■: * fuper-
. fiuaiti.
'Sap. 3..'
E>
Sequentiscapitulijquodpropofuiftis, faCilis .& con-"
grua-patet-rcfponfio. Vbieumque edimfibi obuiant fra- 1
trés/iunior apriörè btnêdiftiGnèm petit, B'enëdicite,di-
cëndo, fi extra regularia lock fu ë rit.& humiliter
nànxlb f fcd-.pihil ore profererido, fi infra öffieinas rc-
gplarcs.fiBibÈcurre’rit. iQupd fi femper loquendo liane
petidebere dicfus, videant difcrëti /ytrum fuperflu® lp-,,
an’fiippöhi débeat: Su-,
■ perflUarti^eröidcircbdicnliüs,quia àd id ^üpdatqûe béne
filëutiopoteft fieri* linguam nonéfie neceflariam, &
quia’nullo modo pérmififiet, certum, quia omnimodis
prohibuiflet. Nequeyero tantum virum, tanta feien-
tiàj fpiritu quoquë Ptophetiæita repleturn i vtvix eum
aliqiiid laterepoïTet^ id tari tantaque re culpa larere po-
tuifiet. Nam cüipëcü 1 ta manifefta erantmanifefia occulta
ideofùpçrfluum * éximmamus ’ : maxime cum nullius^
îèïmonis proptcr'hahç'iàlatatipriéin 'pfpFerendi îti re-2’
gulafaëla fuerit mettiib.Sed & fi hoc*prout vultis,indif-
reren té r edheedëietùrVfoftëàb ali quibüsno n pit n’e ffià-
turitate fùndatis, inàhiaprdVtilibus, ludiera pro fieri js >
malediélipnes prd benediétiônibü^proferréhtûr. Hoc
ne cont'ingatjCenfurafilèntij ptôhibeifi|is: vnde hisfier-
uatis rationibus,à regulation dë'ûiâ'mtis. V
‘ Ad portam îtfonaftërij fiénem fàpiëntém po’ni iiieitis I
Regulàm pi£ècepifle,neC nbsHocfac’erév -î^os autem dï-
cimiis.’Si portariû'sTiofter fàpiëjttâ fuerit-, fènèx'aiîtera:
“'non fuerit: præuaricàtæRegal® rer , é^pb^cînferno_
jdigni iudicabimpr ? Quid fi fenc&u tëm),& fa^iëft^
•tiam in cadem perfonainuemre nequiuerinius? An hac
de caulà'>nifii& fenëx ®tatei& fàpiens mpribusad'pbr-
rtam-l^oïtkft'eriinon pohetur ? Et quid’HI -qab'd^icti“.
vita
iminacuïatdî Super fi®c tö irpulfiantibus*& clatnanti-
b us idcmpPrtariüs Dçb grîtias refiponaefît t aift benedi-
étibnèm Vpeifëràtüs fuent,eliârttn cfinéta âlia'Hümahi-
tans officia adueniefitibus’éxfiibuërit, tàtnéri fèéù ndüm
vos nihtl'prpdërit : neç étiàm vüiüWia Regula, optime
inaiijs conferuara, nifi iamdi<ftus,oftianus Deo.gratias
celfà vbcè ilïfphuerit ,rfuHic'ërépotërit ad lalùtem- Hoc
vid eatrâtio^videatv eritas,'v i deänt vérîtl^^àmatores :
&’nobistaceiidbüs qûodmdëjentiùnt, prôferant. Nos
autemâdpbrtampÔr^aHuméjn p q nereffiùS/qUiirecpbr-
“tam hàberîius»? Port® qüippê‘ noftr^ non clàudufiftur
per diem ^.ded affidueT pàtenf esWfine perfpnæ difcre-J
tione introitum aduènientibiis ‘praffient.r-N
{efi aliquëm pul&rc y”neç' nèceffie ëff^liqüem .clamaré :
q uia ri oritan tum murorSmltdi tilth ,*fied êtiam hbfipi-
jtij intrôftum apert umlfiueni t, &1Iliéo rebtimbfcnsV-
ijhiüerfa parata repent^Ne 'éogantür 'veto' frâtres èxtra
idomos fröptiä s ûna'n e r e ,|fapientém,^uionëftùm fa-
mulum iukta màWeré' ôê M:ëre ’facim us : qui tBeridia- |
tiis hörisi^fiue illis qaibus öfiia 'cdn€H; mbnafterij' exI
