46t
PaUciuià vfquc pccduâus cft, cótnitanribus Kit paadsq;
faccrdotibus, qaomtninfinnis qafeftus èft fimplicitatetn
percerinotatn d u d e« , 6c affidais altate beau Pern fa-
ccileliis infeftare. Potiàhæcmiria eras non hint roelio-
rceauifa'pcoceftd, fi quis « 1 eraendreat* racciationis
ordinem, vcl tedemptam laica: gtatiat* potcftatis ex-
qurrat. Nonne enim facrilegij tacinus dc maion cumul
«» iniqniratc eontcaWt, cum fimoniawm conftet
incerceffifle per omnia prauftatemi ficutrcfufa Senatui
populoque Romano pecunia, pdblicisqnepalam*di-
BcSsimpenfaconuincic. Sed & hoc ira.nan.us eft, quod
redemptam fanguihe Chriffiproftifuit libertatenH qna-
tfhifc-Ecclefia, qua. iurc fuo cunäis fempet eft domma-
ta Principibus, Officialis foi maSdparemt obicqoio,
quo & incomparabilis pnuitegium maieftaqs amtieret,
6c ad tniferdbilem ftatum conditionts ttouifume dcueni-
céh Et nos quidctti.non potnimns hècóculis prælemi-
bus intueti, fed veritas ad nos pet eos qui videtqnt fide
li relatione petnenm Quod autem pubjicè geftumeft,
mulcornm nobis teftiihoniopotuitconficmati, prxier-
tilil cùm teftespratrepue dignitatis honore prçtulgeanc,
Öcfintplexabfblntamreddat concotdia vetitatem. Hac
igirut patte de qüalicàte negorij, 6c perfonatum menus
æftimatU, iocundummihieftadpattern altetam oculos
aniraumque conhcrfere, 8c opuseotdm qui elegetunt
pet fingulas partes toito mentis gaudio contemplart, ei-
óuereferte gracias, qui ianctu coUegio ycftró ptuden-
tiam contulit 6c vittucem, qùa ÔC fetpentis dcelinate raa-
litiam, 6c gtaffitiitis fuperbiae valuiftis tepellete ptauita-
tem, Sednetpie nomen partis taiatill'aeorum metetur
exceptio,nccvniucrfitatfcm noftram partisdècet appel-
lationc cenicn , quia perdit'orufii fegtegatio numetum
, minuit eledtoRim, needetrimentum fentit area dominé,
fi granis'manentiVus palest vemilabtq purgante
difeedunt. Igitut omnia tecehfenti manifeftupi quod
iâfi âitatiszelusconfecrauit initia,pcoèelfiimiunéiaptut
dentùefortitudodirexit,paricntiadebito cqnlummapit
e fie dtu, pacem Deo volcnte perfeueranti* fides incpii-
euflipraftabit. Nihil hïc carnalei nihil terrenum, nihil
veftri adpriuata rh vtilitatem oeuli refpcxcrünt* led ad,
communebohunv* & hónortm Ecclefiæ, tötis vos cop-
ftat anhelaftè dëfiderijs, totis vitibus ihfudaflè. Prædi-
æabirür itaque nomen veftrum, & à mari vfque ad mare
éxcellcntis veftts gloria perföhabit, fbrmàroque dtbic
pofteris & excmplum, he à iuftitia 8c veritate perfccutio-
ms cuiuslibec errore difcedanr. A d hsc , (pirictis quo-
que teftitnonium perhibet Ipititui noftró, quia ubbit
cam (èhifmatieuth ilium publica omnium confciencia
refpuit&cohdemnat, &cledum nobis Antiftitcm fineer*
charitatis & reuerentiæ brachijs amplexatur. Opera
fiquidemillJus manifeïia fuhr, opera fciUcetmaledi-
dionis & feandalij'opus autem iftius in benedidione cft*
8c fauOr eiuSingêntés quotidieconualefcit. Corda enim
omniufri nobifcum (tint , eorum etiam quorum linguae
nóbisqualibet fæeujari heeeffitate reclamant,adcovt fi
hondum dé córponbus, <le cordibusramen omnium verum
fit Ecclefiam triumphaffe. Nonne enim in eos qui ab
haefidei v ni rate diflèntiunt vltio diuiha manifeftè pro-
cedir, & voluntas eius euidccibusindicijs dedarata pate-
feic î Nonne 1’rinceps ille, cui fimilem a mulco tempore
Roma non habuic, eüiiis dominus apprehendHTe de-
xterarh dicebatur, ciiihs ferè vfque ad remota Qriehtis
terror exceflètat à die litlcfcptionis 0 6 1 . diuinoccepit iudieio
reprobari, adep vt lii quos ante (ècuios m ténia non
