^Arnulphi Bpifcopi Lexouienßs
liberal itatiseuanuit, fed vbique inter contrahenresani-
jnos negotium geritur, dum fpes creditrix Sc debicrix gva-
tixtescompenlanti Magnum taraen eft hodie, uquis a-
micorum mentis pari prsmiorum compenfatione tefpon
dear, maiuseftomne meritumanimi magnitudine pr®"
uenire. Prxueniftis aucem roe', veftrumque rants di-
gnacionis sftimationt feciftis, qua mihi iudicium exifti-
matianisveftrx, &diledionisexhibetisaffedura. Mul-
ihi de iudicio-exiftimationisveftrscrefcitelata igitur m -
u u f multa deconfidentia gratis fecuritas ad omnesprs-
naratur euentus. Magnum fiquidem eitmdicium fimul
_______Confie rnm alrrrnm illnftreMtd
Ad Emaldum Botmuil. Abbatem.
Liters quas nouiflimas veftra mihi charitas defti-
nauit, apud eum qui perferendas acceperac, ali-
quandiu fubftiterunr. Vnde fa dum eft vt eas nonpro-.
feduri, necproficifcentis acceperim, fed profedi: quem
nec refalutare poifem , nec fi quid concepiflèm animo
remandare. Feci ergo quod pomi, Holocauftum obtu-
li pro Vobis medullaram, quod lua nimirum pinguedi-
& gratiam'iTlëruiflè pmdentis I cum alteram illuftrewtd j necomplaceret, ipfamque oblationem deuotus impin'-
gloriam, alcerum proficiat ad prouentum. Qtaid ergo ? guaret offerentis affedus. Holocauftum f fnquam | ob-
Quid retribuam Domino meopro his q us attribuit mi- tuli medullatum , in quo fcilicet medullam diuinitatis
hiTNempe totum dcuotionisaffedum, quo nihil maius corporea fpecies obumbraret, procedensque de intimi
otferri , nihil impendi grarius, nihil poteftpretiofiussfti- cordis medullis oratio fuam facrificio continent melo-
Hocetenimimpenfo totum impenditur,quicquid diam : hie enira illevitulus laginatus eft, his mons ille
vel animus cogitando, vel operando corpus , vel fa- coagularas&pinguis, hie ChriftusilleVndusoleoexql-
cultates conferunt erogando. Hoc igitur apud vosiudi- tationis prs participibus fuis, decuius plenitudine licet
cium mihi perfeueret & gratia» Vobis nihilominus apud omnesacceperint, ipfe tarnen elfufio non minuit effun-
me promiflx deuotionis non tepefeet affedus, vt fcilicet dentem. Nihil ofterri preciofius, nihil efficaciuspoteft,
alter in alterius opportunitatibus monitore non egeat, nihil ei qui óffert, veleiproquoofferturvtilius, fidigni-
fedzelum charitacis altcrns communicatiofficij probet tati facrificij perfonarumindignitas non obfiftat. Opor-
effedus. ? ■ I tet enim ofterentem puras mauus inferre, ne quod itnpreciabileeft,
omnique venerationcdigniffimum,veI fub
precij recidat vilitarem,vel caufis indignioribus expan-
Adlpifcopum Engolifmenfcm. datur. Oportet eum pro quo offertur fide recognofcete,
charitate compledi, prolequi defiderio, totamque fibi
ineo diyins propiciationis fiduciam collo care. His au-
LAtor prsfentium filium minorem eunti ad feholas tem concurrentibus vtriufquc partis verlatur vtilitas, vt
auunculocommendauit, ratus quodipfum ad pro- qui pro alijs offerunr, pro feipfisinueniantur offene. Ma-
penfiorem pueri curaro propinqui gratia fanguinis incli- gnumfanè, prsdicandumque beneficium, quodveroga-
naret. Ille véró his q us ad exhibitionem pueri compa- turn alij proficit, ipfumque nihilominus adiuuat crogan-
ratafuerant, profufius erogatis, puerum ipfiim cuidam cem. QuofcunqueenimlacerdoscfFulacharlmtislatitu-
clericonomine pignorisobligauit, licet contradusciuf- dinecompledatur.’totumfiraulomnium, totum vniuf-
modi nec de iure teneret, neebonis etiam moribus con- cuiufque eft fingillatira, nec integritatem diuidit com-
ueniret. Liberafiquidem perlona fine proprio confenfuj municatio plurium, nec fpliditatem minuit participatio
non potuit obligati, pueruroque id statisconfentire non diuerforum. Sic eft: totustibiChriftus impenditur, to-
pofle veftra peritia non ignorar. Csterum non tantum tus mihi, totiufque in (blidum te cohxredem hsredita-
forris , fed etiam vfurarurn nomine retinetur, fadum- tisadmitcit, quaro totam mihi nihilominus repromittit.
