nerandi annos rationed Jonge poft Ruftici
Narbonenfis tempora iniy cceptam . R.oma
enim perihelium Gfothieijm ,yimperajrtp Ji^;
ftiniano, fepius obfefla, capta , populata ,
, & .aliquando djrnta &iricen&.:,Regibusve-,
to'’Öothorum , ^ui. CcAiftiles 'Oicidéntales-'
deiignabant, bello occupatis , intermiffum
eft in Occidente Confulare n om en . & et-,
jam in Oriente negledlllm ita u t ' '
& quinque annis Oriens fine Confule fue-
rit,. Initio autem imperii 'Juftini juniori?..«
Augufti, dignitas Confularis iterutn ufurpa-
ri ccepta eft, fed .alia, ratione atque ah an- .
tiqms . fe llu s enim deiriceps privatus Cón-‘ .
flip ordinarius' fuit: fóli Imperatores, quotio
eorum Confulatu epiftolam fuam ad Do-
rura Beneventanum Epifcopum notaverit
£eo Softer ? quis putet eofdeh* nqndum tunc
in Gallicana provincia cognitos tam vici-
na, inquam, provincia , qua; Prafefti Pra>
torio fedem habebat ?
Ex quibus manifeftum, aliam ineundam
effe huj.us Jnfqriptionis ,explicandae viam .
Convefrtenfforem porro nullam invenio ,
quam ut quartum ilium annum , de quo
3gU>ur $08$$* a,\CQnfulatu fext;o Valcntinia-
m , fed a ja&is Bafilica; fundamentis nu-
.meremus .^familiare enim erat antiquis ,
lit qubt^fopoffc conftrui xdificitim publicum
xceptum erat' j quove perfe&um, 1 hujufmodi
rjtfji primus jultinüS junior-tuit, Cömufe*,;. : jnlcrip^p^ip,u^0uptum poiteris veuenc . qui
ei.rca principia- imperii.femél tantum crea^'.ia.ïitus terrjperVW)^ W & 'hödjéetiamubibantur
in annum; Gonfulatufque annoexar*'
«Sfö, Imperii deinceps annos ,. ab ipforum
Confulatu, hac ratione numerabant : Poft
Confulatum imp. N. r anw\. p rim pfo rum
P. • Q. Imp. N. t$vtio . P. C. Imp, N.
-quarto < &c; Hate Onuphri.ua Faftorum Pa-
di£t&s.< - | • $$ •
; ^ jAiaquando anni liquidem notat.i jinv<Cr
niuntur hac formula Pofl Confulatum
crujus exempla aliqua habes in Canqnura
codice'Africano: ubi aliquot Conciliorifm
setas rhocr'modo -.defignatut 9 Sed hoC:;nQn
aliam ob rationera faftum eft, quam quia
adhuc tunc Confules Africani$ nuntiati non
erant: nam certa erat regula, ut tunc ilia
annos- notandi formula ufurparetur contra
confuetum Notarum Confularium morem .
•Quamdiu enim dignitas Confularis per/eve-
ravit, quod in Occidente faSum eft ufque
ad Juftiniani Imperatoris -tempora & bellum
Gothicum-Italicum per uniufcujiifque
anni Gonfules ordinarios , tempora notata
funt, -annique computati. Cum igitur anni
448. Confules ordinajii fuerint Zeno& Poft-
humianus, ut Fafti indicant, & Leonis no-
ftri epiftolae dux - i omnefque Chronicorum
1 . Scriptores \ valde infolens eflet in publica
Infcriptione , quam pofteris ufui futuram vo-
lebat Rufticus, non tritumab eo. numeran-
. di modum ufurpatum fuifle.
3—Si ita tarnen voluiffet , non fcripfif-
fet: Anno quarto Confule Vakntiniano Au-
gußo fextum: fed Pofl Confulatum fextum
Valentiniani Aug. anno quarto. Prima enim
verba ad pofteriorum fenfum trahi vix^ ac
ne vix quidem poffunt, nec puto umquam
eo fenfu effe ufurpata.
4. Nec poftrema, qu^pofuimus, verba,
Pofl Confulatum &c. infcribere lapidi cu-
raffet Rufticus. Hanc enim numerandi ra-
tionem tunc folummodo in ufum vocabant,
cum ordinarii Confules non erant defigna-
ti , feu nondum noti aut nuntiati . Ani~
Onuphr.in madvertendum , inquit Onupbrius, illas no-
iib.i. Ta- tas P. C. interpretari debere, quo ännonul-
flor.parag. lus Confute Ordinarius erat^ perinde ac ft qitis
deConful. diceret: A/inits fine Confulibus , qui fuit
pofl Confulatum N. Quis porro dixeritPoft-
humianum & Zenonem , qui fuere anni
448. Confules, III. Kalendas Decembris
non effe defignatos j cum jam a menfe Marqueoufurpacur
»-,Hoe ergo yoluit;' Rufticus fi-
.2 'gn-ifrcare v -pér quatuor annos- a?dificatam effe
Narbonenfem Bafilicam, feu quarto anno
.effe abCblqtam a quadrato faxo pofito ,
id eft a jaftis fundamentis, ufque ad limeti
collocaturn,\feji,'finem operi i-mpofitum. Sa-
xum enim)quadratu,m in fundamento poni
• fulebat *-•. 'Wi4€'iiy?u§v|ibrp. 6. . fcribit : Ca-
pitolium faxo. .qitadr/ita fubjlruffium • 6X inde
abfolute. Quadratum, portere idem apud anti-
quos ac fqndamenta jacere/, primumque 1 a-
pidem ædifiqii ponere , ut in hac Infcriptione.
