B
Pfitl.107.
Pfal. 67.
Pfal-17.
lfai.so.
Galat. 4.
D
catulus lconisad voccm pïrts : flcPaï ” n\ v“ tUt' ^ X s
fubaudi,nifiipfe quidicit. Sekite tirnplumbec&m tndlto
r u itû u h iüitd. Lattdlït vino pallium [mm. Hoc tomm notât
cffulionem fiqigumis& myftttium pafltoms.
Tefiimonia prophecuTumdedfcenfioneDontini.
C A P V T XXI.
HAbes.ô Iudtee, Chrifti paffionem.gloriofum cins
fepulchtûm,.refutreélionc ipüut. Quid ergo exigeais?
Omnia cóplrta font,qui de e.p feripta font pet^ro-
phetas. Vis deaicéfione illius audite? Audi tplutn in Oiee
dicentem.E|» capiam,& cgt> vaiam,tollam,& non efi qui eruat,
vidons rouir tarai locum maim, id eft, de inferno Sc terra in
coelunt. De afcéiîonedomini,dicitIfaias. iudie ifluwt^«'-
men donnai in magriificmtia& gloria, & fruttus terrafublmu,
& idem nuneexurgam &-fubltmabor in exlttm. Et Abacucde
eodem. Eleuam eftfi}, & Umafiem in mime fur. In omnibus
hisafeenfio Chriftipatcn De hoceodem pfalmlfta. ExaU
tarcfupercatlos D m :&fuperomm tmaglona tua. Attende,
ô Iudæe, quod poft afeenfione' Ghtifti ftatim in omm tet-
raper apoftolosglotificatum èft nomé etus. Dauid ad an
nelosloquens ait. Iterfaàte à, qui afienittfuper vceafam : De
minmnomen illi. Die mihi IudaK,quisnifi Deus eftifte Do
minusjquiafoenditfopef occafotn,Doiqtnu'snotnénuh
Die mihi Iudxe.qüisnifi Deus eftifte Dojjinus, quince
_dic? Quotnodoanté al'cenderet, ntfipnusdeioendiHet
Credo etgo,quia die qui afèçdit,& die quidefeédit prias
inclioauitcoelos, &defdenditvt fierèt homo.-.nunc aute
afeendit fopernubes & fuper ventos Deu5paritet& hotnp.
Sicenimidemptophetapethibetdice'ns.gucpomfnubotn.
afçenfumfuum:quiambulatfuper ponriai vtntorü. Crede
iciturinfelix.quodiîcut vêtus homo afcédit in coelu cum
ineffobili eaudio angclqrum : ita& veniet contra altos infidelestetribiliteripiutficm.
Sic.n.teftatüridemPlahnoortuphus
dicétiê.1 dfctndit Deusintubilatione.&Domimsinvo:
atuU.lt! iubilo fctlicet angclorü&apoftolorü&piophe-
tarû- Et in tuba, ideA,-:iriïüdicijmanifeftacóminationej
angelis dicentibus fie veni’et ad iudiciû quemadmodü vt-
‘ diftiseutn eunté in codait). Item in epdem;4ficadinsin al-
tumcaptiuamduxitcaptiuitatem, deiit-imtahominibus. Apert
dures tuas, ôfutde.&inteliigequiaCbtiftusafcendensin
coelü-fecü captiuoscduxit, & captiuauit tnfetnu, deditq;
doua hbminibus vteflènt'alij apoftoli.ali) euangeliftç,aitj
doélôres.alii paftotes Ecclefiæ. Vis audite infelu,foitetn
diabolü.fcilicetCbtiftusfottiotalligauito&ptædamqua
tapuft-at/cilicet humanûgenus, etipuit î Tuqtulegts&
non intelligis, quia lefts negligis, audiqualitet dutmam
tuant Ifaias obtundat. Hunquid, ait, tollcturà fomprada out
quod captum fiant à robufiofaluum effepotentl Quu haidtat Dominai,
nùniinDomino Deo ppßro, qùideditnobisdoäorem ïufiitU, &
defender éfiiciet advoftmbrem matutïnutn&ferotinum.ißtutin
prtneipio. Et erit,poflijsc effundamßiritum meum fuper omnem
airnem, & prûpbetabuntfihj veflrt &fiiu Veßra. Senes veßrlfom-
nia fomniabunf & tuuenes vefirt vifmes vïdebunt.Sed & fuper fer-
uosmeos & anctllasmeas effundatn in diebus iUisjpiritum meum^
& dabo prodigta in itelo & in terra, & onwis qui inuocaueritnonie
domini,faluus erit. In h&cbinz donatione Spiritus S. notà-
tur, quod Spiritus fan&usdatur cómuniter in Baptifmo,
;pöftea in confirmationevltem Dominus in Ilaia. Effundam
aquamfuperfitieniem &fluenta fuper andum. Effundam jpiritum
meum fuperfanftÜ ïuum&beneditiionemeant fuperßirpem tuam.
