B
Ro7».4 .
Lue. 20.'
c
loan.ï.
D
Rom.i.
Gai. 4,
S . PetrrVenerabilis Abb. Çlttn. IX .
dice ns. Quod fi titynouufovidfopfoqiufo pro ce hotair
nem aifluiTipnr tnouéris, quodTempcr cum eo &in eius
confilio fuir, vt lie fieret:& nunc quando plenitudq tern- A y :• l f A i T T ) T T T poris veniiH fadtumea, qapd &ih Chriftofomper to W j |&g M A. V K 1Ü 11
Hoe certe tdtum eft, quantum n?ihi videre datur, quod i
afierit; htfetorura, quqvnitateroperfons Chnfti ex Deo
&c hotnine etiam ante Virginernfadtam docec. Hdctotu
quod rayfterium velSacramentum nominac: non quod
iam,vtipfe fa t et u r,h o cefta nté1 Virginem, efletlefusaut
Ghrjftus realiter: fedquod iam in immutabili deitatis co-
filio conftajbat sternaliter.. Sicut enimfemper Deus verbum
apiid Deumeranfic-in ifomutabili & *terno, ytdi-
j ótum eft,cónfilio,quod hondunvrè fubfi debat, verbu ca-
rofa&uro erar. Quid autem m iruirfhocde Chrifto &i-
pfe fentitj^cnos fentimus: cum dequolibet hoc homine,
de ipfistètiam creaturis infeiforibii&J fentiamus. Nam
d'ehominibuseledtisaic Apoftolus, quod& fan<3;us rllfi
ad (fonfirmandum quodprobare intederat,addiicit. Qm
elegit nosiniplo,ho'b eft inChrifto,ante mundiconftmitionemivt
elfemus fan&i& iminaculat-i. Quj ergo elegie
homines antequa eftenthominèS, Sc elegit vt efleut Ian-
6ti Sc lmmaculati, antequamefiepolfontfon&i&imma-
culati;quid ratfum fi aFIieronymo, imoab ipio Apqftolo,
tune.dicitur fuifTe Chridusi^quando nondumerac vnde
di&Wft Chriftus? Quid mirum plane; fi hoc diciturde
rationalianimate; cum l.egaturfimilequid diótum ab ép-.,
dem ApQftplódeiftainpnali^imo'etjadeJp^hiibili creaturai'
LOquensenim in Bpiftdlaad Romanos dejfide A s
brahcE, earnq; magmiieè com men dans, inttpducitDeuraJ
'ëi'dièètttié'mi-: -QuuPPatrem multarumgenmwpofuiteam'DeU
itiïcredidijïv. quivuiificat wortuos, & vacat ed qu<£ nun fun t, tan-
quame/tquafunt. ,BTgoiujftaiftam lc.otcn.tia, viuificat Deus
moituosrM voOat ea qus non font tanquamea qua: font.
QUod'li Deus viuificat mortuèSjimoquod plus eft, fedi-
dumaiiarivÈuaif^è1ij^ententiam,omneseimórtuiadhuc
morcuiviuunrmonquodvere quantuniadcarnern viuat,
led quod apud eius, per quCra vicluri fon t, immutabile
eonfiliumian1qnafiviuttUt;fi non folumportuosifed etiam
quxlibe t alia nondum exiftentia fievpcac yeluc iam
exifterèntj.quiafuturum eflê rerum illarumaptid eitis c6-
ftans confilium iam exiftir: quid vefvalfominfodum, vel
, dmdifputanddmeft,fi;ineadem perfonaDeus hominiv-
hiendus, iam ab initio foculi vnitns eftedieicurcum non
reipfa, v-t di&um eft, fed firmoaccOnltanti deitatis confi-
liOj Vnicio ilia ab. sternp.fad5:a,êfté credarur? Nam &fode
di dura e flf,qui fecit qusfututa font.H^c confirmatJ& il-
laiüblimis;acorbi terratum iam ab,an^iquó Euageli) nota
fententia. Quod fa&um eft.infpfovita erar.Neqj enim
arrgeli yél Homines,Sol & Luna,ccelum & fidera, mateac
