
adpatriàm regrediens, Sutrâm vfque péruenic. In qua ci- |
uitate , quæfàtis vrbi prox!ùiaeft,dummôraretut,finènà
vit* màrbo dudum çonçêptô ingrauifcentç Cûfccpk. Ibi
a fociis ,ptourin peregriiïofolo licérepotdit, hoiieftècu-
ratus ac tumulatus eft. - Non multi poftmodutnfluxé-
tantanni » | | | cuiufdam viilae qu* Cluhiacenfîiuri fubdiy
taeft jPrSpofituÿj per fÿluam qu* càftello de VfôHa pro-
xima eft, media, die itëragebat. Hoc autem CafteUum
ipfe Bernardus n oui ter donftruxerat, vndë fxpe rabtores
erumpentes/quæcupiquepoterahtvndequaquedepræ-
.dabanrur. Dum ergo, vt diéfcum eft ilter agerec, repente
Simdem Bernardum obujamhabuit. Qy.emciitnmulo
...fidentem ,ac pelbbus yulpinisfié nouis indutum vidil-
fetyreëordatus defunéturn extiinui.t? compreflb tamen
ri m û rc v cr u m e (le t qui vid e b a tùr , ve l cür ve n i fie t , quacjj"
uic.: A quo rale rëfponfum accepit. ..Mc, ait,noueris éffe
Bernardum Malta
cette, vt omnibus hic manentibus notumeft, infeculq
pofitusmiKegi, prq quibus modo mnlta patios Sed
præ omnibus torquet me caftelliiltiusiüxca ppfiti xdifi-
càrio,quod lient ipfe noftià me nuper ædificatueft. Quia
tamen circ^finem vira: me* malorura meorummepee-
nit,nit,æternam(juidëmelffugi damnationem,ftd multo
adhùe adiûtcSro egeo ad plenari.am iiberationetri; Ea
dé caufa ob implorahdani ràifericordiam ad Abbatem
Cluniacenfem, venire përmiflusjum. Çuius comita-
tum diU; ptolecutuSa quonia m piaecedemi hebdomada
apud Anfam hofpitatüseft,no£te inter obfequelitesëifa-
mu Los man fi., Vnde rôgo vt eumadeas, atque vtmei
raifercatur fpllicite depreceris. Çumque homo ilje cui
oquebatur requiretet, cur vulpina vefteami&us effet
reipondit : Harioveftem mihi olimxeeenÉememi, & ea-
derti die qua eapriihum indutusfutn f cnidaro illampau-
peiidedi. Qu* fient noua data eft , itafempernouaper-
manetiatqueinpcBnisinenarrabilemihrïefrigenumpræ-
bet. Poft hxfc yerba ille quidem qpiappâruei'àt difpa-
ruit, alter ea quae iniun&a fuèrànt impiété accelerauit.
Nam ad beatum virum adquem m|irusfuéràtvenicns;ei
per ordinemcun&anarrauir. Qui benigne defun&i
mandata Tufcipiens, plenus charitatis (piritu mulcaelee-
morynarum,multa diuinorum facrificiorum auxilia la-
botanti fubxcerno iudicio animæ impendît. Për q u* ,
vfdionum eft crederé, & à ftïppiiciis ille Iiberatiis, & fide-
liumréquiei, pro modo filperrix dilpofitionis adiun £tus
eft, Nequéenim ratio patitür, vt fpiricusillein abditiffi-
misiudiciotum Deireconditus, ad homines ob fuilibe-
rationém redire permiftusfit, & nulla rèditumeiuS vtili-
tasTublècütafit. Fruftrà quippe dimifTus yideretùr. Sed
neque Sacràmentis, néque fàcrorum operum exercitiis fe
adiuuari petiflèt, fî ea libi prodelfe minime agnouiC-
{et. Quiquoniamtalibusiîbiauxiliisfubuenirirogauit
«Scillaad lubuenieiidüm effieacia,&(e illorum fubuentio-
nedignum efle monftrauit. Homini aiitem ills' cui haèc
vifio apparuerat,fuprad i tStusAbbas lan £tus,mortem pro-
ximam eflè prædixit. Gum enim huiufmodi defundo-
rum manifeftaiionés nofttis læpe temporibus prouene-
rint, vix aliquis mortüp çollocutus, mottem longiore^
tempôrediftuliflènarratur. Vnde ifte & yifîonisborrd-
re^ôc fahfti admonitione prouocatus, ftatfm feculore-
nunciauit, Sc fa£tus Monachus, intrapaucos dies termi-
num vitæ fufeepit.
v Quanta fmper inuïdia diabolus adutrfus dama-
cumfremuerit.
