976 F et ri Biefinfii Liber 1.
LtH.19.
Eccl. 28.
Rom. 12.
idMt.lt.
faluti praiudicet. Rex equidëra Àfluerus,qui fiiperbum
Aman pra cereris ad pcnitiora fuæ familiaritatis adrnife-
ïàt.in ctucc fufpcndit,præpon.ens coniugij fidcm , & fa-
iutem multitudinisamïcitiae, quamilleconfilijs mâcula-
uerat fraudulentis. Iahel vxor, Haber Cinæi, licet pax
firmatacfletinter Sifaram, & domum virifui, illi tàmeh
pacem populi praferens caput Sifiira clauo, màlleoque
transfixit. Dauid rex,licet-deiure veteris a,micitiæ Iona-
thæ pofteritatipepercifïe'debiicrit: audiens tamen propter
Saul & domum eius, &obfanguinemGabaonita-
rum,quos Saul occiderat,populum à Domino famegca- -
uiflima tribus annis aftli&um feptemvirosde cognario-
ncSaul & Joriath* Gabaoniris tradidit puniendos.
Qualiter amicitia dijfoluendafiti& quam modejtè.
C A P V T XXIV»
ÏLlud aùtein eft iharaicitiæ folutionè notandum, quod
irtpartern illius, qui amicus eft folurioamicitiæ nun-
quam cadit. Qu; enim læditür laedçnti amicus eflc non
définit, diligit non diligentem , benedfcitmaledicenri,
iùum conrcmpt'orehi honorât,feque benefrcumexhibet
fibi maleficia machinanti. Turpë eft , maxime homini
orthûdoxo refri care iniurias,'& odiorum fopitos cineres
denuo lûfcitàre. In lege Moyfi fcriptum eft. Non quæ-
res vltionem , ncc memor eris iniuriæ ciuiura tuorum,
Cicero delaudibusCælarisfëribéns. nihü ,inquit, nifi
iniuriasobliuifci fdlet. £$in Ecclefiaftico. Qui wndi-
âam quærit, inneniet vindiftam à Deo. Et Apoftolus,
nëmini malum pro malo redden tes, nec maledi&um pro
maledidto. InEuangeliolegimus,quod ille , qui fcruo
fuo noluît milèreri, datuseft tortoribus, donee yniuer-
fum debitum perfôluiflet. Semper ergo fit in memoria
gratia familiaritatis antiquæ, nec eam i'uperueniens vn-
quam poflit malignitas abolere»
. ï,x quibus caufis,&in quibus amicitiadiffoluatur potins
quam rumpatur.
C A P V t X XV .
SVnt autem quatuor,in quibus amicitia: difiundtio Ib-
cum habet: dile&io, affedtio, lëcuritas, at que iucun-
ditas. Diledtiôniseftçqnfulere,prouiderë,& arnica be-
héficiaexhibère. Ad affedtionem verb fpedtat quædam
iucünda,& fuauiffima dcledtatio. Ad fecuritatcm perti-
nct qiîorUmlibet fecretorum fine otnni timoré &fufpi-
cione communicatio. ad iucunditatem verb , de prof-
peris 5c aduerfis : de vtilibus at que nociuïs, atque de
omnibus % quibus mens humana afficitur , arnica &
familiaris.dulcis Sc blanda collatio. In his itaque amicitia
patitur ïèdlionem, quia licet dilcétio in aliquo ftatù
remaneatjfubtrahitur tamcnillainterior, ilia fuauiffima
diledfcionisafFedtio, périt fecuritas , per quam reuelauit
arcana,turbatur iucunditas, quam blanda confabulatio
ferenabat. Manet itaque dileâ io , lèd gratta familiaritatis
aufertur : veteris tamën amicitiæ veftigijs ali qua
reuerelntia femper impendenda eft, nifi
cam, enormitas reams eli-
F I N 1 $.
