S.Petri Ven ft ubilis *^4bb, Clun. I X.
PdH hïC duo fit abfoluca; de tertio. & in tribui vltimo
nobis minariss& nifi ludrei efficiamuV,diuinomalediifto
nos effe fnbiccios ojftenderecóDans. Mnfeiiitfus.ir.iiuis,
P P ?pernum in fnmomtoU$is h um , mciuopmptrjuït,
^ritcetothnis popttlus.iwioi. Hóètual^diétümjolud^ijnoii^
4 p'et Cbnftianoseft.iêd fupetvoi^c fuperfilio? ve.ftfds.
Neque enirn nos Chriitiani ex g'en'tibus^de IutfafisfuiJ
liumpiæcepcorummulcaimminuit.Mucauicautehi.qua'
do prb circuiticifione bapcifmum . pro Sabbati ociö re-
quiema peccatis.pco innutpéris paninpirimil$;,yjniiciüa'
drupedamjVolücrurnJacrificijSjroluiTÏpurumjinnocentem^
irtirnacuiacapl agnum Dei, hoe cft iëipfum omnipo-
fenti Patri pro vniuerforum falute quöïidie.qfferri cpn-
ftitùi t.Iu ffit i fta,&qhia Deus effe probatus éft','âuâ:oritadiuinaquævoruitimperauirj&
quæftionésinfideliurn
ie<äalu«runttoliapbpuli duræ ceruids, qui aliter dbraâ- I de maudatis fu^dubitantium amputauit. Hoc éniraip^
- ’f. _* - nli» T.. J mi.*AtiUu o Âr fl*nl etiTim/t ri adfer uiend umD’è o nonpptèrac,præcê'pti^legis Moy- rrtn/uiPT'PhrihîlS.
fiacæjçreda elt in iibertatpm tèmpbri congruâ,perChri-
ftum n^lVmm^eruix fidei Chrîftiauæ. Ea de caufa nihil
iigicj^quîa ficütmùcata cëmporâyfLc& nïutata præçepta
cognÿcit. Sed quiainbdo, quo hi^riüydi|tum e ft ,au t
agendae {eiliceivi|æ,âuc fîgnifiçan'dæ,|egemy eft ram no-
ftram^reâimusv noÂràm diêirnust neceflé eft neîs eius
màlednftiones caucrc,’ßi ben^i&ionps optare. Cauemus
âtrtem,hh%vohnmihWvita^
xfa eius décréta vitamagimus, hoc eft,npn concupiiceriteralialivd^
ismirandbusj&ftultifnmeconquer'entibus,
quod verbocurando rhulcorum incommodicates {abbacy
operate turf refp on dit*: Pilius bominis,DotninuseJlyetiam
fabbdt'u Qui verb Tabbati Dominus eftyvtique Dens eft- _
Non enim hill Deus,Dominus fabBarieffe pbceft. Vnde
conftar,quodquiDbminus& peusfabbacieft,Dominus
& peus circumcifiohiieft : Doiriihus & Deus kcrificioy-
rurh,imrno|fm ilium return eft. Siciic ergb licuit omnium
rertimPbmiho & Deo, quando voltlic non exiftentia
erdire, quando voluic iam creata in alias' & alias fpecies
commutare^eeilieuit&rcahis, fibique foil notis iy fticiae
,&ru^hm quibuSvdluic
qujB & vetus feriptura feruariprscepit 1 & nou» gvati» | & quanddyolult,
Euan<*elium teneri multo niagisimperauic. Vitamus eius £ C^eCceigitur,Iudaee;de mutatis per ChriftumMoyfiM
maledidionesyfi nohfighificans, iedfignificarum,hoc j gibusfcand^izari , quia idem Deus qui per hominem
quando voluit praecepta
batu m, fi no n carnaliafacrifi cia: fed' fpirituales virtu res, | legallapriushon eiiftentiapromulgauit, quando voluit
qrue iliis carnalibusracramentis defignara funt^bferua-^ eadem ianmadira commurauitS Nec deinceps per illam
mus^ Hoc ioitiir vtroque mbdo vel agendo quae aperte j tantupimbStr Veterém & iam finitam legèrti iiiftificari
prjeceprafmujvelimplendo quie Tub facramentoturnve- j quemlibetpotuifleafteras,cum&ariteillam>& eius tem'-
famme ftmt, non fubiacec iegis maledido Chriftianus, j potepraereHllifln , &etiam poftiliara, iuftos.Vocari muj-
falfoque lè impétitum d, Iudsó dèinonftratjjdum his mo- tosinuenias. Nohne^ vt ad piibra hedula rbdeam,absque
abfque fabbati cultu, abfque, mtiltiplici legisludaicæ q
nece, de magnô!'vifo Ntfevferiptum èft. Nbe vir iußtQ&
perfecta* in generatiótie fuafuit, & cum Deonmbulau'ttl ISfoane
&ipfl DeusloquituV;lV vidi tufiumèoram meingencrattone
J A H . i ƒ.
