Initium capitis 2. tale eft, ut potius finem
& claufulam epiftolæ effeappareat* ficut révéra
eft in aliis mêlions notz codieibus u
Claudeuti enirii fimilis au&or epiftolæ te-*
ftatur fe omnibus, qua:Potent» reiatiocon-
tinebat, fatisfeciffe ( illud enim fere^ quod
in vulgatis legitur , adje&itîum effe com*
probant MSS. codices , credendumque ah
iis infertum fuiffe , qui epiftolæ ordinem
muta re & alienis fragmentis amplificare mo-
liti funt ) turn id unura fuperefte ait , lit
concorditer ejus Monitis& Apoftolicis Con-
ftitutionibus obtemperarent $ cum tamen fta-
tim fequantur maximi moment! Décréta ,
de Epifcopis illicite ordinatis vel ordinan*
tibus, de iifdem minoribus viculisnon præ-
ficîendis, de Reftituti querelis, de Virgini-
bus barbarica oppreflione vrolatis, de Lupi-
eini cauffa & appellations ad Sedem Apo-
ftolicam, & de akero in ejus locum fuper-
ordinato. Ex quibus petfpi&mrft eft prlörä
capitis verba nullo rflodo pofterioribus co-
ha*rerey & extra nativum fiium locum effe
pofita. Præterea nonnulla importuna rèpé-
titione regeruntur in ilia epiftolàe parte ^
quæ jam ite?um & térfioIn'-priori- câpite
feripta ftièrant ,puta: .- de iiiàûlgentiâ qua
ufum-fe effe proteftàtüï& de màjori poe-
na quà ‘pöfthac -irt facrorum Cànonûmtôft-
temtores animàdvétfurum fe . rtiinitafufr ■*
Quin & de Virgiftibus barbarica violentia
oppreffis quid faciendum fit duobus diftin-
&is epiftolæ locis ftatuit, née uno modo .
Gapitè" enim 8. noftræ éditî'onis hoc décer-
n it , vèl; potius hoc dat confilium : Lauda-
id liti fey èfünt y jfifé incontûminatis non au»
deànt' tontparare Virginibus . In parte verb
ilia quaîfrc rejicimus, quafi nihil’ de Virgi-
nibus il lis an tea feripfiffet, quid fentiat ,
ftatuit : Ut neque in viduarum dejiciantur
grädum, nec in facrarum & pérfeverantium
Vtrginufn numéro cenfeantur. Turn eifdem
liifi probatis communionem dandam non ef-
fe decernit. Hæc certe:, fi Leonis funt ,
non ejufdem effe epiflolâe oculatus quifque
facile perfpicit.
7. Hujufc partis ftylus a Leonis ftÿlo ab-
E D I T O R U M A
exemplis omnia conciliantpr, QuefneJlus licet
folam editionem feii foriflam decurtatam ge-
nuinam propugnet j fæpius tamen exclufis le-
âionibus hnjus primæ ediriôïùs ac form*, alias
fubftituit ex editione feu forma fecuftda &
Hadrianea, quam inrerpolatam exiftimat. Nös
utrafque diftméte ediditttus cum propriis cu-
jufque form* lectionibus ; & ex harum colla-
tioné parebit, quae primis curis Leo fcripfit :
quæ item curis fecundis mutavit vel adjeeit :
& quae Quefnellus potius confudit, arque pervertit
.
8 Cum totus hujus capitis eöntextus optimis
& antiquiftimis codieibus probatus fyntaxim
Leoninam exhibeat ; morofioris & cavill&iStis
eft hominis paucas quafdam voces excerpétè ,
qua: cum teaores nullo præjudicio impeditos
nihil oflfendent, turn veto aliis certis Leonis
horrèïe mihi videtut. Vix eftiift mihi per-
ftiâdeo h*c à difertiflitno noftrô Præfule fuifn
fe ufurpahda : 8 fpcciâliüs & propenfius côtitJ
fftovèri , damnum proprii hontiris evadere y
èpifcopàlià gubernàculâ ptdfidère , pendente
negoùoy & c. quod ultimum non nia rëCén-
tioribus PotitifiCibus vel Gähoniftis familiäre
fuiffe mihi videtur.
8. Magrti iöömenti èft' hbé in negotio
Ifidoriànæ Golleétionis fuffràgium : tùm propret
Sihtiquitàtem, nongentis edim fete an-
nis antiquior vidètur : turn propter MSS.
