
Ü PetnVencravilis Avb. Cluri. IX.
EPI S T O LA X V I.
Magnified Principi, D omino Rotgero Regi Sicilia.:,Prater petrus
bu im ltsC ltim aïv fium A b b tU ,falU tm pu [m Cm ,
fp& r eg n um fim p iu rn um .'
Vântum fiiblimitatem veftramdiligamus,quantum
dile éli oproxi mo ru m>,? Immo vero ,vfi non fàtàgirniis
quanta poflumiis fo 11 i c i t u di n e , c on fi 1 i u rnali quod .
remedi'um tantis trialis tahtirqjpericulis adbibere : quo-
modo nbn jngrati étïé conuincimut ei, q«i abfcohdit nos i
in die malprum in tabernacülô fiio , iuftiusperinde,&ve-
hementiiispuniendij ytpötétam diuinæ glbriæ quàm ft'a-
ternæ falufis négligentes ?;j:|:Hæc vobis tam fidiiçialirer
quam färnil iàriteraüxi m usfiiggerendàibb gràtiainvti-
que ,-qua noftramindignitatem excellentia Veftra di^na-
tur. Nàmôc Patres noftrijEpifcopi Franciæ.vna cum'Do-
raino Rege,&Principibus ,tertiàDominicapofi: Pafcha,
apud-Cafnptumyeritüiiilint, & de verbo hoc traéiaturi :
vbivtinam mereamür habete præfen tiam vetlram 1 Quia
enirtt mâgnisomniho magribrumyirorumcorifilijs, hoc
Vproum confiât egere;gratüm profééto obtequium præ-
ftabicis Deo, fi negotium eius à vobis non duxeritis alie-
num-/fed charitatis vefiræ zelum prooauetitis iri oppor-
tunitatibus, incribuiatione.Nbftisejnim, Pater amantil-
firae,, nofiisyquoniam amicus in fieceffitate probatur.
Confidimusautem 3quod magnum huic vérbo prbuen-
tura prætèntiâ veftra præfiabit : tum 'pro auólbritate fan-
6læ Cluniacenfis Ecclefiæ, cui Deo qifponèntepræeftis :
tum maxime profapientia& gracia., qUarajvobisîptë dp-
naüic î ad vrilitâterri vtique proxiirib^m, & tüumiptiùs
honorem.\ Q«ii vobis etiam nuncinjpirâre dignètur, yt
non graüemini ventre : & tèruïs fuis in nomine eiüs,ô{ prp
ëlo ipfius nprôinis, congtëgàndis, veftram admoduro
defiderabileq^ conférie præCehtiam.'
v ^ a â ru s veftrosjirofperari t & in Domino,& in feculo
véliinuSjnouiciUeqiii noiiitomnià. Audientésobitum
filjofum veftrorurn yaldc doluimus, 8c tam pro fotpicaté
veftra,quam pro ^nimabùsiIlôrùm,Miifts celébràrijora“
tiones ad Deumfurrdi, ëleëihdfy hastier i, in-GönÖeritu
noftro praeccpim üs, Non folum au tem nunc,fed 6c fepë
diebus folemnibus jSc çiaipribtts capitulis noftris : inter
aliosreg«s,amicos & behefaÖroresnoftros, vcftri rnerno-
riam frequentamus. De caetero notum'fâçimuis regiæroa-
gniflidini veftræ, nos multumdolere deiniraicitijs,quaï
inter vos & Dominum itegem Théütönicorüm, feu Irh-
peilatorem Rbmatiorum verfantur. Multum eniin tam
edo quam raulti alii,difcordiatjiillam fentimusobefle re-
gnis Larmis,& Chriftianæfidèi pröpagationbNamcum
njulta,iicut frequçntèr aüdiuimii^i augméntalEccl.euae'
Deijbellica virtute vëftradetcrrisinimicorumDei,hoc
efb,Sarracenomm,proücniant;longe,vtcredimus,ipa-:
iora prouenirentjfi firma pax,& concórdia vos,& regém
fbpradiétum vnjrérit. 'Ëft 6t, aliud quod longe magisac-
éeridit animos noftros ahimbSperie omnium Galloru
pofirplum^ad amandam, SC qüæréndam pacem veftram :
illa feiUcet peffimâ ,ihaudicà,ô{lanîentabilis Græcorum,
&nequam Regis èbrumdë peregrînis nqftris, hoc eft, ex-
ereiçu Dei viuentis, faéfca prodfrio. Vc enim iüxtàquod
in mente roeavideoloquat» fi necéfië çtièt quantum ad
Motiaçhumi pertinere potëftinoh recufarem mori.-tî rabr-
tera tàrirorum, ram nobilium, immo pene totius Gal-
îiæ&Germaniæmiferabili fcaude extinélum fiorem, iu»
ftitiaDètperaliquém fuorümd'lgnareturvlçifti/ Nemi-jj