C A P V T X I I .
Elc ê tin praccedenti de reuelationibus defunâorutùv
quasin Çlf.niaço veicircacontigerunt, me diâurum
proratièrim, tamen quia plura alianpn minuscÇgnâ rnè-
' moria in ilio famofo Monafterio noftra ætate ptoueniftè
dicunfur: ttohincongruumarbitror^ ïî& illanoftrofëçr
moneâd vcilitatém legentiùm proferantut. Vt enim Tu-
pr|tetigi,antiquus-hQnisn0 nparümilliusC;oendbiidir-
ciplinam ac diàinorum operum ftudium {èmperæmùlaft
, muicirquc indiciis inuidiam fuam erga loci ipfius
habitatoresferuere monftrauit. Qu* fl perfihgula vt ad
me peruenire potiierunt eharrare teutaiem , & magno
vbiürainelegentibiis forte veläüdiehtibusx*diir|n incu-
tetcmV& ipfe lobge d pröpöfttö deuiaremi Quis enim
explicare valeat quanta improbitate cceleftiä illa caßra
fempet vel f*p^ inuaferit, quam infeftus femper Ghrifti
milicibus fibi repügnantibus fuetit, quam frequentes itn-
petusviöleriterirrumpere volens dederit ? Moire quippe
fuöinteriorem ciuem,id eft fpiricumextinguere qiiaerens,
qiias poterät tentanlentorum mathinas exteriüs admo-
uebac, & ab intimis fe repulfum* dglensqiianta valebat
extra prselia cömmöuebat. Vnde proprio furore c*eca-
tus, :c.um. femper iriuifibilitei omnibüs inftaret,aliquandp
quibufdam eciam vihbiliterapparebat. Etnefcienis quid
bonide malo fuo Deiis facere.decreüiflet, vhde.griegem
Domini deftruere qusrebat, inde inuitus euin multoties
a’dificabat.
Defratre quem fub Abbatisjpecie iecipere
voluit.
C A P V T X III. ' .
» Inc fuit illud quod.cütn aliquando frater quidam
Ioanqes nomine, natione Italicus.regularis difcipli-
næ feueritatem /aftidiéns, etiàm fiigeîe de Monafterio
cogitaret:ipfe ei diabolus Abbatisfpegie afluHiptafeob-
tulir. N^n duobus dætnonibus in ^e,cie Monachorum
fe comitäntibus, fiätri in queidam feçreto Monafterij loco
fe>li reiidenti,multaque fecum voluenti, Opportnnütü
fallendi tempus inuemife fe credens apparuict,eiqqe afli-
dehs dixit. Ego frater.modo huc hofpitandicaula diuer-
ti , fed cafii te cohfpiciçns, agnoui m ulta te follicitudine
laborare, multolque in qorde tiio cogitati'önum «èftus
verfare. Quorum caufa licet quiBüidam teferentjbustni-
hi ex parte n o tä h tta tb eu earn plenius indicaueris, po-
teroforfitart y tile ribidare confilium. Vnde quis fis &
quare moeftusiiji«amico quærenti expone. Cum que fra-
[terilleignefto,vt-butabat,hominifécieracbrdisïuiaperi-
refôrmidaret, & le’ tantummodo riatiö n e I ta lieu m e lie
relpoiïdiflet; dæraçtn qui Monachus vide'batur,adiunxit:
Et ego ipfius regionis Abbas futn, 8c tibi.bcne in omnibüs
auxiliaripoirum./NouienimîicettLixéiiceas quodAbbas
Monafterii huius , & cæteci male çe.a'acbànt, neque Vt di -
gnumeflÈt hönofattt, infiipef multisiæpe iniuÿî's'&cpn-
tumeliis vexant.- Vndéadmoneo ytiibtconfûlaS jô tlo -
cu m hun C;b m n imo dis pertt jciolum detèlïnqüens, nie-
cùm recédas. Paratus fum enim té ab his malis etipefe, &
ad Abbatiâm meam, quÆ Ctipta ferrara dicitur ,.pefdu-
ârum ,opini te ibi honqré (ubiimare. Ad hæc frater re-,
{pondit.Egohinc exire nullomodô<po|Ium,quia& clau-
lura Monaftêrii prohibet, & fratrumme rttultitudoeif-
cumdar. Tune diabolus. Ne ceg o , ipquit, quatndiu hic
iueris,te in aliquo iuuare potero. Sed faç qualibêt àrte, vt
ïèpta Monaftétii ttanigtèdiatis. Quod poftPuam feceris,
ego ftatim aderp, teqüe ad locum meum , vtdixi perdur?