terra, & quae infra contfnentur: inverbo Deilubftantiah-
terviuebant.Nam fi fic in eo.viuerent »pieoastetnaeffent.,
Sed quod faeftu m eft, in ipfö vita erar: quia in eius no mu-
tanda voluntatevelddnfi 1 io, quicquid etéadum érat exir
ftcbat.-imo, vt-verboEuangelicovtac^in illaimmutabili
* voluntate vel corifiIip,pp)^ium elie fine dubio (ortituru,
iiviiïebat. Quod fiffta pm main illoverbo Dei hoc mp~'
doviucbant-q^uare.nonillacarnishumanscumipfoverbo
Dei vniriol q us fuo tempore foturaerat, hoemodoia
ab jeterno faétanon dicetur, non fcnb.eturv.ndn prattbea-
bitur: maxime cum Apoftólus dicat tQuipr&deftinatuseJlfi-1
lius Dei invirtute,fecundumJpiritumfanpficatiom? Homoe-
nim ille afilio Dei aflumptus.-^cqodgtuo tempore ei per-
fonaliter ynitusjante dmne leculum/ante omné tempus,'
antebmnem crèaturam v Blitïs Dei pfjedeftiwationê aeter-
na fadlus eft: & qui fecundumSpiritum fan^ificatiorris in
Vi rgi n e iu p e ruen i e n te m & e io b u m b ran t e m v'po ftqu a m
iuxta ApOftolum Venipplenitudo teporis ,in eademVir-
gine eftentiaiicer epheepeus , & de ea natuseft; ipfe iuxra
pfalmumantelueifert^o iamdi(ftapra:deftinationehac&
fempic ernocdnfilio eidcsternalitervnituseft.Si ergo cla-
rioryel veriorfententiade yei'bisproppfidsndalluxerir,
ifta'interim teneatur:& fi cibiichariflime,cui hancE-
piftolam^ripfi.'ficVifumfuerit, focure W
le<ftioi*pöleéla le-*
gatur. ___________ ______
S A N ,C T I
D I C T I V E N E R A B I L I S
A B B A T I S C L V N . I X . E P I -
S’ T .0 L A R V M L I B F. B. :
. Quartus.
E P I S T O L A J . ,
. Siio Trecenfi Epifcopo, Prater Petrus bumilis, quod
fokt.
C c e redijt Rex, Marte fuccipóti duces iam
d o m e ft i cos 1 arés reuifon t apparatus bell i eus
opnqüieuic, nullusEpifcopum militare co-
; git:feruor æftatis qui timebatur, fugit, autu-
"roni temperies adprocededumarridet,mef-
ies inhorreis reconditæ fiiht, mufta iatnin dolijs feruent:
nulla domus necelîïtas, nulla reipublicæ cura, iter amici
ad amicum impediunt. Exclufa font omnia, quæ obtendi
folebant,no^veniendi argumenta:folum veile autnolle,
abfq;negociOrum inuolucrjs, abfq, excufationum oper-
culis,iam nude retedlum patebit. Ipfe info per Dominus
Hugo,qui folus expeâabatur comes itineris: vel Vizelia-
cum,vel An fifiodoru m,vel etiamTrecas.fi à vobis iuflfu
fuerit,adtbit: & fi ante præmiftus partibos veij;tisnunçias
hoc dixerit, die Natiuitatém b.èàtæ Virgi nis fo b fe q uente,
ad yositurus iter arripret.' nee quoulq*, vos yeftris Cluni:
cen fi b us reco n fign e t ,di mittet. Et quia défi derium, im 6
efùriem vos vidéndi fatis, vtcredo,aliæliteræloquuntur
taceant iftæ, ne forte tones iteratalegatio dum nihil efifi-
cit , fobtiliusinfpicienribusvrdeatur aut fuperflua , aut
contempta.
E P I S T O L A II.
SuoCluniacenJt Ablatif ans TrecenJisEpifcopmjdetn
qtfodftbi.