Lhsi&rmonibiis legis le permànere dèelàràr. Non ergo ürcumciftonè, abfque fabbati cqlttî, abfque àliquo lé'^is
tângît ilium vei ip modicq^ malédidio illi à te obieâ-à, | veftræ fibi irriponto riru, Abel tordis innocehtia,& fim--
Iudæe,fed tèpouüsrefpiciéitibife toram ingerit, qui nec phcisfacrificijpttritâce;Deq plâeiiitî Nohne ablque cir
'Ipiritù hbertàtîs vt Chriftiàni in fcrmonibus legis ruæ i cumcifrone.abfque fabbatïcultü,abfque mûlciprici legi:
permaneSj hec iplaferuili&catnali cbnditione. vr prirai j noftræ on%re^|mbulauit Enoch cum Deo, & non àppa
Iudæii'ébs opéré ex maxima parte adimples. Aduerte igi- j ruir,quia tulitèütfi Deus \ Nonne àbfqüe circumcifione.
tut non CHFiftiàrmmiVt iarndidum eft, (ed te.ilhmale- - '
ditto quodeiobieciftifubiedùm.de qüo Moyfcs. Male-
dïttiisomnisquï nonpermîinet in fermonibus legis huitu-, nec eos
tyétëftofoit>&diceFompis¥9itoliKidi6eBfHi sn0 fct(ï%eotcç. H j , . _____ , . „ . . ...............
peruènit.ne vitra àudeasdegem per’Mbyfeh datam,iuxta { bac} Quid dicam & dpipfôjde quoprarcipuègloriari fo
incellèdum quem hadcjius haBbifticredere perpecuam^k recis?patre Abraai%4^sJotfne_& de ipfoabfque omnibus
neeaudèàsprofitedàeteSmâm. Agnbfcèj|oe,inquam,fa-;'j illispræmilfis y fabbatotl^galibus præcë^tisyanteipfam
dura perGhriftüm,quiaudor noui dcæterni teftamenti/j qqoque circumcifionémibîdum'eft. Créditât Abrgarft Deo,'
multa in ed præterquam feyfus antiqqus habucrat , aü- ( & feputatum eft eï ad iufiitiam t Qüid'di de pofteris éîus1
xit>minuit,âcmutauit.Auxit,quandodixic. Èijinbunda- 1 Ifaac,liueï^ob,ôc réliquis yfqiié ad MoylenîVNonne & (
m i t iufiitiii vefira pluf juam Scribartm & Phanf&oram', non ipll folacirran\ci'fiohjSjfed"maxiipe iufti^^^^^ 6bfëruantia,|
intrabitisinregnumcoelorum.Et addidit. Audtftuquia dattum abfque teliqurs oranîbus i^gi^poft darædçcfeM?^ Deo ■
ej i antiques: non o cades.Oui auteni occident yreus ent eudtcioÆgo ; piacuerèy&ipfi duo turn aptecedènre Ce Abraamjfingu^
autèm dicûvobisy ijutd dtnnis qui trdfiitur 'fj’àirifttQjeusprit tu-f'\ larfeaegloribfîim PatriarC^rum noraen meruere î Hoc
dicioÿèc fequëntià. RurluBi. Àudijlis,qma diètumejianttq'uis, quideni àncè legeth.Iarb Vèro legè data vel prbxîm è dan-
non moecbaberis.Ego autan dtcovobuyqmaomnis qui vident mu- da,videoIobnonIùdæum,fedaIudæorumgenerepenè
