PARS M.
CAPJII,
Spijl, ad
Hilarium
Narbo-
nenf
neaj fuiffe afferit, quam cuivis idipfum-poft
tot fæcula fine probatione neganti. Et cer-
td non ad Taurinervfe Concilium ( quod
pûtat Baluzius ) attendebat Zofimus, immo
rteç poterat attendere. Primutn erijm de ilia
* Melius
ex -aliis •
MSS. in
alias.
controverfia nonr.pronuntiaverat jlla Sy-
npdus : nec coram ilia cerfatum eft inter
Vdennenfem Arelatenfemque Epifcopos, nifi
de fola Vienncnfi provincia ; Proculo. fgeun-
dam Narbonenfem fibi yindicante . : 2. Infirmant
fuiffe Zofimi Fundamentum ,-fi Tau-
t'inenfi foli Synodo innixus antiquitatem ju-
fis Arelatçnfium . Epifçoporum afferuiffet :
euriî non tarn deçretoriam fententiam, quam
amicum confîlium • de çommuni dividùndo
prötulerit y nihil ylli civitati adjudicans, fed
folummodo Procul i perfonæ , dohec al te niter
fuam çivitatem approbaret effeMetropo-
Jim. 3. Longe aberat Zofimus ut ex Syno-
do Taurinenfi jus aliquod creatum effeaffe-
reret,’ cum agre admqdum tulerit ad illam
diffidium de metrapôlitiço jure a Proculo
Simplicio e/Fè delatum:,. fuumque illam judicium
interpofuiflç, ut teftatur in epifLad
Epjfcopos provmciæ :;Narbon, 1, & 2# &
jn altera ad Pàtroclum Arelatenfem, 4. Quis
tam inepte locutum elfe credat Zofimum ,
ut antiquam çonfueiudinem prifçamque in-
ftitutionem earn . dicçret , quæ Taurinenfi
•Sÿnodo exordia fua .debuiflçt? Qua* çum aliquot
annis poft fanQi Martini obitum con-
gregatam elfe .certum habeatur ex Zofimi
epiftola ad Epifcopos .■ Africæ , Galliæ, &
Hifpaniæ , quindecim annis antecedere. non
potuit ejufdem epiftolam ad .Hilarium Nar-
Lonenfem, Unde ann. 439. Goncilium Re-
jenfe in Gallia de fini time w Taurinenfis Con-
cilii laudansj recentem earn appellat Can. 1,
Vetuftiora igitur raonumenta habebat ob
nculos Zofimus, ipfam nempe originem in-
ftitutionemque Sedis epifcopalis per Tro-
phimum a Sede Apoftolica miffum in Gai-
lias per ilia tempora, quibus folida Narbo-
nerifîs- nondum in partes diftrafta , unico
Metropolitano fubjefta erat, Satis conflitit,
inquit , Arelatenfis Ecclefia Sacerdoti prifea
id infiitutione conçeffum , ut non folum in
provincia Viennenfi, fed etiam per duas Narr
bonenfes Epifcopos faciat . Nam fanBa memoria
Trophimus Sacerdos quondam ad Are-
latenfem urbem ab Apoßolica Sede tranfmif-
fus, ad illas regiones tant} nominis reveren-
tiam primus exhibait, & * in alios non im-
mevito ea, quam accepetat, auBoritate trans-
fudit. Habebat adhuc ob oculos antiqua Apo-
ftolicæ Sedis décréta, quæ commémorât, &
modo exeiderunt. Habebat Innocentii præ-
decefforis fui fententiam in iplâ dignitate
Eccleliæ fundatam, quæ ut retulimus fupra,
earn ad mobilitatemneceffitatummundanarum
commutari vetabat . Habebat denique Nicæ-
na ipfa décréta . Quid illud , inquit, quod
pratermiffo Patroclo Metropolitano Epifcopo PARS U;
Arelaterffium civitatis, fine cujus autorit ate ^AP.ljl
juxt a Major um Canones , nulla penitus potuit
ordinatio pelebrari,, tumultuofe & turbide
indebitis Sacerdotia impingunturl Tandem
concludit epiftolam ad Hilarium Narbonenfem
congergndo quatuor titulos ae funda-
menta, quibus ea poteftas Arelatenli Epi-
feapo alferebatur. Cum hoc videas, inquit,
Arelatenfis. Epifcopo civitatis. & per Apofio-
licam Sedem , & per fanSti Trophimi reverent
tarn , 10 1 per veterem ponfuetudinem,. &
noßra recenti evidentiffima definitione de fern.