BEpauperevenaingenij noftri, vefttiiliterisrelpon-
dère parabam. Reprefli tamennie, he eloquétia ye-
ftra paupertatem verborum meorufepeliren Abbas Gla-
reuallenfis prælèns erat.Carnôtefis Epifcopus domos no-
liras obfederat. Nicbfausmeus,imo & vefter.Romaredi-
bat. Comes Theo.baldus pro nego cijs fuis inftanter &co-
ftanter me perargejiat. Ét e cce literæam ici,m a dus. amici
ingrediuntur. Furormeipfumomnibus.j nio &mihi, &
gaudöntes opuîi defideratà pagina perfrüumur; Öbftu-
p ft i, fatê o r, & du 1 cedine 1 i te r a ru m, & extirpatióne rtego-
ciorum,^^yosita ôreâureo foppreftiftis. Vere redijt tex,
filuit arfoóriim ftrépitus,aeris alpiràtiit cleméciâ: fod méfiés
ïri’hbrreis recqnditae nou fon t, qùiaeas meftbres non
inuenerant. Spesfiiit in oculis, ledeccé lutftus in manib,
quia tempeilasà Qómipp immilla, facie terræ noftræ vin-
dcmiauir, Müftain döujs non font; qui a vihèæ noftræ vix
adhucipaturefcerecoeperunt'.Frequensepifcopatusno-
ftrineceflitàs, rei cura fanîiliaris, prohibent ne exeamus.
S eu finegocijsctedimus,quandbhégba finem habebüc?
Eripiam me de cprp.orèmÔTtis huius^& ibp ad ilium que
diligit anima rnea:vcvi<deam ypîuntatem Domini, & vifi-
tem templum eius. Quinta diç ante feftiuitatrem faoâi
Remigij, dbmnüm Hugoffém Trecis haberç volumus,vt
cum illo ,& p è ï ilium .quos yidere defideramusiiam tan-
dem videre polfi m u s /^ ï
E P I S T O L A I I I . \ .
SummoPontificié^no/lroJpecMj Patri Domino Pàpaïnno-
tentiOiPrater Petrt#humilis Clan. Abbas,obe-
dientiam & amorém.
^ I quid minus làpienter dixejo , rogo y t pietas paterfi a
fopportet. Nam for ta (fis ineptum eiïè poteritj fed in*
_ _ _ _ _ _ deuotum
Æpijfolarum Lib. 1 V. . v- I ■ I
deuotu erga vos efiè non poterit. PrpDomino rege Fran- i mare iubeatis,&.ne à,domo,' qûaitn veiu t pàlTer:né,i tiido;
q^ta.velut turturjinucnilFe te'gâbdetv''altdùprum'fhlia^1
commoueuvâleat ApoftoTicafo dpprec.onvt quia non folura rex eft, non fo- : more^üo-bmfiej
lummagnificusrector Ghriftiani poppli eft,, fed etiä quia
bpusmanuum veftrarum eft, quem adiegnü prouexifiis,
quem lacris manibus veftfisinunxiftis , qbem Gallis no-
ftris potentiorempatribüsregem de(ignaftis:fi quidforte
adhuc vtxtateiuuenisinconfultèegitjdcohdelcendatis,
& eius force errorem lapienti® veftr® velami’ne contega-
tis.Eftenim Patris,vtfilij,& maxime tanti,&erroieemen-
det, Sc honorem conferuet. Hoc(pro diflidio, quod inter
ipfum& Dominum Bituricenlem Archiepifoopurn eft,di?
co. Eft enim, ficut fenfi, res non leuis, Sc ne de graui ince-
ptograuiorem vergat in exitum,multum cauenda. Spiritus
au tem confilij,qui fpirat vbi yiil t,qui per yos Ecdlefix
fa x pet totum orbem dilfufie alfidue conlulit: etiam nunc
per vo$ regnoFrancis npnvili porno.ni Ecclefis fiiscon-
fulat: & tarn de his, quam deomnibus, vn<3 ioe,ius cor ve-
ftrum edoceat. Nam non eft meum vltra prbcederè, vel
lapientiam veftram, cui per Dei gratiam vrile. confilium
non deerir,quid in ifto negocioBgcdurq fir,edócére. Prs-
tereanptum facio, Luxouienfo monafterlum , cui anno
ptsterito per fratres noftros Clun. prouideré vo luiftis, &
verè, fed breui tempore prouidiftis, in detetiorem (latum
quam prius fuérat relapIiim,omni pene mpnäftica religio-
ne & obferuantia deftitutum, paru m a fe Alaribiis differ-
re,in tantum, vt quodprifoistempOEibuscunAaGalliarii
mpnafteria anteibat,nunc pene vQiüerla yix a lónge fequi
ivideatur. Addicur adhpc malum hebetU(V>» nedicaftul-
titiaV Paftows: qui ita.gregi proprio prseft, vt iamferede
Abbatenihileinifinpmenfoperfit.Quid.pluradicerem;]
Omne caput languidum>& omfie cor.mcerens.
verticem,noneßineofan}tas.V£QüiäeatPatefiilim
E P I SvT O L A IV .’