Pfalmifta de eodem. Emitteff intum tuum & creabuntur. Et
coelt dtßißauerunt dfacie Dei Synai. EtenimplUuiam voluntarïam
fegregabit Déus bar editati tua, & infirmât a efi : tu vero perfecifii
earn. Apoftoli CHrifti hætedes tempôre paflionis ipfirma-
riruntj&difpern.&pofteacônfirmati. Item. Eîonfuntlo-
quela, nequefemones} quorum non audiantur voces eorum.
& quiiern captiuitao à forti toUctur, & quoi fuirai ablata
d robuflo.faluabitur. Eosvere qui iudicaueruttt te, egomduibo &
filios tuoi egofaluabo. Recede miferab hts qui mdicadt font,
quia iudicauerunt filiutn De i, vt poflis inter Dei nlios
adoptari.
Va- -HP(
»LS?.
Matt. 2<S.
Aetor. 2.
Pfal. 18.
C A P V T XXII.
\ Æ Iflïonem Spiritusfan&i prædixit aperte t j ic e n s .^
i V l iricalo funt quit inueftigabit,nffi illeeui dedtftifapientiam,
& spintum fanttum tuum mififitdeexcelfis, &fic correâafunt
ftmito eorum,qui verfantur interra,&quttibiplacent omneseru-
ditifunt. Quod autem fluininis impetus, id eft, torrensSpiri-
tiis fanéfci lçtifieauerit ciùitatem,& laniâificauit tempium
Dei • pfalmiftaperhibét dicens, flumtnis impetusUttficdt ci-
uitatm Dei :.,[<inctificd!iu tabernaculüfuumdl'tißtmäs._Aw-, fltiitinc ttpnprirî rpl^ftüur Ilaiasciicens. Et
Tefiimonia bifioriarum îudaicarum, & geiitilium
derejurrèüione.
« ' C A P V T X X I I I .
EAquæ de paffione, & refurreâione, & afcenfîope
Chrifti diximus, non iTolùm miraculorum rtiagnitu-
dine.Àpoftolorû quoejj SC aliotum,qui omniahacc vide-
■runt&præfentesmrerfuerunt,teftimonijs eßprobantur :
fedetiam hiftoriarum Iudaicarum &gentilium muitipli-
èiaflertiohefitmàtttu^vteoiprofit robuftior contra Iud
«os profeffionoftrîefidei: quiaVeritatisêiteftinionium
perhibentetiam inimicl.la Çhronicisenim,vbi agitur de
TiberioCaelâre jScreferuntureaquæ tempore illius a<âa
funt : Legitu^repiftola diredtaTiberio à Poritio Pilato,cu-
ius côtinentia haec eft.Claudiofuo Pontius Pilatusfalutem.Nur
per accidit,quod & ipfeprobaui ludaosfe &ßospofierös in' trudele ]
damnationsperinüidiamdeieciffe. Namcum promiffum haberent
patres eoru, quod iüisde ccelo mittetet DeusftnSlu fuutn, qui eoru
rex merit0 diceretur ïfie cü veniffent &vidiffe'teü cocos iüumitiaffe,
Icprofosmundajfe, yralnicos curajfe, Damoties ab hominibus Ju-
gajfi mortuos etiam fufcitaffe, inutdia contra eum funt pafft principesfacerdotu,
mihtfa eum tradiderunt, &aliaproalijs mentien-
tesy dixerunt ilium magum effe, & contra legem eorum agevi. Ego
autem eredidi ita effe, &ßagellatumtradidt arbitrto eorum. At iUi
crucifixerunteum, & ijdem mortuo &fepulto eußodes adhibuerut.
