
ftotninibqs laudabilis floruit §§ fpeciof*:pretiofo mos.ßf.
q u i in confpedu Domini iTgnis attcftaritibus radial, Sc
lriiraculofa refulgett'iq ad partes Burdigalenfes accedens,.
munafteriüm Sy id& maiorjs Sc a primo lapide fiindauit |
& regularibUs difciplinis reformauit: hoc annoàDomi-
no Papa Romæ, débita miflaram (blemnitateäutentica-'
Tus ;Sc in cätalogo Sandorüm meruit afctibi: Quâlitèr
âutem, per Dei gratiam in prædido Monafterio fuper
communes régulas Monachorum ôrdo vigeat', & fer-
ueat,præconio famæfidelius & efficacius,quam ftyli officio,
veftra magnitudo pörerit edocéïi>? Verum , qüia
gèheraii Gapitulo conceffimus' fraterniAtem plenariam
Monafterii noftri, quia aliud non poflumusdignum con- 1
ftituentes vos participes omni um b èn è.fiei o r u rnEccl efi æ ,
noftrae tarn in Vita quam in moite, qUibüs ötUnipotens
Deus bonam (Scloögasuam cöncedatvicam adJälutem ^
hô'noréEÆcleftçfuç.mquaypsconfirmauitcplumn^per-
maximl. Mittimusaùté veftræ,chariffimæ,Par^rnitâtiiu
fighiideuotionis; & pignoris perpétuas feruirmisi m.unu-
feu lumin d ign u md igni täte vefträ, fed-ofHcio congiutun
baculum videlicet cipreffirtum, attendentes non.quan-
tum^fed exqaantö prpfefatur, praefumenfes de illius ex-
erbplo, qui plus relpexic ad Abel quam ad muneraerus.
QUod fine aliquö ferupulofo refpeClu rèciperepqreritis
oblatum ,‘adexemplüm illius fandi viti f cuius fanétitatis
famacelebris habeturin vitisPatrum,quipéllem ignptæ
heftiae recipere nqu recufâuit à beftia quam ei pro muhere
obtulir, ficut melius noÄis, de veneratione fua, pro illu-
minatione catulorurn -fUorum. Nomen vero veftium,
quod quidem prôhibuîftis fieri, attollere decteuimus &
praedicareperomnia, iuxtaillud Euangelicunü /Quanto \
eüpractpitbatjatno magis pluspradtcabantydmntes: Betieotnnia
féeït. Indignum namque cenfemustanto vèrborum cul-
tuiauthoritatem deefle authentica recitare tanquam
apocrypha, qüæ plus fauoris debent obtinere, ad quod
vos fpecialiterlegimus, de nomine aü6toris : vobis enim
focretnm hoeferuabiturquantum ad cpùfçientîam, int(us
quantum ad Deum ,fqris verb publicum eri.t ad famam
quoad proximum> Benè valeat fcmperin q>n ni bus veftra
fanda Sc nobis ^chariftima paternitas in longitudinem
; dicrum^. ■ -
* £ P I S T O L A C CXX XIV. ,
SÖnuitinäuribusnoftris iocundus ftrm6;, &omniac-
i oleurneftufumeft nomen veftrum, & talentum fcientiæ
jveftræ abfieörtdi non poteft, iramo tanquam Juminare
maiffipertorum c^pus Ëcelefiæ diffünditar,&in odore
labiörum Sc {ermönum veftrorum fen«s cum iunioribus
cununr, polhilac Abbàs prædarnMônafterii, & totius
CpniTentus, proclamai pèdibus veftrisctfiilà rota dioece-.
fis Bürdegatenfis,tecundum gtätiäm ei'usquæ data eft vobis
in Anriphonis fuper pfalmôs, & in refponforiis fuper1
! ledioiKs,& inprofa & collecta ad Miflam officiari, vt
præcer fuffragia Ecclefiæ quæ nobjs perpetu6 debeban-
j tur, memoria veftra perpé tua vigeat Sc viuat benedid:io-
ne. Quamuis au tern in publica commoda videahtUr
peccar.c, qui manusveftras totactionibusimpliciras,au-
res tôt débitas & ôfîli^tàs’negôtiisauocare contendunti
Incuruamini'tamen,piè Pater,i'umptoatramento & cala-
mo in ländibüs & canticis beati Geraldi,& in öbfequium
illfus; modicum tempus indulgeteV vt 'fi quid maculae
in fecülaribus carminibus' quandoque ludendo contra-
! xiftisC mincoppörtunkate vobis oblaraflaborum veftro-
rum D,omino Sc, beato^Geraldo -offerentes deuotius
ömendetis. Bené vàleat temper Sc vbique reuerenda paternités
veftra. '
Domine tornacenß,Abbasde Sjluamaiori, & torn
> communs.