Similiter quoniam nonnifi abfoluta domo
limen, poni confuevit , idem antiquis
fuit abfol.utum effç ædifiçium j ac limen col-
locatum fèu finena operi impofitum. Unde
Inftitutionûm* Juftiniani lib. r. tit. 12. Limi-
na flcut iA domo finem quemdam faciunt, Jic
& Imperii finem-limen effe veteres voluerunt.
Hinc& limen diÜum eft, quafi finis quidam
& terminus.
Cönfirmatur fententia noftra exeo, quod
poftquam in ipfo Infcriptionis capite linea
oblonga contento ^ generatim fignificavit
quatuor annos in conftruenda BaftJica effe
confumtos, confequenter in reliquis , quid
quolibet anno , quove progreflii praeftitum
fit, fmgillatim explicat . Primo.fçilicet &
Bafilicam veterem depofitam , & npvæ ja-
ôa fundamenta. Secundo, abfidem pofitâm,
illudque omne biennii opus Marcelli Prae-
>fe,fti hnpenfis.efle perfeftum j altero deni-
que biennio, refiduum operis ex oblationi-
bus fanftorum Epifcoporum aliorumque effe
abfolutum .
A t , inquies, ab anno decimo quinto E-
pifdopatus Ruftici ad decimum nonum, non
quatuor anni , fed quinque numerantur .
Refponderi; poteft a jafto quadrato lapide ad
limen pofitum quatuor annos numeraricum
decern fere diebus , vel ad fummum quin-
decim , fi trigefima feptima ilia dies a die
ordinationis computetur: quæ potius a die,
quo deponi coepit exuftse Ecclefia; paries ,
numeranda videtur . Hoc porro tanti non
erat , ut rotundus numerus quatuor anno-
rum augeri deberet, quindecimdierummen-
tione,. Certe non eadem religione numerandi
dies & anni, qui ab incepto ædificio flu-
xerant , qua Epifcopatus tempora ac pene
momenta: præfertim cuminexftruendismo-
libus
libus lapideis plurimi dies fine labore inter-
mittantur , & multi forfan. poft fundament
turn pofitum fluxerint, antequam dperi ma^
nus admoveretur.
Illam Infcriptionis vocem , Quad, de
Quadrato lapide in fundamentis pofito ex-
pliçuimus : quod & allata Livii auftoritas
confirmât. Qui de die 37. Quadragefimalor
cum ilium interpretantur , a genuino fenfu
aberrant : nec enim ufurpatus -ufpiam legi-
tur talis. computandi modus^ nec verifimile
eft , per fan^æ hebdomadæ dies, Pafchati
proximos , facrifque folemniis occupâtes, ma-
num ædificandæ Bafilicæ primum effe ad-
motam . Denique a tertio Idus Oftobris ad
diem 37. Qûadragefimæ fex fere menfes in-
terfluunt , qui certe deponendo- veteris Ec-
elefiæ parieti neceflarii non erant.
j His ita explicatis, clarum evadit ipfo fex-
>ti -Confulatus Valentiniani Aug. atmo fcili-
cet 445. abfolutam effe Bafilicam Narbonenfem,
qui genuinus eft fenfus verborumifto-
rum : Confule Valentiniano \ Aug. VI. qui annus
erat decimus nonus Epifcopatus Ruftici
, quern proinde anno Domini 427i ordi-
natum effe oportet;, triennio ante Baluzia^
nam epocham . Hæc paullo fcrupulpfius dif-
cuffifle , turn quoad Ruftici Monafterium ,
turn quoad Epifcopatus ejus exordia j operæ
forfan aliquandp, pretium erit. Hiftoricæ fal-
tem veritati utile eft , & notifia? Epifco^
patuum Gailicanorum , quæ,per ilia tenir
pora admodum obfcura eft & incerta.
. Hæc a me fuperius fcripta in prima mea
editione optaflem ,. ut attentius perpendiflet
eruditiflimus Baluzius , antequam noftram
illius pàrticulæ Infcriptionis explicationem
convellere niteretur, uti conatus eft in No-
tis.ad Regum noftrorum Capitularia tomo 2.
pag. 1252.; Pauca hie reponam , fi prius
virum clariflimum de nonnullis amice præ-
monuero.
