S .P f t r i V e n e rM is Abb.Clun, t X.
hiëpiftçiam^n quam iqre Caetera hoc inleruic. Vnde pe-
ciniusper eam|-quà innos indignosVeftra ferment yifce-
r^dileétiouem : vt quando nôftræcbciguitari veftra fcti-
beredignatiir ierenitäs, i ta d e p f O p r iacbgi tcü s ædificâ-
tibne, vcin’firmicarem rioftrampericulofa noninfletise-
1 atro ne; Ae ftatim. Et illùd'dnquft,præ omnibus ac fuper
omniaqUæfumus, & défi'xisinterramgenibus oHfecra-
nrus,: ftc vilicarcm noftram Patris n o m ine digna vIrenus
æftimens.Sàns Souper rariseft,üfrater,fi amicusvfifilius
appelleturiqui nee fcrui hornine dignusiftab ctiu. S evi pfit
hoàille nu'hi,fcribo& ego hocidem cïbkSufHcir,& nmi-
cum fufficit : fi fra t ri sifi ami ci, fi chari,vel chatilïïmino-
miftede tefvelapudxe glorier : vel fi quid talé aut te de-
cet mitfere,aüt inedecetjüleiper e. Hoc «depræmiflâ faiu-
tatione.Sed quid de fcqpen'tibus ? ; V tin am, i nquis^ficivt
præ (entern epiftolam, ira Vobis meinem racara mittbrè
poftèpr. Ec ftàtim.^Sine dubio tune dariffiniè lcgemis|s
quidin cordcmëo deamore yeftxO digicusDeifcripfcntT
quid^metsimpreflerlrmedullis^Vërè iTf^cverbaCaliioraä^
lioris royftertj facra ment ö,ficu t v n gu e n cüi n capite,quod
defcenditdébarbaÀàfoh in oram veftimënti eins. Verè
iftaficUïrosHermpn,quidefcenditmn)6tem S'ibn.Vefè
etiamfic ftillan t montes dulcedinem j&çplles fluuntlac
&.mel. 'Necpureri>,quiaratn{olliicitèatcéndo,& teheo
-verbatua.Non énim à qualicunque ore ptolata feio;; fed
ab illius,qqi foqui npnnoùir, nili de corde puroi& con-
feiehtiabona,&amotenpnfiëbo. Nouihoç, inquam,e'
go,npuit& mecum o§bis:non elle ce deillorUmhumerb-:
•'* E P I S T O L A IL
Keuerentißimo Patri & amico charißhno Petro Pßi g ratia^
CluniacenßAbbati,FraterßemariusClareuailis
vötatus Albas iinvero fit- ^
^ luranfalutem.
S Tinam ficut prieièntemEpiftolam j if a vöbismen-;
temmea'm mitteré poflem.jSrne dubio t iinccl a r i ffi -
me legericis, quid in-ebrde meo de amofe veftro digijus
Dei feripierit, quid meis impteirërir-medullisiQüider-
gojlhcipio me iteiHïm apu.dyo/coihm^n dare ?Ab h t. lam^
pridem co nglu t i n a ta eft an i m äme a an i m re veftra:: '& de
perfonis impäribuspares animosfecit panliras cbarita-
tis. Quid enim meathumilitati cunyvefträfubiunitateyfi
noninchnaffetdighatiodignitatemJEx tunc.fa&um ‘elL,
vtvtrinque permilcerchturv & meäliumilicas, & rubli-
mitäsvefträ: vtneeego finevobis Kumdis» nee yos firie
me fublimis efTepoCefisV H«c,d|cö}quia Nicp|auj,meus,
immo & ve(ler/;in fpiritu vehementico.rpmo.tiisi torhrf
moftit me;aflèrensie^Vdi£fe Epiftolam nottirani diretftam
advoSjinquavöcesamal:itudinis claudebantur.Crec|ire
amantijquia nec in eprdeineo ortumeftj, nee ab ore.meo
extortum eft, quod auresveftrrebeatitudinis ejafpe.ra-
ret. aVlulritudo negotiorum in culpa eft, quia dura feri-
p'coresnoftri nop bene rerinent ienfum noftrüm > yl-
tra mödum aCuunt ftylum fuum , nelc viderepblTuntyajH
qux fetibipr£ecepi/Parcite'hac vicc,quiaqurcquiddea-| quiiuxcaPiaimum,f,*rHirloquuriadproximumfuum. Non
lijs ftrjVeftrasvidebó, & honcredamnill ocülis &auri-1 eile rede illis,quorunvlabiadololaincorde, & cördelp-
bus meis. Creterä vobis' communisifte fili'us planius & . quütiEunt.ïdcircö quotiefcvinq; placet fanélirati veftrae
plenius viuareféret voce. Ipfum tanquam me audietis, ^fcribere mihimon Hegligëter,non tLanfiroriè,red ftudio-
quivosdiligicnonverbo,neque Hngua:Eedopere,&vé- i sè,a#'eótuosèfcripra tuafurcipio,lego,ample<ftbd Quis
ritate. Salutate nobis faniftamij.lam multitudinem ve- enim.'non follicitèlegerer,hö multocura affeëlu ample-r
'ftram:& oratejVtoren rprö puerpftio.. %
P f^ ï.