E P I S T O L A C C X X X I I .
Î Gnitüm eloquium veftrum, Domine ,- vehementer,
cùm férui veftri, quorutninflammauitcorda, diligunt
illud. Audi tu i quippe noftrodéditgaudium, & laetitiam
afferentibus illud nuperfcruis.........
/Hic défunt nonnuUa.
Abbas & communs Sjlus, Maioris Domino
Tornacen.
E P I S T O LA C C X X X I I I . f e
\ D enarrandam gratiam Sc mifcricordiam veftram
jLXfuperhbs,qûàmïit§ inquam * magna dulcedinis ve-
ftræ,Dominé,quam reueläftis panmlisveftris, & perfeei-
ftiseamTperantibus in vobis: quanrafque deb earn us ei
‘ gratiarumadionesTinguafuccumbit, & ratio, Sc ad tan-
; tam munificéntiam veftram obftupefcitaltaconfideratiq
j noftra : quæcamennon licet taceri, etiam fi nequeantex-
! plicari. Gratias igitutagefites vèftrae dignationi, per quarft
I meruimus ftifeipere 4 u*cutnque in laudes Sc præconia
i fànéli Geraldi petierari vobisi&defideraueratanima no-
! ftra,compofitaverbis1 potentibus, Sç ad Deum deuotè
! precandum dècentiftimé compofitis, atqué'ad veftien-
I dâs fententias fâcrlè’oJéçurrentibiis,.exultamusnonim-
; tnerità'lætitia inenarrabili in tanta materiagaudiorurn,
* teficimur Sc deleftamur in D omino, fuper dulcibus lin-
. guÆ véftræ moduliS& praeconionim iubilis, vbi tarn citb
j fuit fermq fapientiæ in ram breui temporis fpatio,& Deus
; ipfe tam cito Magifter,& tam lingua quam manus & gra-
, riamittens promitïa,fadæ Hint Calamus fcribaevelociter
j feribentis. Quæ res.quæ magnificentia, quæ magnitudo :
j dignationisnosefFecitfetuosveftros.&conftituitperpe-
I tuosperomniadeuotiflmios, fupplicaturosampliuspro
vohis imménfiim clenrenciam O'mnipotentis | vt -vobis
; rerribudt haec omnia in retributione iuftorum ,iquibus in
ceptiön'e dignus, verb um breite magnarq nobis infu-
dit lætitiara. Decanus elèdùs eft inEpifcopum. Duode-
cim cellié funt.V a p o ftoli cp cl auduntur n Um e r o‘ ^(acerdo-
tem noftrum computandum fignificant interApoftolicos
facerdotes. Gäudear Aure,l. Eçclefia, quam perfönanjm
penuria non coegir v t ab abisEccleuisemendicatum,mu-
tuarerAntiftjtem. Quém nutriuerat àpuero,quem pro-
duxerattn yiam perfedam, quem difciplinis eriidierat
Ecplefiafticis, affirm pfitfibi fufticiens’in gremiqpröprio,,
Sc capitifuo fuperponensj' de filiq fecit patrern,npn igno-
tu mm ör ib u sv non alienum’prouincia, pop de généré ni
natalibus, Sc iuftas expettum follicitudines, Sc iniuftæ
diftblutionis expertem. Reuera non militauic %lienis
ftipendiis, dignus vt in Ecelefiailla præeflè debeat,in qua
coniueuerat illi prodefle. Gaudeat Sc eleduj(dpfe,;cui
congaudeamus Sc nos , & gaudium noftrum nemo toHat
àhobiS jVelfnuidià mur murant ; yel malitia perfèqùéns,
vel detradione mordens. Annexum eftonus honon,fic-
i utgräuclaboribus jfic&graUidum facramentis. Intelli-
gat Dominus 6C amicus nofterqùoddicimu'K dabitrenim
ei Dominus in omnibus intelledum. Gommendabilem
i pçoteftamur Epifcppum temporibusnoftris, qui & ab illicite
contadü fefc, ieruauerit alienum. Augeat vobis
s Deus gratiam fuam, Sc attollàt virtutibus quem extulic
| dignitate. Interim Pater optime,beatum deceflorem vc-
fttum fandum Euurçium, Sc ipfîus Ecelefiam feljxfuc-
ceftor,bonorate,diligite,&:colite jfrequenrerepgitautes
quia yiidè aflumptus eftis a dG at h e d ra m-,i Itic a 1 fu rnen-
duseritisinfepuichro. Muriufculum^vobis mittimus de
remotis partibus.nobis miflum baculum päftoralem
‘ Gypreffinum ,officio veftro & qualitate röy-,
fterif congru um, Sc quantitate’; -
miniftcr ii c o n d i- %
gnum.