Non diffitemur Epifcopum Narbonenfem
aliquot annis metropolitico jure potitumef-
fe in Narbonenfem pro.vin.ciam primatn j fed
•hoc , ut fubreptitie obtentum fuérat oeçafio-
ne 3 novæ divißonis, ita .& quam primum
Corrgâum eft a Sede Apoftolica : & ita recelas
erat Zoftmi tempore jlla Narbonenfis
Metropolitani inftitutio , ut priqrem cön-
fuetudinem j qua tres jllas. provinçias fu.b-
jeftas fibi ; habebat Arelatenfis Epifcopus- ,
ufque ad proxim.um ætatis fuæ teinpus per-
duraffç affe rat ipfe Pontifex . :Atque banc , Epiß. ftl
inquit, ordinandi ponfuetudinem & pontifi- Zofimi |
patum loci illius, quemi obtinuerat primus & Paped
jußtis ( Trophimus ) pußoditum >ufque in pro- hhlanid
..ximum tempus, geß 'ts apud nos hqbitis » mul- J
torum confacerdotum teßimoniis approbatur.. nenl’ I
.Eadem ferg .habet idem, Pontifex in epiftola
i. ab, Epifcopos proyinciæ Viennenfis&
..Nàrbonenfis fecundæ , qbi præçipùe Procq-
.Jum: exagitat tamquam totius illius ambi-
tiofæ molitionis architeâum, qui cumadfe
Narbonenfis fecundæ ordinationes traherenii-
teretur, Simplicium Viennenfem impulerat,
ut fibi quoque in Viennenfium provincia cre- Epiß, d
andorum Sacerdotum permitteretur arbitrium : Zofimi 1
-quod- & impudentiæ députât , & aurea ilia fffl
lèntentia refecandum definit . Indecens au- PmiK'\
fus.) inquit, & in ipfo veßibulorefecandus., \ien]
hoc ab Epifcopis ob certas cauffas Concilium
agitantibus extorquere , quod contra ftatuta
Patrum , & fanSli Trophimi reverentiam ,
qui primus Metropolitanus Arelatenfis civitatis
ex haç Sede diyeSus eft, concedere vel mu-
tare, ne hujus quidem Sedis poffit auSloritas .
Apud nos enirn inconvulfis radicibus vivtt
antïquïtas , cui décréta Patrum fanxere reverentiam
,
Exfcribcndæ effent integræepiftolæfeptem
Zofimi, quæ ea de re feriptæ funt , quai-
que ab aliis feorfim éditas reperiet Leftor
tqmo i. Concil. antiqu. Galliæ cura Jac.
Sirmondi, Sed ficut de Zofimi fententia nemo
dubitat , ita plerique ifta .parum con-
fulte ab eo fuifle feripta aflerunt, & privi-
legium hoc quod temporaliter videbatur effe
conceffum , cum Leone noftro contendunt
poftmodum effe fententia meliore fublaturn .
Quod enim de fuppofitione harum Zofimi
E
E D I T O R U M A D N O T A T I O N E S .
3 Non occafione novae divißonis , fed quia
fub hoc tempus ecelefiafticæ Métropoles inftitui
coeperunt , Narbonenfis Epifcopus privilegium
apoftolicum obtinuit: quod omnî:fubre-
ptione expertem oftendemus in Qbferv. part,
a. c. a. n» a. & feqq.
j*57 , r ? - o S. H i l a
ARS II. litterarum, & nimia ejus credulitate objici-
AP.III- tur, jam diffolvimus in priori diflertationis
parte . Supereft modo , ut Bonifacii fernen-
tiam, quam Leo & alii meliorem dicunt ,
cum Zofimi decreto ac epiftolis conferamus,
& uter fe circumveniri ac fibi imponi paf-
ius f it , dijudicemus .
C A P U T IV.
Bontfacii decretum expenditur , cum Zofimi
epiftolis confertur , & ifta a fubreptione
vindicantur .
Hilarius accepta Zofimi epiftola quie-
vifle videtur ab omnibus metropoli-
ncis muniis, nec ultra Patroclo moleftiam
i 3 * 5r pe" crcafle . Patroclus pariter Narbonenfis pro-
|nlisüpKymciæ adminiftrationem indeptus eft, & in-
Cario- ^erv^n^ente Lutevenfis in ea provincia Epi-
n red- iC0Pl j alium in ejus locum ipfe con-
lreerata *ecravlt : Ad hæc Hilarius Narbonenfis ne
Lntraver-:!?u^lta,v*t quidem , nec fibi jus debitum a
I Patroclo præripi conqueftus eft; ita ut de
ejus filentio ac quafi fegoitie expoftularet
Pontifex. Non ita patienter iftam ordinatio-
nem a Patroclo faftam tulerunt Lutevenfes
cives & Clerus. Ecee enim, inquit Bonifa-
cius feribens ad Hilarium , ut caritas tua
recognofcit ex fubditis , Lutubenfis Ecclefia
Clert ordo vel plebis preces fuas & lacry-
mas ad nos, quantum dafür intclligi, magno
cum dolore , miferunt , dicentes Coepifcopum
nofirum Patroclum, fua petitione ceffante^in
locum decedentis Epjfcopi, nefeto quem in alia
provincia, pratermiffo Metropolitano , contra
Patrum régulas ordinajfe : quod nequaquam
poffumus ferre patienter , quia convenit nos
paternarum fan&ionum diligentes effe cuflo-
des . Ita feripfit Bonifacius adverfus Patroclum
, quem ut aliéna; provincia; invaforem
violatoremque facrorum Canonum traduxe-
rant Lutevenfes : quemque ut talia tentan-
tem reprimeret, hæc addit : Nulli etenim videtur
^ incognita Sy nodi confiitutio Nicana , •
qua ita pracipit, ut eadem proprie verba po-
namus, per unamquamqueprovinctam jus Metropolitans
fingulos habere debere , nec cui-
quam duas ejje fubjeElas . . . . Unde , fr ater
cariffime , fi ita res funt, & Ecclefiam fu-
pradiSlam provincia tua limes includit, nofira
auBoritate commonitus , quod quidem facere
fponte deberes, defideriis fupplicantum & vo-
luntafe refpefta &c. ceffet hujufmodi preffa
nofira auBoritate prafumtio eorum , qui ultra
licitum fua limitem dignitatis exten-
du nt &c.