«fteretur &ea qu $ pr^min,& ilia qu? fequuntur?Iani pri;
dem ait'jConglutinata eft anima meaanimre veftraf:&, de
E P I S T O L A I I I .
perfonis imparibus pares animos fecit padlitascharita-
tis.Qhid enim mexh umili rati, cum veftrafublimitate, fi
Ÿenerabili Praclaro in membris Chrißi virq,Domino "Bernardo
n on i hclinaflefdign ati o dignitatem JEx tun cfedtu m eft,
Glareuallertfi Abbati,prater Petrus humïlis Clu- -
(Vt vtrihque j^rmilceren t ur , &mea huinilitas & fubli-
niacenßttm Abbas,poßDeum&ip m
mita$ yeftra j vtnec.ego fine vobishumilis,nec Vos line
Dedquod eß.
Ijin efublimi sefte ^dlTetis.Hui ufm odi ergdverba n eglige-
ater legenda funt ?r Nunqaidnon debentoculos legeptis Vid dicam ?Loqui foleor fed nuc mutusfadlus fum.; fixos cenere5corrapere3animosvnire? Videris,mi charil1
Vnde hoCrQma literre veftra,quse me eloquentem fime,quifcrip^fti, quid de hisfen tiasi Ego de hisaliud
factre debuerant,mutumftterunt. Quare?Tantainil-!fcntirenonpoflum,quamquodlitciafonat,quamquod
lis licet br^uibus legi,? Vtlradrefppndendum meeffun||,avcanrb,a tam veraci,a tarn lan <fto hbhii nedidl um tenep'.
dere conarer,magistaciiurnu^quamlbquax viderer.Sed (Neevvtipredkifti,mtipro me iterumapudte commeda-
grauihomini^fedreligipfoloquor. Agendum eftetgb5j rn.Adbuciuue^samah&in Chnftonpscffipimus1&iam
proutgrauitasppftulat: proutmligioetfi nonmea, ra- j fenesautferedeaindrefamTacro^amdiuturn^dubita-
inenveftraefflagitat. Quid enim? NbneVerum eft quod ! bmms?Ablu:^rediteamanri,vrveibisveftrisvrar,quia
dicoJBreuis eft Epiftola: fed multarefpondendi materia. necineordemeoortumeft,necab ore meo extprtum eft,
Ferrogoinfulfum, ft quidfecusdixero quam oporteat. vtde verbis;Veftrjsqiiolibet mod©, li tamen lerioexpio-
Verse enim amicitix eft, non folum falfaamici fufeipere; | ptis,aliquadb dWbitauerim. Vnde quodin his,de quibus
fêd'& inluUàaut cpndire,aut tolerare. Aecepi,vtdixi,cx
pattetualiteras, literas fingulares, literas amorem dul-
oiffimum,& honorera, plufquam mihi debitum piêëten-
dentes. Reuerenn'ffimummedicis^Pattern nbrninas:%
' micum chariffimumappejllas. Gaudeoadifta;, led falnà