nem vero fiib coel o Prinfcipum Ofirifiianoruiii video, pér
perquem tam bériè, cam congriièytâtti effieâcitcr^icut
pervds,opus hoc tamlàcrumjtarri coelo 6c terræoptabile,
potïet impleri. Nam per gr-atiâm Dei, quod non adulans
died j iüxtâ quddéx præferitisopeïilms veftris, & ex ver-
bismùltorum cbnijcio : ad tantum bonum iftud |>erfi-
ciéndum, alijs Priricipibus, & animo tàga cior,& opibus
ditior, & virtute. exèrcitàtiOr, & ipfo infdperloco proJ
pinquipt eftis. Exurge igitur bone Princeps, quod voce!
qüidemraea, fed tam meis quàm omnium votis dicoil
exurge in àdiutbrium populo Dei, zelare fitut Macha-
bæi legem Dei : vlcifçeré toc opprobrià, tot ini»tias,toc
mortes, tantum tam impie cffulumtanguinem exercitus
Dei. Paitatus fum ego proiam diéta pacis caüfaVmoxvtle
oppdrtunrtas præbüerit, Imperacorem tupradi&um adiré:
6cadhibitis mecum quos potero, totis viribus, omni
ftudib j.de.pace tam Deo amabili, inter vos& iplum re-
förmanda & CQnficmànda craétare. Refcribam Deo vo-
lente vobis ftatim poll colloquium quod inueuero , &
ëunéta voBis ljtetispacefaciâm. 'i
E P I S T O LA X VI I .
4m a n ftfim oV a trt) Rétro Dei g ra tta ventrabili CluniacenfiAb-
ba tï 3F rater B e rn a rd s de Claraualle ,fa lu t em , & quaspo-
; teslorationes in Dom in o.
a Rauem nirois ac milerabilem Orientalis Ecclefiæ
geroitum ad aures vêtiras, immoadipfaedamp<
netralîà cordis arbicror peïueuitrc. Dignum qulppe eft,vc
fecundum magniti^liném yefiram, magnum exhibeatis
eidèmvefiræ,&omnium'fideliùm matri compatlicfiiis af-
feâ:üm : praetèrtiro'tam vebementerafnididtam grau ires
periclicanti. Dignum,tnquam',yc tanto amplius comedac
vos zelus domus Dei :rquanco“ampliorera in ea lo cum i-
pfba'u élôretenétiSi'Alioqûimfiduramus yifcéra,fi obdu-
rainus corda, fî plagam hanc paruipendimnS,'nec doie-
m is fijpeé ÇoncriciOne : -voi noftra in Degm charitas | vbi
E P I S T O L Â X V I I I , 1
Venerabilt, &praclàr<t Ecclefia Dei lucerna, Mtijîfc charitatis
( braebitt amplectendo, donmoBernardo Abbati Çla-
nuaMsJèrater Petrus humilis cluniàcenfis
Abhas>fàtyte)tiacfe(otMmr^ \
LIteræ,quasmihifânélitasveftrâmifit,licetearummàteriam
priusèx parte non ignotärem': mbueruht me,
& multum, Vc dignum erat,; mouerunt.- Quem enim
Chrifiianum in Chrifio fuo aliquam fpem habeptem ,fa
màtamlamentabilisnonmoueret:quavtexliteris ecian
DÔmini Abbatis S. Diofiyfij comperi j iâmpènevbique
diuulgatum eft,Fratr.es T empl r,regémH icrof qly miraùüj
i p fa ni i n t u p e i Do mini cam ac tàiua tficemC rybem ,i dv r-
be Antîoehéna çum alijs multisbbfttTos: acnifi manüs
Domini in braèhio extento cito fuccucrat, omhes in bre-
ui captiuandos ? Qüem non mbuèat i ne forte terra ilia
Ifanétàvàiugb iiupibrum tantis pàtru'm laboribus, tànto
iGhri fticolàtu m tangui ne, ante non multutemppris erü-
ta,rurfiim irripiji, & blàtphemis fubdàtur,? Quem non
moueat, fi tam talubris peccatbrum poenitepcium via,
(quap j Vtdighurheftcredere, innumera peregrinantium;
milia,àqUinquaginca iàm annis, infèrisabftuiic, coelo ré-'
ftituit,nequam^*arracenörurnobiceóbftante claudatarî;
Abfit, a bfi c,i nqu am, quod àdèp itt Gh ri ft ian öS fu b s,i n
ppjpulü adquifitionis,coeleftisiradëiàçufar : vt nouiter in-
fliéîoj&adhue calentivulnerijtam àcredénuovulnus ad-
datur,quodruimagnjtudineiàiT?nôn vidëaturelîè pùr-
gaÉoriuidj fed peremptoriui Non efietvérerêpùtandus
inter méhibra corporis Ghrifti, quem exiritlmis præcpr?