PETRI BLESENSIS
BATHONIENSIS
A R C H 1 D 1 A C O Ï I I
T B A C T A T V S L T ER, ’
DE CARITATE, S E V
t ) E D I L ï C T I O N E D E Ï E T
j P R O X I M ï , IN D V O S 1
bros diuifus.
I N C IP IT D È CA RI TAT E SEV DE D fL E -
ëtione Dci Liber primus.
Quod caritas Jit virtus omnumprdjlantifima,
* C A P V T I.
I e - v f præcedentia docuerunt amù
citia vera non eft,nifi fuum habcat in
Deo fundamentum. Eaproptercum
amicitia donum Dei fit,iuftum eft,Vt
qUi ex döno' Dei diligit nihil prater
Deurh, aut nifi propter Deum di-
ligat : vt inde fhimina refluant, vn-
de fluunt;, ne riuus à (uö fonte degeneret, qui de pleni-
tudinegratiæaffluehtisemanat. Illam fiquidem vnke&
fingulariter^eram atqüë fummâm amicitiam profin
mur, per quam nos Deus ami cos fiios Vocare dignatus
eftj-fi eius prac|ptafecerimtis. Vós,inqtiit, amici met ejlis, fi
feceritisquapracipio vobis. HæcDei amicitia eft caritas,qua
nosdilexit ante mundiconftitutionem, &clegitindile-
dfofiliofuo. Ij>fa eft fons omnium bonôrumquæ nobis
âmunificentiafuperSoelefti proueniunt. Ab hacomnis
amor legitim us ordincm formamque fortitur, ncc ordi-
nata elfe pqtëft aliqua mentis affedtio : nifi ab ea eaufàna,
ihodum,&ordinem mutuetur. De hac ördinatiffima ca-
ritate Sapienciain libro fuinominis dick» Abaterno ordi-
natafum. h x c ordinata à Deo ordinat angelos in mim-
fterijs fuis. «Bæc ftudia & exercitia iuftorum difponit in
prófeflionibus fuis, hacmediante, ordinata eMex per
angelos in manuraediatoris. Sine hac amicitia inter homines
otdinataefle non poteft. Nam cum Apoftolus dî-
cat. Ommafecundum orimemfiant in vobis, & ipfc iterum>
omniavejtra in caritate fiant : Patet ea ordinem non habere,
tjuaein caritate nonfiunc. Garitasviaeft, & vit^virtu-
tum.Ipfaeft viaerriiaentior, &illud iter quo oftenditur
falutare D ei. Vnde Apoftolus in prima epiftola ad Co-
rinthifls. Adhuc, inquit, viam mintnt'tonm Vobis demonjlro.
Et idem. Scire etiam fuperemnentem feientia caritatcm Dei.
H*c eftviade qualfaiasdicebat. AmbuJ:abunt hac via,qui \
liberatifuerint&redempti a Domino t & ventent in Sion cum
iaude,fugietdolor & gemituf) latitia fempiternafuper capita eo-
rum,gaudium &latitiamobtinebunt. Caritas eft praceptum
domini.1.1.0. Ipfa cnimjumen cordis eft ,omnes fetifus
hominis&affeftus clarifieans &fereqan's, vtdifeat homo
& feiaf, vbi fit lumen öculorilm &pax. Caritaseft
oleum,quodomniliquorifupernatar,quod fanat, quod
illuminât, quod omnera afperitatem propria fuauitate
lenificat. Hoc oleo i^dti Apoftpli, &^iartyres fuauiffi-
mam reputabant mortis amaritudinem, & immanium
fæuitiam tormentorum.Chriftus enim vndlus à Deo pra
participibusfuis,hoc dleofuosvngit.&exadloris iugum
a facie olei computrefcere facit. Spiritus, inquit, I)o»ii«i
fuperme,eoquodvnxerit me. Caritas non folum morris &
fuppliciorum amaritudinem fuauificàt.fed 6c ipfammor-
tem potcntiffima'virture môrtifi;cat* Nonne Clirifti caritas
peremptóriamortis efat.cum ipfe dux vitæ mortifqj
deftrud^r èomminarctur&dicerec.’ Ero morstuaê morst
> Diledlio liquidem fordseft vt mors,immo fbrtior morte.
