J
Gen.*. '
Deu 23.12
B
Pfdl-fU-6
c
® ÏÖ. 16.1
I D
I ifai. ô.5
Cnn. 4.1
Cnn.-j. 1
fV/r* Âbbatis Cellcnfis,
quain ih ordine , quid figuratiuè ifta fignificcnt ; & ex
Scrtpcuraîau&oïkateffi Dominus dederit) demonftran1-
dum,quid.fu cloaca, v-clStereorari-us in cloaca ; qurc fint.
ànciîlà: veLLa.uandariæ, velpanniqui abeis mundantur,
& ficdcca’ccris. Mu n d us igkurift e (quafidoa ça )pl e n us
peoCatorum fostoribus, recept dis eft omnium malorum,
-tanquam vniueriarum (purcitiaram. Inhoc; Adam,prior
pürgauit ventrem non ideô vt purgaret vel releuarer: fed
vt omnesPofterosopprimem,contarninaret : cùm enim
peçcatum exeufatnt, quafi ventrem purgauk. Sed heu
mifer / vbi,autinquem,ftercus primùm proiecit 2 Certè,
iuxtaDeum qui ilium creauit , &in animam fiiam & pollen
catem fobolis-fuae. Scnamq; exeufando, quafi Deum
ccufans, dicit : Muiter quant dedtfti mihi fociam, dédit mihi de]
peccatum, Gueparuum fiue magnum, fiuévetusfiuena
uum: delere fufticiunt. Bcncficiocrgo & officio illorum,:
anima dealbata venire de Libano voce Sponfi monetur
vmfinquit Jde Libano,veni.Ecce,qùMe tertio Infans bapti-
eandusrn Fonte mergirur,&tertioeleuatur. Moyfcsdefcenditvtfanâifieetpopulumjquandoexcondefcenfio
ne fuà Praelatus quiliber adlamêtapropocatSubieâumc
cumq; veftimentafuaHetibus laueritf vtindierçttertium
paratus fit,præcipit» Primadies, dicstfftnatiuiratisî Se-
cunda,tempusadolefcentiæ, cùm vires fuasexercere
périt in intelligentiarationis : Tertia, cùm dcfecerit vir-
tus carporalisjin diffol u tione animæ & çorporis.Primam
diern parat regeneratio Baptifmi:fecundam, mortifi catio
carnis : quæ ftatim vtfcnferit motum cxtollentem feadligno,&
comedif Quarc,-Adam,i ux taLegis prte cep* u m n e r f u s caftitatem mentis,eam fubigit & extinguit ratio a-
Mortis
médita*.
cio extin
guitlibiacculandapropriam
xiUum fubbalteonon habeas, vt-egrediensextracajlmadre~j nimi:teitiamnihilo.minusparatmeditatio mortis j qux.
.quifita natura nulia humo furfurem ventrisabfeonderes?: velutnouacula acuta , raditrenafcentiaquotidiefiiper-
Ccrte,fi vocem Domini audiens , rpc&ustundere$y&-te! flua.defideria carnis. InLeuitico ; Sacerdotesiubentur Jrj1'*'
conlçientianipungeres,hurniiipro-j ftruem lignorumin altarifiibijccre, vt perpetuus fit ignis
|cuidubiofatisraâ;ione&confeflio$e,foitoremperpétra-^ I>omino,&nunquamdcficiat. Quid itaqueAaronprin-
[t* iniquitatis, aboculis Dei, repiShiendo-fonkum fuper- ceps Saccrdorum,ad hocdefignatus officium; nifi, in do*
ibùe>occultares.Sed te fictgnominipsc nudantem ; immo moDci.fcriruspræparansfocum ? Tot-tisquoqueLeuiti*
celantem pre confufionepofteriora-t-uas&obfcænosmc* eus-,mfiignem parat,cineres replicat, carbones inflâmat,
dacij fonosemictentem, hmufmodi oblcaenitate, nolui-c kgnalubminiftrat,vitutosimmolât,arictesiugulat,agnos