càm.^Sed mifenedrs Deus | qui non petmittit nos tentari
fupra quam ferre pofiimius, non vltra'paflus eft hoftem
proCédere,fëdficutferiptü eft, qQffécitillùm applicauit
Radium eius. Quando namqüe hbç agebatur, fratrum
conüentus in reteârprio éy cpnfpetudine hora coenandi
refidebat. Qua expiera, a Pxiore fecàndum iÿorcm vno
iéttifeil la pefcuflaéft. QuoTon b atiditôjmpx dæmpn qui
Abbatetù fefingëbat.aétus diuihavittuté, à ftatreçuilo-
quebatur fe aptipùit 1 8c prtecipiti curfu ac maximo.impc-
tuadlatrinas quæ proximæeranC'Cendens, videntéfratre
iam diéto in earüp) fe inferiora demerfit.Sic plane miferi-
cordia D e i, & fratrem à nequiflimi hoilistentatione
eripuit, & immundum fpiritum per epum-- v:
gnum eius immuBditiæipcum à
fuaexpialir.
Y ¥. a» .
I g ; *j.k ; ,
'eMira cu lUyLw èr /. 2ÓJ,
De illo qui d&mones auditif tflagttia fua
' tarantes.
C A P Y ;T V ,X lV ::
■ Lio qûoque tempore alter quidam frarer lignoruni
artifex noélprnis hotis , in loco a|iquantu lu m ab a- ,
lijs fequeftrato iacebatiQuem locurti vt in MônaçhpÉupi,
dormitorijs mocis eftj lampâs accenfa illuftrabat., Dum
ergo ille in leâ:o notiduro/oporatus iaceretcdnfpexft
immanem vultutem, immenfi cdrporisônus vixalispe-.
dibufquerfereptem, velut ex labore ànhélum occurrere
& contra leélum eiiis aftare- Quern dum fEateradii{irans
incueretur.eccedupalij inhominum Ipecie daemonesad?.
uenetunt, & vulturemilium ,.immo dæmonemita affati.
funt. Quid,inquiunt, hicàgis îPotes.nehicaliquid ope-;
tari ? Nihil, ait^ p.oflum, qüoniam d: crucis protedlione ,
8c aquæ afperfiône , plalmprum infufurratione ab;pr
mnibusrépellor.- Tp.tà quippe hic noâre laboraui j fru-
ftraque vires rneas infumpfi. Vnde nihil ageré prôualens,
hue fangatusdeueni. Sed Vo&iter veftrum mihi narrate,I
& fi quid vobis profperam ceffit,intimate . Nos,aiùnt,de
Cabilone venimus, vbi militem quendam. Gâufredi dé
ponziaco.cumyXorehofpitis'iïturiadulceriûlabi çomp
uli m us. Item per quoddam Monâft’eriüm tranfeu.ntes,
magiitrum fehol* cum vnopuerorum fornicari fecjmus.
Sedtuiners quidagrs? SurgCy& hui'usfaltem Monachi,1
qui nos alpiciç,pedemÿ quem inordiuate exttale$um ter
tendic,abfeinde. Quod vbi dixerunt $ ille doiabroipfiusj
ftatrisquod fub leéfcolatebatarrepto,in iéfcumçotisyiri-
bu^iplurrexit. Sed dum fracet eleuata.m fupei fc vidiffet
fecurim,timorea(ftuspedemretEaxit,& ficdæmonisiélus
effe<Æu fruftratus, in Vltimam led i partem delapfus„eft.