'cprifuetudine'clauluntur, pulfàntib'üs vël’cldmamibu
non tantum 4ocis clamorê‘Vf quantum obièqùij éxhi-
bitiotte rèlpondeat. piç^certe, fie agèpdo, non præua-4
ricàtorë's . fed pro poffe noftro Regulæ conferuatôre
'exiftimù'Si y ,
Nunc tandem, nfinç ïfd'illa véniaihus, <|üæcurh'tan-
ta "admiraiionë protüTiftis , ûæ 'ömnï ratioiii & au-
<5toritati c&ntraria çflë aixiftis. lila ^difcuriainiis , qui-
bus ineuitabili periculp ' npbis adqùielcentes dicit&
éihétoSj vt adquamcumqpepa'rtera fé fertëririr’i præuâ-
ricatores nPti ëflë iion p'offint. Hob certe dëdllis' diçi1-
tis,quipoft fëmel proróiflanialibi fiâbjritàtëm'.cpnùér-
fionem tnbrum , atqué obedieri^àm ‘ivrur'iilrn alio ini
loco ftabihtaterô, tfirmm'côriücrfipnëhi nfôfûni, rfir-1
fum dbedientia,m fub alib Aboate p |0%îtèüri,t y'atqu^l
pnbremfidem,irritam,quant^minipfis -è'fiifàCiunt,.? Hi%
nos fubiurigtrnüsv 'Cum prb^^^Rëgqfâ *ÿ6t âgefé dicatls'',
'quare contra earn Vós elle monftratüi ? Et Equant nôs.
ribn teftère ârg|ifis , qiiâië'bbs' à b ^ n u s fframite fë-
quendo repHli® T ‘Sic. enimlegîitjus -, vbî dë moriâ-
Chis përegrinis,'quàlkei ffifiipiàntiir, t^d atü ri Siverb
poftfea, inquit,yqlüerit fiabifitâtetn füâm firmàrg i hon
çenüâtürtalis' Volunt^ Eceë quern ante ^.Vtpot^irio^
nachum,certumVratftabili|atcmfu^'alibffö ; fi
rurfum ficmdrè al|è inlbbo 'v.dfuerlt^ npn'prphibeiitic,
quin poÊifis | ne talis volu'rttas renuatur , præeipttur.
Quem fi'featü defercæpnmæ iproteffibnis ten en- eog-
nouifiècÿcertum eft,quia hob minimelaudaiïèt: cërcu'nii
fieri minime potuerufit? QuodÉ fiabiliràtem fir-
Inarè monacho peregrino concèdicur , Vr in loco quèm
erë'gtt ftabilem le lemper e fié ppo rter ë_ i n t elli ga t ,n e c v l^-
tràindë fibi licèiè eùâgari : nibilpminus Path monafterij
bbédiënt!2lm:fllujrh^romittere expedit,vthabèat çui lor
co Chrifti obedirë debcat. Conuerfionem veto riiprum
tutïümpôll icèl'i quid obërit,çufii non tantum bi$in prp-
feffipneXedëtiaminilliësinçprifeffione^nvDeOjqu^m
hpminîbus quotidie morum conuerfionem & vitæ q-
'mefidationeln , cum præteritpmm malorum pçeniten-
tia p r omi tee red ebeaf l. Si verb fiabiliràtem ,conuerfio-
iîem moruin,&p,l^èdicntiam, ei poftpriiïiam prpmitte^
te liçéti liceE&prpfe|fiônëm^^^^^^^ qpid aliud ift
profeffipnë, quain ftabilitas,cónuerfio morum, & obe-
dientia à monacho promittitur. î Quodfi hoc monacho
përëgrino rjon negàtur i. quaréimon oinni legicfine ve-
mienti.concëdetnr? Sed^hequetimendum, ne.lëcunda
proffiffio^ prioris prafùariçatpr iudiberur : quoniam
non dinerfiun, fed idëmqupd prius pfbmittic., S f enim
a'liquid prfbri \lo.tq-pbntrarium, aut minus..cpntinens
Deo promitteret^finedübio reusqxiftëret. At quopiam
idem quod prius promittfi, y tdixfinus, in^ nulle delin*1
<juip. Vrdeat c^pturn, vt qub.dlè-fad\ui:umDeorefp'ôiif
dët : implere omuijnôâis.latàgàn Sed;foite:opppmtls.