reddebahr? congredi cominus àufi fint, & ei de pro-
fpericate fucceÖuura infuîtarê î ‘Rcvcra digi tus Deleft
hie* dexter*exeelfi repehtina mutatio parcchtisadhuc
& in ira corripere differfentis; Vtiham faperet, & intclli-
gcret, 8c riouiflima prouideret > quia tot aetrimerita prae-
lentium quædarh funt indicia futurörumi Ömnibus igi-
tiir ab initio ritè perlpeélis, dorfiini ôc patres mei, magna
vos conuenit exultatione gaudere, quod de omni
carne fingulantcr cftis ad hoc tepus el eû i, per quos fidei
veritas, per quos forma iuftitiar, per quosEcclefiæ liber-
ras inconuuUà feruetur. Quod emm nos in hacvobîfcum
vnicate confiftimus,quod hçreticam prauitatem cum fuo { &
deteftamurauëfcore, vobis debecurgràtia, qui coepiftis,
àquibus nosau61oritatemduximus 8c cxemplum. Ipfi
icaque duces noftti, ipfi re vera de fortiifi mis Tfiael eftis,
quibus leâulus Salomonis datus e ft, propter timorés no-
(fturnos fidelibus excubijs ambiendus. Ad vos, velut ad
lucernam fuper candelabrum pofitâm, Oiientalis parr-
ter Ôc Ôccidencalis concutric Ecclefia, fed adihfulasquæ
procul funt, fonus veritatis exiuit, â quibus, tanquam à
finibus terrss,pleriqueiam per diferiminà multa ve'nerUnc
audirc fapientiam Salomonis. Licet enim nos pluritha
locorum (pat ia difiunganr, charitas femper indtuifa con- j
iungicquos vnuiïpiritus, vna fides, vna confelfiodirigit !
ad làlutem. In hac decreuimus vobifeum conftantia
permanete, in haevobifeurrt viuendumeft, in hac cùm
voluntas diuina decreucrit moriendum, qüîà neque |
mors* neque vita, neque.aliqùid vnquainab hüiusnos ,
(ententiaè profeflione (eiuhget. Interim fi domino no- j
ftro& vobis noftram non poflimus præfentiam exhibere, !
aliquatamen ex parte fiipplct deuotio charitatis abièn- !
tiam * quoniarrt veherabilibus patnBus noftris fedis
Apoftolicælegatis affiftimus, cunJeistptoftudiofanilæ j
Romans Ecclefia vtihtatibus infiftentes. In quibus !
tanta refulget Àpoftolicæ fanâitatis 8c doârina perfè- j
(ftio, vteis plus gratis mérita contrahant, quàm terro- {
risieuetentiadifciplins. Virifunt,quorum lahAitatem I
miratur popülus, topientiam cleriis vlquequaquc collau- j
dat, advjrciitem feueritatis Principes expauelcuht; Ad |
lummam, tarttâ omne opus fiiümmanfiietudine tempe- {
rant, vt neqj (eueritasdilciplihspereat, & inbmni patte ;
fan â s Romans Ècclefiæ gratia cohualefcah Porté fu- j
per fa6toilîd, ih quo Regem Francbtum aduerfuseos j
Icandalizatum audiftis,ptorfus excufabilcs fine dmni du-
bitatione ctedatis,quia nunquamad confenfurti dilpen-
fàtiomsilliuspertrahi potuifiènt, nifi eos inèxpugnabi- '
lis necefiitaS, 8c inzftimabile bonum r'ecbmJ>enlationis
illico ventur* ttaxiflec. Conuenctant fiqbid’eta eXman- j
dato Regum vcncrabiles de regno vhiufquc petlbnæ, vc j
de Romani Pontificis fufeeptione traçaient, de quo j
nihiladhuc publicè fuerat conftitütum. Stabant icaque j
fratresillicaufàm Ecclefiæ, non fine magiiodifcrimine, '
profequentes, quoniam apud plerafquc fauor iniquifa- j
tis conualuerat, adeovt qui tnanifcfts rCpüdiüm Verita- J
tisfuggercre nôaudebant, dilfeicndum potiuSj fsculari j
quadamaftutia prsdicarent. Euentum Fcilicetrei dubis
potiusexpcdlandum ,quim fubijciendam fortuitis çafi- [
buis tancorum Principum maieftatem. Non oporteré j
cos te merit ate nimi* feftinationis inuolui, quos lècutiùs ;
lilsfos lola poterat expcdlatio cbnferuare, Romanam I
Ecclefiam(emperonerofarhextitiffePrincipibus, ingum j
aliquando data occafiope ponendum, donee cupidita-
tis pdenas ambitiodetcftatlda Juillet. Soluendum mor- !