DeusParadifum diutius contaminari, *fedconuallem i- an niculos aff’at | Panis tamen hordeaceuseft; ilia lutein*
ftam,tanquamcloacamparauit, & ad proprios foetorcs «Stioindetrahendispellibus , inaperiendisinteftinis,in
fbrbendos,!miIêrum inclufit in Mundo, exclufit de Para- lauandis,in diuidendis fingulisartubus, in coquendis &
difo.Creuitmahtia,'in\pletacIlcloaca, Venit-Diluuium, miniftrandis,ineffufionequoq;fangumisincomburen-
vt deierecculpàm&emüdaret cloacam.FabricauitNoc, dis vel extra caftra efferendis. Grofliora mulrofiint ifta
iubeftteDomino , priùs Arcam, in quaettm pofteritate, Sacramentorumvelaminaqudmnoftra;laboriofa , & vi-
faluaretanimam fuam.Dum ergdinÂrcàlaborabat,dum liorarNoftraquidem pauciora,fed digniora;rardiora,fed
intraArcam conclufus finem Diluuij expeólabat : quid, vdliora.Fueruntfi quidem ilia,exemplaria c«eleftium,no-
nifi pancm hordeacoum,m diiutùo aquarian multarum,zin- ftra vero,fimt ip (à cceleftia. T ranslatüm deindeSacerdo*
quamin êmundatiöneimmundaram fuperfluitatum , e- tium vetus,defijt ritus fitcrificiorum,ceflàuir vn€fcio.No*
dèbatïEcceNoè’,quafictoacarius Mundi, præ nintiofee- uum deniquelêcundùm ordinemMelchifedech, fiiccef-
tore,omnem feneftram Arcæbituminauk, & formam fe- fit;& veritas Corporis &-SanguinisChrifti, figuraspræ-
cundæ regeuerationis , in qua veteres fordesexpiantuc, cedenres confummauit. Poftqûam igitur filij vénérant
Iprætitulaïut. Scd vixit pane plane.hordeaceo, quia dura quibus parabatur-focus feceflicqui parauerat, nec vitra
[fuit temporisillinstribHlatio.Moylèshancpanem in Gc-i habuit locum poftquam clare ccepicardere focus.Come-
jnefirecondkum portauk.-led IesVs ad Ioannem veniens dititaqiie Aaron cum pofteritateluatertiumpanem hor-
;Saccainentumque Baptifmi lufqpie.ndo aperiens, & ex- deacetim,dumcompofuitfocum. Nos proin de, accenfo
jpiationem lalutarem exhibens, efurienti turbae in Defer- Euangelij igné poft refurreâionem Domini : fine lab ore,
roEcclefiæfregit. Hic vnus& primus panis eft de quinq; finefudore, finedolore panem eloriæ comedamus , lii*
panibus hördeaceis-In Èxodó îecunduspanis conficicur, cemintueamur,igniadfiftamus. Namdolores& fudoreS
quandofilij Ifraelde Ægypto.perMarerubrumDeferto atquekboresnoftrosipfc portauit ; Sc neijfdemrurfus
jtraduâitqùafipannos-animarumfuarum, Ægÿptiorum c.afficerçmur, CruciafBxit, necYlteriùsfbluendosedixk,
|cohabiratioaiein,fe£):os; lcparauerunk&jUouumPafcha . Quafi diceret; hucufque Aaron panem fuum hordeaceu,
tcelc,brantes,fanguine AgnirenouaueraiK^ 5 icenimfcri- offerendp facrificia & munera fecundum legem Moyfi,
Jp tum eft in Èxodo : ^défendit Moj/fes demonteadpopulum,& comederit ; iam nunc, quiaconfiimmatum eft, trado vo*
pnctificauiteum,cuniq3 lauipnivejlnnenta fua,dixit ad eos\efio- bisnonlitteramfedfpiritum m euni; v tnon fecundticar-
teparatiindiem tertium , & neappropinquetUvxoribus vejlris: nemd’emcepsfedfecundùmfpiritum yiuaris,!& hoftiam