dibrum vifceribusnonmouerettaritum pericülir, immo
tanta clàdés popüli CfiriftiariL Non dico q uém fion m o-
uetecadçbmpatiendü tantum, quod omnibus lcuecfi:,
fedadfùbueriiendü pto viribus,& ad fubeundü etiâquic-
quid grauë éft.Si enim in corpore humano manus manui,
pesped^membrum quodlibet mcmbrocuilibet,ifiIçfum
fuetitfubuenire non diflimulat > eiufqi læfipné non alie-
namjjfed propriam reputat : quantb màgisiin facrb corpo-
reG heifti, quod eft eius Ecclefia, tbto nitu^btàvirtüce,
frater frâjtrijprbxim9 proximo maxinje in maioribusperi-
çulis,occürrëre,&fuCcptiére debèt?Facit hoc in carne hu-
mana viiüs vniuerfa membra viuificans fpiritus ,facirhoe
idemincorporeËcclefiæ vnus, quieius vniuertà membra
viuificat,SpiritusS..NonergôvegetatürtpiriTuÇhrifti,q,
non fentit vuinera corporis Chritèi. Monfti'àrur igitur
apercé, elle ram.vos| quamquofdam alios veftrarum partium
viÈpiftoUrum
Ltb. t ï .
x^um^v^bSÿdepræcippïs membus corporis eius : qùosa-
deo m ou et , qu bs âdeo angit iæiio: Cotppris eius. A;ppa-
rét inde maxime,verum efie quod dico. : quo'ijd cuminyl-
timo Occidcnte, immo in'ip fop ene o c c i d u i- 0 ce an i 1 i 11 o -
repofitusfitis,tôtincerie<^S-ten;arùmfpârirsdâbôràntrin
Ôricnte Ghriftianonbmini ffummo quancoqueppteftis
ftüdiOffuçcùrrerefeftinatisi Indceft^quodtapud Carno-
E P I S T O L A Xÿ*
Vèri'erando, praçordiali amice nofiro domtio Stigero, S.Diônyju
Abbati, Rfatér Betrits humilis GlimacenfiumAbbai^fäutis
&proefentis & owns,plemtudinem.
