, cias tanta mmaturitate difcurrens , ut vir
deatur glortam dc fournit velocitate, potiuf-
quam dc facer dot alt moderat'tone captaffe :
Jjcec enim dir eft arum ad nos civium verba
Cunt litterdrum : Ante abfceffifc quam eum
venifle noffemus .* Non eji hoc redire , fed
fugere &c. Qui bus recenfitis, hæc demum
fententia a Leone- pronuntiatur .• Nos ta-
men, quod vobis Hred Anus Deo judice placi-
turum, in commune cunftis fratribus confu-
lentes , & mate ordinatum fubmovert , &
Epifcopum Pro/eft urn in fuo Sacerdotio per-
manere debere, deerevimus.
Ex his Leonis verbis patet de pluribus
in hoc negotio HMarium fuiffe accufatum .
i. Quod ægrotanti Epifcopo fuccefforem fu-
perofdinaverit. 2. Quod in aliéna provincia.
3. Quod non expe&atis; civium votis , te-
ftimoniis populofuril , honoratorura arbitrio,
ele&ione Clericorum.4. Quod infperatus ne-
fcientibus fupervenit',- & improvifus v'elut
fcarrili velocitate abfceffit.
Duplex porro'aceufatjonis genus his con-
ti.netur . Unum- quod illi eum Honorato
& aliis ejus praadecefforibus commune effe
potuit, de tentata nimirum in aliéna Provincia
ordinatione querela . Alterum, quod
Hilario proprium eft, tribus àliis capitibus
i , 3'. & 4 . çomprehenditur. De quibus judicium
animumque fufpenfum tenereæquum
eft, cum a foils; Hilarii 1 adverfariis hæc
tefiata habeamus;. Non is fumprofe&o, qui
Hilarium erroris 3c culpæ omnis immunem
velim afferere; nec me latet quam facile fit
a fuo quemque ingenio etiam pium, etiam
fanftum feduci: præfertim cum non tarn
propria , quam Ecclefiæ jura defendere fibi
videtur. Quæ tamen hie Hilario objiciun-
tur, tantopere ab illius moribus aliéna funt
quales a fan&o Eucherio, a Juliano Pome-
no, a Conftantio Presbytero in vita fanéli-
Germani 4 ab Auxiliari Præfefto, a Profpe-
ro & Hilario, .ab Honorato denique Mafli-
lienli deferibuntur in ejus vita; immo tam
indigna funt epifçopali viro, facrorura Ca-
nonum difciplinæque' ecclefiafticæ ftudiofo ,
quâlem Hilarium exhibent tot Gallicanæ
Synodi, quæ ipfo agente ac præftde cele-
bratæ funt, ut merito inter adverfariorum
invidorumque calumnias numeranda fine .
His autem operofius eluondis fuperfedemus,
quoniam hujus fanéti Epifcopi vita quam
in calce hujus yoluminisexcudi curabimus,
vicem Apologetici libelli præftabit . Hac
igitur fecunda differtationis parte folum hoc
caput examinandum fufeipimus, quod &ad
Ecclefiæ Arelatenfis jura pertinet, & illuftratum
ad hiftoriæ ecclefiafticæ notitiam PARS if j
non parum conferre videtur . CAP.
Ante omnia autem inveftigandum eft , In qj
quantum eonjeélura affequi datur , in qua- Proyinci^
nam Galliæ provincia Projeftus conftitutus ■ ProjefW
effet Epifcopus . Quam quidem dum alie- ‘^ent Epii
nam vocat fain&us Leo , fatis monuit quæ- C0PUS.
rendum eum effe extra Viennenfem, quam
propriam fuiffe Hilario''nec ipfe diffiteturin
fua epiftola. Unde & corri'gendns Eminen-
tiffimus Annalium Conditor adarinum445.
num. 13. ubi ProjeéVum ait pertinuiffë ad
Viennenfis Epifcopi ordinationem , cujus in
provincia erat Antiftes . Hæc funt autem
Leonis verba : Quid fibi Wdarius queerit- in
aliéna Provincia, & id quod nuilus dècéf-
forum ipftus aut PäTROCLÜS habuerit, cur
ufurpat ? cum & ipfuriri quod Patroclojx SeM
de Apoflolica temporalster tidebatur effe edit-
ceffum, poflmodum fit fententia meliore fub-
latum. Ita priores otönes editiones hujus
epiftolæ, ea excepta quant procuravit ƒ. Sir-
mondus tom. i.Concil. Galliæ, cui& MSS;
Cod. duo Thuaneus & Corbejerifis fuffra-
gancur,. qui cum Sirmondo ita habent .*
Quid fibi Hilarius guar it in aliéna Provincia
, & id quod nuilus decefforum ipfius ante
Patroclum habuit y quid* ufurpat l .