que tam enorme non d fxculari perlona, fed a clerico quo- Quod enim Ipirituale eft,neque terminis circumfcribitur,
dam, ipfbque domeftico veftro, vel domeftici fi!io,fie- necaliquibus anguftijs coardatur, nec impenfum rare-
ri prsdicatur. Mirant ur qui audiunt h s c a vobis inter feit impendio, nec aliqua poteft integritatis fus detrimen-
iplalandiEpifcopatusvcftriprimordia luftineri,qua^nec' ta fentire. Totum itaque pro vobis obtuli, totum pro-
iuftitisrigor incorrepta relinquere, necirapunitadebuit uentuimeo nihilominusrefêruaui,cüm fcilicetvtrique lie
feueritas Ecdefiaftica prsterire. Clericus etenim vefter i ceflerit in falutem, vt & iter veftrum cum profperitäte di-
manifeftè de plagio confitetur, fed & vfuras quas dete-1 tigeret, & mihi gratiam diuins propiationis augerer.
ftatut Ecclefia, nihilominus impudenter expofeit. Quod
fi vlbraS; quoniam odiofae funt, in Ihmptum exhibitio-
nis impenfs puero roalignitas aftuta conuertit, relpon-
Ad Egidium Rotbom. Archid.
demus vbi principalis obligatio fublata eft, puerum de
accefiorijs non teneii , fed eum iniuriarum xompeterc
, ^Ermonem habirumin ConcilioTuronenfi feripto tradum
potius adionem , quod ingenuum puerum , liberali- O dere, quorundam precationecompulfusfern , qui li
bus artibus appHcandum, fubdudum patri, propofitis ettin proximo confiftentes, eaqusdida-funt multitudi-
non permiferit offieijs applicari. Denique ego ouem nis obfiftenre tumultu, nec latis audire, nec intelligere
meam a vobis, tanquam a iudice , aduerfüs confiren-_.potuerunt. Feci quod rogatus lum.fed inuitus: quia qu£-
tem de ctiminibus inftanter expofeo , vobifque proui- dam funt quorum fimplex pronunciatio plus fauoris ,
dendum eft , vt circa hoc vobis finceritas rams, nobis : quamlaudisdiligens inlpedio promeretur. In his enim
charitas fraternitatis , puero debits pietatis conferue-, qus in commune dicenda funt, communi condenit in-
I tur affedus, quoniamfireum per culpam veftram, quod. telligentis deferuire. vt omnia qus dicuntur omnium fta-
I abfit, contingat elabi, nos a reo fortaflis in iudicem a-j tim capiat intelledus, ideoque verbis propè communi-
dione fubfidiaria conuertemur. Quod fi non vlcifeeo- busdecurritoratio, ne fubtilius artificium lucemrerum
deli dum h o c , fed inter e os man fuetudo veftra
potius decreuerit componeridum , patri iurato
quoniam virbonsopinionis eft, fides
indubitata poterie ad-
hiberi.
ÔC verborum, quafi nube quadam difficultatis obducat.
Et quia tradatus eiufmodi ad mouendos plerumqüe de-
ftinatur affedus, oportet quafi csfiiris frequentibus, &
breuioribus articulis incitare fermonem , ne longiori-
biis periodis torpefcat oratio, fed animus velut inter-
pellatione commotus affurgat. Si igitur animus ad ali-
quid inrelledudilponeme mouenduseft,fermonispror-
fus eft obferuanda ferenitas, quoniam tenebrsplusfem- j
per oidij contrahunt quam fauoris, Ispiufque pes in-
cedentis offenditur , nifi prsuio dirigatur alpedu. In
his verb qusferibuntur, videnturquaficum fiduciàqùa-
dam legentium prouocari iudicia, nec tarn formandis af- j
fedibus verba componi-, quàm examination!’ publics»
q u s palam proponunturexponi. Siquidem in his q u s i tiam imperfedam. fit idea opprtunius mihi fueratfilere
propomuuuT o culis frequens celebratur infpedio,&mo-
dörrudusfententis, modo cuiras oratio nis exquiritur,
vt Ipàtiqsèpofixnt mérita ftudiorum adhibita rationis s -
ftimationepenlari. fn alijs veto difculfionis morem ce-
leritaspronunciationis excludit, vbi currentislingus lu»
bricum vix celeri etiam confequunturintellcdu , öc fiepe
quod incitatiùs dicitur , defides ychementius excitât
informât affedus.. Super quo non videbantur mihi
inferipturam redigendaqus dida funt, fed liait tanquam
ex tempore dida funt, ita ftatim cum tempore
prscerirent, quoniam eis cum dicerentur gratiam potius
miniftrauit occafio , quàm cuiuslibet peritia facul-
taris.