Q^ompjipfefündamptôfeffiQnemo^nineinmonachum
polieracere, &cofluërfionem moppm , ;atque obedien-
ciam recnpdopoflepyprnittere affirmatis : cum non rcli-
■qûà,fed fplam ftabilitateni firnranda'm,& nonab omnibus
rnonacKis , fid à folis peregnnis monaçhis Régula
diéat? Ad qupdnps.'Qupd à perëgrïnis inonàchis ÎJabili--,
tas firrnarfpoffit, vt ipfi^cognpfcitisj regulaî auâoritate
probatur. Qubd Veto ab. omnibus.‘.alij.s rnpnâchis,non
tàntùm ftàbilitas, îèd& eonùerfio.moruin, atque obe-
diëjBtîài hoc efi.inrëgra proreffip iteruiii^eri poffit,: fiim-
pta exïpfius'^.egulæ verbisfatione probâ^nus. ^anrfcir
et iuxtaçegulâm,fie^ndo;; tfabilitatemfirmare,licet î
iüxta'raiipn'emlèeundo conuerfiQpç.m morinq ^ atquè
edi dn tiam mom i tt ër e^Qüo d fipræuaricaturvquiçon-
l uërfibnem morum -& obedierrejam fecundo prapiittit i
P^ællar*cac^ ^ ^ 0111 i # , qui (eCundo fiabiliràtem "fit?;
màt.Nàm fi ïè^qtó^y^i^pi.>gripj^qual^ür,.ö,óhrnp.ar-
te,fed in totoquàîfatur: non irtparte^d in toto quà.fla-
bitur. Si, in q ua m,ç o nue rfion e m m o ru m, & obedientiâ
Imónachusfecundppröiïïittèrenbndebet, qnpniamiclé
alferi iam apte p rp n iifit^ ^ ÿ lUbili^âtem iècundp fit“
iiiarepotefi, quoaiàmiam antefe ftabilem fore allô ift
lpcp firmaüit. Sed certum eft iüftuin eflc.quod de fiabi-
li tare firmanda Régula manda t.>'lu ftü m e fti git u r, qüan -
,do à îïiônaftérijs admqnafiefialégitimé venientcs, cum
îffiibilitàte ëtiam cbnuerfibnem|morum & pbçdienriam,
eoràm i^ fp tü^ ëoeU ^ ibh im Ab bà ttfi iis -profite n t ur.