herm ad cocupifcendum earn dam m achat us ejl cam in corde fuot [aliéfrüm, abfque circumCihonc, abfque fabbati cultu,
Àc êièiüde.Audiftù,qui4^iiluniefiantîqù;û:nonpnturabis.igqf àbfqüe pmnilegâli inftitùtbjvoce diuina ilmplicem , re-
mterndiçovobisnon iûrâreàmmfiû. Ac pqftmodum. Audifiis, j dum.timèntëm Dcum, receden^em à malo,vocari. Cer-
quiâdiftümefijoculutnpro ocülo,&dentew^Odente.Egà dutem j no&Balaam/abfqtie circumcifibne, abfque multfpliCi-;
duo vobis,nonreftftefemalo. Sedfiqtiis tepercujferitmdexteram bds Moyfi,præcepris,Deo colloqui,Deopbedire,Dei af-
mdxillam ttiam^rabjilli fa l te r anïy & reliqua, quæ led io . flatu multa falüti hunianæ famulatura prædicërë. Quj li-;,
E a $ n ^ \r ln o ^ n inàiczt.Audits,quiadiéiuM^ïDtligesJpro-^cetcecidétiCy \icet cz(iim fuuuv&piæuiderit& praîdixe-
ximum tuum^àdio habebisinmicum tuum.Egoiiütem duo vo--:! rit^ex eofamën q uo ea (ü m fuu m rn efh o ra c,a n ce eundem
bis. Dtligite immicosveJlroSy benefacite bis qui oderunt vos, <ÿ^-î^pcafumfe ftetilTc «ieciarat. Vn device cm iufticiànpnper-
ratepro ^erfequéntibus&'caluinniah/é vos. oC rëliqua.quæ |'manferit,audicpr’carnen fermpnum Domini non hill ex
coeleftis îllalctipturarecicac. QuandohæcChriftusptæ-j! aliquo iuftitiæ mèrito cfle meruit. Gonipicio'& regum
cepitjVciquefupralegisantiquæ pf£eçepta,pluEimaauxit. , pliinmos, incueor alienigenafUiu gentiiim hon paucos,
Minuit veroy quandoperApoftolos fuosinquibus.!^ JbfoTcgïstemporeabfqiàeGUcumcilione,abfquefabbati
quebatur , ea quæ fublcriptafuttt cpnftituit. Nam lie le i cültù,abfqûe Moyfiacis inftitutis.Dèum colere,iuftitiam
habet eorum Ef>ïfioia.<Apofloli '& feniorésfratresy bu quifunt j fedari , abfque cadem 'idftitiæ conferuatiPne iuftificari.
Anttochia, & Sjrïd , & CiluMyftatnbus exgentibùs folutem.ÇLt I Quiquamuis m c^honêludaicbnonlegantur, ex veïaci-
verluinterpoiiro. Vtfume/î, in^umnt, Spiritmfancto & no- j bus tam'en'hiftorijs talcs fuifte probantur. Sed qtiorfum
bts,mhil vitra vobis tmpomre QnerUïqaatâh‘tcneçejfdriai v t db-‘ ïfta>yc cernens ante legem acque liib lege , fi ne legis ope-
fiïncaüi vos au immolât isjimulacroruin, &fangumey &faffoca- I nbusmultosDeoplacuiire,gloriatiyélucdelegis.cuçiin-
toy& fornuattoWiA | gularitate definas,& vetuftumyqubd in de aflii mpfifti,iado
hæc pauca féruaii mandauit j dantiæ fuperçiliùm depPnas. Nec propter hoc folum,
' . • | i ! \ ’>- t TTed“
c
ïfa.ii.
