p u E d i t o r u m O b s e r v a t i o n e s pi i
civitatem perveniffent, eo fe fe ex vieina aliqua ejufdem provinciæ urbe accu-
fatores Celidonii contulerint. Hac autem interpretatione Celidonii Epifcopatum
in eadem proviricia fitum infinuat. Verum, -ipfa textus verba S. Germanum fa-
pius expetendo hune ab- Hilario Autiffiodori fæpius conventum palam : fignifi-
cant: & hoc pari ter fenfu ea intellexjt Tillemontiusart. 14. Vit. S. Hilarii tom.
15. pag. 71. feribens: Saint Hilaire donc tille voir Saint German £ Auxerre
, comme il faifoit ajfez fouvent p dès qu’on fçeut gu il y efioit arrive ,
diverses perfonnes illufires , & £ autres moins qualifiées vinrent faire a ces
deux Saints des grands plaints contre Quelidonte. Hic igitur textus indicat
locum Autiffiodoro proximum fuiffe epifcopalem Celidonii urbem, ex qua non
tam nob ilium, quam mediocrium fixai a Autiffiodorum convolarunt, cum ibi
S. Hilarium reperiri auditum fuit: longius enim iter arripere non fuiffet omnibus
commodum. Si Celidpnius Epifcopatum alius urbis in provincia Viennenfi
fufcepilfet, ejus accufatores Arelatem facilius, quam Autiffiodorum in Lugdu-
nenfi quarta Sênonia pofitam perexiffent. Porro Vefontio ab Autiffiodoro non.'
multum diftat. Hinç criant istelligitur,. cur hoc Hilarii judicium in eadem Vita
referaturlveluti cpafequens eorum excurfuum, quos idem Sanftus extra fuam
dioecefim peragebat, ,&-&ur computetur inter fruftus, qui Qallicanis civitatibus
provenerant.
Exinfcri- 4. Aliud teffimonjum fumi poteft ex inferiptione epiftolæ S. Leonis, quam
P^ne e- jn veteri codice invenit Jacobus Sirmondus, cujus hæc verba funt : In vetere
jjij ^ feheda ( in margine editionis, Conciliorum W . CC. ideft veteres codices , feu
{altéra : vêtus, codex citatur ) fequens epiftola non ad yiennenfis tantum provinciæ
, fed etiam ad Maxima Sequanorum Epifcopos mijfa inferibitur hoc
modo.\ Dileèliffimis ùniverfis Epifcopis per provincias Maximum Sequanorum,
& Vtennenfium conftittutis Leo. Ideo in Maximum Sequanorum , çujus caput
erat. Vefontio, hæc decretalis mifla fuit, quia de Celidonio Vefontionis Epi-
fcopo agebatur, ita ut ad eam provinciam hæc decretalis maxime pertineret .
Hanc proinde inferiptionem magnum pro Vefontionenli Celidonii Epifcopatu
argumentum Tillemontius fatetur Not. 5. in Vit. Hilarii pag. 845. Quefnellus
vero fuo more cap. 3. exiles aliquot Conjefluras agglomérat, ut huic inferiptio-
Cenfuræ nl fidem detrahat. Omnia exemplaria tam exeuffa quam manu exarata appel-
Quefnelli lat, quæ hanc inferiptionem ignorant. S.ed omnes eaiti ex Merlino proficifcurt-
contra tur. Nemo, præterea codicibus ufus eft, nifi Sirmondus & Quefnellus. Omnes
fcSpti”" aut6m hujus Leoninæ epiftolæ codices, quos tam magnifiée prædicat,■ 'revocan-
nemreii- tur ad très ab eodem memorati in Obfervationibus ad eamdem epiftolam, ex
uuntur. quibus duos fatetur fimiles Corbejenfem & Thuaneum colleélionis II. tertium
Vifforinum, quem pertinere ad coll. XXIV. aliunde cognovimus. Plures nos
vidimus' duarum polteriorum colleftionum XII. & XXIV. at omnes uniusjfunt
originis, ut ex variantibus ferme fimilibus liquet. Hi autem omnes MSS. li-
bri, qui inferiptione carent Maxima Sequanorum, ex eo autographo provenant,
quo hæc decretalis ad folos Viennenfis provinciæ Epifcopos miffa fuit .