Duplex hæc le&io duplici eonje&uræ nobis
dat locum . Ei enim qui primam fequi
maluerit, ex ea ^Provincia fuiffe Proje&us
credendus eft , quam ne Patroclus quidem
fibi fubjeftam habuerit : quod Viennenfem
& Narbonenfes primam & fecundam exclu-
dit , quæ Zofimi decreto Patroclo fubeffe'
juffæ funt. Duæ igitur tantum refiduæ funt
ex iis Provinciis, quæ olim Narbonenfertï
folidam- conftituebanr, extra qùàs nihil juris
fibi præfumebat Hilarius, Alpes fciliçet
Graiæ & Penninæ, & A4pes Maritimæ .
Non fuiffe eum ex Alpiüm Gràiarum Pro-
viricia duo fuadent: prirtium quod ifta Provincia
refpeftu Metropolitani Prôvinciæ
Viennenfis , aliéna dici tiori poterat ante di-
vifionem a S..Leone faftam, cum ex dua-
bus civitatibuS, quas in e a ‘recenftt Noti-
tia, præcipuafcilicet Tarâüthafia, ad Metropolitan'!
Viennenfis ordinationem perti-
neret. Alterum eft, quod 2 ilia Provincia 2
ex numéro quinque Provineiarum expurtfla
tune erat a Petronio Præfefto, cum corpus ’
fepfém Provin'ciarum conflavit ex rëfiduis:
quatuor & aliis tribus Aquita'nica ûtraqüe'
& Novempopulania. Reftat igitur ut Provincia
Alpi-um Maritimarum eafit , in'qua
Projeftus Epifcopus erat conftitutuè . Cön-
firmatur hæc conjeftura ex eo quod in hae
. Prb-
T O R U M A D N O T A T I O N E S.
,1 Nifi S. Leonem judicem tamquam Hilarii
adverfarium Quefnellus; traducère voluit ,
certe pro inimicis ejus diabuit Projeélum Epifcopum
& quot quot cives querelas ad eum-
dem Pontificem aétulerunt. Num de hisj te-
ftibus rem publicam nafrantibùs fufpicio 0B0-
riri queat, omnes in calumniam confpiraffe ,
quifque prudens judicet. De ipfo autem fafto
confer Obferv. part. 2. c. r.
2 Alpes Graise & Pennine non foluift' ex
feptem , fed ex quinque etiam Provinciarum
numero fuiffe expundias videbimus in Obferv.
part. 2. c. 3. n. 7. & feqq. ibique etiant pro-
Dabimus', feptem Provinciarum corpus aliquot
annis ante Petronii Prasfedturam conftitutum
fuiffe.
ARSI!
AP- 1
.4.Hila-
MPP. ad
É 7m
Projet cauffa nuilus Metropolitanua inter-
veniffe legitur, qui de Hilarii ufùrpatione
quereretur, quod arguit ejus Prpvfnciæ, quæ
aliéna hic dicitur, Metropo^rfanum fôonte
juri fuo cefliffe in gratiarp-7 S. Hilarii ;; &
eam ob cauffam tacite oulpatur a S. Leone
in hac epiftqla tamquap propriæ dignitatis
i defertor. Suis limitibui y inquit, fuis fini-
s bus fit unufqutfque contentus : & privile-
gium fibi debitum in alium transferre fe pof-
fe noverit non licere. Quod fi quis nggligens
dpoflolicàs fanftiones plus gratia tribuensper-
fonalt, fui honoris defertor effe voluerit, pri-
vilegium fuum in alium transferre fe poffe
credens, non is eui cefferit , fed is qui infra
Provinciam anti quit ate. epifçopali cete-
ros pravenit, Sacerdotes ordinandi fibi vin-
dtcet potefiatem. Ifthæc autem ohjurgatio in
Ingenuum Alpium Maritimarum Metropolitana
cadere videtur , quern nimirum Hila-
rus Papa teftatur olim a prædeceffore fuo
Leone^ qulpätum effe ob illicitam fui me-
tropolitici juris eeffionem.^ Scribens enim
file ad Leontium , Vi&urum, & Veranum
lllarum partium Epifcopos , pro fopienda
controverfia, quæ inter Ingenuum & Au-
xanium exorta erat propter Ecclefiarum Ge-
melenenfis & Nicæenfis regimen , ita lo-
• quitur» Habeatitaque, inquit, Pontificium
frater & Coep i f copus nofier Ingenuus Provincia
fua, de cujus dudum ab Apoflolica
rSede eft illicit a ceffione culpatus , & cufio-
ditis omnibus y qua fitper Ecclefiis Cemele-
nenfis civitatis, vel caftelli Nicaenfis, ficut
diximus , fan ft a memoria decefforis met de-
finivit auftoritas. Non videntur* enim hæc
ad alium, quam ad Leonem noftrum refer-
ri poffe, qui & illicitæ hujufmodi cefliöni
révéra fuccenfuiflè legitur , & iftud negotium
pertraftaffe dicitur ab Hilaro . Ita ,
opinor, ratiocinandum de Projedti fede ,
juxta primam leftionem hujus loci.