j v erita te, quæ ex Chrifto in te denuxit :,dno prrecedenti'a
| nefciojtertium.agholco. Namreuerentiflimumm&elle
; ignorOjPatremquantum ad të meeiTenego : a mi cum &
cniriffimumtuumme;non folum|orie prpfiteor , fed &
corde agriofeo. Vcenim dereüerènrilîimi & àmici chà-
riflîmi nomihibüStaçeam, quorum,vt'dixi,alterumne-
fcio,alterumagnofco:de Parris in tcrim hbminehodtibiy
reuerenddltater,fcribo:quodlingulafisfuo tempore, &
prxclariftimus r eligio nîsflos,do m ryjs Gpiddprior Car-
thufienfis,mihi quondam feripfit. Scribebamti freque-
teti&fæpè cum eo,vel verbis àd ihuicemcollacis3 yeIh-
teri^ familiaribus delecftabar , & euin ih Epiftol|s meis-
Patrem n o minabam. Toleraiiit hoc primum, putànxme
finem faéfcurum fcdbendLA t poftquam me perfiftereVi-
di t,& frequentib us literis Pâtris nbthenitératp : in.hæ.c
verba fanâusille tandcm'prorumpic.Sëfipfitnamq; mi- i
agitur,literis fc^pftfti:ampleâx)r,fqruo, cüftodio. Facil
e s mihipoiïèntauri mille talenta fubripj, quâhæcquo-
ïibetWfu àcpnde aUeUf Sed dehis lacis, ©e rçliquo vnde
nie motum prud,entiayëftraputauir,hocfuit:. Pro nëgo-
pibS quod yobis bepe nprumeft, çujufdam Anglici Ab-
batisicontinebanriiteræveftrç.Quafijinquiuntjfubuer-
fumfrt iudi^ium,& de orbe périeririuftitia,& non fit qui
éripiatinopem de manu forriôibnVçius: egenurn &pau-
peremà diripienjibqs eüm.^Sedfimiliicreditis, fciaris
prornis indemeita mortiin elfe, ficur de fedicitProphe-
m,4 icet„ègo Propheca non lim. Egoautem tanquamfurdus
non audiebam, & fie n t m um s non aperiens os fuirai. Et riirfum,
F a c t iisfu m fie n t homo non dudiens, & nonhabetis inorèjuo re-
dargutiones. Egc^quidem iniftis|ffehfus nonfum.Scd & I
lî offenfuseflern,mùltum fatisfadupi eft5quand o dixi fti.
MulricudqpegocioLum in cùlpa eft, quia dura feriptores
npftrinonbène rennent lènfuin, noftmm s vitra modurn
acuunt ftylum fuum,ne OB/idere poilu ni quç feribereprç-
çepi .Parcite hac vice,quia quicquid de âli jsiic jveftras vï-
debo:& nôcrcdam niil oculis 5cauribus méis. Parcoigi-
tur?,^def^ciliveniam cribuo. Non eftapud me, quod
Pfal.il.
. humi-
Eccleßf*
Ecclef.ÿi
i.toàii, ft
m S m im m v t .
