mauit,d!cens:Ptfelirf/i<r^c:nullâin hoc fignificando (àndli
fpmtus imbecillitatëmrneqiië quodinfiifficiens foretfpi-
rir'us mülierem vit*reftituere,fèd in mcdio,tac'üra , quod
caro eius eadem qu* fpiritus operaretur mprtis corru-
prionifque interemptorià, eo quod propria verbi Tabla
hunt omnia Viuificaniis; Nequè taroen prærèr fpiritum
hocegifle credenduinëft, in quo renouauit homincm,
& indifcipularlim faciein inftifflando reflituit perdicam
gratiâm,& omnem huiufmodi adminiftrationem pér fi-
dcm : hinceft quodTheologus Igamiesin qûadam Ep^i—
ftola denuntîat,'dicens : HacautemfcrtpfiÂehisquufeducunt
Vos,&vnctioquam aumftisabcoinaneatin vobis , & notvopus
hxbetv ,v( qtus doceatvos : fedvt ipfaynctio docet vos de omnibus,
verayàft, & non efi mendacium. Eccë vn&ioncm fpiritum
ianèum dicit qùam'a Ghrifto aècepérnnt, quëm qui
conftanïer apnd Te tenènt, non opus habent, Vtquis do-
cêâr. Lu cas quoque de Chrifto loquens dicte : ipfit bora
exuïtauttlE S V S Spiritufanch>,& dixit : Confitibort'ibi
pater Domine coeli & terfs, , quantum ‘abfcondifii hue àfapientt-
bus & prudent ib us : Exultaùi t fpiri tu faqélo," ideft , indicium
praeftjjic, qiiô.d ex fe , vc ex parte fpiritus procede-
ret,qiuG|ffr|^üs.hoiùrfnodi myftéria paruulis &-mundis
corde, reuelar. RepletifuncApaftolifpiritu(anblo, fed
nonfimiiiter C h r i s t o .‘ Non enim ex fe habebant,
fed cxtrinfècus accèpërunt. I e s y s autem nonexad-
uenru , non exadietftionevelextrinfécus, fed exfeipfo
fpirituspleninidinem'vT D et filius habet, 8chabuit.
Quodmanifëftein nopo adüerfus Neftorium , eiufqtie
complices, canitülo> ÏVfagnus CyrilluseminCiat dicens:
Siquisdicir, vrnini Dominum I e svm C h r ris t y m
glmificatum à pâtre , tariquam aliéna virtute peripfüm
vtenrem,&abjpfo^accipientero | agerepoflpfcontraim-
mu ntl as fpmtus , & perficerem hominibus diuina mirà-
îpfiusTpiricum -di ‘
C h R i st v m fantSti fpiritus operatione | malas & immu
n d a sv ir r ut es c on t r i u i ffc': : fed nonjicfamur, ipjîim
vt vtique (ànblorum quemlibet quafi aliéna 'virtute- vti
per fpirifüm. Ërat enim 8ç efFeius fpiritus , fiait vtique
& patris : & hoc nobis euidentër planbrn facit fanblùs
Paulus, vbi fcrîpfit : .Qujfin fttrnefunt ,| D E O ptacere non
pojfunt: vos autem non efiis tn carne, fed inßiirttu ,fiquidein fpiritus
DEI habitat in voids : fi quit autem fpiritum C H R l-
S T I non habet, hie non eft eius : .proeëditquidem de pâtre
fpiritus fan dfcus , iuxtaSaluatoris vocem., fed non eft
alienus à filio", omnia enim habet cum pâtre, & hoc ipfe
perdocuicdicens de fpiritu faniSto : Omnia quucunque bar
bet pater meafuntyideodixi vobis, quiademio acctpiet | & an-
nuntiabitvobis. Ergo clariftcautc l E s v m Ipiritus fan-
dkuS', opéranteni inopinabilia : verum vc fpiritus eius,
&noh aliénavir tus , & ipfpnielior , fecundum quod
intelligiturD e v s. No n igitur b 1 afp h e m a ui m us in landlos'Angel
o s,f neque in Prophetas vt aufûseft diceie,
qui folum nouit eonuidari. Eo quod eidsf & e.orum
qui eunlèo intentio f it , dfuidere in duos C h r i s t o s ,
vnum , & alrerum quidem glorificatum & enefgume-
num : alium vero gloiificantem., & operantem dycere.