G
Ep h. I.
Eph.j. 19.
PfaLu.
lfa.io.t6,
Pfee. '1J.14
\Cant. 8.6.
Cum
De Char it ate Dei. 9 7 7 1
A
i.Cor.Ù.
î-R-sg. 18.
4- ^ 4-
B
i.Cer.-i}.
lac. s 20.
c
I D
ƒ.
Ibid. 9.
w.jj.
Rom. fj.j.
Cum enim mors vitam eripiat temporalem: n os ad vitam
caritasini$oducic*ternam. Illanosdvitatranfitdriade-
iecit jhasc ad vitam &gloriam fine fine reftituic. Caritas
eft portalpeciofa,qu£ in euerfione Ierulalem pbrtis alijs
omnino deftrudlis integra & intadfca permanftt. Caritas
bunquamexcidit. Hare eft fpeciofiifima Simam itis quae Dauid
in virginitate fuacalefaciebat f e o quod non poterat
calefieri pellibus ariimaliummortuorum.C^uemm'yer-
fanturihpperibuSmbrtUis refrigeleente caritate cogita-
tipne pafliohis Ghriftidcnuo recalelcunt. Hreceft nube-
CfilaAjuje ad preces Helix magnamexcreuitin pluuiam.
Cumautemaliquis Deurri ex toto corde diiigere incjpit,
ft|jm n on lolum adproximos, fed^etiamadinimicosbe-
neuolentis ftillicidia , &,gratiz fluentadiffundit.Nimt-
rum caritas eft oleum viduae, quod continuum ex fill di-
ftributione fufeipit incrementum. Mulier fiquidem ‘de
vxoribus prophetarum,vxor Abdiae clamauit ad Heli-
feum dicens, virmeusmortuus ejly& ecce creditores tollunt
duosfiliosadfemiendum fibi. Impleuit ad voc,em prophera
vafa oleo,quo debebat iniungi.Sunt filij,timor &amor,
qui vafa non pauca afferunt, quibus mater gratia ole;yn
beneuolen ti ^ 8c dcuo ti on is i n fundi t,claudi t tamen oftiu
confcientiaeafaupre humanae laudis, ne fine oldo inter
virginesfatuas reputetur.Creditoresfuntinoppor'tiinif-
fimi exadlores maligni fpiritus, qui provoluptaretranfi-
toria aeternos exiguntcruciatus. Vicinae, a quibus vala
mutuo accipiuntur, funt angelica; poteftatesaiiimae lan-
dlorum, quinosconfilijserudiunt&exemplis, quod o-
leum mifericordis proximis infundamus.Scientes,quod
quamdiu vafa huiulmodi fuperfuerint:non ftabitoleum
& caritas impenla pluribus vberius fortiet.ur augmictum,
lingua; angelorum,lingu£e hominum,fuftenfatippaupe-
rum atque marry rum fi ne caritate rii hil funt, prophetia
pradicit , feientia comprehendit, fides credit. Sea nec
prophetia,nee‘fcientia,necfides,etiamfi montestransfe-
rat,quicquam fine caripate prodeflepoteft, nihil,vero cu
caritate obefle. Garitatis benjeficiq-prapediente peccata
non obfunt. Caritas operit muUitudintm pet cat or um. Caritas
tft leX virasdifciplinamorum, pax Conuiuentium, gWria
cordifim,criminum abblitiojlegis plenitudojSiSeriptu-?
raicompendium.prjeceptorum Dei confummatio,virtu-
tUm virtus, <8c bonorum implctib meritotum. Omnia
man data vira,omnia iuftftue opera referllntur ad cam. Ex
hac fuum ■fortiuntur effebtum, operum c$nmendatio,
deuora orationes,& ab ipla canquam frudtusab arbore,
tanquam ramus a vite pendent to(a lex 5c prophet£e. Sic-
ut enim fru<ftus a palm i te fiuUm r ecipit alimtntum, donee
ad maturitatem perueniat.: fie boni operis frudtus. Sic
fanbta deuono,fic omne quod pie agitiir fuum-a charita-
:te recipitinitium&progtefl'um.