ejufdem ■ codicum cottfenfum : turn denique
quia Riculfus Mbguntinus Epifcopüs, a quo
publicatam eam Colle&ionem ajunt, àc for-
te interpolatam, fivequis alius antiquorum
Romæ Pontificum epmolas illas confàrci-
navit j GolleéVionique iftl inferuit, alienif-
ftmus erat a minuenda ifta epiftolæ patte ,
iti qüa Eoman* Sedis aû&oritas pei* appél-
latibnem Lupicini Africaftti Epifcopi feluce-
bàt mitum in mbdùm ; curb é conttâ tot
epiftolâs hon àliorëorffiltè füppofuefif, àdt
inrerpolavèrit, qulm ' ut ‘‘Romanæ Sedis au-
étdritatem fulciret, âmpliarétque. 9 Talent
igitùr invenit ëpiftolam in antiquis, quibus
üfus eft codieibus, qualem eam -in fua col-
leétionè exhibirit i
9. Mültum ëlevatut- auftoritas manùfêti-
ptorum codicurh , qui' 'Dioiiyfianæ Colle-
étioni concînunt , ex ec» qüöd in omniblfe
aliis locis fecum invicem & cum ilia con-
veniunt; ut prorfus appareat unum ex altéra
tranferiptum fuiffe , & proinde unici
teftis inftar éïFè’ debère. Titulus hic omnibus
communié éft: w cauffa Lupicini Epi-
feopi, qui & ;ipfe totum illud caput fecun-
dûm vel fuppofitibnis merito fufpeétum mihi
reddit, vel aliunde hue translätüm fuiffe
lignificat. Gum enim prôlïiiftima fit hæc
epiftola , & longe gravioris momenti décréta
comple&atur, quàî efFufioris tituli &
pluriüha capitulorum materies elfe debue-
rant, dum foli huic capitulo auétor inten-
tus, ubi de Lupicini nefeio eujus appella-
tione ad Sedem Apoftolicam fit mentiô, cetera
prætermiffa facit, 10 fufpicandi locum
meri-
N O T A T I O N E S .
teftimoniis , fi opus effet, vindicari poffent.
9 Ifidoriànæ colleélionis auftor , qui non
confilio Romanæ auftoritatis fulciendæ , vel
aftipliandæ, féd potius ea mente tôt deeretales
finxit, ut Epifcopos a Metropolitarum & Con-
ciliorum provincialium auftoritate, quantum
fieri poterât, fubduceret , idcirco hanc epifto*
la,m decurtatam dédit, quia in epiftolis Leô-
ninis Hifpanicam colleftionem exfcripfit, quæ
eamdem ëpiftolam hac decurtata forma præ-
fert : unde nil mirum , fi eam integram âut
cum forma Hadrkneæ colleftionis, qua in Leo-
ninis epiftolis deferibendis ufus non eft , ne-
quaquam exhibuit.
ro Titulus & le&ionés in bis codicjbüs limites
, at divèrfæ ab editione decurtata , id
quidem eviticuUt, banc fecutidam Hadrianeam
editionem diverfam effe ab editione decurta-
[Pag, 4.01.
merito præbet depravatatn & interpolatam
de induftria fuiffe ëpiftolam hanc ab aliquo
tranfmarinis hujufmodi appellationibus pa-
troçinium inde arcçffere volente . Omitto
recenfere decem fere loca, in quibus recen-
tiores illi Thuanei Codices MSS. & Diony-
fiana editio in vitiofa & corrupta leélione
çonfentiunt . Unum & alterum referre fuf-
fteiet; ex quo de aliis judicetur. Hæc ha-
bet in omnibus editis exemplis & in MSS.
Barber, Thuan. Viéforino.,Herovall. ÎScTrer
copith, caput 1, (npbi§4. ) epiftolæ : Quorum
omnts atas a puerilïbus exordiis ufque ad
proveSliores annos per difeiplinx ecclefiajlicx
fiipendia cucurrijfet ; ut unicuiquc tefiimo-
nium prior vita praberet : nec pojfet de ejus,
proveSlione dubitari, cut pro laboribus mul-
tis, pro caftis moribus., pro aSlibus Jlrenuis
cçlfioris Jlaci prxmium deberetur , Nihil hic
omnino quod Leonis ftylum, difciplinam ,
ingeniumque non fpiret : pro quibus hæc
folummodo leguntur, tam apud Dionyfium,
quam in duobus MSS. eidem confentienti-
bus : Qui multo tempore per fingulos OJficio-
rum gradus proveçti, experimentum fui probable
prxbuijfent : ut unicuique teJUmonium
vita fua aEluum fuorum ratio perhiberet. Et
fub finem ejufdem cap. 1. (nobis 5.) ita^ in
editis & melioris nota: MSS. Non prajudi-
cantes Apofiolica Sedis Jlatutis , nec prade-
cejforum nojlrorum , nojlrifque decret is , quibus
falubriter fiat ut um efi , ne &c. apud
Dionyf. & in duobus illis MSS. Non pva-
jud.f^poft. Sed. fiat, nec beat arum Patrum
régulas refolventes , quibus falubriter confit -
tutum efi , ne & c. Quis porro non videat
riorem præfertim hune locum a novellis
ominibus trunçatum , & ad recentioris di-
fciplinæ ufum effe accommodatum, tamque
evidentem corruptelam MSS, illis codieibus
& Editioni pfeudo-Dionyfianæ omnem omnino
detrahere auéloritatem ?