Vituperàn^infipienter6mne verbumpi^m,, ßc'quod ab
huiufmodieosabfiftere facit pfaua opinione? Ec rutfus;
in Epiftôla i ,epntra impium Neftorium : Nam öd'ixfit
in perfona fpiritus propria, 8c intelligatur per fe , feeun-
dum quod fpiritus eft , & non, filius, verumtamen non
eftalienusab ipfo ; Spiritus enim veritatis nominatur,.
&efl C*A r i.s t v s veritas , cx quo emanac , quemad-
modum vtique^xDEO & patre. Quire pater hie Theo-
doricum ex filio fpiritum exMlentia habere , interpreta-
t i , Spiritum ex filioprocedere yquod veritashabet : &C
MagnoCyrilloaduerfari, eoquod afTeueret habere fpi-
ricumexfifioexiftentiam , ctii quidem I cqla, & non magis proprium ipfiusdpiritumdicir: per I Y„., ., fcilicet Cyrillo
, qùodoperatuseftcoelicamiracula Anathema fit. Qdod | maxime credendumefïè Græcus etiam con fi teat tu : nifi
| ide.m f-mdlus lie fnct rpretacur : Homo factum vnigeni- forte qui véftigia Photij Patriarch* Conft.mtinopcieos
| turn O E t verbum periuahfitv&ficDeus omnia exiftens profèquitun Çuius quidem Sophifmatum laquei, &
I qu*cunqde &*pater : exeeptofolo , quodfir patér triflesac atroces iniuriæin Latinos , brëuiter biç , quia
proprium h-.bensexfe, & fubftantialemnariualirer fpi- | fermoappétit,exprimend* funr. Hrcenimeft,quipoft
ritum fandlum .‘-operatum eft diuina miramila , Vnde& j Theodoritum in *quorea puteqm fqdicus arena , non
£vhomo faclum perm^rtfic, fidD.EV s vt propria.virtutev feminà^fédCienenavenenafèpeliendo , diri vald.e lan-
] perlpiricmnimpleretmiracula. Qui autem dicunt , vt . guoris fidei Chriftiahorum caufla fadlus eft. Profedlo
hpminem vnum fimilem noiln, fcilicér fandtoium glo- hunc cum fuis.complicibusEfaias déplorât dicendo : Va
| rificatum, & ipfiim per fpiritus operationem , non vt qui fapientesfuntapudfemetipfos, &inoculisfuifprudeptes. At
Phdtius
PaffjàrpSäf.
Gqc
fta'peino
f e i
propria magis , fed vt aliena.& non.D e o digna vtentem,
& tanqupm in graci* parte accepiftè a' fpiçitu quodincoe-
los afcendic,iufte fubiacebunt vitruci Anathemâtis.
C A P V T - XVI.
Y TErum hoc cum vndecimum capiturum Theodoti-
V tus Gyri Epifcopus ,■ infatuata cqnfidentia., contra
veto i^m e^ponenda eft fupetciliofa Sc extrada pienda*
çium a'mantis Patriarch* con tradiélio, & turpiloquium,
Eft quidem j inquit, àduèrfus Latinos acutum ôÿ'ineui-
^tabile tehim, 8c ante omnia alia Dominica vox,, quæfe-
ram omnem , omnemque vulpem attonitam facie/ido
exterminât 8c demolitur. Qu* eft-hsec , Spiritum qu^;
ex patre dicit procedure : Ex patre filius Spiritum pro,
cederé aftruit : Et tu'autorem quæris, per quern facias.