Summo Pontificiß“ noflrofyeciult Patri, Domino Pdp£ Innocen-
I Abbas, obedientiam
& amorem. \
■ Agiler Petrus lapientisvellrsv;yt eredo , optime
nótdsfouperavFranc/ayenienSjperCliiniaeürranf-
itum fecit. Qusfiuimus quo tenderer Grauatum fe^vexa-
tionibus quorundam, qui fibi, quod valde abhorrebar,
nomèvnhsretici imponebänr,maieftatem Apoftolicam-Iè
ap pell a (ïè, & a d e amco nfugerëv e 1 le refpón d i t. L a ud au i-
musproppfittHn: & yf adnotum & commune refbgiuiq.
confugetet,admonuimus. Iuftitiam Apoftolica, qus nül-
li ynquam etiam extraneo vel peregrinö. defuit, fibi non
defuturam diximus. Milericprdiam ipfam >, vbi ratio por
ftularet , fibi occurfuram promifimus. Venit interim Do-
minus Ciftercienus Abbas , &de pace ipfius Sc Domini
Clareuall'enfisjCUiüs caufa appellaueratinpbifcum&: cum
ipfo pariter egit. Dedimus SCnos opefamipacieius, &vc
ad ilium cü ipfo iret,hortati fumus.^ A ddidimus hoc mo-
nitisnoftris , vt fi qua Catholicas aüres olfendentia' aut
fcripfilïètautdixiiret:hortatuêlüs &;aliorum bondrum&
fapiencium,& a verbis fuis amoueret,& a Iibri.s abraderer.
Ec fatftum eft ita. Iuititedijt: cumDqmino Ciareuallenfi,
médianté Ciftercienfi, fopitis^prioribusquetelis.le pafcifi-
cc epnuenifle, teuetfus retulit. Interim a nobis admoni-
tns, magis autem a Dep, vt crcdirpus , infptratus| dimi{Iis
fehoiarum & ftudforumtumultibus, in Gluniapo veftra
fibi perpetuam manfionem elegit. Quod nosfonedlutie-
ilis, debilitati eius, réiigionf eius congtnprenutantes , Sc
feientiameius ybbisex tqto nonincognifom, magniè ha-
trum noftrorum multitudini proficere pq.fle ctedenres:-
voluntati eiui alTenfimus, & fi fic benignit^ti yeftrs bene’,
placitum efier, benigne Sc cumgaudio nobifcutn , veftris
vt noftis per omnia, remanere eonceffimus. Rogo jgirur^
ego.qualifoumqjtamenyeAerjrdgavdeuotilfimus vobis
Cluniacenfis Gonuentus, rogat ipfo pér fe, per hdsmper
pr^fontiumlatorés filiosyeftios,;per hasquas vtlcriberem I
rogauitliteras^vt reliquos dies vit* Sc fone£lutisfus j quid
fortafle non multi font ,'ih'G-Uinia.có veftraetim.cipnftim’-
SBibltothïVeter. Pair. TomSii.Paffz. W
tiaautexpellii
bonds colitis, &yi~3^hdi]]MiicVi<hjfe.™»h3ljrfB
Apdftplicæprotegatiÿ;'
E P I S T O L À V.
Summo Pontifici& hoftroJpeciali PatriDomm f apa fö-
- - nocentio,Prater Petrus humilisfràtruni Ç\unia~
cenßum Abbas, pbedientiam &
Onfifus dcbenignitâté paterhafoléö filial i prifomâ
V -y ptione etiam remotos &jgnotbs maieftati Apotlq-'
lie s cptnmendare.Tn quibus quia mè læpe ëxâuditutier1
fenfi, de notis & proximisnie magis audiéndiim ëilé ipè-
raui. VndeDomnum Heraclium Lugdùtièhfemtandni^.
