f i l
111 Hf 'Sun
H
lis
i i t l lai
H i
«Avigaftone Neapolim Cârnpaniæ perducpr-
tç dfgqatus eft . ut nihil deeffet quod
Ppntÿcis cpnfilium juvare ppffet ,, ad Léo?
nis nutum & voluntatem jnovebatur Valen?
timanus Jmperator ; cujus, poteftate advprfus
Gaîlicanarum Ecçlefiarum Primatem quam
pro Cuis, yotis ufus fuerit ,.rteftatur ejufdetn
yidet. i. Jmperatoris Conftitutio affyjçrfus, S.; Hila-
pag. 642. rium Arelatenfem anno 445. emiffa.
. pli$- ita fe babentibus , præfiffioque Augu?
fti ad Leoqis vota/erpper parato , de Afri-
canarura Ecclefiarugi rebus ad Se^is fuæ no-
titiam & jpfficiqm pertrahendis ferio çogi?
tavit ù Non earurn 'quidem regionum , quæ
fiib Vvandali împerjoffqcebant oppreffæ , fed
earum, quæ adhuc Valentiniano parebant ,
quas inter præçipua erat Caffarienfis Mauyir
tania. .
Ad hujus igitur. Frovinçiæ Epifcopos Le-
f^de & 1. gatum vice fua a£fururqcdeftina t Poteqtium,
hujus ep. 1. qui & litteras ad epfdetn dédit : ,ut de Or-
ï 2r dinationibps illicite celebratis , de viplatis
Canonqm regulis, & aljis hujufmodi diljgen-T
tius inquireret, & ad Apoftplfcara Sedera ,
ç.ujus au&oritatem gerebat , referçet plenif-
fiine . Cura Potentii relationihus inftru&us
fuiflet S? Léo , hanc alteran* prolixiorera
epiftolam fcripfit ad Africahos : in qua &
moderationem earn feryat T quæ congrqebat
tempori, & eum exerit vigorem , qui, re-
fcindendis corruptelis, fuæque poteftati ftabir
üendæ neceffarius videbatur, Iftud omnç por-
rô fponte propria , nqlloque ex Africanis E-;
pifcopis invitante ad\um eft a Leone, quem-
amodum ipfura hujus epiftolæ exordium te-:
ftatur : ubi aflerit fe comyneantium tantum-
modo fermone inftru&uny fuiffe de illicite
yfurpatis cirça Ordinationes Afriçanas j fe
fplius pietatis ratione exigente ad Legatura
mittendum commotum fuiffe, illiufquç folli-
çitudinis inftin&u , quam univerfæ Ecclefiæ
ex divina inftitutione impendere debebat, .
Dum hæc fcribo , videor ’mihi hinc ca-
tholicorura nonnullos .fubmurmurantes audi-
re, illinç feftarios utraque applaudentes manu
; quaft Pontificem Romanum mali ambitus
alienique juris imminuti notare vidça-,
mur , Utrilque fatisfaciam unius Cafauboni
yçrbis, çui noji affentiri neç Açatholiçx'au-
deant, nec debeant hac in re Çatholici.
Sic igitur vir do&iflimus-$ utinam & Ca*-
tholicus , Exercitatione 15. ad Annales ecr
clefiafticos Çardinàlis Baronii : Non ignoramus
, inquit , quantus hic Léo fuerit ]inçer<e
fidei defenfor , & pro recla fide quantos la-
bores fufiinuerit, quamque Lcclefia Dei utiles
. Neque vero du b mm mih’t efi tantum il-
lud fiudium, quod videmus ab eo adhibitum ,•
ut Sedes Romana in ma jus extenderetur , a
bono prineipio fuiffe. profeSlum, & ad finem
optimum fpeëlaffe . Vaflabant ilia atate Ec-
tie fias perditiffimi hteretici, qui magnas qùo-
tidïe Jlragès, ut apri vine am ingreffi , ede-
bant : neque erat qui progrefflbus eorum fè fe
opponeret , qui qüidem cauffam bonam poffet
tfdjuv.are, prater Romanum Epifcopum « Ne-
ipo autem peritus rerum Ecclêjia ignorât, opéra
Romanorum Pontificum per multa fiecula
S, L e o n i s P p . I. 13 4 8
Deum effe ufum in confervanda favtateEla reft
ce fidei dçftrina.. Hoc intelligent Léo ma-
gnus^ & quotidianaexperientiaedoftus,quan-
turq vera fidei intereffet, ut paratum illi fçm-
pev effet in Sede Romana pyafitdium firniif-
fimum y mod is omnibus ut ita effet procura-
vit : , quod quidem minus videri mirum débet,
quia ftp Ecçlefia Dei expedite, optimus
quifque tum credebat:. &. erat< ita révéra. iP-
l{is temporibus . Neminem èfle puto qui his
libentiftime non fubfcribat.