inio pei-ficiasimpieratem |dum fabularis Spiritum exfi-
lioprocedere ? Si communis Saluatoris, conditoris, 8c
fas infirmât, quæ mu ltddigna funt, pro nihilo faciens, legislarovis dogmata, vt a tua vecordia eiiincantur ,.im-
* 8c qu*nefariamagnipendens.N Qui&in-Cyrillih*c,fci-
licet, verba,Propriusell fpiritusfilq : talia feripfit : Si-
quid>em yt confimilem > 8c ex patre procedentem afle-
jiiir,confp6ndebimus 8cvt piam.fufcipiemjus vocem • fi
I atuetn vtexfilfo , autper filiam eJciftentiam habentemy
vt blafphemum 8cimpium abijciemus^ Credimus enim
Dominpdicenti : Spiritus qui à Patre procédait : 8c beatiffi-
: m o Pau 1 u li m : 1 i ter e n u m i an ci : Nor autem non fiiiritum hu-
ius mundi accepimus y fed fpiritum qui ex DEO eft. % Vbi ve-
( ro hie idem iFhéodoHiüs, ex Magni Gyrilli feriptis ple-
j ndm certifieatuseft, quod cum Latinis depiroceffione
•i fpiritus fanfli,:dogmatizaret, qu* fequuntur, oblocu-
tus eft ; Ëlafphemat-ôc; in fpiritum fânélum , dum non
i ex patre folo illîm âfleneproeedere , iuxta Domini vo-
I cent ; fedex filio eundemexiftentiam habere: hi funt Æ,-
j gyptij partus , malo patre germiüa détériora. Refpon-
! deodum, qùidèm erat conuiciatori huic, fed quoriiam
( idem Magnus vir iuftus eft, refponderc, 8c pro fe fa-
eerèconuiciatori fuorefponfionem\ ego quidem taceo
> J fpfo\d'pohdente h*c. Scimus quidem , inquit fandlus,
petum non fprmidafti capere. Quid vtique aljud quif-
piamaccipere<qu*rat, per qupd tuum penitus,coarguat
impi'umfhidiuml- Situ Dominicas defpicisleges , quis
religiofos tuam non abominetur opinionem ? Quid vtique
aliud, te de fuina erigati Qu* autem medd*aftutia,
totumcorpus occupanti plag* medeatur,/ nonetquam
falutaris fermoefFecerir j fedei quam fpouranea indidit
*gritudov? qu* Dominic*doclrin* medicamentum>
exincredulitatelicigandopermutac intern , qu* iunarC
non poteft , -mortiferara : magis autem y dum debel-
latoreiri aduerfum inimicos gladium diripit, qui qu*-
ritineorum parte annumerari. Proptecea te hu.mi ia-
centem fub- bicipiti, gladio fpiritus , nihilominus- tarnen
8c nos pro com muni Domino , am orem 8c.prom-
ptum anitnum demonftranres , qui*,cunqüe calculi fa-
cr* noftt*, armancis nos militi* ad dimipändum cora-
mouent. ‘ Sed neque ea qu* ex hac fiunt .yulnera vt1
fugias , curam exrra.faciemus . Si enim ex vna caufr
fa patre , filius fpiritnfque" pioueniunt , licet
dem per generacionem , idle, veto per proccfllonem;
Ä I eft a u - 1
’'Chrifas
qttomäüo -
celtbrae
ftautem ru rfus. filius J pirinis j)ro dudlor, quemadmo-
durmblàfpb^mia clamat; Quomodp vtique eopfequep-
tiæfuftinear ratio , quod/piritus filii non fîtprodmftor Î
Coin enim æqualiter amho ex vna caufa proueniant: ji
,altemm alteri caufîævfnm flippleat : neque veto akéri al-
ternm, honne ad *qiialem recompcnfandam,grariam,
fpirittim ëftècauiàmimmutabilisordinisobferuantiaex-
igjps Ecce poftprimura vaniloquium,8c illecebras pr*-
fidrsÿ Sc autovistotiusfehifmacis, impudica lingua 8c
inrfiçiatrîx confci.entia, quantam conceperjc 8c pepere-
rir blafphemiam ? feribere an fa, qu* nullus alius, 8c fu.
peruaçuos extrema arrogantia fyllogifmos componere.
Simi|isintetrqgatio eidem imminet : Si enim ex vna cau-
fapatre, filius fp i r i tu fqu e proue ni u n 11-mit tit autem rur-
fus fpiriçnm filius, vt ipfe perhibet : quomodo vtiq; cofi-
fequemi* fuftineatratio, nongeneraii filium, .yel mitti
à fpiritu ? Cum enim æqualiter aimbo ex vna caufla pro-
ueniadt, quantum à patre filius acçipic,, taatundem açci?