turn cum DominbRege alijs Parribus Ecclefi*; acre- , "TX Qleo, &fupra quam dicere poffum doleo, quia fa-
, rtfeqne J l/ erbeonuenruiveftroj<jue~m apud-CarnotumDomi-
facro illi comientui inrerefle rogaftis. pateor quod ve- nusRexconfiliofapientiSveftt®, 6c aliorum fapiemum'
rum eft, quia & excufareaduentum meum ert(befe^j & indixit, inreretfe^rnP.h valeo; Crediteintimo amicbVcre'di-
ramen omninoVenirenoppoflum: Inteftalia enim, quae' teveradicenti :quiafvere volo,fed nonvaleorS?quiaqon
bbftant, in.quibuseftab ipfo Natali Domini fere eonti- valeo,doldB. Quiscnim n o f doleatfenon interefletam
nuum corporis mei incommodum i ineuitabili de caufa CbjJpgip> vbtnullnspropriurn lucrum,vbi nullus
antequam aliquid de lftis feirem in initio|)e.nevf^mdra- quai.fua fupt qu*rec, fed qha Iefu Chrifti ? N on enim.res
gefimæ,eadCm die qua Gonuenrus itrdiiftus eftapudGarr
^^:libetagitur,fëddeillatra(ftatur,quæmaiorhullâ',irh-
hotum Vmultbsex Prioribus aoftrisnupcio, 6c literisve-
mp quæëft o mnium maxima,^ N oh ne maxi ma o.mniù m
-iiire præceperam Cluniacum. Cautairi,éxparte,; a ^ ën -
eft,prouidère,fâtagare,nelan(3 :um detur canibus : nelo-
tus eorum dixi fecretp venerando Viro, Domino Abbati
quibus fteterjunt pedesöp.erantis falutem in medio
de Fpntanel, qui mihi iiteras veftras attulerat: quam-ab ; terrie, rurfum pedibus iniquorum prPteranrurVtie regia
ipfo.tiplacueric, audirepoteritis. Rogoergo, 6cicerum | HieruMem aPrpphetis, ab Appftoli?, ab^ipfo omnium
iterumque rpgo, ne hoc *gr£ feratis, vel cogitetis me in | Saluatore dedidata: ne nobilis ilia totius Syri*metropo-
corde , 8c corde loqui: ;quod non folum lpquens vobis : lis Antiochiaiterum Blatphemis, &ncfaridis hominibus
caueo/edetiam femper cauerefoleo. .Nonenimtanrum4 fubijciantuf : neipfafaiutansCruxUamabimpiis,vtdiCiV
vtque Carnotura,hac tantade caufa venirew: fed neevf- turjpbfeffajVt'plira a Cofrbie%capiatiir: neipfum tepul-
que adipfam .d e qua agitur, Hierufalem, fi neceiEcares } chrumDomini,qubdhadenusiiuxra Prpphetam,glorio-
cbmmitfiemihiEcclefiajpaterentur fire vllo modqdubi- fum totoin orbefuerat»fpriaflis^illimibarj foIenr,radr-
tarem. Si tamen cqntingeret dljo tempote^onuehtum citusauellasur ? Huic ergo tarn fandlo , tatfiqj neceflario
alium vel in veftris vel in noftrispactibus celebrari, nifi j tra«Statljj,ad quem humilitatem meam, vfenerandevif,in-
rurfumineuitabiiiscaufaobftaret-jfciacreuerentiaveftra uitare vciltnfti;libentiflirri^fvt4ixi,^nterfuiilem fiVlio
me libentiftimeicurùm.: 6c cum Gonuentu ,;&fiheCbn-
uentUjtantæfeiauxilium pro viribus priebitùrum. f :
E,P IS T O LA X IX .
Amjtntipmo Domino, ér Patrivenerabili, Det gratia Clu-
niaçenfiUniAbbati Petro,* Siigèrnsbedu. Dwnÿjii Ab-^
3 , . . bàiydeuotMinCbriftooratïones,amorU
&feruitfprenitudtnem. .
a Rienralis Ecclefiæ calamitàrem,'&DomipicæCru-
>cis,&RegisHferp'foiymitani ,ae fratrum Templi,.