Per illqd ergo tempus fçripta eft epiftor
la , quod- ab ele&ione Leonis ad mortem uf-
que Valentiniani efffuxit } fed qtio præcife
anno, decernere.difficile eft . Ad initia ta-
men Epifcopatus Leonis pertinere non ot>-
feurum ex diftis , & earn ob rem illam primo
omnium loco ponendam effe exiftima-
vimus f »Nullius enim epocham , quæ certa
lit , Jaabenius aqtiquiorem décima .die Ofto^
bris anni 443. ad quem ufqueanni jam quatuor
elapfl erant «ib expugnata. Carthagine,
& hujps çivitatis ,Antiftite &Cleroad tranf^
marina relegatis;;, ^
Unum eft quod a^verfus hanc epiftolæ
iftips Epocham objici poffit : nempe ex car
pire 5. quod primi pars eft poftrema in fu?
perioribus editionibus , intelligi, earn primant
non effe epiftolarum Pontificis.noftn , ^lia?
que præçeffiffe ejus De.creta , quæ ipfe ' his
verbis allegat: Non prajudicantes , inquit ,
Apofiolicà Sedis< fiatutis, nec pracefforum nor
firoYum. nqfirifqùe Decvetis, qui bus falubrhet
fiatutum efi ; ne primum , velfecundum , aut
tertium in Ecclefia grddum quif quam laico-
rum quibuslibet. fuffragiis fultus afeendat ,
priufquam ad hoc meritum per légitima aug-r
menta perverfiqt• Quæ verba indicare viden-r
tur epifiolam i?. f nunc 14. ) ad Anaftafium
Theffalonicenfem , ubi cap. .3. decernitur :
Ut is , qui ordinandus efi ,. etiamfi bona vita
tefiimoniq fulciatur, non laic'us, non -néophytes
, nec fecund ce. conjugis fitmaritus. Ve-*
run? hoc opinion; noftræ non npçet.-: potuit
enim Léo intra primum PontifiçatUs fui trien?
nium nonnulla Décréta emittere^, quibus
eam , quam commémorât , difcipünan.' fta-
tuerit . Porro non mihi innuere videtïïr il-
. lud . epiftolæ. ad Anaftafium Decretum ., Jn
. quo nqlla fgciindi vel teptii gradus mentio,
née variorum augmentorùm , per quæ laici
ad Sacerdotium deberent p,ervçnire , Ceterura
etfî ferius dari epiftolam forte contigerit,
primus tamen ei locus commodius afligna-
tus eft, vacuum fcilicet triennium impletu-
ræ, quam fi ad inferiorem refervata, certæ
ætatis epiftolarum ordinem interrumpat.
_ Quæ ad textus reliqui emendationem pertinent
feu leéliones varias, vel ad marginem
rejefta reperies , veJ hic breviter annotata.
2, Contra divinje legis præcepta . Col. 6%
Ita quatuor MSS. codices Thuanei cum Can- Cap.
tabrigenfi , neenon & Dionyfius Exiguus ., lin. u
épiftola 3. Adriani Papæll. adBaftiiumlm-
peratorem, Gratianus Difi. 61, Horum porro
verborum loco tum vulg/editiones, tum
MSS. cod. Trecopithoeanus & Tbuaneus
unus habent : P e pravarkqtione.