E P I S T O L A CCXXXVw
DIu languens inter morientem fi quid'medium eft
n3ortuum,Tornacénfi5 Ecclefia fandi Martini, ta m-
quam ad vnicum refugium pauperum finum veftrum re-
currit, vc ei in defolatione fua &aperiatispaternavifce-
ra,& materna ybeta porrigatis. Diu plorans plorauit in
morte,& adbuclachrymæeius in maxillis eius. Caput
eiuslanguidum,&coreiusmoerens, à planta pedis vfque
ad verticetn non eft in ea fanitas. Monafterium illud &
exterius eft redundansignominia,&interius vacuum dif-
ciplina. Qui præfidet magis timet fubditos quama fub-
ditis timeatur. Eos &delidiofo fouetotio, & pérnitiofo
corrumpitexemplo. Nihil in eo virtute folidum, nihil
honeftate contpicuum 9 nihil eius ab inguine cutum. Sæ-
penumerb eorripui eum,neccorrexi, quoniaminlana-
bilis eft plaga eius. Iüraüit in manu mea fe parère man-;
dato Domini Atrebatenfis ; Sc noftro. Mandatum Do-
minus Atcrebatenfis expreflit f ille nec paruit ,l peierauit,
Sc fadaxflint nouiflima hominis illius peiora prioribus.
Per falfas litteras Tornaci fabricatas, quarum copiam
vobis mifimus, minifterio Abbatis * Aquicinti, fe fecit
abfolui, cum falfitatem litrerarum illarum puerelemen-
tarius intelligere potuiflèc. Timens fibi per qüendam
monacbumiuuencm ignominiofæfàmæ, quern præpofi-
tum monafterii fecerat, appellauit, Sc fub obrenru huius
appellationisomniadiliipatiScperuercit. Moueantvos,
Patèr, lachrymoia fufpiria tam efiormiter ancillati monafterii,
&àprædido monftrogregem Monachorum' pau-
perutn liberate.
E P I S T O L A CCXXXVI.
SErioloquimur qui qùandoque vobifeum iocosè Io-
qUi folemus. Ecclefia SandiMartini Tôrnacenfis,&
exteriusrèdundat ignominia,& intèri9 indiget difeiplina.
Opprefla eft debitis,compre3 a deli dis. A bbas vlcra quam
credipoilit,(ecnlaricerviuit,omnia vaftat,omnia diitipar,
timet fubditos , &afubditis non timetur. Sæpè corripui
cum, nec corrcxi, quoniam infanabilis eft plaga eius. Timens
amoueri mouet tumulcum cum quibufilam iuue-
nibus flatribus fuis. Seniotes &Taniores contrarii flint
operibus eius. Appellacum eft bine inde, & meipfum in-
uo lui tin appellatione fua/, quafi ad curiam me tradurus.
Rogo vos ncutpharilflraum, vt pro amore Dei & zelo iu-
ftitiæ fcribatis nobifeum pro Monacbis contra monftrum
nulla virtute redemptum, in quo nihil eft folidum, nihil
otdinatum ,& vt diçitur, nihil eius ab inguine tutum.
Ludouico Domini Philippi Secùndi Regis Prancorum , ‘ ^ - ;
E P I S T O L A C G XXXVIL
ÎLluftri Sc cariflimo Domino fuo,& fi audeamus dicere,
’de fandofonte flifcéptôfiltàlô,Domini regisprimoge-
nito Stephan us finis diuina permrflione T omacenfis E'c-
clefiæhumibs miniftet,falutem& incrementum fapien-
tiæ, æcatis & gratis apüd Deum & apud homines. Gra-;
tânter& lætè fufeepimuslitterasveftras, per quasfigni-
ficaftis nobis volunratem veftramde palefrido vobis mit-
tendoidoneo&honefto. Placecnobisqaod^mandaftis,
& Deo volente mittemu^Vobis in proximo perprô'btiüm
nuncium veftrum talem qui vobis placere debeat, Sc fe-
cundum moderna tempora tanto ieftore dignus exiftat.
Contriuit Dominus Sathanam fubpedibus veftris, quo;
nomine intelligimus aduerfarios Domini noftri Regis,;
8S veftros. XXominfc mi canftifné rogamus, mofiemtft, j
confulimus in fide quam debemus yobis,. vt,per omnia j
poftdiledibnem De i&D o mi nifègi's h oftr'ipatrfsjin re n- ;
d|% literis diïcendis , quia vobis Sc regno y tiles veftio
erunt & neceflariæin confiliis palatii,& negotiisrégni, &
concordia pàcis, Sc in vidoria belli.