pere dcbec Ipiritus. Quare fi filius mittit fpiricum ».8cfpi-
rktis generac filium: vt quematimodum filius à patre mit-
tit fpiritum ,’ita 8c fpiritus recompenfando gratiam à patre
generet filium. Amplius; Filius ü patre aecipit, vt
eius fit Paracletus, quare non fimiliter accipiat fpiritus,
vteiusdicatuE verburai Quare quidem recompenfatio
8c æqualitas i,n hoe ëxtitit, vt ficut firius à parrè accipit
caufam efïè fpiritus y fic vtique fpiritus kb eode.m patre
accipicCaufatiuumefl'efjlii. Itv.quo no.n corrumpicurfi1-
deiratio, faluis adinuicemvtiquep)ropriecatibu^,pariter
atque *qualiter. Er rurfus idem Hærefiarcha f 8c non*
Philpfopbi* complafinator, non erubefcic impudicum
principium attxibuëre fermonfi O fenfum ,inquiens, in-
temperantia- ebrium 8c impietate ! ô linguam impierate
audacem! Quis dixit facerdotum feu Patrum noftrorum,
fpiritum ex filio procedure.1Qu* fynodus vniuerfâlibus
fponfionibûs firm,ata 8c adornata: magis autem quod
Pontificum diumitus adunatum -collegium , non hane
fententiam, 8c ant,e quam apparetet fanbli fpiritus in fpi-,
ratiqbe Condemnauit: per quos, fpiritus fanilus, parris
efïèiuxta Dominicain infticutionem apparet. Ex quo liquid
© procedure magnis vocibus pr*dicauerint ? Er quidem
non fie fentientes, vt yniüetfàlis, 8c Appftolicîé Ec-
clcfi* contemptbrç?:, fubdidprunt Anathemati. Abàni-
tiquisenimeemporibas, nouiterortam impie tatem,pr*-
1 fagisptouideriti* oculis, 8c ipfam cum anticipante mul-
tilaria difeefiione, feripto, yerbo, atque fenten.tiacon-
demnarunt.-Dogmatizauitftatimyninerfalium 8c facra-
rum fynodorum fecunda, fpiritum fandtum , -ex patre
procèderé, fufeepit tertia, quarta confirmauit,confen-
fumpræbuitquinta,fextaadiudicauit, fplendidiscbnfi-
gnauit certaminibus feptima : per fingulas eatum eft patenter
videre fiducialiter. egifle pietatem , 8c fpiritum ex
patre-fed non ex filio diumitus annunciàtumprocedere.
Te vero quis greximpius perdpeuitj quis contrarias leges
Domini ponens legibus,incidere in uefarias^fectas fubin-
duxit ? InerroreW innium, hic Hærefiarcha indubtipne
hac, 86 verifimilitudine ducçrç tentât, non folum idio-
tas,verum 8c feientes, qui quidem quonjamexproptiis
loquitur, falficatisdperariumfermonèm efficit,diflemi-
nairverba ,perfcrmatur propria, dum quærit qu* fynodus
fancierit dicere fpiri|tum ex filio procedere. Quare fine
querela vrinunc pofTum » eiufdem maledici fetmonibus,
Scefterre : 0 fenfum ab incontinentia crapulatum, 8cimpietate
1 Omitto reliqua, quæ penë certum non habent
numerum, venio ad magnosfideiarticulos. Qu* fynodus
offerri fermentatura, lanceaqueilludpercuticonfti-
tuit ? Panjs quideazyraus,eratjlle quernaccipiensDomi-
nus dixit; Hoceftcdrpusmeu.Nam legale pafcha,prius con-
fumm auit: dein;myiRcam illam peifecitcoe n am ineadc
menfa. Rèfe.rt enim^hryfoftqmas ybfde traditione Iu-
d*ac Pa fch adifputat : vbi vis paremus tibi comedere pdfeha ?
non hoc noftrtxm Jed Iudaicum ; illud enim difcipuli pa-
rauerunt,noftr-um autem ipfe parauit : 8c,iterum in eadem
menfa,vterque fit Pafcha.Sc quod figur*, 8cquod verita^
| tis. Magnusquoque CyriUusdnfexto?De.eo quod eftin
ifpiritu8cventateobfequio ,fermone,talialpquitur.Dies
quidem falutaris hiiius8c defiderabilis occifionis, (ecun-
dum.lunam quartamdecimam> Sic veto lex px*djxerat
manifefte Saluatoris noftri bccifionistemptis, quoniam
pro mundi vit,a fuftinuifle dicimusipuim, dec!ma,fnquit,
menfisprimi „tollat vnufquifque agnu m pro dorao.iaxra
numerum animarum : 8cifetuabitis' eum vlqueadquat-
tam’decimam 'menfis huius j.immolabitque ilium viu-
lierfa multitude filiorura ifrael ad vefperam; Audis quo-,
modq ajdecimatollebatur,8cvfqjad quartam decimam
Te r u abat u r, qu dnja mv i 6lim a, v t quintum in,telligas tem-
pus, in quo fajStus homo pro nobis fiiftinuit mortem, mi-
nui iamincipiente luna, qu* no cl is principio dicata eft.