Qui vero aliam ledlionem, ante Patroclum
, magis probaverint, ut révéra magis
probanda videtur , propter MSS. Codicum
audloritatem, ipfamque fermonis feriem ,
quæ id ( meo judicio ) poftulat ; aliam Pro-
vinciam Projeélo affignare debent. Ex verbis
enim iftis: Id , quod nuilus decefforum
ejus ante Patroclum habuit, quid ufurpat ?
cum & ipfurn, quod Patroclo a Sede Apo-
fiolica temporaliter videbatur. effe conceffum
&c. Ex his, inquam , verbis evincimus ,
Provinciam, de qua iiiqtiirimus, unam fuiffe
ex iis, quas Patroclo vindicavit Zofimus,
adeoque vel Viennenfem y vel âlterutram
Narbonenfium. De Viennenfinon poteftin-
telligi , quæ Arelatenfi Epifcopo aliéna non
eïat: igitur de Narbonenfium una . Ut au-
tem 3 e prima potius fuiffe exiftimem, fa-
ciunt verba S. Leonis, quibps indicat Provinciam
, cujus ordinationem fibi Hilarius
vindicara,t in Projeéti negotio, eam effe, quæ
Patroclo ablata fuerat meliori Sedis Apo-
ftolicæ decreto. Cum & tpfum, inquit ,
quod Patroclo a Sede Apoflolica tempdrdliter
videbatur effe conceffum, poflmodum fit fententia
meliore fublatum. Ubi alludit procul-
dubio ad Bonifacii decretum, feu epiftolam
ad Hilarium Narbonenfem Epifcopum, per
quam eidem afferuit Narbonerifis prims ordinationem
, Arelatenfémque increpavit Epifcopum,
quod Lutubenfis Epifcopi ordinationem
celebrare præfumfiffet ineadem Provincia
: quam fententiam fua pariter cçn-
fïrmavit Gælèftinus epiftola ad Epifcopos
Narbonenfis & Viennenfis Provinciarum
feripta.
Tertiam opinionem de Projefti Epifcopa-
tu habemus ex clariflimorum Sammartha-
norum Gallia Chriftiana , qui ex Annali-
bus Ecclefiæ & civitatis Avenionenfium Polycarpi
de la Riviere Carthufiani, & Joan-
nis Columbi Manuafcenfis, S. J. libro de
rebus geftis Epifcoporum Dienfium, ad annum
Chr. ccccxl. Projet um inter Dienfés
Epifcopos numerant. Hoefi ita eft, in Provincia
Viennenfi coIIocandus_em Proje&us,
quod Leoni, ut jarp^lîîonuimus, répugnât:
quippe qui Viennenfem Provinciartl Hilario
aliénant effe non cenfuit . Præterea ex
ea Provincia fuit ProjeSus , quam Leo ait
Patroclo fententia meliori fublatam : ubi
proculdubio refpicit ad epiftolam Bonifacii
Papæ ad Hilarium Narbonenfem , quam
Cæleftirïus confirniavit. Atqui tantum abeft
ut Viennenfem provinciam Hilario abftu-
lerit altéruter horum Pontificum, ut potius
ex utriüfqûè epiftola conftet Hilarium pro
Metropolifano ( nec alterius prôvinciæ
quam Viennenfis ) ab utroque effe habituai
. Hoc enim uno argumento Lutubenfis
Epifcopi ordinationem irritam dedarat ,
quia ab Hilario Metropolifano quidem faerat
, fed :noh Narbonenfis y in qua Lu-
tevum jàcèbat: In alia, inquit, Provincia :
quod contra canones effe , ut probaret, coa-
Êlüs- eft Nicaénum Canonem iv. paraphra-
ftice amplificare , ut ex eo haberet : Cut-
quam Metropolitana duas Provinctas non debere
effe fub je ft as. Quæ ratio .adverfus Hilarium
vana effet & nullius röboris , nifi
fubjeélam ffibi Provinciam aliquam habuif-
fet. Idem ex epiftola Cæleftini eruitur, qui
in eadem cauffa , hac una probatione niti-
tur : unamquamque Provinciam’ fuo Metro-
politano contentam effe'debere, neeufurpa-
tionis locum alicui.Sacerdoti in alterius con-
cedendum injuriam ; cônceffis fibi quemque
limitibus contentum effe debere; nec alterum
in alterius Provihcia præfumere quid-
piam poffe. Quæ omnia fupponunt Arela-
tenfem Epifcopum metropolitieam potefta-
tem in aliquam, Provinciam ( utique Vien-
nénfem ) v jüre habuiffe & exercuiffe : ac
confequenter extra eam Provinciam quæren-
. dam