Kum. 24.
D
Contrd ludoeos yTYaïïatUi. aVi
xcûyVmficdbitnospoßduosdiesydittertiafufcitibitnos. Nam
nullusmotcuus ptâètet ipfum enduanà fcpùltùraquiëf-
Cens ,ipla.die tertia cum càrnispropriærêfùrredionb,&
tune plurimosfandorum fiifcitauit, & ihfihefèculi bifh-
nes pariter tam bonos qüatû malos , vel ad vi'tarri, vél àd
mortem perpetuam fufcitàbit, Sed needé quolibet alïp
fedvt infuper adüertas, quoducut&ante legem & fub
lege’, fine legabbus oBferuantijs, tituloiuftititéplürimos
confpicis honoràri. : fic& poft legem non foltim pluri-
raos, led & vniuerfos folà ÇhriftianiEuangelij gratia,
pofte intelligàs iuftificari. Hoc quippe eft nouum illud
teftament,uro,de qüo iam fupra audifti Deum & Prbpbetam
loquentem. Eccedies veniuntydtcitDominus,&dijponam. idem PropHéta fubiunxit, Quafi dilucuUiïn praparatus efi
teßamentuin domuiludaynonfecundumteßamentum quod dedi 1 egrejfus em. Egrcflus quippë eius de lepulchrP adimihbr-
patribuseorum, quando eduxi eosdeterra Aègypfà\ Aut-igitur I talemvitam^uafi diluculurri fuit t quiaipfeantefolém
oftende aliud teftamentum datum àDeo,non fecundum primo lucis initio refurrexit, ficut&Euangclium nollru,
illud veftrum teftamentum quod datum eft ab eoj aut & ipfc inPfalmolcrquitur.ExHr^ » / diluçuîtâiNtc hoc fo-
fufeipe hocnoftri Euangelij teftamentum,quod verè dà- t lum,quia tranfituræ refurredip'âisfuæluci/empiternam
turn eft ab ipfo. Quod non eft fecundumillud, quia eft I adiunxic, & ea vétuftas mortalium tenebtas ilîüftraùit.
plulquam illud: non eft fecuridum illud, quiaillud tér- Dcnulloalionifideipfoaccipi poteft, afeendens in alt um
renum eft,mud ccelefte: non eft fecundum illud, quia il- captiuam duxit captiuitatem,dedit donahominibus. Nec enim
lud temporale,iftud verb eft abfque dubib lempiternum. foladiuinitas pfbprie in altum afeendere dici poteft, quæ
Nonquod fcripturailla Euangelij data àChrifto, vel q uæ ’ femper taminalto,quâminimo,&vbique eft.Sed' &de
in eo præcipiuntUr,manére deb ear in æternum^ led quod : illo iux ta verba Apoftoli noftri di<ftum eft. Afcendit,quia
gloria, quæ à Chrifto promittitur leruantibus Euange- ; primo delcendit ih infcriorcspartes terræ, iqdequebu-
lium,nülloracionabilicer obuiance,maneacin æcernum. 1 manacarne a^as^ptZyldemquiaefcenditÀpfe&afcenditfuper
Simili argumento,&cun(5li^quæ fupra de Cntifto difFu,- omnescoeloSyVtadijHpleretomnid. De nüllo alio nifi de illo
fius funt diéla, concludo. Aucenimalium,de quo vm- , dûftum eft, Ent fddixleffey &quiexurgétregeregentes,in eum
uerfaillaveraciteraccipipolfint,necellècftteproducere, gentesjptrabunt. Qupdmàgisvidendoproprijsoculis.quâ
aut omnia de Cbrifto noftrp elle di<fta, nobilcum lênti- aurespiæbcndolcriptispropheticis aauertere potes. In
re. Sed forte obijcis : Etfi ego nullum,cui fuprafcriptæ ipfum enim Ghriftuiïi'ribftrum , qui de ftirpe Iefie orcus
prophetic» voces congruere poffint, prdauccreyalëoi eft,ficut tibi,totusterrarum orbiâ indicar, gentes fpe-
quameturadoncChriftümtuumpotius,quam qüen\li- rant, ipfum dcprecantur, ipfum adorant. Denullo alio
bec alium in illis propheticis yocibus intelligere cogis ? i hifi deipfodiólum eft, Scïoquod redemptormeu$vmt,& in
Magna vrique,magna,inquam, raripne ad h sc lênciendû nouißimo die de terra furrètturus fum , & in tarne mca videbo
te egp compello.Sed antequam ratio ilia ponacur,aubto- Deum. Redemptorenim hon poteftdici, hifi qui redimit.