Tempore fiquidem fchifraatisagebatuc quod in dieb
quàm loqui, pafei qüàm pafeere,& aures vobis pbtius...
hibere quàm linguam. Nulla mihi in memec/pfofidu-
ciaefti fedadfandicatèmprscipiehtis , & mérita veftra
conuertor. Quibusinrércedcnribusjàliquidmihifortaf-
fis largietur gratiailliusqui dixit : Aperiostuum, &cgo
adimpiebo illud. Os meum öbedientis neccflitas aperit,
vtinam gratià;eius per mérita veftra fermone adimpleat
opo'rruno. In omni itaque fermone,dotnini & patres mei
enariffimi, videturmihi, quiacirca id quod principalitèr
intenditur duo flint ftudiofius obferuanda,caufa Icilicet
ôctempus. Ec caufam quidem ratio fubmioiftràt, tempus
aucem opormnum reddit occafio. Occafioautemefto-
portunitas fumptaex tempore,ficu t viro placuit eloquen-
ti. Itaeft. Nifi|idquod dicitur caufam deracionecoutraiftis,
maximeaducrfuslibertacetn Ecclcfiæ Dei,fscularis hat euidentem, ipfum ducicur otiofum. Si impo
Ipptehtisfirmauitaudaciam: ideoq; nosdiligentiùsdev- didumfuerir, reputaturinfeftum. Qusautem otiofavel]
I nitare &libertate tradauimus.vt animos eorum qui ade- infefta funt, rarîî dfefideracosaftèquuprur euentus. Et id-
rantadiinfiftendum confolatio firmiores redderec,&ad eociimmultadefcripcisfandispoffent vtiliterac proba-
refiftendumexhorcatio forciores.Legeitaq},adhibita ta- | biliter in commune proferri, ad ea potiflimum fermo
men diledtionis indulgentia quacoepifti.vt Icilicet imper- conuertenduseft, ad qus nos & vrgens neceffitas impel-
feiftummeumvideancoculirai,necadexa«51:umquodle-l lit,Sceuidensinuitatvtilitas. Adquid i Ad tentanduf
geris producatur examen, fedfempermedia benignius s -
quicate cognof cas.
Samo habittuinConcilio'Tùronenfi.
H Odiernum fermonem, domini & patres tfiei, mihi
domini noftri qui prsfidcc, Romani videlicet Pon-
tificis, iniungic auâoritas. Et ego quidem munusiniun-
Ôtu.in magis de neceflitate obediencis, quàm de ànitni
voluntate fufeipio. Mallem vt in alium declinatie t ifta
dignatio., çùius & vita commendabilior effet, & maior
tara feientis quàm cloquentisplenitudo. Quisenim e-
go lum, qui in auribustot, tam prudencium, tam vene-
rabilium perfonarum quemlibet mihi debeam vfurpare
fermonera i Sed & qüis ego fum, qui mandato Romani
vobifeum devnitate & libertate Ecclefis Dei. Sine his
enimduabusnon poteft Ecclefiafaluaçohfiftere;fed tiec
çonfiftere quidem : quia nifi Ecclefia habuerit vnitatem
non eritvna. Si vna non fuerit,non erir. omne énim quod
eft,ideoeft, quiaynum eft. quod autem vnum non efl
amittifparitercum vnitate fubftantiam; Item, nifiha-
buerit libercatem , mi fera erit : pro éodem aucem ei oft
miferam efle, & non etiè: immo deterius eft miferam e tiè,
quàm non éfle. Melius, inquit, ei érat fi nàtus' non fuif-
fethomo ille.deluda di&um eft, quoniam melius erat
ei natum non e tiè , quàm ad eiufmodi raiferiam natum
effe*
Ideo,domini &patrès charitiimi, vt ftatus Ecclefis
conlèruetur incolumis, oportet vnitati eius & libertati
loi licite pr ouideri. V traque enim his diebus, hac tempe-
ftace, ficutnos mifèràBiliter experimur , mulris vrgetur
incommodis, multis iniurijs infcftatur,quiaalrcram Icin-
Pontifiçis audeam obuiare i Anguftis mihi funt vndi-| dere nititur fchifmaticorumambicio, alteram qusiit
que. Inter verecundiam & neceffitatemcpnftitutusfum,| ferre violentiatyrannorum. Vtrumqiietameneisper Dei
Altera me moneevefileam, altéra quafi quadam violen- gratiam impoffibile erit. Impotiîbile, fiquidem eft, fpiri-
tiampertrahitadloquendum. Obediendum enim eft li- tuale Ecclefiaftics vnitatis feindere facramentum quod