Sirmondi autem peculiaris codex, qui inferiptionem diverlam Maxima Sequa-
Xeonise- norum præfert, aliam antiquiffimam originem demonftrat. Plura quidem exem-
pift.io.adpla, ejufdem epiftolæ cum variis inferiptionibus ad Epifcopos diverfarum pro-
Vp'ef“ Pos vinciarum ab ipfo Leone mifla fuiffe inde cognofcimus, quod licet S. Léo feri-
rum pro- bens c-2- vefira provinciæ Sacerdotibus, unius tantum provinciæ mentionem
vinciarumfaciat, eo quod Epifcopos cujufque provinciæ, in quam peculiari exemplo ac
mifla. titulo direéta erat epiftola, alloquatur; plurium tamen provinciarum fimul me-
fiiinit, & ad earum Epifcopos etiam fermonem dirigit c.6. Omnem dijfenfionis
materiam de vefiris provinciis removete : 8c c. ç. Non enim nobis ordinatio-
nes vefirarum provinciarum defendimus. Et ne de pluribus provinciis regio-
nariis feu civilibus hæc diffa credantur, fed de pluribus ecclefiafticis , quæ diverts
Metropolitis Obérant; perpendantur ilia c. 6. Ordinationem fibi _finguli
Metropolitani fuarum provinciarum cum his, qui ceteros facerdotii anti-
quitate praveniunt, fibi per nos jure defendant. Cum ergo de reftituto plurium
provinciarum Metropolitis jure agatur,' & ad plurium provinciarum Epifcopos
fit iermo • impoffibile eft utique hanc epiftolam ad folos Epifcopos pro-
vinciæ Viennenfis 'fuiffe tranfmiffam, fed eodem exemplo cum diverfis inferip
i j in I. P a r t . D i s s e r t . V . Q j je sn e x l i . 5 14 .
ptionibus, uti fieri folebat, cuilibet provincise congruentibus tradita dici debet
ad omnes, quorum intererat: ac promde nihil eft, .cur ex inferiptione vulgar
ta , qua folam provinciam Viennenfem praffert, repudietur veluti fuppofititia
inferiptio Sirmondiani codicis, qua: Maximum Sequanorum repraffentat. Quod
ffnegari nequit ob Projeftum, quem cum Quefnello Narbonenfis primte Epi-
lcopum probabilius videbimus, earn decretalem miffam fuiffe: ad Epifcopos. hujus
provincise, licet hanc inferiptionem nullus codex ad nos tranfiniferit ; &
ob articulum Leontii, qui Conciliis variarum provinciarum prsefes inftituitur ,
ad omnes harum Epifcopos'pari ratione traditam negari non poteft: multo minus
negandum erit eam fuiffe direftam ad Antiftites Maxima; Sequanorum ,.
quorum inferiptionem Sirmondiapus codex fervavit. Id autem accidit ob.Celi-
donium, de quo in ea decretali agitur ■ ac propterea is ad earn provinciam
pertinuifte, ac Vefontionenfis fuiffe Epifcopus cognofeitur, Hinc non immerito
Vefontionenfis Ecclefite tabula; Celidonium hoc tempore Epifcopum, eodem-
que tempore Importunum eidem fufteflum, & p.oftea reftituto Celidonio depul-
ium veluti pfeudoepifeopum: referunt: quod in nullis. aftis aliarum Ecclefia-
rum documentis legitur. Omnia igitur monumenta, Vita S. Romani, Impera-
toris Novella, ipfa S. Hilarii V ita, & inferiptio Leonina; epiftolas Celidonii
Epifcopatum Vefontionenfemcomprobant, Quefnellum fine ullo documento ne-
gantem quis audiat ?