curo.npftrum cafne gèrmanun^ipiètatiApoftofics,dé eâ
cönfifts, Comtnendo: cui huila âliâ vrbem adeufidi èatafâ
vékdöt,quam-vt:Patremwfer^«j^fqj-afiimdih'ifiiülfi|)lli
cibus fihorufo vtilitatibus ôeëupatumi fifei ardiui çonéi-
•liaret.Rogdproéo, iiecràgàr?erhbèl^iquQriiafotedimoniun^
præteiicæiuuentutis èiusmaximeripèèr fëculai
ïes,vtdicitür,cleriçP^ëcinprëcibuiÔdhÉihdii^e^aü-l
tes y éliras ab nis ëxaudiendisâuërtit. Quæràt hSß|fi
cet, diligentia priftinai àLugdütienfi i in quaedüeäfü5^&
, magisioritiëtfatüsèfti Ecclefia ; quærat & à domino Stephand
Arctiidîacôfipà cuifi credi debeat ; vós ipfom iüdi-
fcem facitN Sulèipiaturërgd^obfecrb iri'afFeduyëftrÖ^fó-
ueaturin gremid veftro : vccum fea gratia vefträ fenferic
n o nexel nfu m,eai nfta nti us agereftudeat; pro quibus&M
Dei& veftramgratiämfibimultipliciiBad^tfirat;
B P I .S T Ó L À t f h W
Honoravdis&dïligendisfratrïbus , 'domMtibni Abbati, domho
WËWÈÊÛ Arc^{dia,çam, &tôiifanttfcmgdunenfi$ EC-- H
clefu Capitulo , Prater Petrus bumilis
c Cluniacenßum Abbas
1 - falütem;
DRæcepturri' Apoftoli eft, Vacetoi feqßmint cum omnibus ér
'Jk fafcäimoniani:finequàpémà vmÈii
‘ tria n d a t u m è ft,- Sffiéripoteß, quod èxvobÛéfl', iiïiïji ômbtbus ko-
minibuspacembabentès. Hæc e^p &fimilià facræ lcgis folia
!,a t fo n d ens,'frater næ c.haritati Sc paci, ficut foilii cbhfcièn-
! tiaari^ftatur, omnemiam àb antiquo' operam dâccdifp'o-
LfoisNeciftuddileäiöneni veftram èxfoto lâtere arbirtör:
[cum excepto prætcriti ah ni di ffîdro ^ iam per vigthti ferë
j annos nulla inter Lugdutiehférn & Gluniacehfem Èccfè-
[fiam lis, nullum iurgiqui V nûllavëlparùaamicitiælæfio
I Chrifto cordanoftra ad^nfod^vlÉentéjëqntigérit;' Häc
vnitàtem rempdribusreüeteridîë'mempriæHubaldiJ^ai^
mâldi,Petri, Archiepif<foporum,foèu^pëôferuarèftudâtj
ISftvt inoftrisintegre cônferuàretur, pro pdïïe’fefoper ef-
fcci. Seruaüiigitiir,1 &';lèmper,vt didum ëftÿ fetuaré pro-
pofoi, in ter noftfos & veftrös pacis &iCQn cordiæ bon u m:
necquofdam etiàm anteceflorum iri fépe coihmottendp
animosVéHrds fecutùsfom, & vtyinculum hufoschari-
tatisindiflolubile maneret,aflîdjièfacerehifusfom. Ad-
mirorergo , & adhuc familiârérn coram vobis qîforélam
depóno: qüod p'aôluriip>çi5 , ih quod pet mahus fapieh-
cum ôf religiolarum pêrfonârum ndndum*ifinltô ahqo
^eonuënimfos:nohquidéniomnesi,fodqû!'damvëftrum vt
mihi çelatümëft, dilïoïuérünt, éc rie apud Villam^fràliica
domnus Lugdunenfîs Archiepifcopui Tecundum placiti
tenorem, cimitetium d.edicâret, etiampubliceprohibne-
runt. Quod vtrum fieridebuilFei^ip.fi videre. Vt t-a&nen
qüicquid.ad nos pertinet,: verb;o&op’ere impleatur,*tno'
i neo reuerétiamyeftraim ;&nëfallù aliquómëhocdimit-
terépucetis,etiâmrqgq,^^^^^^ nuperfanatiim
nequaquam rurfos ferpere pfomittatis:&: i;am pa-
cem, quanos vobis non fiâiclèruare volumus, vosqpqq,"
nobisexcordeforuetis.Etnéin'queralibetvèlparuuobù
® ... S B s W ceKm,pes