llleverom ilitaismeistllumcufiodtentibusdietertiafurrexit. Sei
in tantum exarfit nequitia eorum,vt dar ent eis pecuniam dicentes,
dicite, quia difcipuli eins nofteycorpus eius rapuerunt. Veruntamen
milites cum accepiffentpecuniam,quod faäuni eft tacere nonpotue-
runt.Nam&tüumreßmexiffe teßdti funt, &fed ludaispecuniam
acceptffe. Hoc autem ideo feripfi, ne qliquis aliter referent
mtntiatur, & exißimet credendum effe mendaeijs Mao-
rurti: Huius autem epiftql* caulà fuit, quià antiquitus
Epiftola
Pilaci.
metis état apud R omanos, fi eut Ecclefiaftïca re-v
fer£ hiftoria, quod praefides prouinciarum , "fi forte
aliquPd nOUi-in bis quas regebant, proüihcijf âccidif- H ’»
fet Imperàtori yel Senatui nunciarent.neex his,quæ géré- I
banturin orbe,ignorare aliq^id viderCntur.TuncTibe- Tiberius
rîus Cçfar magnifauOtisfuffràgio,retulithancEpiftolam
adfenatumpoftulans.vtChriftusDeushaljeretur.Léx n. ^umpJo
antiquitus publica.erat,nequis apud Romanos Deqsha- Deoha-
bcretur,nifi effet fenatui'ddcreto &fenteptia côfirmatus. beti.
Porro fenatus reçeptippem Chtilli reculauit, indignatus. Senatus
quod nófibifeóindümprem priusepiftofadelatamiflèti 'abnuit.
fed autoritärem fuam præuenii vulgi fapientia, & édidto
co.nftituit Chriftianos extetminandps ab vtbe,Seiario vr-
bis præfeâû fufeipientibus Çhtiftianam religioné obfti-
riatilfimè refiRente. Tiberius tarnen,fieut in Ecclefiaftica
hiftoria legitur,tenuit fentenriam fuam, necaduerfusdô-
uitatem Dei:fanftificauit tabernaculu fuumàltifitmUs. Quod
niitoriaiegicu , . n. u ’ - U
autemtanquant ftituius venerit: teftatut Ilaias'dieens. Et | atfoamCtnft.qu.cquan,ol,tf.s:eft.Hocanteptocnldu-
t,mÄM,Jfofsc«tetc/antMm«nD«mfo.,dt?«ait»rt«r»/«; bfodfoinitusageb?tnt,nefon,nav.rtuslhutnanispntare-
T îe n e n lre iem fto r S ,Llqui,e itun<*bmiqu!,*,e,nM,.\ n,.üinftitu,.onU&legupent.ffimns^tn.Apo'ogetteofuo
ifD om m u e .s fm m em q J ù n te e jt, & m i u m u Vu f f iS
moretuonounceientiecorio W M Ê Ê Ê Ê Ë Ê M ° “ Ä intrauttmfetuluanmntt.tafib, ex S jm
J mimu.amrodocs-rÆi.tcit.ftmptaymtm.Bl^.vnrmtfc'n-é'faa- ■
k m
i'fohm.