%. De
RI
■
mm
1 3 4 9 QUESNELLI iN O TÆ ,
Col.666. 3. De hujufmodi virginibas vi .barbarica
Cap. 8. opprefïis aliter decernendum putat Gregorius
Neocæfan in epift. çanonica , cap. i.x ubi
ex anteada hujufmodi virginis yita judican-^
dum exiftimat: quæ fi fuerit ,abqm.ni fufpi-
cione pura, oppreffam yirginem aqfolvit; fin
minus, cum e^ufmodi non facile orationi-
bus communic^ndum opinatur; .
Ibidem. 4 * Co^corditer . Ita legitur in codd. MSS.
Cap. 9 - feptem & apud Dionyf. Exig. ,-Ita etiam in
pfeudo-epiftolis Ifidorianis , quæ ex pannis
compa&æ funt hujus epiftolæ la pofterio-
ribus porro edit, pro concorditer \egimuscon-
cordi obedieptia , quod ita, a Leone fcriptum
nôn effe evinçunt MSS, codd,
A D E P I S T O L A M XIII.
Epifcopis f Metropolitans Àchàjce .
( Lege Illyrici,. ). .
jCoh -dy^. 'pRæfentem epiftolam reftituit npbis Ro-
X mana Lucæ Holftenii colledio . Ex ilia
cum intelligamus ferius referiptum fuiffe
ad fandura Leonem a Metropolitanis Illy-
t riçianis ( 1 totum enim biennium intercef-
ferat) difeimus pariter non paucqs. ex illis
réftitiffe, nec fe nifi oegre fubmififfe potefta-
ti, quam Ariaftafio. Pontifex & confirmave-
rat & audiorem fecerat non.mediocribus in-
crementis. Contra Petrum Corinthi feu A-
cbajæ Metropolitanum ejufque illicitas ordinationes
, conjicit Lucas Holftenius : eum
certe tangit epiftolæ caput 3. Senecionem
fuiffe Epifcopum Sçodrenfem , Lucam Dyr-
rachii; Vigilantium Lariffæ , afferit idem vir
clariffimus. Sufpicat'ur infuper pro Antiocho
2 legendum effe 2 Attitp , qui fuit Epiri ve-
teris Metropolita Nicôpolitanus 'j- de quo
epift. 12. {nunc 14.) cap. 1.
[Cap. 'î.-. 1, Majores inter Episcopos caussæ .
3 Ejufmodi cauffas 3 non ad fe trahit, Romæ
jutjicandas ; fed ad Anaftafium, Vult referri:
non tamen omnes ; fed qua in provinciis ei-
dem fubjedis hequëant terminan . Easdeni-
que non tam ab eo tamquam judice difeuti
finirique mandat, quam ab eodetn ,' ut ar-
bitro , fub divini timoré judicii componi cu-
pit . Eadem fere habentur in epiftola 4.
(nunc 6.) ad Anaftafium, & 5. âd eofdem
Metropolitanos ; quæ fupra editæ funt ex
Holftenio •• nifi quod aliquid minus fibi af-
fumere mibi videtur in hac, quam in præ-
Tom. II.
E D I T O.R U M A D
1 Aliquot litteras , quæ interciderint , hoc
biennio utrimque feriptas conjecimus adnot. 3.
in hanc epiftolam tom. 1. col. 677.
2 Non aflentimur. Vide adnot., 2. ibidem .
3 In epiftola 6. ad Anaftafium cap. 5. duÎ
»lex cauffarum genus Leo fibi refervat. I. fias
, quæ ab ipfo Anaftafio componi nequive-
rint. II. illas, in quibus ad Seaem Apoftoli-
çam appellatum fuerit . Cum vero de neutro
hoc cauffarum genere in præfenti epiftola, aga-
tur ; nihil mirum, fi nihil hic S. Pontifex fifii
refervet. Si quæ vero cauffæ in provinciis ter-
minari nequirent , a Theffalonicenfi autem
cedentibus epiftolis .-> Et in epift. j 2, ( nunc
14* ,) ,quam eidem .Anaftafio Icripfit in.cauffa
Attici veteris. Epiri Metropolitani ^mon ait iï-
li neceffariurq , ; fed:iÜièerum fuiffe < majora
negotia & difficiliores cauffarum exitus fub
ejufdem f entent iâ\ <expe ft atigaa fufpendere .