Sed & fiJre% perègrinis ffionâçhis hoc agcre^cbhCcdi-
tUrympri te<fië cæteris omnibus cum Abbatüm proprio-1
rumoo.nceffionavehientib1is negabitür. -
' C&VaucemnqtimôhàfierijnionachpsfineprQprij Àb-
^ a:uc.■■liçeÿs comtndatitijs fufcipiarnus,
^t'quamiiMeratîmiëm prætendamüs, quçritis f atquÇ
nos m h 'ü i^ ^ [ i ré cou tra cluritarç frateçnam àgëre diA
ciïisv Npivcrpffiput dërcndi m us eaqUær edta’p u tâmu^li
j^nUnquâexcûlan'dàsexcufationesin'peCéàtis afliimere
vplümus.Scimus namqj.npn dëberejâliqüé àlnmius mo-
naëhum, abfque eius perm.iffionëî/ufcïpere quàmdiu Vt
verüs patej: filîo t'ôc vt bonus ljaftôr oui propriæ^cu.mfia
tàm anirrt^. quamëprpori nçéqllàri^, ea leilicet, fi ne qui-
b Usificc aiuma^aluariûieC Corpus pbteft fu'ftentari | pro-
Qiipàfn hprüin alfqypd defiaerit,liperliat|i,et^
iam inufio AbbSte ? i ocum jibitam i nütileni/immo^Sh
noxiiim ôë-përmdpfiii^aélèrëre, atquefiiié animi
teritum niodis omnibus d é c lin a^ : lo.etimque aliun.
in quo hoc quod pnus dón poterat , împlere poffit.
A
TfaUf-
Luuzj.
nmmpi
quxrere. Si epim ocülus erufendus, fi mahus vel pes ab-
fiindendus eft, fi.pater, mater, vxo^ filijffiatresdefpro-
res fiintodiendi ne Ghrrfius amittatur: nihil plane re-
1 i(5tumeftjCainon debeat (älusabimarum pra?poni. Ne -
que enimyoti, vel profeffionis tranlgreflor dici mona-
chus pocefi , fi loeo qui votuin implere non linebatdi-
mifio,ad eum in quo, Votumperlbluereqileat, tranfmi-
grat : vt cum Propheta dicere valeat, Reddam tibi Vota
tried,qu&dißinxetzuntlabiamea. Arguendus pbriuslrflet, &
diguus morteiudicandust fi tantae rei difpendium par-
nipendens , mortem fuam Ifculta patientia füftineret,
Hinc Eeclefia Cluniacetlfis ab Apoftolica Sede concef-
iio;ienvretinet, taliterä<i (e venieritesrecipere, quöd tarnen
nonvtpriuatum,aut fingulare: fedvejutOmnibus
•commune,& licitum obtinet. ltd quippe venientes,non
iblumilla Eeclefia, (ed & vniu'erfa Clirifti Ccenobia ful-
ciperc,retineFe, atque föüere debent.
His additis& multa inüedtibne extöllitis, dicendö
qupd proprium Epifcopum - habere refugimus. Nos
verb relpondemus iftud veritati contrarfum oppofita
fibnteexiftcie : quoniam patet nos proprium Epifcopum
habere. Quis^enim rc&ior, quis verior, quis di-
gnior Romano Epifcopo Epifcopus poteft inueniri ?
Non m h
diuiii
qne publieäSih Ccenobio fiëçî omnimodb .’^ohibV
m'us : ne in Dei féruorum receffibus , & eorüm reeë’
ptaculis, vlla popularis prtebeatnr occafio CohuénruS;
quia non expédie animabus ebrum. Nec aüdeac ibi Epi-
fiopus Gatbedram collocare, Vel quàmfiber poteftabëm
éxërcere imperandi, née aliquam ordînâtiôhem quam-
uis leuiffimàm faciendi, nifi ab Abbatè fuerit rogatus,
quarintis mónachifemper riianéancin Abbatum fuotum
poteftate,vc remotis vexàtionibus ac cunétis graùarni-
nibus,diuinûm optiscum fumma animi deuotîone per-
ficiant. Item ipfe alibi. Vifitandi, exhortandiqüë gratia
ad mbnaftcriùm quotiëns placuerit, ab Antiftite cî-
uitaris aecedatur. Sed fie chàtitatis officium illic im,
pleat Epifcopus, vrgrauamen aliquôdmonafterium nbn
incurrat. -Sed & alio in loco. Quam fit neceflarium
monafteriorum quicti profpicére, & de ebrum perpétua