Ac primum quidem ilium meminifle opor-
tet hoc inter nos in quæftionem non voca-
r i , utrum ante Ruftici Narbonenfis tempo-
la ufurpata fit hæc formula Poft Confulatum
: quis enim vero iftud negaverit ? fed
utrum tunc ufurpata fit cum currentis anni
Confules & creati & his qui publica a&a
conficiebant non ignoti.
2. Fruftra molem exemplorum conger*
pro eadem formula. Poft Confulatum , cum
nihil tale occurrat in Infcriptione.
3. Nullum adduci pofle exemplum in quo
per ilia tempora annus a Confulatu jam ante
très annos elapfo notatus habeatur.
4. Hanc annos numerandi rationem, quam
vis doftus tam animofe tuetur in Infcriptione
, ipfo fatente infolentem effe & a com-
teuni; ufu diferepantem.
Denique vel ex fola régula de iftav formula
Poft Pafcha in Formatis appbnenda ,
quam pro fe ipfe adducit ex Concilio Car-
thaginenfi , litem facile dirimi de Formula
Poft Confulatum . Cum enim prior ilia de
Pafchate tunc folummodo ufurparetur cum
Pafchæ dies vel erat incerta, vel nondum
innotuerat ; idem omnino de formula Toft
Confulatum, dicendum- effe manifeftum 'eft.
Umim enim ; cum -altero-' componunt Gon-
cilmPatres . Hæc funt verba : Formata $ qua
a Primatibus vel . a qutbufcumque Epifcopis ,
Clertcis propriis Adntur, babeant diem ’Paf-
cha\ : Quod ft adhuc ejufdem anni Pafcha
dies incertus eft , ille pracedens ad/ungatur
quomodo folet, ^ Post Consulatum- , in publias
-geftis adfetibi .
Eft canon cv 1. codicis Africanfyconditus
in Concilio. Carthagine; celebrate! fub Aure-i
lio Primate anno 407. Quamobrem non de-
buerat a viro tam erudite ex Concilio Mi-
levitano fecundo aflumi: apud eruditosenim
jam pridem conftat farraginem viginti feptem
canonum quæ ; fub Concilii Milevitani II.
nomine' circumfertur , • Falfiffime hoc titulo
infigniri.
VerUm cujufcumque .fuerint verba ilia,
nullam Baluzio opem conciliant , cum to-
to- eælo a fe .invicem diftent hæ duæ for-
mulæ , Poft Confulatum ., & anno quarto
Cojf,\ v i. iftam habet inferiptio, illam non
habet , nec una ad alterius fignificationem
arte ulla reduci poteft . Deinde canon ipfe
quern in fuæ præfidium. opinionis advocat
Baluzius, contra illam militât .. Sicut enim
neceffe erat Pafchæ diem Formatis inferibi,
quotiefcumque certus erat & cognitus : ita
Confulum currentis anni nomina.aftis publias
inferibi neceffe erat, cum illidefi^na-
fi erant , & in riis locis cogniti ubi aèa
conficiebantur . At quis tfel fomniando di-
xerit Zenonem & Pofthumianum , qui anno
448. ordinarii Confules fuerunt, nondum
vel defignatos vel pro talibus cognitos
fuifle in Romana provincia, Romæ tamvi-
cina , tertio Kalendas Decembris ejufdem
anni : quo die limen Narbonenfis Bafilicse
pofitum eft & fculpta Inferiptio?
Profert urgetque exemplum EphefinæSv-
nodi, quarum aftiones prænotantur hac formula
: Poft Confulatum T heodofii & Valentiniani
Imperatorum ; cum tamen conftet eo-
dem anno Confules ereatos effe Baffum &
Antiochum. At fingularis exempli fingularis
fuit ratio : ut enim Synodus cecumenica,
juflu & Confulatu Imperatorum indi£la,eo-
rurndem Confulatu fupernotaretur in cüjuf-
que aftionis exordio in quo Decreti eorura-
dem mentio fieri debebat , dignitati impe-
ratoriæ conceflum eft a Græcis hominibus.
Si hæc refponfio . viro erudito non fatisfa-
cit , recurrit femper refponfio generalis ea-
que multiplex, nimirum longe diverfæ for-
mulæ funt Ephefina &! Narbonenfis, ilia
Poft Confulatum habet, hæc anno IIII. Conf.
Valentiniano Auguflo Pit fecundum Baluzia-
nam interpretationem, quodque majoris adhuc
eft momenti ut nonnumquam per ilia
tempora annus aliquis Confulatu anni immediate
fuperioris notetur, non raro occur-
rit 9 ut aliquis . annus fignetur Confulibus
jam ante1 très aut quatuor • annos Magiftratu
illo defun&is, numquam & nufquam legit Baluzius
. Et tamen de hoc vertitur quæftio, ni-
hilque prorfus proficiet quamdiu geminam illam
conditionem in fuisxxemplis nonrepererit.