11 Pfeuda-Dionyfianam dico •• quoniam et-
fi nihil fere fit inter hujufmodi feripta Dio-^
nyfiana Colleéfione antiquius , nullaque au-
ftoritas hujus auéloritati præponenda videa-
tur; nihilominus exiftimo pofthabendameffe
hoc in negotio çolle&ionis illius fidem,
quia hac integra epiftola amplificatatn illam
Torn, IL
effe auftioremque fâftam affetere non dubi-
to , idque non levibus arguments.
1. Ex titulis Decretorum, quifimulomnes Interpo-
Colleftioni toti Dionyfianæ præfiguntur. Leo- latam ef-
nis quidem décréta quadraginta novem nu-
merantur indicanturque .• verum patet ilium nyfil. E_
quadragefimum nonum & ultimum aliéna co1"
& recentiori manu ceteris fuiffe anrièxum : J™0’
a quibus in hoc diferepat, quod illi ïolam
Canonis materiem defignant ; hic vero Lecv-
nis nomen in fronte habet, hoc modo : Leo
Epifcopis Mauris de confervatione & difei-
plina Canonum , ne indebite & inordinate
ad Clericatum ali qui s prafumat accéder e :
quod nec in Leonis., nec in aliorum Pontificum
decretorum titulis faélum a Diony-
fio fuiffe invenimus : & eo magis inutile
erat in hoc poftremo capitulo feu decreto appo-
nçre , quam in prioribus, quod jam quadraginta
& o£lo ejufdem Pontincis tituli præcef-
fiffent, qui au&ôrem fatis fuperque indicabant.
; 2. Decretorum 48. Leonis , aliorumque
itqm Pontificum tituli, in fronte totiiis hujus
Colle&ionis in unum colleéli, omnimo-
de concinunt titulis, qui fingulis decretis
præfiguntur in corpore Dionyfiani Codicis ;
unicus vero hujus epiftolæ titulus , qui in
indice , diverfus eft ab eo qui epiftolæ pra»-
mittitur. Sic enim legitur in fronte epiftolæ
.* In cauffa Lupicini Epifcopi : Leo uni-
verfis Epifcopis per Cafarienfem Maurita-
niam conftitutis : qui titulus ab altera , quem
fupra defcripfimus, prorfus diferepat : unde
manifeftum eft non a Dionyfiocompofïtum ,
fed ab alio, effe oonfiétum.
3. Si a Dionyfio fuæ Colleélioni inferta
fuiffet hæc epiftola, non earn nobis fubuni-
co titulo repræfentaffet , fed in plüres dif-
fecuiffet partes, fuum cuique titulum affi-
gens, quemadmodum in aliis omnibus epiftolis
ab eo præftitum fuiffe videmus, quam-
vis illæ longe ifta breviores effent. Hæc enim
nullis diftin&a titulis quinque intégras co-
lumnas occupât in Juftelliana editione ; epiftola
vero ad Nicetam Aquilejenfem , quæ
immediate præmittitur ( ut de aliis fileam )
cum très columnas non impleat , in o&o
tamen partes diftributa cum prolixioribus titulis
invenitur.
R r r r 2 4. Dio-
E D I T O R U M A D N O T A T I O N E S .
ta , non vero depravatam aut interpolatam
probant. Ipfas autem variantes non ab exferi-
ptore aut interpolator prodire, fed ipfum Leo-
nem præferre auftorem , qui primis curis decurtatam
formam lucubravit , deinde vero ob
quafdam novas circumftantias quædam adji-
ciens, nonnulla loca mutavit , ex 'noftra Ad-
Tom. 1. monitione n. 15. ac ex adnotationibus palam
col. 655. fiet. Mirificum porro eft , Quefnéllum quafdam
leftiones aaoptaffe ex ea editione, quam
vitiofam & corruptam traducit. Ea vero duo
loca , quæ uti vitiata exempli cauffa propound.
col. nit , in adnotat. 27. ac 39. luculenter vindi-
661. gj cavimus , & fecundo loco prioris formæ le-
^5. ftionem a Leone ipfo in meiius mutatam ac
emendatam oftendimus.
n Jure hanc ëpiftolam abjudicat a eolleftione
Dionyfii, quia Dionyfius Exiguus ipfam Leonis
nec decurtatam nec inregram fuæ colleflioni epift. 12.
inferuit. Præter ràtiônés a Quefnello allaras, ad Afri-
duas hic adjicere poffumus . Prima ex colle- canos ab-
élione Hifpanica , cujus auftor cum accurate fuit a
deferipferit quafeumque pontificia,s epiftolâs in colleftio-
Dionyfiana invenit , adeo ut etiam ipfius ti- ne Dio-
tulos ufurpaverit , hanc quoque ëpiftolam ex nyfii Exi-
ea fumfiffet , fi na&us fuiffçt apud ipfum gui.
Dionyfium, Quam vero decurtatam cum aliis
titulis dédit, ex aliis çolleélionibus , ut alia
multa derivavit . Secunda ex codice Vat.
845. , qui cum purum Dionyfium exhiber ,
anc ëpiftolam non habet in Dionyfiana col-
leftione, fed in Additamentis, quæ pofteaacr
ceffere. Vide Admonitionem num. 11. tora. i.
col. 651.