1 3 1 1 I** e p i s t . I X . S,
puta 4 in Nativitate Domini , in Pafcha-
t e , in Nativitate S, Joannis , in Natali
Apoftolorum, 8cc. ita ut nqn modo in ea-
dem Bafilica, eodemque Altari, fed & ab
eodem Sacerdote Sacrifiqii repeteretur obla-
tio . De Pafchate tarnen dubitaverim anti-
q'uicus, ufurpatum , turn quia teftem vete-
rem non habeo, turn quia folemnis baptif-
mi, collatio, prolixsque circa baptizandos
ac bäptizatos csremonis Miflarum repetition
» obftabant ,
Antiqua: tarnen confuetudinis faltem Anglicans
veftigium eflepoteft, quod a Stephano
Laugton Archiepifcopo Cantuarienfi
ftatuitur in Cpncilio Oxonienfi anni 1222.
ca-n* w ^uximus ßatuendum , difiri-
Zliüs Jnfifantes, ne Sacerdos quifpiam Miß
färurri folcmqia celebret bis in die , extra
ditrri Natalis Domini, & RefurreBionis Dominic
£ . Idem legitur in Conftitutionibus
Anglicanis torn. 2. Coli. Angl, circiter an«
123 7 \ vel in exequiis mortuorum , videlicet:
cum corpusalt cujus eodem die fuerit tumu-
landum. ( In CoIIe^lione Conciliorym je -
g jw fjn Eccleßa, quod merito in Provin-
ciali Cantuarienfi non legitur . ) Et tune
prima Miffa de die , pofterior vero pro• de-
fuh&d celebretur , Tta refert in Provincialt
Anglicano Guillelmus Lindevvode , qui &
alias caufifas repetendi eadem die ab eodem
Sacerdote Sacrificii enumerat, hifque vetfi-
bus exhibet :
Una dies Mi f f am tantum exp oft ul at
itnam :
Excipitur defunElüs certe cum peregrino,
Infirmus, commeans, Domini Natalis ,
& ho fpes, i
Et mulier nubens, cum tempus labitur
illi.
Sexto fequitur non matutinis tantum ho-
ris celebrata efle facra Myfteria , etram in
•Eeftis folemnioribüs, fed etiam vefperfiois.
Cum enim hora fere tertia , feu ut noftro
•more loquamur , hora nona matutina. Sa-
«nficium celebrari folitum eflet , prolixio-
refque eflent ritus precefque Sacrificio im-
mixtar; multoties peragi nequibant Myfteria
mätutino tempore 5l^ed ad vefpertinum ufque
protrahi fpatium , -necefie erat. Ad quod
forte referenda mentio Miflarum vefperti-
narum , qus habetur in Concil. Agath.
can. 20. 8t in Aurelianenf. can. 29. tam-
etfi de jejuniörum diebüs intelligi poflit .
Nifi ex neceflitate pluries offerendi mut.ata
fuerit hora / quod non improbabile videtur:
& confirmari videtur ,his .Leonis verbis •;
Si Unites tantum Miff a more Jervato ^ Sacri-
ficium offerre non poffint, nifi qui prima
E D I T O R Ü M A D
4 Confuetudo celebrahdi ter in Nativitate
Domini ex eo potius orta videtur , quod in
tribus diftinftis Romäinis Bafilicis diftinftis ho-
ns hat die tres Stationes acMiflae cejebra-
rentur^primum in,S. Maria'‘Majori, dein in
b. Anaflafia, tandem .in S! Petro , ut ex Sa-
cramentano & Antiphonario Gregoriano col-
L eONIS Pp. I. 1^12
DiEi parte convenerint. Ubi vix prima ilia
diei pars de hora tertia feu nona hodie'r-
na intefligi poteft. Quod cum repugnare
videatur confuetudini, quam modo comme-
moravimus, hora nona celebrandi, hoc mo-
do conciliari pofle mihi videtur, fi dixeri-
mus prom ifeuis Dorn in icis hora tertia feu
nona celebratum effe: in folemnioribus vero
feftivitatibus, de quibus hie Leoni fermo
eft, prima diei parte, hoc eft fummo mane
peraSum efle Miffe Sacrificium . Ratio
diferirainis hsc eft, quod vigiliis nofturnis
gaudebant ifta: folemnitates, quibus pera&is
convenientiflimum erat, ut populus jejunio
ac vigilia fatigatus ad proprias domos', nec
nifi port celebrata fumtaque Myfteria , di-
mitteretur. Ita fiebat ufaliis fidelium tur-
mis Bafilicam de novo implentibus , repe-
tenda: oblationi fufficiens tempus haberetur.