Quod cbaritds efi confiimmatio & vita fidei.
: C A P-. V T II.
eftjcharitasetiam finis eft,cum fit ope rum bonorum con-
fiimmario Sc maloriim abblitio , & fic finis eft vtriufque
legis,illius, fcillcetlegismalörum quaabolet,& alterius
quam implet.Sânè'fides eorum fi£la:eft,dequibus dieitur.
lïûexerunteumtnorefuoù&linguafuamentitifuntei. Aqua Pfa77-
malïtiaIbàn-iies Apoftoliisnos defiortans. Noli, inquit, 18.
diligereVerbo,nec lingua,fedopere&veritdte. Veritas operis,
'eft actio reétç intentiönis. Veritas in ore eft,fimplicitas in
feumen'e.Sicut autem Ço t purum nonfimulat,itapurain-
tentio non errat. Vbi aUtem non eft errox,autfimulatio,
feu fi6tio,eftpura&fimplexintentio, 6c in eacharitas re-
quiefeit. Fi&ïpyerôfidei longé àeharitate eft relegata,&;
dicitùr fidès fidfca eorum,qui de corde fuo fingunt fuæ fi-
dei formam.&fanie doiftrinæ aduerfaiinon dubitanr. Fi-
éta etiam à quodä Sapience dicitur qiiafi fitftilis, eo quod
tanquam vas fi<5fcilc & fragile tempore tentationis cito à
veritàte rëcëdit. Decharitatis laude & commendatione
fcriptum eft. S i dederit homo fu b fla titiam domusfuapro'dile- Cant.8 7.
&ione\ qu a fin ih il defpiciet eam. Pectus autem Apoftolus fie I
nosadeaminuitans ; Ante om m a9m < ipxit,m utuam.mvt.bia f F e t .a .i.
I metipfis'chkritatem babentes. Et Paulus. Super om nia , ,
haëécharitatemhabece. iit id em iS e ä d ^ n i c h k r i t a t e in . Et 1.^12.31
m rC am . A em u lam in ic b a rifm a täm eh o ra :c h a x it a t cm intclli- M i t 3.
gen's; propcer quam omnia quærëpütaueratlucra': elicit I F
I feæftimare detrimentum,& arbitrariytftercqra,vtChri- j
1 ftùm lucrifaceret. Paulus in ea chantate.quæ eït finis prç-
c e p ti, de ‘corde pùrb& fide lion fitfta firmiterftabilitus*
Q u û n o s ,itiq a it ,fepA r a b tt a c b a r^ a t eC h r ift i ltrtbul/(fio a n an-\Rom JJ#
jgufliai anperfecutio'ianfames';annuditaslangladwlcertus Cum,
j inqmt,quianeque morsjteque vita, neque Angelijiequepotefia-
I tes, netfapniicip faits,neque altitudo,neque profundum,neque pra~
j fentta,nequefilturU, neque credtura aliqua potent nosfeparare a
J chdritateDetqiùeft inChriftoIefu. Verè de corde puro & fi-
! de non èéta charitas qüâfi ignis fcintillaiis feruébat, in
. Paulo. Vnde & adhuc non celfaF incendere plures illius
ignicaiocutio. Ipla autem per hac fidem, dicit,Ghriftum
; habitare in nobis,quod quamdiu yiuit Chriftusin nobis, Eph.3.17.
I pet fidem viuit.Iuttus autem pel häricviiiere dicitur, fij- Rom. 1.17.