pop’R^m 'déclàmàie^populufq^ fucclamaiet, quod voit
norumacciifatoribmpertCulum.ïonfinatiu. H x ç Tcrmilhuus. {. Dei eflèt, & non hominis,à Deo perciiftiiseli, &; fàuéns
Nos.^pcem prçdiôfcis inh^rentes'fa<adm credimus;diuinç ; vèrmibus ëxpiiauifr«His & aljjscointinüè fpnt âfflibti. néc;
Dbmlfli ceiraiierunt.
eft,vt quod ad pnmafundamentafideiÇhriftianæiacien- 1 fui ciuitatis ipfi a Dominô
da no potences huius.(e.culi5nec piudentesafliimpfitj.fed ; quadraginta& tribus ànnis ad poenitentia iiniitari funt,
iux^a àp^ftolû, Vt foïçi9,quæ^ cbhfiind^rct,’ injfii^fïélé- j^»Q;yerô:ijei;.;nîo'ri fu^t to ÿ nup.ationibùÿnec flagellis,feà
gît,ne hdes catlVolica prudéna vel porentia lëculàri vidé- j peitinacius obdurati. Obiéfia igicur lci:u falem à Tiro Ve-
retur ab hominibus appiobàta. In pmicipio nàfcentis Ec~ : fprslîani fiiio, & in folemnitatc pafchali coepit cbfidio,
olefiæ publica malignitate rnüduséfl'erbuit, diceme pro- I quando turba ludæortim conueneiar,itdloq; Dei iudicio
pbeta- ;,^f ii tem m regester.ro &■ ,principes conuenemm ih vnuin ; tuncab eis vkio allata eft,vt qui dieb. Pafchæfaluatôrem
noftrumcrüentis maóibus&facrilëgis yocibus intereme-
rant elide m diebu^(|üafiin vrtuipca'rceremcôncluüpoeaduerfus
Dominum & aiuerfm Chnfium eius.
Tefiimonia lofephi luiai de ChnfiorA
C A P V T XXIV .
næferalisexitrnmjquoft.merUerünt.exciperenriÇoncffe.
matâeft ciditai,murus ad fol um du tu s ,o moi q; tempore
obfidionis ç x f1 funt in n umera mîilïa Iudæotum. Çàpri^
iiiyero abdudi funt, ad noriagiritafepté millia Mobiles,
& val id i o test ri u m p h a i i po m pæ re f: ru at i funt. Per fumi-
lasaut;eft> vrbes, per qdas TrtusrémeabatTqufdameaptf-
tii bëftijs o% c ie ^
vr ybiq;
indignaciôcbntra eos. FeflS itaque eranc Romani^xmlta
casde( & quia pauciemproics inueniebantur, rriginca ïupremum
T Ofephusquoq;Iudaicç_çapduicatis,&antiquitatis;fctit
X pt o r egregiüs d eC h ri ftôf quod- per inuidiâm facer-
dotufiieritcrqeifixas &Jtërtia dierefurrexerit rùanifeftit
mefciïp fit, vhde Hierpnymus, in prplogd fuo-fuperlo-
Iîèphüm.lofephui Matthiafiimex lerofolymisfacçrdosy à Vejpa-
fia.no captuscumTitoflio eiuireitftUs. Hic Romam yeniens, V II \
Libros Iudaica captiuitatis imper at oribm patrifimoe obtulit,qui&
bibliotlnr.apiiblkatradiufunty&obingenij gloriam fiatuaquoc^
Roma meruitfS cripfit au te m it afios viginci antiq^itatis ji-
brps ab exof^di^ mundi, yfq; ad deciniu mquartu annum
DbmicianiGæfàris.Hitin otftairodèîimoeantiquitatüli-
b ro ,mariife ftifliroè cdptetur pi'optermagnicudi né fign q£,
rumÇhriftiîhVâ Phàrifieis iDtérfeétu,&: Ioanné Oaptiftarft
y et eRvo phét-a m fiiifle,&pLoptet^&eiie6lionem Iacobi '
ApoftbliHièrpfolymam dirutam^cripfifautéînde Do-
minbinHunc
piens vit fi tameneunt vïrum nominate fasejb.erat autan mirait-
liuiffefféUorfiperMm,&'ipüorbomfiiumeoriiqiquilibentereaqUa