tealterutriusqusflionis incertum» atque interim pofie
religionem Epifcoporum per fingula régna ftjfficére ; donee
diiiiha voluritasfigniseuidenrioribns apparerec. Ac-
cedebat legatorum Imperatoris & Cardinalium, male-
d iâi fcilicet Iotiannis & Guidonis inftanriâ, quibus da-
ri videbàtùr de modicà dilatione triumphus, fi fracrec
veftros vel ad modicum cempus quslibet occafio fufpen-
diftèt. Præterea cumanimos regum in faupreiA domini
noftri omnium confciencia credetetinclinâtes, in partes
Imperatoris ce fit fia dilatione prsftita crederentur, 8C
paulo minus detrimentifufpitio, quàm notifia forcé ve- :
ritatisaffetret. Sed & Rex Francorufn tei diffinitionem
Regis Anglorum voluntari commiferat, nihil le faâu-
tum publicè conteftatus, nifi quod ipfius ci fe n tentia pts-
didlaflèt. prsualûerat itaque confilium dilationis, vc
quanto fpatiofius, tanto vtilius vtrique R tgipoflct elle
confultum, atque intérim âliqua portent deipus euemi-1
bus aufpicari. Quia igitur de arbitrio Regis Anglorum
toca caulapendebat, exaudiendus erat potiùs quàm (c-
ueritatis alicuius aufteritate terrendus, de cuius fimpli-1
ci fauore in momento Francorum, Anglorum, Hi fpanis, !
Hibernix,& nouifiimc etiam Norguegis, tegna coepiftis.
Sed & vnde quis oriturâ fuper co præfiimfirtct offenfam,
quod
quod ab initio pro bono päcisferipro etiam ihterübhien-
te, Regum fan&iras, religio Prsful urn, Pi in gpu m tides,
populi congratulatio deuota firmaui t,nec rei efticienriain
communibus regulis, fed quod magis accelerari poflet,
Ecclefiafticspotius indulgehtisdeftinauit. Quod fi quid
de indulgentia contra eafdem regulas conftat cfle deli-
6tum, nihil tarnen criminisinterceflic, vulnulque modicum
totius operis Anitas aficruatacompenfar. Hiccerte
zelus eorum, hxc fuit difpen fationis intentio, quatn non
vlrronea voluntas obtulic, fed impottunitas necefiitatis
extorfit, quoniam fi eadiefermononfutifecconfumina-
tusin bonum, proculdubioftatres veftri repulfamdiuti-
nam velperennem, fub dilationis imagine reportalfenc.
Ad Dominum Tapani Alexandrum.
G Rata mihi refulgec occa fio.multis expe61a ta tempo-
ribus, mul tis, artibusexquilita, videndifcilicet facie
Domini mei,& matte meam (anä äRomanam Ecclefiam
vificadi. Iocundu eft mp quibuslibet offene periculis,qui-
buslibet inferre laborib9,v t mereat aliquando frui defi derat
o veftræfèrenitatis a(pe6tu, & ioefido facri fermonis al-
loquio recreari. Iturus alia vice fuerâdeftihandus à Principe,
led importuna me bellorum emergentium retraxit
inuidia, quibus tranfigendis ftudium diligentiæ m e s,
cùm necefiitas Ecclefiæ, tum Reipublics requirebat vtilitas.
