XIX.
Alia re-
fponfione
ex Hor-
JTîifda fa-
tisfit exception]
.
pitulis confenfio, indemanifeftumeft, quod
ijnam indifferenter! ex altera poffe cognofci
afferéret, liberum \relinquens, utveladRo-
manæ Ecclefiæ monumenta , vel ad Auguftini
libros., vel ad capitula in fcriniis ec-
clefiafticis fervata fe conférât , qui de catholic
« Ecclefîæ doclrina vellet inquirere .
6. Ita tarnen optionera offert Poffeffori, ut
primas det Auguftino . Hæc enim prima
Hormifdæ mentem inceffit cogitatio , ut con-
fulentem Epifcopum de EccleGæ doârina
circa liberum hominis arbitrium & Dei gra-
tiam i ad Auguftini libros velut ad authen-
tica Ecclefiæ archiva remitteret : tum bre-
viorem quamdam viam indicat de capitulis
fuggerens, quæ tarnen neceffaria non pu-
ta vit e i , qui Auguftinum ipfum adiré vellet
: Qua , fi sbi défunt, & necessaria
creditis , deftinabimus.
Poftrema hæc Hormifdæ verba aliam no-
bis fuggerunt refponfionem ad hujus indi-
culi caput ultimum ; cujus videlicet auâo-
ritas tanta non efi cenfenda, quanta hafte-
nus a plerifque habita efi . Cæleftini quip-
pe Sedis Apoftolicæ Pontificis nomen , vel
Profperi ex ejufdem præfcripto fcribentis &
Auguftinianæ doârinæ addiâiflimi , maxi-
mam fcripto au&oritatem conciliabat. Jam
vero cum apud omnes fere certum habea-
tur nec Cælefiini, nec Profperi opus iftud
effe, plurimum ei ponderis detrahitur. Leo-
nis quidem Pontificis. non minor auâoritas,
immo & longe major apud omnes : at Leonis
Diaconi, & adhuc junioris, non item .
Efto enim mandatum a Cælefiino acceperit
commonitorium ifiud Romanorum Pontifi-
cum decretis confarciendi ; verum quod port
confeâum indiculum præter apoftolicorum
decretorum excerpta de fuo addidit , non
Apoftolicæ Sedi, fed proprio Diaconi inge-
nio tribuendum . Cui quidem cum cordi
effet Caffianum amicum ab errore revoca-
r e , ftudebat maxime ne addiâior Auguftino
videretur $ ficque fermonem fuum tera-
perabat, ut nihil fan&iffimo do£lori detra-
hens, in aliquo ejus adverfariis indulgere
crederetur ; quo facilius .abalienatos eorum
animos ad catholicum fenfum reduceret .
Hanc refponfionem confirmant Hormifdæ
verba , qui hæc capitula nec Cælefiino ,
nec Sedi Apoftolicæ, nec Profpero tribuit,
fed velut incerti auâoris opufculum indi-
c a t. Quod etfi in ecclefiafticis fcriniis affen
atum narret, Sedis tarnen fuæ non ei
conciliât auâoritatem ; immo vero capitula
tamquam non admodum neceffaria tepide
promittit a fe mittenda .* Si neceffaria , in-
quit, crédites . Qui loquendi modus longe
procul dubio diverfus eft ab eo, quemufur-
pare ,folent Pontifices Romani, cum depræ-
decefforum fuorum decretis verba faciunt ,
vel de .his quæ auâoritate Sedis Apoftolicæ
funt eraiffa. Ita demum loquitur, utfiferi-
pta Auguftini a capitulis di-fcreparent , vel
hæc aliquid illis infenfum haberent , Auguftino
potius adhærendum quam capitulis
velit : neque hæc aliam ob cauffam proposât
» quam quia vcatholicam doârinam ab
Auguftino fufius explicatam , fub compendio-
fo indiculo repræfentarent.
Hæc iis refpondenda cenfemus, qui per-
vicacius contenderint per poftremam illam
capitulorum partem fuggillata effe fanât
Aùguftini feripta ;.tamétfi. fuperioribus fe-
cutùrifque mox refponfîonibus magis inhæ-
rendum putamus , putabuntque, ni fallor ,
nobifeum æquiflimi quique harum rerum ju-
dices ;; r
7. Quis doârinam de prædeftinatione fàn-
âorum incurrentibus quæftionibus accenfeat
in materia gratiæ , iifque difficultatibus ,
quæ velut ex tranfverfo infiliunt myfteria
auxiliantis gratiæ verfantihus- ? Immo vero
omnium præcipuum caput eft , omnium
fundamentum ac bafis . Ex - æterno enim
Dei confilio cirsa hominis falutem pendet
menfura donorum gratiæ , quibus ad bea-
tum ilium finem provehatur. Prædeftinatio
enim quid aliud eft apud S. Auguftinum ^
quam praparatio mediorum , quibus. certiffi-
me liberantur quicumque liberantur- 2 Quos
enim pradeflinavit , inquit Apoftolus , hos
& vocavit : & quos vocavit, hos & jufti-
ficavit : quos autem juftificavit,., ilios &
glorificavit. Quamobrem cur. unus vocatus,
alter non vocatus ; cur hic perfeverantiæ
donum accipiat, ille non accipiat : fi feru-
tari quis velit , ratio ex prædeftinatione facile
occurrit, quia videlicet ille , non ifte ,
ad æternam vitam prædeftinatus eft inferu-
tabili Dei decreto. Cur vero . unus prædeftinatus
eft , alter minime : hoc ad incom-
prehenfibilia Judicia Dei & inveftigabiles
vias ejus referendum . Unde perfpicuum eft
quæftionem de prædeftinatione non ex oc*
cafione tantum & quafi extra propofitum
traâari, cum de gratiæ divinæ auxiliisdif-
putatio inftituitur.