Quo fatfto ftatim maligni fpiritus difparucrunt> Frater
yero^^qui ha^ç videraÉïftèpedié|psPatri Hugoniiuane feftibat(>
Ieiu uï noui&Paül urii fcio ; v t iquepdl én sôi v eii tau
at^eftabaturi&’quodaudien'tibuspEodefteppterac fatebàt%
ts.ïliurfusin Eua^geïîpÿrogante-legioned^^o^^i.
diéehtê adDôittinu'm.Sieijcisnos,mitte nps in gregem
porcdriilb;| 8c propriam r m po te n cia m te fta ba iu u r,^ u i
necporcis nifi permiflidominari poterant, &lidbihf^f â
fepèlÏÏrois'yidelicethôftibu^ fâlucis^.fu*fu^éfe, arquera d
falitatdrem fuüm cpnfugere , talibus verbis iftiiiti feién-
refque. monebant. - Quod verd ali quando n efci.c n tes
’quæ hpthinib us pro fu n t 6 péri h èh r, i n nu m e t&q ui de m
funt exe.mpla fanélarüm fcriptùrariTrri ^ fe^târtieri.libç
•fpeçialitet, beati lob tent;atio'& Dbinmi Pa,flîo tnapi^- ?
ttaht.Namdeque I(obSathanas renra{fet,fi eius fe vinceri-
dum patientià præfciflèti nec IudsOs vt Dominiÿïn çtü-
eifî^erënt inftigaffec, fi^ o r te ilfius fe multorUagis danvnandumvmundumqidaluandumprænidilFct.
Nam&
Apoftolus diuinæ in'carnatibnis, '&'Paflïon'ismyfteriutn
abfconditum dteità feculisiqüod nemo Pnnçipu m huius
feculi f ê M l É m èrgo vedidum eft ", aliqSandofGieti,-
tes, àliquarido,hefcientesv j femper taiftén noledtès ne- |j
.quam-'fpfdfhsfuioeft«Bfapiéntii,aûidij(pofitio'iîîbd§i!aut
loquehtes ali quid au t ope iran tes ,fî u ela te n te sh u m a n os ,
oculos fiuë coiam apparentes^ ÿtilitatibus huminis in?
feruiunt; Vnde quânao Dei ordinatione âliquibus apparentes
yel faciunt iliq.ua yel lQquunfur,n)ançt quideip in
eis auidairoçéndi voluntas, fed eamdegibus fuis fubaéla,
itèftænat qu^cunifta rtiodetatuifpoteftas.Quicquidenim
furiantcundafubuertere qusrenrcsaeri*poteftàces, fa- . ^
pientia zimei\.vMcifmalitiam, attingens&fme
?titer ,&dijpontnsotnniaJuautter.lInde nanlqvtapl^tigl'oP
titer pertingere.àfinevCqüe ad firiethdicitur, quia fa'pien-
tia æterna hoftium .v.êrfutiaS fapienrer capit, & virtiïiin-
uiétaebrum fbrtitudiem fubigir. Gertum eft jgituf, qi|od
quanâo fupradiâio fratri appareutes, ea quæ iam raemq-
rata fùnf retuferunt :.aut fçietunt quid boni îndefutut^
ffet, aut nëfcièiunt. Diuinæ tamen vqluntati, $c alfqd'b-
Hi [ ! r | |
f i l
vniuerfa tetulit. Qui ad rei çertjtudmem exploran- rum faluti nolentes inferuieruqr. Hocàd éa q u i de mfidam
Cabilouem atque Yrlnorchiu^ fi^btUiter
quae a d*monibus didfa fuerant inp|^gans ,.verj4 ilds
fuiffeiOendacijmihiftrosinuenit.'Sed<d«:etaliquisyCum
malignrfpiritus malitis fubcilitatel6pge'humaB3eaftuti»,J
calhditatem luperent j v t p o teq uos.n a cp raelcui t as null a
corporis mole deprefTa, ad omnia expeditqs, longa.que I
£erumexperientiafagaeibtesreddic.<quomodo.uequit^
fu* confilia feu-opera, audientibus ho'mifiibus produnt i
An non per,pendant »vpatefadtis infidiis fuis a quantis epfj
rum laqueis f*pe homines fitit eruti, 8c quoties ipfiea-
rumdem fint infidiaruineffedtufruftrati l Quomodo ergo
nuati'one dæmohum dilta vél forcé ai,cenda funt i.nterferiiiiVt
audiente fratre fupradiA.o,^Cea mala qu? fecerantape-
ruerunt, & cur alia qu* optabant, facerenon pofle dixe-j
runt ? Ad quod refpondendum, quia licet multaeisihfifj