ÿnde & il.lud^eliqitur mâ'jorum cauffarum
judicia , ad majores ^de^nnon ex defedu
poteftatis. in metröpoliticisrjEpifcopis , led
ex, difficultate inepr/entium. quæftionum ,
quæ dum fæpius f t a pjuribus- examinant
tur,. tandem ex fapienjtiorum confilio eomJ-
.ponuntur. Çt rqvera ^tem. aliquas illarum
aff eonfiiltatippem triais quam ad. judi?
ciiimy evocat fanftus : ut ex bis yer-
bisr,epiftolæ prions fei$4?£mnc-6cÿ ad.Anaftafium
cap, 5. fit maiffifeftûm . Si. qua , in-
quit y cauffa major ev&pèrit, qua a tua frar
tejnjpqte illifi prafidente non potuerit -àefini-
p t relatio tua x niiffa nos confulat : ut , révélante
Domino, cu jus: mifericoydia' profitemu»
pfft :quf>d poffumuîBKgçod ipfé nobis . afpira-
verit refcribamuSfo
2. InvitATif.Fç ♦ »TRES; IN CAUSSrS'.MAXI- Pag. 224.
MIS &c. Hine:qff^ue.ffifce: cauffas.*majo^ Cap. 2.
res maximafque in provinciis terminari
nequibant Jjjtpen e folius. Exarchi nutu
pependiffe, fed eafdem: in Conofiioj Epifco-
porum e diverfis provinces evocatofum dif*
euffas finitafque fuiffe .
3. Quoniam hoc et C anonum DEFINI'- Ibidem.
VIT AUCTORITAS , ET IPSA SERVANDÆ UNI- Cap. 4.
„ta TI s r a t io . Canon fcilicet Nicænus«i<^,
Sardicenfes 18. & 19. Immo & 4 ad Car- 4
• thaginenfis. I. Can. 5. réfpicere mihi videtur
fan&us Leo , non minus quam ad illos -
unitatis enim fervandæ ratio , quam>£äm-
memorat, & cotifenfus feripto tradfti meh-
tio , nec ad Nicænüm , nec ad Sardicerifë
pertinent. Nicænum enim neutrum conti-*
net ; Sardjcérife, de uffitâtis ratione habet
norinihil ; fed'Carthaginenfe . utrumque di-
fertis verbis expreffum habet hoc modo .*
P rivât us fipifcqpqs Vegefelitanus dixit : Suggéra
fanftitati- vefirai, ut ftatuatis, non Heere
Clericum alienum . ab aliquo fufeipi fine
litteris Ep i f copi •fu i, neque apud fe retinere I
nec laicum ufur pare fibi de plebe aliéna, ut
eum ordinet fine confcientia ejus Epiföopi ,
de cujus plebe efi. Grates Epifcopus dixit :
Hac obfervantta pacem eufiodit : nam &
memini in fanftiffimo Concilio Sardicerififiatutum
, ut nemo alter ius pie bis hominem ufur-
m . S f f f : pet:
N O T A T I O N S S.
poffent i hunc non modo ut arbitrum, fed etiam
ut judicem fuiffe reonftitutum liquet ex
ep. 14. c. 7. ubi cauffam graviorem folummodo
fibi refervat, quaj nec tuo fuerit fopita judicio.
4 Cum Leo canones- allegat / femper intel-
ligit Nicsnos & Sardicenfes Nicsenorum no-
min,e fignatos , quo?: folos Romana Ecclfefia ,
ut ip traiftatu de. antiquis canonum colleftio-
nibus tomo in . r videbimus , ad hujus Ponti-
ficis ufque tempus receperat. Quod fi qua ratio
afferrur, quee in alias canonibus invenitur j
hoc per accidens eftplures enim eamdem ra-
tionem in re eadem excogitare queurlt.