Hsc ipfa- epiftola teftatur perfiepe nonam ho-
ram prsventam efle Sacrificio , cum feilicet
mane ipfo ' dominico die , a quo tempore
pra:cedentis noftis initia non recedunt, con-
lecrationis | facerdotalis benediftio confere-
batur, haud dubie inter faers oblationis
Myfteria. .
7. Cognofcimus hinc .ftrfficientem fanfto
Leoni cauflam ^fuifle repetendi Sacrificii >
populi devotionem , quam-votis fuis ac ex-
pe^atione non privari, plenum pietatis at-
que rationis efle exiftimavit.
8. Notanda ha:c loquendi ratio : In qua
agitur , qua- facrificium Miffe fignificatur ;
Jlgere ttilm & fäcrificare idem funt, unde
& ASlio dicitur ipfa confecratio in Cano-
ne: infra Aclftmem; &•' Agenda fspe ufur-
patur pro Mifla. Conc.Carthag. 2. diftum,
Leftionarium Hieronymi nomen prxferens,'
Regul^ S. Bepedifti, Beda, & Capitularia
Caroli Mugni. Plura videfis lib. 1. Cap. 3.
Rerum Liturgicarum Eminentiflimi doftif-
fimique Cardinalis Bons,, heu ! nuper Ec-
clefix militanti prematura morte erepti r -
non fine acerbiflimo bonorum eruditorum-
que omnium dolore . Sed & priorem lege
hujus epiftola: fynopfin, cui etfi aliam fub-
rpgaverimusi quia & falfa, & barbaracon-
tinebat , non erit tarnen incongruum earn
hie exferibere . Sic fe habet .
De Ordinat tone Presbyteri aut Diaconi ,
ut Sabbato fariflo celebretur , id eft, die dominico
I. De fefiivitatibus, ut fi una AQEN-
CÄ, id eft, Miff a celebratio populis non m
fccerit , nulla fit dub it at to iterari Sacrificium.
I I ,
9. Intelligimus, confuetudinem , quam in
Romana & Africana Ecclefiis ufurpari vi-
dimus, in Alexandrina non viguifle tunc
tern- '
N O T a t i o n e s ,
ligere licet . Idem forte alils folemnitatibus
accidit , qu£e diverfas Miflas eodem die horis
diverfis celebratas recipiebant : ut olim die
Natali, $S. Apoftolorum Petri & Paulli du*
Miff* canebantur in duabus eorumdem Ecclefiis
, altera in S. Petri, in S. Paulli altera
.
Col.
ipifl. <0.
Theodor.
Q u e s n e l l i N o t ® ,
univerfis Epifcopis per Sicilian/» confiitutis .
Thuan. tres Dionyfi Exig. & Ifidorus univerfis
Epifcopis per Ital.ia provincias . Edit,
vulg. per Italiam.. Qui feiun.t magnas fepe
difficultates ex hujufmodi titulis vel emer-
gerq veldiflblvi, non mirabuntur ifta a nobis
adeo fqrupulofe annotata.
Ex huj.us maxime epiftola: verbis confla-
ts funt commentiti* littere Anaftafii’Paps
I. ad omnes Germania:, & Rurgundia: Epi-
fcopos; fini.s etiam epiftols Lucii Paps ad
Gallos & Hifpanos, & Refcripti Marqi Paps
ad Athanafium de Canonibu^ Nicsnis,
CJf hujus, pariter fine coaiefeit,
A D E P I S T O L A M IX.
A PUD QUESNELLUM XI.
DiofcQto EpifcopO; Alexandrina.
1» T T iE c epiftola, extra fuurp ha&enusi
I I locum vaga, hie reponenda mihi
videtur, Certum eft enim ex ipfiufmet initio
feriptam fuifte a $. Leone, ad Diofcor
rum , cum hie Alexandrina: Ecclefis prs-
efle inciperet; Tuat inquit j firmius ƒundare
defideramus initia : quorum initiorum feu
ordinationis nuntius Poffidonius; Prefbyter
adhuc tunc Roms verfabatur, Qonftat au-.
tem ad liane fedem eve&ura efle anna 444^
turn quia hujus anni menfe vel Februario.
fecundum Latinos, vel Junio fecundum Grecos
deceffit ex hac vita illius predeceflor
Cyrillus ; tum quia Dipfcorus depofitus eft
ab Epifcppatu, feptimo ordinationis fus anno,
ut teftatur Liheratus Diaconus cap. 13.,
hoc autem menfe O&obri an« D. 451. contigit
, ac proinde ejus ordinatio, cadit in an-
num ,4 4 4 * Non potuit vero eodem anno feri-
bi epiftola y quo creatus.eft Dipfcorus j Cum
Epifcopi eleftionem & con-
fecratipnem pjures menfes neceflarii fue-
riof, dec tiili poft alios plures Poflidonius
ordinationis nuntius mitti potuerit ad Ro-
manum Pontificem, & . ab eodem litteras ad
Diofcofum accipere perferendas , unde npc
citiu5, jpeq tardius feripta;„eft..quam Kalen-
dis. Julii anni 445. Quis ,porro fuerit Dio-t
tqta .clamat ecclefiaftica feculi quin-
ti hiftoria, teftanturque ejus nomine ad
hanc ufque diem difti hteretici . Ejus ele-
£lioni? fuffragata erant fpirftaiis vel fpeciar
lis gratia merita, ut eodem Prefationis- loco
nabet . Leo nofter .• Velox- fiquidem fama,
ut loquitur TheodoretuS jad ipfum Diofco-
rum feribens, , quqqupverfum , difeurrens
omnium auxes gloria ejus repleverat ; maxi-
Tom. II.