Quam multa funt , quæ hæc cum Zofimi
decretis component! perfuadent, longe
potiori jure ea præcipitanter ac 1 per fub-
reptionem elfe a Bonifacio elicita exiftima-
r i , quam quæ a Zofimo eadem de controverfia
promulgata funt.
T om IL
Primum enim hæc notiflima eft juris ca- PARS II.
nonici régula, hujufmodi referipta, pro nul- CAP.IV.
lis haberi debere ac fubreptitia cenféri,cum Subrepti-
aliquid novi ftatuunt, quodque anterioribiis t?um P?’_
Conciliorum Pontificumque decretis contra-
rium fit , nec tarnen de illis üila mentio
habetur. Argumentum enira eft evidentiffi- cretum
mum aut rem indiljgeriter admodum tra- qUamZo-
6fatam effe, aut fraudem fa£lam Pontifici, fimi.
vel aliquid ei humani contigiffe . Tâlis eft
Bonifacii fententia , quæ de Zofimi referi-
ptis prorfus filet . Talia non funt Zofimi
décréta , quæ referiptorum prædecefforum
ejus mentionem faciunt, etfi nihil eis con-
trarium, fed prorfus confonum decerneret.
2. Sententia Bonifacii lata eft in gratiam
Narbonenfis Epifcopi altera parte non audita,
nec dato fua jura defendendi loco ; at
cum Zofimus litteris fuis Arelatenfi privilégia
fua confirmata effe vol.uit , utriufque
partis penfavit allegations , & ad Narbonenfem
Epifcopum litteras dedit , quibus
eum etiam arguit , quod pratermijfa vert
fide , relationem fuam fub honeflatis folum
fpecie coloravit.
3. Liquet ex Bonifacii epiftola rem abeo
fatis indiligenter effe examinatam , nec ea-
rum rerum notitiam habuiffe, qüæ liti huic
dirimendæ prævia effe debuerat. Nec enim
perfpeftum habuit controverfiæ ftatum, quæ
non in hoc verfabatur, an diftin$arum ab
antiquo Provinciarum Metropolitani diftin-
fti pariter effe deberent, & an alteri in al-
terius jura involare licitum effet; hoc enim
eft quod decreto Nicæno vetatur: fed quæftio
erat : Utrum divifis imperiali judicio Epiß. In-
pro*)inci'ts, ut dua Métropoles fiant j fie duo nocentii
Metropolitani Epifcopi debeant nominari , Eapte ad
quod ab Innocentio Bonifacii prædeceffore fei- Akxan-
feitabatur Alexander Antiochenus: quæ con- .ur? An"
troverfia fecundum Innocentii decretum di- tl9C '
rimenda er^t , qui Nicænum Canonem in-
terpretando fancivit, ad mobilitatem necejji-
tatum mundanarum Dei Ecclefiam commuta-
ri non decere. Præterea de Gallicanàrum Ec-
clefiarum ftatu ita parum inftruftus fuit Bonifacius,
ut dubitanter admodum loquatiir;
Si ita ns funt, & ubi fita effet Luteven-
fium civitas , ne cognitum quidem habe-
re t. Denique non fatis mature rem effe
penfatam darum eft , cum ftätim ac Lu-
tevenfium querelas excepit, fententiam de-
cretoriam tulerit , totamque illam contro-
verfiam unica epiftola confummaverit.
Longe aliter fe gefferat Zofimus : nihil Zofimo
enim omifit eorum , quæ ad inquirendam non eft
rei veritatem , jufque partium inveftigan- obreptuto
dum neceffaria erant . Rem non unica epiftola
& uno veluti momento confecit , fed
feptem ea de re confcripfit epiftolas, & per
anni inregri fpatium verfavit; non perfun-
âorie ac præcipitanter , fed fiudiofius , ut
ipfe loquitur , requifivit : non folus, fed nu-
K k k 2 mero-
E D I T O R U M A D N Ö T A T I O N E S .
i Zofimi referipta per fubreptionem a Patroclo
impetrata videbimus loco allegato : ibique
n. 7. Bonifacii Papæ decretum vindica-
bitur.