5. Neque contra tantam auiloritatem moveant ilia Leonis verba ex c. 3,
epiftolae, a Quefnello objefta cap. .3. n..a. Manfijfet namque in ilium (Celidonium)
prolata fententia, ft ob/ebiorum veritas exfiitijfet. Hie Hilarii jurifdidlio-
ndm in Celidonium Leo fateri videtur , ac proinde ipfe Gelidonius non extra
Hilarii provinciam in Maxima Sequanorum, fed in Viennenfi Epifcopus con-
llitutus creditor. Sed perperam . Cum enim Celidonium Vefontionis Epifcopum
, & extra jus Hilarii fuiffe omnia antiqua documenta hatlenus confidera-
ta certum efficiantq manfijfet fententia in Celidonium non jure Hilarii, quem
incompetentem judicem ex relatione Leonis ipfe Iipperator in Novella piydi-
dit, fed vel jure aliorum Epifcoporum ejufdem provincias. Celidonii, qui in
Concilium acciti fuerant ( . 'conventffe enim probatijfimos Sacerdotes Au£lor Vita;
Hilarii tradit ) vel potius fa£to , quatenus idem Leo f i obiettorum veritas
exfiitijfet, non abfolviffet Celidonium, fed depofitionem ipfius, alias irritam ju-
rifdiHionis defedlu, at canonibus fuffultam, in cuftodiam eorumdem canonum
fua fententia ratam feciffet. Ita enim de prolato in Celidonium judicio, quod
tamquam vidua maritus Sacerdottum tenere non pojfet, teftatus fuerat paullo
ante : Quod nos quidem fervantes legalia fiatuta , folltcitius voluimus cufio-
diri , non folum circa Sacerdotes , fed circa Clericos quoque minoris officii.
- 6. Minus multo movere debet quod Quefnellus eodem capite n. 5. ingerit
de Maxima Sequanorum Burgundionibus, ut putat, fubjefta, quos Romanis
inimicos Hilarii Romani Metropolit® judicium minime permirfuros fuiffe affir-
maf. Sed Hilarii tempore nec Burgundiones Romanorum hoftes, nec Maxima;
Sequanorum dominos fuiffe cum indicavimus adnot. 1. in cap. 1. turn vero lu-
culentius Antonius Pagius, & Tillemontius. probarunt .
7. Conftituto ex haftenus difitis Vefontionenfi Celidonii Epifcopatu, & confutatis
iis, qua pro eo excludendo Quefnellus attulit c. 2., & 3. nihil opus eft
ea expendere vel refellere, qua pro ftatuendo jure Hilarii in. totam provinciam
Viennenfem fufius fubjecit a cap. 4. ufque ad 13. hac enim ad prafentem de
Celidonio controverfiam nihilum pertinent , nifi in hypothefi, quod Epifcopa-
tus ejus Vefontionenfis apte expumftus fuerit. De his tamen, qua nunc per-
tranfimus, redibit fermo parte 2. c. 3. ubi Projeffi cauffa opportunam eorum
animadverfionem revocabit. #. •' .
8. Interim hae prima eft in Celidonii quaftione adverfus Hilarium cenfura,
quod in Epifcopum a fua' provincia remotum judicium fibi minime competens
ufurpaverit : unde ipfe Quefnellus fub finem cap. 1. feripfit : Tamquam alieni
juris invqfor ab omnibus pene feriptoribus exagitatur, propterea quod Celidonium
Epifcopum non modo innocentem, fed & ad fe nullatenus pertinentem
deponere aufus fu e rit . Multo autem major effet hac acculatio, n Celidonius
non fimplex Epifcopus fuiffet, fed Metropolita , ut nonnulli exiftimant ex illis
Chifflet.
Vefont.
tom. 1.
pag. iiA
Leonas
locus ex-<
plicatur ,
Quefii.
• fententia
de Bur-
gund. re-
jedla.
Pag. ad
an. 44$. n.
12. Til-
lem. not.
5. in Hilar,
p.845.