8. Doârina fanâi Auguftini de prædeftinatione
non includitur his difficiliorum in-
currentiumque quæftionum partibus, quas ne-
ceffe non habemus adftruere ad plene con-
fitendam gratiam Dei ; immo ipfis capitulis
antea deferiptis continetur velut in prin-
cipiis vel connexis dogmatibus. Cum enim
iis docemur omnes homines in Adam natu-r
ralem poffibilitatem & innocentiam perdidif-
f e } neminem inde confurgere, nifi eum gratia
Dei miferentis erexerit , & .fu i part ici-
pationem ille donet , qui folus efi bonus ;
neminem n 'tfit per Chrifium bene libero uti arbi-
trio ; neminem aliunde ei placerez nifi ex eo
quod ipfe donaverit ; neceffe effe ut quo aw-
xiliante vincimus , eo iterum non auxiliante
vincamur y nullam fan&am cogitationem ,
nullum pium confilium, nullum motum borne
voluntatis effe , nifi ilia Deus in cordibus
hominum atque in ipfo libero operetur arbi-
trio ; omnia fiudia, omnia opera & mérita,
omnem tentationum viSloriam , omnes virtu-
tes, quibus ab initio fidei ad Deum tendi-
tur, effe dona Dei , qui agit in nobis ut
quod vult & velimus & agamus ; gratia
operi & dignationi nihil penitus effe fub-
trahendum : denique Deum nonnifi pro his
qua largitus efi, aterna pramia ejfe donatu -
rum.
XX.
Quæftioj
de praslj
ftinatioj
non eil]
.incurred
XXL
'Contint-!
tur in «
pitulis.
rum. Cum hæc * inquam •, illie legimus ,
fupponi procul dubio intelligimusgratuitam
eleâionem Dei ac prædeftinationem , qua
folis his quos liberare decrevit , ea beneficia
præparavit, quibus certiffime liberaren-
tur , nec aliis mérita perfeverantiæ aliam
ob caufam effe negata , quam quia his
æterna præmia non decrevit effe donanda .
XXII« Cur porro , inquies , quod implicite &
ur non per dogmatum connexionem in compendio-
perteex- f0 Jft0 indiculo continetur -, non expreffis
reflain verbis, apertaque definitione explicatum in
;apituus*eo fuit p Ratio in promtu eft , habeturque
in præfatione Capitulorum clariffime expref-
fa . Colleâoris quippe inftitutum non erat
plenam & perfeâam fidei in hac materia
profeffionem proponere : hoc unum potius
fatagebat, ut adverfarios fanâi Auguftini ex
hac una munitione dejiceret, ad quam ple-
niore difputatione compulfi confugerant :
feiîicet ea fe tantummodo fequi & probare ,
qua factatiffima beati Apoftoli Sedes contra
inimicos gratta Dei per miniflerium Prafur
lum fuorum fanxit & docuit . Ut hoc er-
roris velamen depelleret auâor , his terminis
indiculum. fuum continuit, ut quid ReBo-
res Romana iEcclefia de harefi , qua eorum
temporibus ' exorta fuerat, judicarint ^ & contra
nocentifjimos liberi arbitrii de fenfires ,
■ quid, de gratia Dei fentiendum .effe cenfue-
rint , inquiteret. Et ita fixum; erat animo
in hac lnquifitione extra Romanæ Ecclefiæ
limites non excurrere , ut Africans décréta
, quæ religio fuiffet in hac materia
reticere, cum retulit , eo folum nomine a
fe recenfita. profiteatur, quod ,^ utique fua
fecerant Apofiolici ; Anùfiites- cum probarunt,
& eadem , quafi propria Apoftolica Sedis,
ipfe ampleâeretur . Nihil porro de prædeftinatione
adverfus Pelagium Cæle.ftiumque
definitum fuerat five a Romanisv Pontifici-
bus, five ab Africanis : quia nihil contro-
verfiæ circa illam expreffe motum fuerat ab
hæreticis j qui. peccati originalisi dabem ab
Adamo in pofteros tranfmiffem nullam agno-
•feebant : unde nec adverfus eofdem labora-n-
dum fu it, ut’ ftatueretur hominum a maffa
perdita fecretorum æterna eleâio ac prædeftinatio
.