Quod liquidera iter defiderio magis quàm imperio
mandantis afiumpferam, vc impetrata potiùs <Jbàm in-
iiincta legatio videretur. Nunc autem compofitis omnibus
non mifius, fed fola deuotioneduôlus, aduenioad
exhibendum beneplacito domini mei corpus & fpiritum,
ad impendendas vcilitacibus veftris omnes tanquam ex
debito peculij faculcates. Attamen vt ventam, oportuic
mecaufas|quafi necefiitatis inquirere, quianequaquam
mihi patuiftet egrefius, nifi aliqua crederer im port uni tâte
compelli. Cùm enim Principinoftra femper fie officio-
(âpræfentia, nontammedeuotionimeæ moiem gerere,
quàmadpublicasvcilicates ôc fua vellet obfe quia re tine-
re. Cùm autem venero , facie comparebit quid aferibi
deuotioni, quid neceflitati debeat imputari. Nemo i-'
gitur non ex animo quidem, fed tarnen verbo tenus im-
pecratalicencia,fi nolui mihi de filentio ipfius facere quæ-
ftionem, quoniam ôc fi non faciès óculis, vo tis tarnen o-
ratio relpondebat, nec abij cienda videbatur occafio, quç,
tanto defiderio quærebacùr. Venio, inquam, non infi-
dias hoftium,non itfnerisdifHcultates,nonaërisintem-
periem, non iniurias maris attendens , ea certè fiducia,
quoniam mérita veftra præcedent faciem meam, Ôc, Deo
volente , de omnibus locis obftantia quslibet amoue-
bunt. Intérim indicandum vobis cenfui compofitæ ne-
ceflicatis aftutiam, quæmeàRegijs Qccupacionibus red-
didic abfolutum. Reportauerunt Syluefter Thefaura-
rius Ecclefiæ m e s , & IoannesNepos Sagani Epifeopi ad
Cenomanum & Abrinconenlèm Epilcopos literas à fe?
de veftca, fuper quibufdam caufis aduerfus me abfqùe o-
mni appellationis remedio terminandis. Quarum co-
gnitionf dominum’Willelmum Parifienlem, (àn61æ Romans
Ecclefiæ Cardinalem, contigit interefiiê,) ipfoque
prsfente prsdidlus Thefauratius omnes quetimonias
quas habebat refutauit in manibus iudicum, Ôc quod eas
aduerfum me deioceps non moueret fide corporaliter in-
terueniente fitmauit. Ego autem ei eorum intercefiione
gratiam reddidi, ôc licet ingratus manifeftulq; calumniator
in omnibus appaceret, deliélum omne ea quæ pluri-
mü interneceflitudine iunôtos verdeur, facilitate remifi^
Verùm Ioannes, cum hincinde r9tionibusdiligente'r au-
ditis contrariam fententiam reportaflèt, ad foladum con-
fufiohisfuæ magis, quàm ad cauls remedium, fedem A- j
poftolieam ad Kalv Februar. appella;uit, licet de medio o-
mnem appellandi licentiam, eo quod ipfe à vobis repor-
txuerac oraculo fuftulifièr. Cùm icaque rebus iudicatis
ftandumfit, præfèrdm vbi nulla pofluntappellanone fu-
fpendijcertum eft quia ad refricationem rei iudicacs iiul-
la me necefiitatis.trahitinftancia,led Optatam duxidéap-
Biblioth. Veter. Pàtr. . Tom. i t . Tars i.