riras præcedar. Interrogas, cur magis de Chnftonoftro, r lob vero nullus redemeràt,nullus rèdempturus erat, nifi
quamdequolibetaliocunâ:aillafupradi(ftaactipiam)& hicDeifilius, hicdequofermp eft Chriftus. Quem pro
cur read ea fufeipienda cbmpellam.Idcircoplane Ch ri- 1 redemptions fui ac mùhdiprèciu.m corporis & fangui nis
ftura noftrum,ho aliûj in omnibus illis propheticis voci- fui daturum præfciehs,redempcorem fuum vocac, Déum
bus intelligo,& in telligendum fuadep; quia de ipfo, non nominar,& eum in ftia carne iam refufeitata, in die nottifc.
de^lio verbaillaprolara agnolço, velvc vërbi caufa, ali- ! fimo le vifurum affirmai. Hæc vhiucrfà & mulca fimjlià,
qua de innumçris ad ipfum pertinentibusexcerpam, de : quiade nqllpaliohifi deÇhriftp accipipoflunt, dé ipfo
nullo a lio, nin de illo intefligi poteft, quod Prppheta ditfta ctedimus , iniplb arque per ipfiim eiteepto h ot vuo
tuusdicic, & quodEcclefia nolira fréquentât.' Ecceyirgo & vlrimo,quod in mundidcfedlu implcndiun reftat,im-
concipiet,& parietfilium : &vocabitur nomen eius Emmanuel'. J pletanouimus, &vtcademcrtdantacfenuanc,Iudæis
NullaenimvirgovclçohcepitjvelcpnceptuEacftjVelper j incredulis fuademus. Aüdifti, ïudæe, qùa audborirare,
periry velparituraeftfilium, nifi lüpercçp.left.is & pprpc- f imihoquibusauiftb'ritatibhs f cumfta ilia, quæpræinilfa
tua Virgo Maria le fum Çhriftqm Dominum noftrum. lime, de nullo alio hlfi de Chrifto diifta credat & incêUi-
De nullo alio nifi de illo accipi poteft, Orietur ßella.ex la- gac Chiiftianus,aüdi & qüaratipne cui vél libens vél In*
cob: ■& éxurget homo delfrael. Non enim comètes, qui sc- uicus cedere cogatur Iüdæus. Et qua maiori ràtiohë hpè
gna mutare dicicur , vel quodlib'erprærulgidum fidus, tibi perfuaderi pbcerir,quâmdiuiriis illis imihèn^s& iri*
Chrift#noftro fecundum caruem délftael exurgerite pr- finiris miràcülis î Qtiis enim hümano intelleâu.vigëhS
tumeftjfcdftella fyderibuscun«ftislplendidior,ipfiufque non yicCear,qilodtoc tadtaque à Chriftoj^pérChtiftià-
(blarisfulgoris æmulanoncuiuflibec, led ipfius tantum nosfadtarpiracüla, fiennullpmodo pqlïéht, hifi vîttuté
natiuitatemprælagahs ëluxit. De nullo alio hpmihum diuinà?&illequidem fe Deifilium, fe Deum, fë rëgem æ-
hifi de illbàccipi poxeß,Effundamfupervos aqiiam munâam, ternum, fc Chriftum àPropbetis prardiôtüm efte %çba-
&mundabimtnt ab omnibus inquïnamentisveßris. îple enim tur, Qthe fi fiillàeflënt, non lolum nullaeumfignapio-
nonâliusaquammundam,& omniainquihamenta pcc*1 lèquerentÜE,uüliaeum mirâdulprum efficacia comitare-