Ceterum fenfit auâor non omnia , quæ
integra confeffio pofeeret, aperte contineri
•iftis Capitulis'; Nam & ex præfatione verba
relata teftantur confilium fuiffe hoc unum
•inquirere , quod ad gratiam Dêi confiten-
dam præcife pertinet.* Quid de gratia Dei
fentiendum . Quod & in Jndiculi elaufula
repetit. Ad confitendam gratiam- D e i, cujus
operi & dïgnationi nihil penitus fubtrahen-
dum efi - Gratiæy inquit operi : -quo effi-
cacem operationem gratiæ Dei in cordibus
hominum atque in ipfo libero operant is arbi-
trio defignatam habes ; et DiGNATiONr:' quo
gratuitam htïmanifque indebitam mentis
gratiæ largitionem exprimit. Ex his duobus
capitibus omnium difputationùm connexionem
pendere, feribit in præfatione j .nullamque ei
contradiftionis fupereffe rationem,' circa alias
quæftiones illis connexas , qui compendiofo
Tom. II,
fubditarum auâoritatum indiculo fubfcripfe-
r it, Ut ergo , inquit, plenius qui in aliquo
dubitant infiruantur , confiitutiones fan&o-
rum Patrum compendiofo manifefiemus indiculo
•: quo fi quis non nimium eft contentions
, agnofeat omnium difputationum
connexionem ex hac fubditarum auBorttatum
brevitate pendere y nullamque fibi contradi-
Slionis fupereffe rationem, f i cum Catholicis
credat & ' dtcat &c. Igitur non omnia hujus
matei;iæ capita diferte habentur expref-
fa in indiculo, fed compendiofe : igitur aliæ
difputationes funt his connexæ, quæ ex his
pendeant, & circa quas contradieendi Auguftino
rationem non habeant, nifi nimium
contention, fi femel propofitis in indiculo
fententiis affenfi fuerint.
Quæ porro iftæ quæftiones , nifi de prædeftinatione
, quæ qx ifta definitione pendet?
Grattes; Dei operi et dignationi ni-
hil penitus effe fubtrahendum : Neminem nifi
per Chrifium libero bene uti arbitrio :
Bonæ voluntatis exordia & incrementa
probabilium fiudiorum & in eis ufque in finem
perfeverantiam ad Chrifii gratiam referenda
: Omnium bonorum affe&uum atque
operwn, & omnium fiudiorum , omniumque
virtutum y quibus ab initio fidei ad Deum
, tenditur, Deum, effe auBorem profitendum ƒ
nec dubitandurq ab ipfius gratia, omnia ■ hominis
mérita præveniri , per quem fit. uP
aliquid boni & velle incipiamus & fa-
çeret | N.ofira denique mérita esse Dei dona
, qui pro his,qua largitus efi , aterna
pramia : eft donaturus. Nimirum hoc unico
fandamento nitebantur-Semipelagianî , uc
æternam eleâionem ac prædeftinationem hominum
ex eorum meritis fufpenderent ,
quod aliquod bonæ. voluntatis ac ’ fidei ini-
tiiim aliqua humana mérita ftatuerint ,
quæ gratiæ Dei . opus non effent , fed gratiæ
potius ad juftitiam confequendam 8t ad bo-
num opus perficiendum meritoria . Hac Pr0fperi
enim ipfirum définitio ac prôfeQio eft... uni- epiftolaad
verfis hominibus propitiationem, qua efi in S, Auguß,
facramento fanguinis Chrifii, fine- except tone
effe propofitam ; ut quicumque ad fidem &
ad baptifmum accedere volüerint , falvi ef-
fe pojfint. Qui àutem credituri funt, quive
m ea fide,. qua deinceps per Dei gratiam
fit juvanda , manfuri fu n t, prafeiffe ante
mundi conftitutionem Deum , & eos prade-
ftinaffe in regnum fuum, quos gratis voca-
tos, dignos futuros Electione t & de hac
vita bono fine excejfuros effe praviderit. Et
infra V Quantum ad Deum pertinet, omnibus
paratam vitam aternam y quantum autem ad
arbitrii libertatem, ab his earn apprehends ,
qui Deo SPONTE crediderint , & auxilium
gratia merito credulitatis acceperint *
In ifiam vero talis gratia pradteationem hi y
quorum contradiBione offendimur, cum prius
meliora fentirent, ideo fe vel maxime contu-
lerunt : quia fi profiterentur ab ea omnia bona
mérita praveniri , & ab ipfa ut pojfint
■ ejfe, donariy neceffitate concédèrent Deum fe-
cundum propofitum & . confilium voluntatis
fua y occulta judtcio Ö“ opéré manifefio aliud
A a a 2 vas