lecuritace traëtare, anrëaëtum nos officium , quod in
Coenobij regiminé exhibuimus, informât. Et quia in
plurimis monaftérijs multa a Præfulibus præiudicia atque
grauathina monachospertülifiecognofcimùs,opôr-
tet vt nbftræ fraternitatis prouifio de futura quiete eo-
rum (àlubri diljionat ordinatione i quatinus conuer-
‘fanres in illist-:inPei.'iêniid0 r'-g£aciâtliittô'fuffirâiÉànre^
:rlle eft, quem cætëris piæefienon humana, fed mentelibera perfèuerent.Sed ne ëxea,quæmagis emen-
audoritaslànxit ? Nonnéille eft.cui d idumeft, dandaeft,confuetudine, quifque monaçhis quicquam
Tu conuerfqs confirma fratres tuos î Nönneflle eft, cui di- ! moleftiaîpraefiimat infèrrè : heceile eft,vt htec,quæ infe-
tfiumeft^Tibidaboclaues regniccelorum ? Et quodeumque liga- \ rius-enmnerahdacurauimusVira ftudiofraternitatis Epi-
ucrisfuper terram,eritligatum & inccelis : & ÿuodcunque fol- ; fcópörum debeant cuftpdiri,vt ex eis non poffit vlterius
tieris fuper tenant 4 erit felutum in ccclis i E^mc vnum (o- i inferendae inquietudinis occafio reperiri. Interdicimus
lum •& maximum nos habere Epifcopum grotia'mur, ! igitur in nômine Domini noftrilelu Chrifii, & ex auéfco-
huic foli fpècialiter obedimus i: ab h o c fo lo , fi caufa, : ritate bead Petri Apofiolorum Principis prohibemus,
quodabfic, exigeretjincerdici, fufpendi, arque excom- i cuius vice huicRomanaeEcclefiæpræfidemus,vt nullus
municari poflèmus.- Hoc iplïus Sandæ Sedis irrefra- Epifcoporum auc fecularium vitra præfumat deredditi-
gabilis fanxit àuëtoricas : nec vnios tantum, fed mu 1- bus,velrebus,yelchartisMonafteriorum, vel de Cellis,
torum décréta inde apud noftram matricem Ecclefiaui vel villisquæ ad ea pertinent, quocumque modo, vel
conferuantur. Haec ipfi ita condiderunt, non vt hanê, qualibetoccalione minuere, vel dolos, vel imtniffiones,
dequa loquimur, CluniaccnfemEcclefiam alteri Epi- aliquas fàcere. Si ergo illis hac decaulàlicuic, qùbd in
Icopopriuseam poffidenti auferrent, fed à fundatori- 1 anterioribüsCanonibusnoninueniebatur,{âncire:pla-
bus, qui earn in proprio alodioconftruxerant rogati, in ne & iftis licitum fu it , eadem rationeeadequibùs nos
propriamretinuerunt,atque foliRomanoPontifici earn impetitisdecernere&conftituere: vt ficuè illi ex parte,
in ærernum fubiacerc deccrnëntcs'ï' pluribus hoc priui- itaifti ex toto, quia fie expedire vidëbant, monachos ab
legijs confirmautrunt. Præcepro vevoipfius, quoniam Epifcoporum oppreffionibus libéraient. Nam quic-
ab ipfo vtpotenimiumremoto non valemus : à quoli.- quid potefiatis vetufiiffimi &primi obtinuerunt, id tobet
CatholicoEpifcopo chrifma, oleum , fàçrosordi- tuniinrecentiffimos&nonilIimostransfuderünt.Qupd
nés, Eçclefiarum & Cimiteriorum conlècrationes, SC igitur Ecclcfia Dei tantis temporibus' fub rot & tantis
caetera hisfimiliafufcipimus, arque ApoftolicæSedi , cui Patribus ratum habuiffe coguofcirur : irritum fieri de-
non obedirenefaseft, in h is,& in omnibus obedimus: bere quis iudicarc audeac, nifi qui fe fanétis Patribûs
&ideonecmbnachôram ,nec Chriftianorum regulam, | melibrem tumente fuperbiæ Ipiriru iudicàt î De his
qnbd nos facere dixiftis, infringimus. Si autemadhuc , ira.
