fingulas antiquarum
Decretalium aliegationes. patebit, & alibi fortaflis pluribus demonftrabitur,. Qua-
re HihcmaruS 'Gallicanus Epifcopus torn. 2. PV774. hune Innocentii textum de,
appellationibus reéliflime interpretatus eft. Porro verba beat a confuetudov el,
ut alii vetuftiores codices habent, vêtus confuetudo exigit , quæ-Leonis, tefti-
monium confirmant , defiderantur quidem in MSS. Dionyfii & aliis, quos Sir-
mondus, Labbeus, & Quefnellus fecuti funt. At leguntur in codicibus trium
antiquiflimarum colleélionum .Italicarum, Vat. Reginæ 1997. Barberinæ 28-88.
Lucenfis 88.:nec non in MSS. colleélionum Hifpanicæ, & Jfidori, in MS. O-
xonienfi colleélionis Quefnellianæ, in vetuftiflimo codice Golbertino 784, & in
alio Golbertino 3368. laudatis a P. Couftantio, & apud Hincmarum opufe.
45. c. 12. quos Romana & veteres Conciliorum editiones fequuntur. Hinc Gou-
ftântius hæc verba retinuit, & aliis etiam ejufdem Innocentii teftimoniis com-
munivit.
21. Sed jam tempus efl, iut a confuetudine ad jus ecclefiaflicum tranfea-
mus, Neque enim fola confuetudo Apoftolicæ Sedis jus in appellationibus 'ad-
flruit. Immo cum confuetudo, uti vidimus c. 4. per fe fe non-tribuat jus, fed
aliunde præfumat five ex ecclefiaftico jure, five ex--di-vino ■ tum appellationum
«onfuetudinem, quam pro Romano Pontifice haétenus conflitui-mus, légitimant
& jure induékm quifque multo evidentius cognofcet, poftquam ecclefiaflicum
in pri