E P I S T O L A C C X X X IIX ,
ACceflit ouis ad capram fibi poftulans commodari
expan. cap. matrem gregis lanigeri, vnde villofis
velieribusabundaret. Apologuseft hppis Sc tonforibus
patens. Poteritis eius velâmento infufficientiam no-
ftram veftris coniuicationibus vel fuipendere vel difterre.
Ec quoniam in proximo Deo volente , defideratam fa-
ciem veftram fperamusvidere, in colloquioad quod vos
Sc nos Dominus nofter Remcnfis nuntiauit apud fandum
Quintinum, fi placet quæftiones Sc refponfiones
limitas interim differamus * impliciter. Eft negotium de
quo quæfiftispleniüs exponendum. Vtautem feciaclau-
damus lo co , neque quæftiones rhouendæ, neque ali qua
negotia tradanda funt.nec Ecclefiæ diuidendæfuntvfque
ad menfem Augufti, quando omnia eonfummabun-
tur, Sc confummentur , fecundum quod quidam Hugo
qui à mortuis refurrexifte did tur, apud vos prophetat,
ficut baiulus litterarum veftrarum nobis inhabilités &
tercibihter nun ciauit.
Hugoni AurelianenfiEpifcopo & toti eius capitula.
? E P I S T O L A C C X X X IX .
SPecialis filia fandæ fedis Ecclefia iandi Euurcii,& antiqua
& approbata confuetudine meruit hadenus per
vosdeçeilôreique veftros, & temporalibus foueribene-
ficiis, ßcfpiritualibus refici facramentis. Tenetur Sc ipia
vobis canquâ in quadam ipiritali ratione dati Sc accepti,
Sc infitmantibus exhibere folatium , Sc decedentibus
præftarefepulchrum. Repcndite vices paternæ confbla-
tionis infirmai! ti, quoniam fortiflimus eft languor eius,
Sc inualuit morbus eius vfque ad delperationem & exi-
tuiti, nunc feftino confilio veftro Sc auxilio fubleuetur.
Veftra eft Ecclefia, vobismorietur&viuet,veftrainter-
«ft ,«ius confiliis inrerefle,caput eius languidum^ cor eius
moerens, membra ftupida & infirma potius ad defe^ftum
quamad profedum confueta, regulärem difciplinam
imprudentef abijciunt,impudenter contemnunt. Inter
eosfenesexcluduntutSc exultant, iuuenes dominantur
&irtï,perànt, indodi magiftri vfurpant fubftantiam , Sc
oléum Ecclefiæ, quibus dlfpenfatio crédita eft, inutilitér
infundunt, Sc hominibus potius quam Deo placere con-
tendentes, venalem maiorum gratiam ambitiofis fum-
ptlbus acquirunt. Tolerabile illud ftle t, fi regulärem
obleruantiam profeflîonis &ordinisfui * condiment, fi
grauicatem morum, maturitatem operum, honeftatem
perfonatum,ficutdecetfandos, in facrificio Dei con fl-
crarent Sc offerrent. Nuncautem &famæfliæprodigi,&
deconfcientianon fecuri, intus & foris, nec Dominum
videntur timere, nec bolïïines^reuereri. Non de omnibus
dico,nouic D o m i N v s quoselegit, mérita fin-
gulorum probant opera eotura. Occurrire pater tantis
malis , & totis viribus corripice inquietos, compri-!
mite fuperbos, reftriogite diflolutos. Tibi Pacer Hug
o , coniundopaftoris ofticio iollicitudo hæc Sc labor
incumbit, preces affeduoias in fufpirio & flngultu fun-
d o , Vtaftumaszelum Mathathiæ & Pflinees, &abiedo
fauore humanæ contradidipnis & inobediemiæ filios ad
obferuantiam ordinisffli velintnolint,compellas. Ate
enimrequitetur, vteuellas, Sc deftcuas, Scædifices, Sc
plantes : argue, fherepa, cum omni imperio : non mo-
ueanefe ea quæ excæcànc oculos prudentum, ne confi-
dancin corruptela pecuniæ corruptores ordinis & ama-
tores fui ipfius, carnis curam indefideriisfacienres. Vi-
fita fepulchrum paterni tùi & in collegio illo tibi com-
mifto tenta purridas caches vrere corredionis cauterio,
quas fanare nonpotuerisexhortationis/omento. Rogo
vos,vtliteras,quas fr.H. neg. mitto, Abbati & capitulo ;
fuoexhibcrifaciatisper duos de Canonicis veftris,ne forte
aliquieasfepelianr, auc fupprimant, vf abaliisinduj
_p_o.fllntv _________