verafunt, auiiuktlEt multos quidemludaosy ntultos etïdm genti-
ifibiadiunxïkclinfiiibic erat.ffuiicùccufationepr'morum no-j
ftr&geniis vïmum > cum PilatiùincTUcem agendÜeffe decrëuiffct:]
non deferuertint eitm, qui ab initio eum dtlexerunti ;4pp<truit enim
Hieièrtio inter viuentesfecurtdumquoddiuiSitus mjpirattprqpbeta
velhac, velatia de eo innumerx'mraculafiiiuraeffe producerffp
Sed vfjuetn hodiernum Chrifiianurum, qui ab ipfo nunctipati funt,
& nomenperfeuerai; & genus. Tan r o igitur'foitl o 1 eft Chri -
ftianafides : :quiâ npn rolumpràphetariim oracùlis, fed
& lud^pruïn & Ethfticorum iriimiéoriim' Cliiifti vetérit
bus h i t lo ri j s co ncord i te r Sc it te fr agabil i te r ^ r m a ta e ftr.
Ipià veto qitafi granjim ftp apis, quod prias inter fèmina
fturiminiitftim |exçrêuifjn atbôrem magnam* In Eecie-
fi^ftipanarratur denu.o hiftpria, quodvpoft, TiberiunT,
iGaiu|,fufçepit imperium , qui Hcrodeminterfeétorëm
Ibanni^Bapnftæ niultis fupplicijs crüeiatum æternp d^J
mnaüitexilio. ficut Iulephus (crib it. H û i us tem po ri b us
Philo ipfigniffimfts feriptorrion foh\m in latina, fed^n
græcovurri Philofophiaflorebat præcipuiis. Hicapertiffi-
mè fefert, cjuartn grauem & t.ertlbtd£«n prb flagitijs comK
miius inÇhti ftura, ludæi fuftit) ueiù nt vltionés Quai;
ëXcidium quod fatumeft àiino millefim.o cén-
cefirno lecundo, à tempore, quo conditum fuerat, &hoc
Chri ftusm anifeftèi n E uangël i o prædixeràt/ Veruntamc
antequani tempium exureretür per vnum annum ïüprà
ipfum comètes âpparüit fimiliti^dinem gladij'férëns, &
fignificansciuitatem igneôçjlail'ib deuafta'ndam. In ipfâ
enabPentecoftesfbiemnifate noéturRb tempöre lâcer-
doces îngrèdiçteS interiora templï^vt (àcrificia offerririt,
primüquendam mptftfêfefehfilîe'proreffi funt, & demü
yocés Angèlorum audiuifte çlâma'ntiû. Tranfeamus hinc,
Hæbfrequentiusdeberentludæirecblerev&implacabiïé
creatorisofFenràm.atqiincompreh^nfibilefuægentisex-
terminiüdëplorare.Ipii tamérf âdhùcin ftipérbia;&abu-
fioiieiaéiitantgenus ftium, peculiarern Dei populum le
appçl lah r,arqj i talégcMoyfi m agdifi ein t, y t præil la om-
nemlegerfi’jOîImép'rudentiam vil^pendand Porroriosin
|èqùencibus driites eis ^etrimâ légendi nîateriam om-
;neih ipfis fiiperbiendicaufam inperpétuûmpr«ecidimus..
Tefiimonia quod noua lexer at veter; profunda. 4 - f
: : / t A P V T XXV.;!''.'":
V od autem reprbbata lege Mofayea,lex Euangelica
V^obtinere dbbetet : ex multis aflèrcionibus EroplXe-
tatunvmanifèftiûïmè liquet. Vivde feremias. EcceJ.ies.ve-
niuntdtcitDominus, &.cónfirmabo fuper Aomurn lfrael & fuper
domum luda tefiamentum nouum,nonfejndum tefiamentuquoi
dtjpofut patribus eorum in die, qua apprehendi matium eorum, vt
edacete tosde terra. Aegypti. Hie ape r t i (Cm è d e ciaratqrquód
poft priraum. teftànientu, aliud erat dandü, nó qu^le.da-
tüeftpatribusaikiquis.quiaiilud carnaleiiftudipiriruaie.