péllatioiietoateriàm, ne Veftrani fcilicet vidererretiérën
tiam negléxiflè, fi prouocatus ad veftiam præfëhdam nbn
veniflàm. Cæterum quia toi pericula fallérë teméraria fe^
ftihatione non poflum * oporcebit ine fortallîs ad ëom-
planandos tranfitus , & præparatiohem ietùritacis, fpar
tiofurn tempus impendere. ideo^uefilohannesillepti-
ueneiit j, bönum vobis erit 8c vtile; vt ipfiim vlquèad no-
ftrum dedneads aduentum, quia auunciilQ eius & ipfiim
in perfonam veftrain,& ftatuin. touus Ecclefiæ grauilîimè
deliquiflè,manifefta vobis,veritatê cohftabir;
ESt quiddam in quo maieftatisapud voà relis iniiehiari
nifi vellram fidelibus indicijs præmiiniero ^n£ltta-
tem. Habuit Ecclefia Sag. Èpifcqpùm, cui me fratertii
fanguinisnecefficudo çoniunxit, fèd ar<âiijsgracia bëne-
i ficentiæliberalisaftrinxit : hic cùm priediélam Ecclefiam
fufcepiflèt , magnam temporalibusturam, inaioremfpi-
ritualibus homo (àndtus impendit. Ipfam igitürthefiiu-
ris ornatam ,inftru61ain sdificijs,poflèfiîonibüs reddidit
I ampliatam,adeoquod prö XIII. Cänönicisquos iscli-
I lares appellant, ipfifque pauperibus , moriehsjbideb
| XXX VL CanonicosregulärescUm omniædificiprurii
j iufficientia, & reddituiim copia deréliquir. Cumqne
earn in remporalibuà nobilem reddidiifièc, in fpiritiiali-
J bus (êmper nobiliorem ftuduitexhiberé vir magnifiais j
[ & omni (andiitate laudabilis, cui nec fahdlitas inàgmfi-
eentiarntollerec, nepmagnificentia fandliratem. Quod
bonum à prædecefioribus veftris vitis Apoftolicis, Ho-
norioprimum, poftmodumlnnocehtio.dehiquêEugenio
& Adriano coepcum eft & firmatum, præcedepte fi-
quidem gloriofiflimi Regis Anglorum Henrici deuotio-
\ ne , qui ob eandeii) cauiàm Ecclefiæ bona conculit i &
præcepti regalis valituro in perpetuum mùnimiilerobo-
râuic. Cùifique tes hæcàprædiiàoviroieligiofi(Brno Ho
norio traxifiec initium , ab irreparabili viro Innocentio
J meruitincrementum,cuiusau61<?ritatepr£édi6lusEpifco'
pus eieäus ab Ecclefia fan cd Vidons Earifienfis pel fo
nas accepit »quarum (andicas ÔC priidentia fuis mentis
tantæ rei pollet initia confecràre. Qubruro ftudijs tin
turn inter varias tribulationes fandtum opus excreuit, vi
inter omnes Gallicanas Ecclefia ilia coepedt de npbiliod-
bus illiusordinisæftimari, fi quis circa eos hofpitalicaris
gratiam Vel ordinis vellec attendere difciplinàm; Porrè
ne qua pofièt oriri fsculatitatis in pofterum reuocandæ
fufpitio y 8c quia potior frudus poterat de tegülanum a d-
miniftrationefperari, ftatutüeft&Romanæ Ecclefiæ m-
kilominus audbdtate firmatum , quod in regularès per-
fonas ficut præben dæ, ica & archidiacona t us, ÖC omnium
terdmtam poteftas j quàm adminiftratio conferretur, ira
nimirum, vt omnes ob.uentiohes deberenr in commune
referai j.necupiditatidateturOccafio, fi eas liccrct priua-
tis v'fibus applicare. Quodadeo vètumeft* vtdefundio
(æpedido Epifcop.o eum quifucçéflirepifcopàri Éççlefia
Romana nulla racipiie pêrmjfërit, donee cundefn prdj-
nem in propria perfona profertus eft, & quod ipfiim in
.ÈcclefiàEde bona feruarec * iùrâmemo.coi'poraliter iritet-
uenienre firmaùir, Tantus liquidem fauor religionis ex-
titic apud earn, ne ftacuæàureæ, quodabfir, caput æneum
ipfius opificio diceretur affixüm. Verùm Epifcopus ifte
qui ad præfens, Domino permittente, (uccèrtic, detefta-
bilem concepifle prædicatur affedlum * Icilicet plancacio-
nem hanc penitus euellendi, deftruendiqj bonum, quod
fideliura deuotio » quod audoritasPrincipum,qüod fan-
dorum religio* quod EcclefiæRomabæpriüilègiaacira-
turbinperpetüum ànathemate firrriàperutit. Quod fitô-
tum àdifetetione veftra tion poterie impetrarc, arthidia-
conatus fairem ad fæculares ftudeBit reübcare per (on as , |
fcilicet,vthabeat carnali$afte6tio qùod nëpôtibus ttib'oac
& propinqùis. Sed hiinejpfiim pietatis (pecie pàiliaDjc |
affedum, didurus Ecclefiam illam idoneas non habere' )
perfonas, quæ tàlibuS fufficerè proberitur o f f i a j s ran- '
quà fi fandæfimplicitatiprôüàleré debeat fæcùlaris aftti_
R r • >tia,auc