I ut teftimonio Abacuc Prophera & Pauli Apoftoli pro- AL~~
j batür,âpertèdicentiùm,qüodiuftus ex fide yiuit. Opor-
; tetfànè,quod viua fit fides, de qua vel per quam viuere
j- nbS oportet. Notandûm ergo, quod ficut vitam corporis
ex motu dinofeimus, ita ex bperibus bonis vitam fidei
comprobamus.Illa fiquidem fides viuit quæ per dilettio-
I nem operatur.Eft ergo charitas vita fidei qua refrigefeete
I fides moritur,fibut Corpus Spiritu recedente.Spiritus autem
Dei eft ; per qpem charitasdiffuuditur in cqjdibus
noftrls.Sunt tarnen qufeum Spiritu cceperint: came co-
fummantur&illudconuenit illis verbum. Nori perma-
nebit Spiritus meus in homine in ætern urn, quia caro eft.
Qualiter cogitandus eft Deus charitas.
C A P V T III.
G 2
•T J Xautem fui) cFftàdifÊnitionë,qùid fit charitàs ppf-
V fit apertius & efficacius‘Cbmprehendi. Audiamus
qüàliter earn diffiriiat àut defetiba't Apoftolus. Iple enim
aàftiraQtkcûm(ffi\fehs-tânûfiti<fotfprMeptiefi.cltàritdsde > corde puro ’& confcientia bona & fide nonfill a. Praceptum lex
dicitur , cuiuspraceptis vita hominum informatur. Eft “
autem lex pbfitiua. Lex,lcil,icec, Moyfi&principum ter-,
ræ.pe quaPauhis Apoftolus dicit.Lexiufto neneftpofita,fed ■
inïuftis. Et eft alia Lex, qüarh Pfiilitiifta pojftulat dicens. Legem pone mibi Domineviam iuftificfaiontim tuarum. Iftalex
fpiritualiseftjillacainalis. Iftius profeflor coram Princi- j
pibus &intergladios nihil timet j ilia iniuftos & malefi- '
cos ten et,iliaihiuftis pbfita çft, quibus pracipit ne occi- |
dant. Hæc iuftiS'noneft pbfita,quialex principum nihil j
> in höminibusiuftiSrinupoit putiiendum. Audi quid dicat
Apoftol us.^Vision timerepoteftatethi Bonum fdety babe,bis
laudemexilla. Ec adiubgki^Si malumfeceris, time. Ab hoc
equidem-timoré iuftupi exiuiic charitas de puj^ corde.
Ideoque ipla finislegiiilliiis eft, quækimorem incurie:
.Vnde 8c ipfa mortis eft finis** legis au,tem, quæïùfto p«tî t'a ;
■ Bibltéth. VeiïPajhtom.ièCParsji; 1 1 |
S Ciendum,, quod quanto terra inferior eft altitudine
cceli: canto elegantior 5c cminentior, &inceftimabili-
tèr dulcior eft amore Prbximi a'mor Dei. Et yc de Dei di-
leótione loquentibiis campus arreptipropofitidefidera-
* bilius 5c libecius adincelligenriam le diffundat,pauca de
Deo-quafidelibando perftringimus, vt appareat quam
ineffabili gratia & dignatione incomparabili Deusglori*
mëdiante beneficio charitatis homini condefcendat.
Credendus,inquam,& cogitandus eft Deus, quadam vita
perpetuaviuens in fe,&omniayiuificans,immutabiIis
& omnia mutabilia immufabiliterfaciens,omnia intel-
ligensjomnemque creansintelligentiam. Sapiens,& ipfa
ftpientia,veritas fixa, iuftitia ihdeclinabilis, fumma vir-
tuS, perfebfabonitas, diuinitas, reterriicas, magnitudo,
immenfitas,fuinmaeflentia,d qua omne eflé,fumma &
xterna fubftantia non fubieefta pradicamentis^ noium
auccogitabilium,led omoiumrerum caulale e-fficiens. &
fupereflentiale principium. Cogitandus eft Deusfim-',
piex, puius,integer&perfe£tus, nihilhabens,quodin
numerumtianlcac,nihil trahensa tempore, vel £ loco,
N n iv n 5 led
H