Ezechiel deeod em. Sufdtabotibi pxäufimpitermm,érrecar
Life.. 19. ,
Matth.zf
autem Pilatus atrbcicér vexatiis ftterit, qui morti Chrifti daberis vidrum tu a ru,Ör cofunderü, érfajata bo ttbipaäumeum,
confenferat,qualiteretiàm Çaius temp'lû (anxftçciuitatisx . &fciesquiaegoDominw.Uem X&chànas.Confugierit.inquk,
quodfolûnüncn?àneb,at,ebtaminauerit,inteibp 1 û ptb- \gen.tésmuluadDöminufn. Lex emtfiMoyfilata iimjfuerar,
prij nôminiSj'VÎædeylouis nobilifimii noui DeiGaij vb- I &ne quisæftimarétlongo temporequöd promifitTeeflè
cantur, & alias innumeras cia des’om nés luâùs tragicos
trânicendétes i n fecu nd o opeils lui de yirtvitibus lib'ro vir
memoratus exéquitur, Hinc autèm lofephus eôfonavb-
ce.téfpbftënsft;ribit, quod Pilatus milfasi.Tiberio iillu-
dæam imagines Cælatis Ieroloiy mis pqblicè ftacuit
venrnrum :.c ie.quen terad i u ngit. Trope efi iuftus meus. Et
idëmtNo« dieetfiliusäduend.qui adhorefDonnrnfiparcereJiui -
firme Dominusà f opulofuq. qftaûdïeàt Lex Moyfi q.u^d
na data eft,Iudseo abtualis, déSybuipiritùalis mihi data,
eft Chriftiano, vtjftt vfialex& p^iftus. Étadïuqgiç.^yô«
lox vltio lequeretiu-verbiiillild,qu</'>l ludæi piedixetanc.! ß a e t Dominus auolare a te vitra doit ore ttiiivi, & aurestuoau-
filohb'dbemiuAegenjfiCdfarem. Idem Pda t us,tè ftelple p ho, | dient verlfumpofitergunimonentisÆ via, ambulateln eä, nec
èom ti}une rempli ceratium ,• eariirn quod likgticL fdm a i ad'dextrqmnçça^ tiQphetjs in quiftufi
ÇbrbauasappeUsftjantincotftumeliam Iudæorü pér viot [ dàmeôrie^àtëftvÇum eiUmpiincipio legi tun Voeniistct-
Srentiam‘tapüit,vT8^ in aquæduâum fcdificindb expendi tv Utur a fratnbus, tara cnvftu a i upfiilm o g e acral iter pro-,
Idem vero Pjlatusexi 1 iotbèexitialiibus totroenfishäffliétusv hihf*ur. Quipècffniam fiiam mn dedttdd vfuramSTn Èuzn-
tanti^lolonsnnpatiéns ftqjtranfuetbéiâsvgladib^dnefta gelib augmcnriim virtutis exprimitur. lbi verhas dieu.
a$fm aro^çx h aja ù i t. Fjerbdésautem Âpbftolid^rdinis F&he^ftMim^h&^kqiiibiis nonffratéfci ipere. Attenditcadme
ptrfècufor, Si B- Iacobi i^terfed:pr., cumfin Caelarbam populid meüse&tyibus mea meaudite^ auu fexmea exibit, çràù-
d'elcéndüïer, telle Luca, in abribus Àpoftolonim , ëc ad , dtaum meum mtucmpopitlorum rtquiefici : prmrfusfiùfiffiiüi
' i 1 1 ß ' ' t ■ $ m m
; H;
Ezech. 16.
Pfai.90.
tjai jo.