perftatis, & nos male agete iaëlatis ilium quem ob-
Deinde fiibiungitis interrogando, Qu® ratio vel aué
tendimus impetite , &nobis dimiffis de his cum ipfo agite.
iftoritas pofTeffiones Ecclêfiarum parrochialiimi , pri-
Nos enim quia contraire non debemus , obedire
mitiarum , ô£ decimatum nobis contulerit : cum h®e
volumus, ncc de eius vnquam, quodnulli mortalium
nbn ad monachos, fedadCleriços Canôniçà fànëtibne
licitum eft ,iudicio iudieare. HocncA foli Cluniacen-
pcrtincant. Nos vero ,ficut in fupradiétis, fie & in iftis
fes obtinent, fèd& quampluribus datum eernimus : &
Gatholicæ Ecclefi® auétoritarem piætëndimus : atque
longe ânteCluniacumconditam, multis alijs monafte-
ipfius fànëlionibus nos parrochiales Ecclefi as, & idcii-
rijs ab eadem Apoftolica Sede conceflum videmus.
co îpfàrum primitias & décimas légitimé poffidere, con-
Gnius Sedis Prælules cum magni (apientia Sc religione
firmamus. Nam fi tribui Leui hæredi tas inter ffiatres
füerint , & quprundam ex ipfis mérita miraculorum
fuosdaranoneft, yc expeditiores ad Dei culrum & circa
quoque fulgore folemniter in mundo claruerint : in-
diuina myfteria redderentur, neque ab eisfeculari-
credibiLe e ft,aut decipi in tafibus potuifie, aut contra
bus impedimentis reuocarentur, atque ideo primitijs,1
confcienciamfuamtalia agere voluifle. Eo namque ani-
decimis, & oblacionibus aliorum alerentur : reéte eadem
mo,ea intentione, qua noftrbrum temporum Apofto-
monaçhis conceduntur , q u i, ficut ilia tribus i
lici quieti monachörum prouidentes, ea quæ diximus
rerum rémporalium hæreditate priuati funr , ac di-
quampluribus monaftérijs cdUtulerunt : antiquiores
uinis fèruitijs die noëtuque infiftunt. Qui namque iu-
quoque Roman® Eccleliæ Præfules fimili de caufa in
ftius fidelium oblaca fufcipiunr , monachi qui affiduè
multis i-fugo Epifcoporum libera elle Monaftcria de-
pro peccatis offerentium intercedunt : an clerici, qui
ereuerunt. Vnde bçaeus Gregorius in Epiftola Çafto-
nunCj yc videmus, fummoftudio temporalia appeten-
rioAriminenfi Epifcopo Luminofb, inquic, Abbate
tes, fpiritualia, & quæ adànim^um fàlucem pertinencj
referénte , plurimisin mbnafterijs mulca à Præfulibus
omnino poftponunt î Et qui de fuis non curant j
pradudicia arque grauamiiîa monaclyss perculillë eom-
quomodo aliorum animas fàluare contendent 1 Male
-perimus. Oportet ergo , vt ftiæ fraternitatis prouifio,
quippe medebitur alteri , qui fim languori fub-
de futura quiete çorum falubri difponat ordinatione :
uenire non præualec. Et vt Dominus -ait , Cacus
quatinus Coniib,rfantes in illis’’, in Dei fëtuitib gratia.il-
caco fi ducatum prabuerit * ambo in foueam cadent. Hoc
lius fuffragarttëj mentelibéra perfèuerent. Miflas quefi-
diéimus, fàluo intélleëtu illo, quo nouitdüS per offi_
cium