nocendi faeilitas, 8c prompta ad fallendum voluntas i
bcculca tamen Dei difppfitipne,ita miris&incomprehen-
fibilibnymodisin ipfa fua falfitate plefumque falluntur
vrhuman*faluti, eui fponte femper iufefti flint,inui<fti
quandoque de fer ui recogan tm.Cowprehendit quippe, vt
ftriptum eft, vera{apientia faifosfaptentes inaftutiaeorum:y
vnde falfere vplunt, inde fallantur, & viide p enm ^ eu -
piunt, ipfipotiusperimantur. Vtitur.eis fapemotepru«;
dentispatrisfamilias vtmalisferuis, qui cum iiulload fer-
uiendum amorertroueantur, fecuili tintumterroredo^
rnin.i.cisjmperijs obfequuntur. -Vnde aliquando feientes#
aliquaqdqhefcientes, femper aUteni nolehtes ,* ea qU* ad
hominum pertinent falutem * operanrur. Quod autem
lenipet noleniCesoperentur,omnibuscertum'pft.' .Quod
^yero aliquaudo fcientesEuangelium loquitur,ybi ait :ExJ;
'ibabc autem dimonia a-rajulm^ clamantia,& diefentia ,■
:qjiia tuesFiIius Dei. Nam credete Chciftum effe FiliUth
Dei ad falutem hominum pertinere, dimones ifta cla^
raapfes non ignorabant. Sed quia hanc confeffionern
;n'on'fidei dcuotid’pfofereba:r,fed tor-mentorum aceibnas
qemo confilia feu opera fuaeias q.Uafi;f^onte pip-'
âérè-'^iirëtur: qupniam no'nipforumli'oe cipuS, fed.dfui-
næ difpenfafionis eft confilmpi , quæ^dam|rltoremnô-
minis fui'gforidm- etiam mahs beneytitur?& de jpforum
malitia, miilcameitga fuosberiiguitate® operator. ,Q^o-
•tnp^ô’iÊhim-'hui^ariadnfirroitasr^rp-hofti.rcfiftère p offer,
de quo diciturjNö» eft pdteßat fuper tenant qUMdfnpa-
returei, nifi fe contra tam robuftiim aduetfarium , ille qui
Dei virtus dicitur, pro nobis oppdneret ? Quomodo der
prefta in imi? human* mentis ftolidicas i-totdolofipatis
eius verfucias cauere va’l e r e f hifi^illè qui Dei fapiéntia
ypçàtijr, eas nóbis dëtègeret? Quoseiusdolösfeifcorta-
tus, quibUsfan&o Cluniacenfî Coendbio fæpe irrequie-
îusin ftitiCë, aliquantisreüéIationibus manifeftatus eft j
dignum vidëturj-vt coeperam,exequr. :
Omi beatus Hugo tiarrauentincàpïtulovigilid
natàlis Domini. .
A P V T l l l l i
■i K ÓS eft eidfdem Monafterij natiuiratem ^àlùatôtis
xVLcæteris foleirinitacibus fingulàti affetludeuotiusa.
gere,&cantuüm melodiis,;le<ftionum prolixifatibus, ce-
reorum mûltipliciûrii aceeftfionibûSÿ & quod longe pr*-
ftantius eft , fpëcialideüötiö.ne4muftà^uelachrymatum
profufionecum Angelicis fpitiiibus.alacfitér foleroni-
zare^Óna tempbris réiiolutioné redeuntéifeatres more
fblitoféfûàque omn^a pâratferUn c, 8c Ecefefi as ornandb
aliaqU'è1 Môtfâfterij loca äptius contpönendo^iptuf 8ç
extrafeftiui appärere faragebant-Supç^eratadhuçbeatus
illeaCvéherabilisPacer Hugo, vltimo fenio morti qui-
dem corpore* | fed & vît* poft mortem ætçrn*yicipus.
i i
ëxtorqnebaç,ipfi indicant dum fi^siungunt: Veniftiante j Qui iam ihftan te ipfa folemnitate, Capixd^m vbi frätres
çeinpus torquerenos. NplerttesergppacicerIH feientes conuenerant ingrefïus^> h*c ad pmnes prptuht verba,
fälutis huitian* præcpnesfiebant. In Aélibus quoque A- | Noueritisfratre^ Ief^inbepjginimSaluatqremnoftrmn |
poftolorum quando per energumeuuni d*m on clama- fuç n a t i u i tari s veil ræqy 1 ibfflÿVp 1 e n n ijs in tër^i e dif