humilitei di.c'o ,V é t iam.i n o ff:en M s grau î.b us, landr.gi'auisi ; Cum yigilas, cum fatigaris ,.cum la bd ids i & n o n. vis ï ni i a
&^nölcam orâhti.dèm Vériiam pbftulahri'. ''‘Q u iff îjq
(gt^ibrisignoftèVyrabóthoncftiqdantomibbrm ffiiùb^ | a p | dhfa's, pêi^a^romrér pi d pterver ë'o»
au t ni^twftî ï)e t feM me to d p'mhi'Ba r o rii s Rp man i 'Stfoid y oe m m>i^)r lîlhî^jü s*;.njny is hm m^amim è Héth- *
diaéorfi, qdd3 !^ l^ - ’CSlareuallenfî 5c Çtftehcicnfi éçclèj j p'èceaml^itqr£ cplacide ip^cdc^).^aft^aàbprpu,jÉ^f
lîæ, ex his quæ^p'ûd ftps depofueräc j Vtipïi«yis fecifte'dj'^e i^rukûfër^rëdi|is,nc fbjte r,ébtpbüS inheftiàüç i éc
. attir: faâuni e f c c ^ d a quioufd^m, pesais,qofftBi hoc i.dulçjehàtitatisla<fte%clmel|Xte^^fti’fèifduere riofedo,
abeoiniundumeïïè^cbant.mihiktiprum'eihVolóta^ëprpbusfiefinonperhorreii’isi.Qüïd p^dèfttormebtis
menvosfeire ,.^ùi^ficutquidam, vr puto,teftes veridiëidteiplumabfUmere.&adnullura ro rm ent o ru nïp r oft du
afttmmt,plusvpbistnhts}cotuhtgrat!a GluniacenKsAb- abfente chatr^te ptoficere ? HuictaftÉb fiatrumjjÿtici^bl
batis^qùa.m teftamentum BaroniSiScioqiiidqm, necàd1 , tu fubue.niteyhuictam hoxioanrmârûnt m orbö,tu, chaexpers
fu m diqtfft arii m Vèl hum a narum lèg'ui
(h.me;mèderi poterisiîi gregém C ongrega cib ti is t uæ/ipl
^ ^ p u é^ fcuæ g h lT fti | ^üè'te poftiftfum præpdftftis
^pttalipb^fpl^iunt i quté tmi thaximelnriirufttur ,ifeor-
b^Tqciptiitisnoftcælaud'abilï attévftiètis. Mirabere for-
*aïïH,quia'di^i afte4 Sefd hbhmirqfriftpfpro quod vfira-
,tiu^eft.Ârs êft attidm,regimëh animaiùm; Ars, inquam,
|iq 'f^ e S r la eîl: fi hocopus.tam laudabi^ë, tarrifiilntife-
feiamquo’d per-pofterhis.teftanientuin;,&.legaciim, 5c
deîçôftrmil^m^à|i(^mqrt%rabalunt.Sedlegôt|menâ-
libi\ Nîhil ta^luri n^turalî éphueniefis eft, quamvqlünV
ïatem ©ominiypléntîsrem fùam iri aliumjtrahsfcrhg|'ra-
tam h’aberi.Hodideodico ,:quiä freut’téftes præt^im fa-
lenruriquicqUid Cluniacidëpolùetat ^iQrum Glunià^
dederat, nififprtè eumteciperècmijiqgeret ; antequi.ro
præ fen te mv i ta m finir eu r i pluita enhp c v ti p tiuilegip>
lèd quod, iuxta illórum teftimonium, mepm eflè.crede-
b a m y vôbisyëft ti IqibÔnëciÏÏ. De elë^tfon eferatkn opp-,
litànaiCbrtçfaquâmitpfttiChattuli^fes’a ^
tiaift:jnpfi^chj'rllmmmH; yellriq^eMeSs Nieplai vo^
tam Deo g^aêutft Implere voluetis. . Seftntefl'agas:
IC^hæîNouit fapientia tua | ftultoium e'Ôe.inlînituj^Ci^
Imeruiftdaplëritum, ftnituhi'&paruum.- Necignçja^aliu'
^flè fpiritüâlium bculum ,'aliutri qVrnalium., Recordaris
fc|ipr(um,e(rei Mimàlisbomonb per ci f it eâ qui funtJ])iriï0béi.
V-c quid h^ec dico ?Gbi$t variusba|)itaiivladtuei’fâ ; vfui>
bifret^geijiatfm dj^enVe^ëp^.^ii.|ÿfua) ^4jte,^quod?'ÿ'/n^ife^pbmXntdt{eâibnt|cpnti^rî|,'^^^^ vin.râti.A fpli
ab ore meo vobfs fcem lèrit . Àbiqùe har^aoTie'Vël U) mi-y cit al bus niqrtf m .& miratfir qnafi'^iipnftr» iniTnrn^rni ni-
majyerumeltecrçdite. 3 i \ u ^ ^ |^ k m e t ^ e i t i a ^ r ^ t ' a f e u i p i 6 g.fta^t^v«du'timbt'm¥piQdigmm:-'''EVa<pe^
tunt jpummemot fuerb; çh|tjftiwoml^ju Çhrif^. m ^ ^ btp ? étem alijs aiflucuai^y^u^mw^tnmrufa-.pec foci^.