&aliorumfi.deliuminvrbeAntioefienadbfetfionem,? ex
lireris, quæ à partibus il lis nuperdelatæfiînt, cognoui-
müs ; 6c ad âures veftraSperuenifieponambigimus. Inde
éft, quod Archiepifcopi ôc Epifeopi , quin ètiarn Do-
minus Rex,& rfgni O pci mares, & nos fupeçjioc Laudu-
ni çonuenimus : &vfque adeo res proceflit,quod xy, dies
poft oélauas PafchæGarndtigeneraiiter Gonuentüm ce-
leleb rare fuper h ac caufa^.m u I rar u m PrbuinciarumAr-
■chiepifcoppSjEpifeppos, Abbates conjaocare, &pro do-
mo Dei murum-nos opponere, rantoque dolori penè in-^
cpnfolabili Confultè prouidere ; 8c he tides ab iliis facra-
cratitfîrnis locis extermiiletur , à quibus ad nosdeporcata
eft, Dei miferieprdia præçedentë, & tubfequente ,omni-
I modam operam adhibere ditpofuimus. E t quia præten-
tia veftra huiç canto operi plurimum etfet necefiàtia, ex
! patteDei , cuius éft cauta, pro quo & in carcerém , 6c in
| mortem irè temper parati eflè debemus : ..ex Archiepi-
! fcoporüm,& Epifeopbrum parte,qui hanc nobis fubmo-
rii ti onem ihiunxerun r,& exnoftra,celficudinem veftram
pr^fato tèrminb & iôco,. huic tam ègregio faélb interel-
fe j & inuitamüs^ 6c fubmonemus:> 6c fapplicitér éffîagi-
tam us. Cæterum y ythasalias fi te ras pomirioLugdu-
nenfi cicitfimè dîrigatis, heexjmoraoccafio-
nem non veniendihabeat,
_• h. • ; ' rogamus.
m o d o p o tuiflè m.Qrix iter h o c meü m im p e di u n t ,m u Ira
funt. Spd inter alia, tpècialiadbö’ funjr. Vn urn ,mulciplex
incommodum corporis mei: quod a Natali Domini vfqi
adhoc tempus,pene atfidue paflus furh. Ah^d» Gpnuen-
r us magrilits p r i o ru rh, qubs,an te q u a m deiftis quas mandä.
.ilis aliqüid feirem, in ipfofereihitip Quadragêfim* , pro
cbnfilioineuicabilisteifCIuniacumëadic,quaConuen,-
tus vefterapud Carhocum indiélüsèft, venirepfècepëra.
Sutcipiat ergo,‘fi place.t,«quoaniimovnanimis, &charif-
fima mihireuerebcia veftra, nonftólam .fedveracenrex-
eufarioném mëam apudfe, & apud alios, excufetani
habeatabfentiammeatfi.—
E P I S . T O LA 'X X I ; ,5
Petro teuerentißiiho Domino & Patri,. ac venerabèlt Abbati|
C luniacenfium, H elïofh huniilts. Deinem anciüa3
. Jpiritutn grati&faUttaris.
X 7 rIfitantenbsDei mitericordia,dignationis vetlr£enbs V vifitaüitgratia. Gratulamur, Paterbenignitfime:^
quod ad pariiicatern noftram, magnitudo veftradèfcen-
derirjglorian'iur.Ëft fiquide.rnveftravifita«o,maghama-
gnis quibuslibetgloriatio;Nbrunralij,quancuméisvtili^
tatisveftrjeepntul^ritprafentiatublimitaris.Egbcerrehó
dicäm enarrare di(ftii,fed nee ipfo valeb comprèhendere1
cpgitätu: quam vtilis, quam iofundus veftèr mihi fueric
ad uentus. Ab bas nofterv,D o minus n qfter, ap u d n os a n n o
prasterito X V I. Kal, Decémbris, Mifläm celebraftis: ih
qua Spiritui fanéfco noscommehdaftis. In capitulo,diuini
nos fermonis eulogio cibaftis.- Corpus magitlri nobis de-
diftis,acbeneficium Cluniacénfecpn'cetfiftis. Mihi quo-
que, quam nee anciliae nomine.dignam fubhmis humili-
tasveftra tam Icrihco quam verbo tofore vocare nonde-
dignata eft, fingülaré quodda velütamóris & fincéfitatis
priuilegiuin donaftis.TriCëhariumfcilicer,quod mrhi de-
fumft? Cortuentus Cliiniacen.perfóluerer.Indixiftis écia,
quod donu illud figillatis connrmarètis apicibus. Qüod
itaq; forori,imo ancillx conccfiiftis, frater, immo Dominus
iihpleatis, Placeat etiamVobis-afmd mihi figillu mietere,
in quo Magiftri abfolutio^litérisap.ertiscohcinearur,
vt fepülchro.eiuslfetpendatur.Memiheritis,& amore Dei
noftri Aftralabij 6c veftri, vt aliquam ei vel a Parifienfi,vel
ab alio quolibet Ëpifcopo prxbendam adquiratis. Vale,
Dominus vos euftodiat, 6c przfentiam veftram quando-
quenobis exhibeat.
■ r a
®ofdro