nemora , fed verecundia linguam reprimit, obftruit in- inter Chriftum ôc Ecclefiam , ipfo pâtre au dore, indif-
telledum, & à facie reuerentiæ veftræ ftuporequodamj folubili foedereconnexumeft& firraatum. Impolfibi-
reddicpauidum&confufum. Scio enim quia triafolent le eft fuam Ecclefis Dei tolfere libertacem , quam do-
in prædicacore requiri, fan&itas conuerfationis, plenicu- 1 minici fanguinis confècrauit effufio. Licet enim pales
'1 do feientis, fiscundioreloquentisvena. Sanditas con- j de area Dohini quandoque ven tilabro leuitatis auc va -
uetfationis inquiritur, quia nifi fuerit prsdicatoris com- Initatis auolent 8c abfeedant, propter abfceftum tamen
mendabilis vira, non erit eius prsdicatio gtatiola. Cu- l earum non minuitur frudus ares , fed purgatur; Item,
ius enim vita conremnitur, reftac vt & prsdicatio con- licet Principes renehrarum adqerlüs Ecclefiam Dei ye-
temnatur. Timere habet ne fortè incipientem loqui J hementer infurgant, .ports tamen inferi aduerfus éatii
ftatim vox diuina réprimât, Sccondemnet : Quaretue- I præualere non potiunt. Ita, domini méi, fâlua nobis
narrasiviftitiàs meas,quiproieciftifern^ones meosretror- femper eftvrtitas,faluafemper eftlibertasEceléfis, quia
fum ? neque tunica inconfiitilis lcindi potéft, ncque Ghrifti
Pqrfedip feientis qusritur,vthabeatprsdicatorvn- fanguis in irritumdeuocari. Et licet exierint à nobis a-
depoflit dethefauro cordis fui proferre noua ôc yetera, liqui qui nobifeum erânt, fed de nobis non erant * non
& eruditum noueric expedantibus explicate fermonem, eft fçifla tamèn veritas vnitatis propret e o s , quos fepa-
& fecundum peafonarumquaiitatestemperate, quod di- rauic à nobis propris malitia prauitatis. Et licet ij qups
xerit, ytfeiat quibusdebeatlacpotumdate non efearn, diximustyranni rerrarum circatemporalia bonà-, Ôc ipfâ
quibusfolidiorcm cibumhabeat miniftrare. Eloquen- '-*■•**«» b* j|jJ
tiadefideratar. Ad quid * Quia ficut fi hon habuerit fei-
entiam , non habebit quiddicat, ita nifi habuetitelo-
que&tiam, nonhabebitquomododicat. Vtrumque autem
necefl&rium eft, & habere quiddicas , ôc feire quo-
modo dicas. Sententiarum fiquidem excellentiafermo-
nis elegantiam quærit, vtvetbotumdignitasferum ma-*
ieftati refpondeat, & fibi inuicem quafi concentu quo-
dam res ÔC verbaconcurranr. Itaeft vtfermôptsdieato-
ris omni acceptione dignus fit , reqùiriturin prsdicato-
reréligio)ad reuerentiam fermonis, icientia ad dodri:
etiam corpora' noftra defæuiant, vt edanc carnes no-
ftras, infirmantur& cadunc. Et fi circadiripicndàs inutiles
farcinas occupantur j Ecclefia tamen Dei nihijomi-
nus qusdifponendafunt libéra poteftatedifponit ; i rara
à etiam ipfos, quafi feruosnequam, fpiritiiali potefta-
te retruditintarcerem, vbi eos nimirum, quaficompe-
dibus quibufdam vinculo anatheraatis, & opprobrio
perpetuæmaledidionisaftringit. v
Inquoetiamlaudabilevideratö^eräri virrus diuina
miraculum « dum nobis in vnitatenoftra&liberrate de-
gentibus , ipfi fe fblos ab vnitate catholica feparànr,
nam s eloquentia vt comraendecad gratiam. Vt fcilicet Sc deteftands fubijeiunt feruituti. Nos tamen , cha-
fetmbfandusfit,pradensfit , illuftrisfit. Ego veto qui rifSmi fratres & doraini * non debemus malum pro
vobis producor in medium, nihil habeo penes me , nifi mala reddere , neque yinp a ma|o j fed vinCere. irt
cpnfcienriampeccatricem,minorem feientiam,eloquen- \ bona malum: & ideo ad reuoGationem eorum qui fo'ris
Rr q. ^ “ funrfum