dabo. Ip6ne $pg6<^àiir^mpp.inim & le poteftei placere, quod non confucuit viderc. Hoctaiamperquafdâm
veffrî o/dinjs përfonas mandaui y tin ;menapud_eos4 qui_<videnti'nfacie,&nonattenduntqui'd
hoctamo fàndprum virorum ,qui Ciftercij coniienerur, verieturinmente: NoriîlU fi c ift tueiuur bcüli ranbn abi-
Gpnuentu:mei,vtiqueveftrl^bmoriarpfackns,qje^ff lesrnonillaficcontempianturcpculifpijrtuales, Videnfi
t o t u m q u e i n t e l l i g u n ' t ^ a g n p l ç ü t ^ i i ù l i n f e r u i s D e i d i f t e r r è c b l o r e n - i
intente orâttombus commendeus.
prigoritm
variuVn,nihilvfufft druerfum,hMil «imifahabitacula.'Cum
fiftxca Apoftbliim necj; ciccuticjjfio valeat aliqnid,, nequ’e.
E P I S T O ^ v
ipra:p^t.iumiledbouacreatu.m'Scj:urfu^iuxtaeunde,^/(»
^ t ^ i 0 4 ud'ausvelGric^noneUn(afulushequefeminaiti'pn&ar-
Singularibohorerecolendo'i cjiarißmq nofiro ÜÜm i no Bernardo
1 barn s'& :S cp b n , nonferuiis & lib e r : fed omnia & in oninib. Ch fi-
ClareuaüisAbbati, FraurPetftisfyumi-rßf's
I Jtus. Hop pl^li e. taleSj-Vide nt'.iiln'tel Ijguntj agn ofeu n ti.JSed
lis Cluniacenßum.Abbas'ffalutßm quam
| qp i a ft on pmp es t ale§ fun t * & ta r o i n uc n i u n t u tq n! b: h o?c
| i . ; > v ] ' reprmifit tiçndiligçfeâff
, j cernerederurr'cbndefcend^UumpftjVtmihivtdeturiiriv
I I tibus fei -
| lerforibu^-i-eifqueiuxtail 1 um quiait,Ontmbusommafactus
BReuesdieshominis ! funhvt omnes lacrifacerem ,iaxta eorum morem, mbseftdjf- lunt. Fugiunr, necredeunr. Ve- penlatiue gerendus.Npn dido vtcbiorvhiatuti hoc eft Vt"
. sftigiaeorum nulla retrorfum. Labitur mifer horao, dealbo niger, .vel de mgro albus fiat. Non dico vt vel ari-
moreftuentisaquje,cumiip'fis;&prasapirfcurla,adfinem | tiqui vfusinnouos,, velnouitransferantntmantiquqs.