ET O b SERVATIONES 13 0 6
me autem omnes pradicabant ejus animi mode
ft i am . Quantopere utrumque fama fefel-
lerit, quartus poft annus in latrocinio Ephe-
fmo edocuit.
2. Exordia deligantur . Poft ifta ver- Col. 62p,
ba, nefcio quo pafto, hsc alia irrepferunt Cap. 1.
in omnia exenfa exemplaria : Hoc eft fub
lege divini officii fubftituantur:fqux nosex-
pungenda cenfuimus, turn quia defiderantur
in MSS. Cod. Grim. Vift. Cantabr. & Thua-
neo, immo & apud Gratianum , & Ifido-
rum tana excufum , quam MS. turn pro-
pterea quod fenfum omnem hujus loci fub-
vertunt. Agitur enim de dele&u diei & hor
s conferends henediaionis facerdotalis &
levities , pro qua ejus no El is , qua in pri-
tna Sabbati lucefeit, exordia deligi precipit
S. Leo : non autem de deleau miniftrorum
confecrandorum, ut imperitus ilJe gloflator
intellexit: cui forfan impofuere Codices MSS.
fimiles Thuaneo &Cantabrig, in quibus legitur:
Exordiis confecrandi deligantur.
3 *; Ex his porro & adjacentibus verbis Ibidem.
nafeitur apud nonnullos duplex difficultas :
una, an quodlibet Sabbatum , vel quslibet
Dominica per annum occurrens defignetur r
S« Leone tamquam ordinationi facerdotali
& levities conftituta ; an vero folum Sab-
batum fanaum & anniverfaria Dominies
Refurreaionis folemnitas? Altera difficultas
eft,. utrum nox Sabbatum confequens ad hanc
oonfecrationem deleaa fuerit , ut pars Sabbat
^antecedent is:, an ut pars inftantis Dominies?
Uterque nodus facile folvitur, fl
paullo attentius Leonis verba confiderentur,
& redeant in mentem temporis illius mores
& difeiplina . Tantum enim abeft ut
Sabbato folum fan6lo miniftrorum Ecclefis
cpnfecratio fieret , ut potius 1 numquam il- 1
U die fafta mihi fuiffe videatur, non Leonis
tan tum modo , fed plurimorum etiam
fucceflbrum ejus temporibus .* unefe titulus
huic. epiftola:. ha£Venus prsfixus merito a nobis
expungendus fuit, qui ordinatioriem fa-
cerdotalem Sabbato fan£b celebrandam af-
ferebat. Ut autem hoc fieri non potuifle
cfedam, fecit folemnitas baptifmi, cuicon-
ferendo pafchälis dies confecratus erat ; ita
ut dies faniStam hanc folemnitatem antece-
dentes toti infumerentur fcrutiniis, exorcif-
mis , catechifmis , ! aliifque conferendo ba-
ptifmo prsviis csremoniis : & ipfa O&ava
Pafchs, O^Iava Neophytorum appellaretur .
Hinc eft quodVGelafius I. PP. qui brdina-
tiones cert is temporibus fieri precipit, feribens
Epifcopis perLucaniam & BrutioScon-
fti.tutis, de Sabbato >fan&o raentionem non
facit, quamvis de quatuor folitis annitem-
Pppp pon-
E D I T O R U M A D N O T A T I O N E S.
I Si de die pafchali, qui a vigilia Sabbati
fanfti initium fumit, hsc intelligantur | vera
fortaflis funt de Romana & aliis plerifque etiam
Ecclefiis, non autem de omnibus. Certe
enim in Veronenfi Ecclefia S. Zenonis svo
miniftrorum promotiones peraeebantur die Paf-
chatis, feu m pervigilio Pafchs , ideft Sabbato
fan&o , ut ex tra&atu ejus 50. libri fe-
cundi perfpieue ( ut nobis quidem videtur )
colligere licet, iiti monuimus Adnotatione 4.
in eumdem fermonem pag. 261. quod tefti-
monium antea non obfervatum ad antiquam
originem facrarum ordinationum in Sabbato
fanfto demonftrandam mirifice confert.