C A P V T XV I I.
SP enim Epiphanius Cypri Archiepifcppus in libro
qui. Panaria nuncupatur, contra Ebionitas comeftio-
nem carnium inhibentes; Quomodo,inquit,nonproti-
nus eorum amentia coarguatur, primum quidem Donu-
no comedente Pafcha Iudæorum ? Pafcha autem Iudæo-
rum agnus erat, 8c azymaÿ carnes agni, afl* igni : 8c qu*
comedebantur, proutei difcipuli dicunt: Vbi vis paremus:
8c cætera. Btim(am : Defiderio iefideraui, hoc Pafcha mqn-
clucarevobifeum: Non dixit fimpliciter Pafcha, fed hoc. Pafcha:
Pafcha vero erat vt dixi, carnes. affæ ignite reliqua;
8c iteru m idem San.étus vt verè dicebat Deftderio defideraui
-hocPafcha, carnesytciliçet, manducare vobifeum. Platje
autem oftendit quod 8c Pafchaconfumif^auit,8c Carnes
manducauit, vt didlumeft; dicitautem 8c lex , Habekftis
hanc.diemin monimenttim, & celebrabitiseamfolemnem domino
, cultu fempiterno : Septem diebus azsjina comedetis, in diepri *
ma non erit fermentatum in doniibus vefiris : qmcun^ comedent
fefthentatumperibit anima ilia de ifrael : a dieprinta, vfque ad fe-
pimum,primo menfe , quarta décima die menfis ad veJper»tn com-
edetis azyma. Vfque in diem vicefimam primam eiufdem m}nfis
ad vefperani ,feptem diebusfermentatum noninuenietur iifdomi-
buS'Veftris : omnts quieunefe comederitfermentatum,peribitanima
eius dècoetu ifrael, tarn de aduenis, quam de indigenis terra:-
Chriftusautem non fuit aliquo modo tranlgreflorlegts,
alioqùin iuftè occidilTent eum. Quampbrem azymum
benêdicensfregit, 8c dédit difcipuhs, 8c.dixit: Accipite,
comedite, fioc eft corpus meum. Ideo Latinorum fandta Ec-
clefiaæternaliterazyma offert 8c immolât, nequaquam
in^hbcluda-izans,- cumin anno illi femel, 8cnon propofi-
to fimili, hoc veto perpetuo, Iccundum Chrif^i traditio-
nem : profèdto fi hôceflètludaikare ; quivtunturtem-
plo,altari,oleo,aqua, lumine,thunbulo, angelotum ima-
ginibus, 8c barbas non radunt, Iudæis vtique cbnfenti-
rent. Quoniam autem Angelotum iconas habueruqt,
patetex eo * quod Dominus ad Moyfen dixit ; Facias mihi
duo Chérubin ex auro ductili,&pones ea ex vtra% parte propitiatory,
extendentia alas fuper propitiatormm , & mutuo fe rejpi-
cientia. Palam eft igitur penes Iucîæos fuifle vfus.imagi-
num, Amplius: Quis Pontificum coetus , tradidit ba-
ptizandos pr*ungi oleo Domino docente baptizari in
noimine Patris 8c Filij, Sc Spiritus fandli, 8c nihil amph-
usadijçiënce ï Amplius. Qu* fynodus fânciuit,'feruën-
tem.aquam fanguini Dominico permifeeri, quod quidem
magis facie appatere animalem , & gratia fanitatis
corporis fiifceptlonem Filii, quam rationalem feu viuam.
yel fpiritalem ? Nuhquam enim fcriptum eft, Dominum
fëruentem aquam mififle in calicem, quando in coe-
na dixit difcipulis.- Biiirc ex hocomnes, hic efl fanguis meus:
Séd nèque magifter fqbrietatis 8c omnis cqntinemia:
vinum fine aqua dedifïè ctederidus eft , cum mÿuerij
Sacramentum eifdeni: difcipulis tradidk. Et rurfum.
qu* fynodus conftituir, in officiis Ecclefiarum Kyrie
èleyfon tantum p falle re;, 8c non concinëre huicj Chrifte
eleyfon. Dixit.Dq m in v s : Spiritus qui a-Patre procedit:-
confirmauerunthoc, 8c fandt* Synod i, Latinorum que
omne; collegium , non modo non inficiatum eft : fed
cum omni diligentia, 8c ex toro corde credit,;<8cdicit,
K k 4