quem nelcit,exGurrit. Eapropter noneft diflimulandum,-: Nihil horum dico, licet hoc exparte inre dicere po.de m;
fed feftinandunf: noneft'periculofa^^procfaftinatibfuftiWVereor nefi quod indefentio dicerem , force altera parte
nenda,non eft iftpralibera n ob isrquia , ycScri- often fa, & verba m itritum fuiiderern;& dub* in ihuicem
ptut&chmatiquidfuperueriturapartatdles*Q%t^\>et&dum i placan'defiderojVetbisnonplacentlbusirricatem^Vtatqr
eft eiAqahbi dic&pi^f^odcunqpepQteft manus tuafacere | tp- l^nufquilqiie colpre, quern elegi#tetieat vlus^ quibus fe
fidnter operate. Ad quid iltud ? Non hoc.yenerancle & cha- frlua fide &charitace deuouit.Vniantuflaltem habiracu-
riffime fta tec ,d ic ^ jt te^ cuius^ftiultipljcia&fandaopfc j la, fitindiffetensdiuerforum cblorum 5c vfuum eoliabi-
ramihiacmundonmafupr,yelutociofup3.ad^^^ I tatiomutriatur &prouehatur ihferuis Deitali arte chari-
cc^ftii4|aftecna tas>petturbetuf&expeyatutcotradaehari^
muleis fudotihüs fë fti napnpbtam irnpo nain .Stül tri m è ft
ehîm curreritibusinftadipmçeçëjCurricë.Sednô eft ftul-
tumdiçere
nu$mültum,iuuante Do5minpgreîTlts tuos i^lçd npft eft
ce ftan du m ,quo u fq jfêcura. mente d^Vfe audeas : air fum
Confummauifidemferuaui.Videox^xàj^jhiiiêb^^^^1'
uam. Verum ego Mineruam non docepjîtlèdlvt n is, quæ
ànimpinlederunt, perficiendistotamjquampote tisjö-
peramimpendaSjtQtolrifù' admpfte rè'fat^o.^ ^qne^ iig
rem protraham,teque p I u s.n i m i ö fu^fepm m teneàm:auf
di quid intendam. Dpteô ,inimöiam a b à e t^ .o ,d p lu i,
miferis quibufdam ^ .^uod falüa bonorùm g||àad h :p ).
çphdolui ; quod Ipe^aculum fa â i munddi & angelis
homiqibusJ: qu o d ft ultiprppt e fC hri ftu m, q u odiu ftr mi,
qu o d ignqbiles, qui vlq^ in hanchoram & êfiuinnt-^:u-
tiunt,&nudi fun'c,&'operaritdr manib. fu is& ^ e iie njâ-
gn u m Paulu mex toto lèquu ntUK'quægrau ià funt,faciûi:
qüæleuia | facere nolàm<Mdiumus ,air illlàquein ailigqf.
bat Icfas,mandata ipfuts. Ftmandataeuisgfaüffnmfuiu. Skrf
uas quicunqi talisÆSjgrauia Ghtifti madacav cum ieiunas,
B ib lïo th .V ét.P a tr.T om . l i.P a r s z .
Fier hoë’yeï.ex tpto,- vel explu rima parce.,vtarbitror • ;Ë!
qiiando antiqui Ocdinis monachi adrhoubrum frattum
inonaftèïi^ vel habitàcula vétfetint : aê'^cclefi(.-ji^ra-ii‘*
Urp,adpcmitoriQ,atefe<ftöno^lèu^lfpfhdn|&reliquisex-
clttfinonfuerint. Auferetutabaftueniéhqsfratris corde
feandalum | ori nedçtrahafiraponçtur/ileptiqm ; quan-
do-&fufceptr&lûlcipiehtiscpmmqnefu'eritftabicâçulu,-
vel hof^uiùn^Rëcëdentvétçra de bré fri m^qiîayd itère g
quæfrequétaré'cPnfueûeràti Nunquidegolüqæ^;fum.V
CJiiiftianum me éftè pucabam ^ &pxb Echnico rëputqr.
Monachum meicredebam,& vrPublicanus abijcior.
ciu.em. me æftimab.am:i & vt Samaritanus expellôç; Vete
ftnficag'ibui, qui non co v t ù n t u r I üd æi Samàritanis. Et
quis pbteft cû n <5ïîi fi milia i ftis;, quæpac de ëàufa pr.olata
funt,maledica verba referte ?'Öbftruatut igit,ur tali ch!âri-
ica t is obi cc os 1 b q ue tït iû.nr.ca 1 i a, né dicam i'niqua.-cenfuiâ---
cüt.infi,rmisi\quorumlè medicura Gh'tiftus dixit. Gauea;^
;fra^,p^û'fillorum ftandalum, tfmeatur rnola(aftn_afià :-qb^
.non cauentcs mergit in‘ profundum metis'. Non
t u r i 11 u'd,qîj b dnu p e rà pft a Cia r amftallem dquibûfd^-n
; fratribu
G al 6.
.Gai. 3.
T -
i '*
i -
f t