catqrummundantemfuperomnesefFudit,quàndodifcito! tu r, fedpotiusqüodvelcbgitarefceluseA, Vtthehaâx,
ipuHspzxcepit^Doceteomnesgentesybaptiacdnteseosin nomine blalphemus,, &impiusdamftâretur. Ac cum iAa.pmnia
PatriSy& Filijye^spiritus faniti. De nullo alio qilî de illiusÉ de le prædicauerit, Cum ifta delë;credencés, vèlur omhi«
tempore zccipzpotell.Tuncaperienturoculi cacoruniy& au- potentes miraeulorumoperatbrëiëlFeçeriti^Çut & iplç
resfûrdorumpatebunt,tunefaliet9ficutceruusclaudus, éraperta îbquitür,oihhia poflibilia çrëdentur i Clarùm ëft, per(jii-
erit lingua mutorum. Eius enim tempore,eius virt,ufe,eius cuum eft,qhod qu jcquid de le çredîdpcuit, abfq; lalterti
pïæccpco tàmpëriplumquam pcrinnumerosàlioS idem minima dubitatione credehdum eft J quiequid ptæcèpit
donum ab iplo accipientes czcis vifus, fiirdiiPauditus, v fieri,abfquferefragatiôhe aliqüâ leruandumeft. Sed VG
claudisgrelïus,mutîs lingüarëdditaeft, & infinitaom- ' -quicquidpofièsofaiijbereyip^ih'ihiqbij^àth : dices fot*
nium generum vel fpeçîerum miracula feifta funt. De taflismirâcüiailk,âutnullafuiire,aucmagica. Si dixtris
nullo afio^iifi de illo accipi poteft, Ipfevulneratus eß pro-' nulla fuifte, fi dixeriscafiâaànofttiSjCitô refpondco,
pter iniquitatesnoßrosy&liuoreeiiisfanatifumus.Nulliiseûim tüoq‘, telèrmoncCohüenio. Si miracula, quæ a Chrifto
ptæcer ipfum vulneratus inüenicur propter iniqüitàtes vel per Çhrîftianos fâ£ta dicuncür , quia hPû vidimus,
hominum : nullius liuorc nifi ipfius, knitas reftituta eft huila Vel fi&à clïe âfleris', &nos qüpqj ea qü& per Mby-
hominibus.Nulluspræteripfum oblaruseft,quia voluit: fen,Iofiie»velreliquós Iudæosfaóta leguntür,quift don
nulliispræter ipfum ficut oüisadoecifioncm duótus eft» | vidifti,nulla yel fi^a efleaflerimus. Nullam enim tu ma-
quia voluit. De nullo alio nifi deillo accipi poteft,N®» iorem afferre potes çertitudinem, de ïudaicis miraculis,
dabisfanäumtuumviderecorruptionem. Vt enim ait Pètrus quam nos dé Chriftianis. Nàm ficut tùlibros habës Iu^
Apoftolusnofter,loquens ficut &%go ludæis: nec Dauid daicos» in quibusillainfcripta mht, fie &noslibros ba-
qui.hicloquitur, necaliquishominum Veifanbtorum fé- I bemus Chriftianos»ih quibusiftatelata fuhr. Haq ergo
pultus,præcereuhdem Chriftum noftrum, earnis euade- ratione»aut ncgaGfiriftianâ miracula» & nos negabimus
potuit corrupcioné.Denulloalio nifi de illoaecipi po- ludaica, aut cbhfitereChriftianamiracula,&: nos fatebi-
Biblioth. Vet. Patr.Tdm.12.Pars z.
E
Dfç*6.
w û sM
Efa.67.
F
ipht. 4.
lob, 19.
Dent. ij.
G