iaitt uduenerat dies tertius & inane inclaruerat y&eccecaperunt viuam, fand;am, Deoplacentem offeratis. Ecceiamco-
andiri tomtrua & micare fulgura , .(bnubesdenfifiima operire quusdignuscibofuo , panem fuum proeftohtur 5 &pro
montm,clangorq^iueimvehemeriMperJlrepebar:Scpo{kpa.u- mulracoqiiina: vexatione , faltem panem hordeaceum
ça : dépendit Dominafupsrmontem Synaijn ipfç montis vertteé, precatur.Quis vèro fir coquus ifte vel quoi u guke & ven-
&vocauit «îts. Animaduerrendum,quod rri fatisfacere de beat; quærendum e ft, fiquo modoLex
primo,feçundo,tertià,'ablùunturveftimentafilioramIf- diuinaidoftendat.Fortè,fidiligentiusLibrumNumeio-
raehvidelicetjinMarirubro , infiihguineagni,inacccp- rum reuolucrirmjsjimieniemus. Ineocnimlegitur;vul*
tione Legis. Mundatenim nos baptihnus Chrifti, man- gUS quod afeedèrat de Ægypto cum fili|sIfraW^carnium
datcotpusChrifti,mundatlexDei.Ancillç v erofuntSa -. Ægyptiarum H agraffe deli de rio,& dixiflè ; qua dahitnobis ^mAl
«amenta, quæConfcientiarumpannosficdeàlbant,vt advefeendumcarnesi.recordanmrptfciumquoscomedebamusin
Angelorum.purkatem iam aliquatcnusco.n (eendere fa- a Egypte gratis , in mentent nobhcuutnieres veniuv.t & pepones,
-c hint.N oh veniet au rem ad nos Dominus,nifi ançii he iftç porri &oepa 6^1’lia,,anima nojkaartda eft, nihilrejpiciunt oculi
hoftra priùsmundauerhw veftimenta : quiain nobis non noftfi mfiMan.Eccehabes quipet^nt,&qiHd,& à quc^Filij
ewt Chriftus,nifi^et.ceperimùsecclefiafticaSacjamenta. nerr^pcIfràel,àMoyfeperant,carnés. Vnde &ipfeMoy^
Ÿeftimentumcmmmixtum[anguine , eritincombuftionem,& ;fes,tanquam.bonuscoquus,quæricquomodo&vndcfa-|
cibttsignis.Siautein[uerintpeccata«a/?r4(iuxtalfaiam.j vtcoc- ' tisfaciat imporcunitatieoram5 &aitad Dominumc Vnde
«7j«i#,imraanitate perpetrati fçeleris, fufeata; virtute Ba-1 mihi carnes, vt dem tanta multittfdmï ? Vient coram me fticentes:
ptifmatisqjurgata.ÿwrf/înixdealbabuntur,vt&nima. ilfacan- ! danobù carnesncomednmus, Penfandi funtlabores Moyfi,
c e t^ d iça t tanquam tqnfa& lot* aCçcndensde-lauacro : a- I quibusdiedc nodle vxitur , ne populus fuus famem pa*
ixod-7-
Jpergesmehyfopo,&mundabor,lauabisme &[uperniuem dealba- j tiarnr i mbiloüiimiis æquè çStb4 pop'uli ingratitudoi cui.
borÂtetanyfifuerintricbragtMftvetmiculu6,quyr quafi vilue- îieçDti nec1 \ominis fuflick follicitud®. Plagisnamquc
untquotidianaaffiduitate •; velutlai albaerunti nvera
cQiîfeflionc. O m n ia Ecclefi æ S acra me n ta quæfunt tan-
quampifeina in Eufebon: quodeunque animam m aculaueri t
................lagis na.mquë'//e Ww.
decémjinvltioneillovumÆgyptios percùdt;inMariru- ■
bro viamcisfacit, Pha.raonem çum populo infequentem
illôs.demergit^de petra aquam prodücit;aquarû amaritu-
, dineni
Exod 1;
Exo- h'
De Tarit bus, Liber.
ülta terra il Egyp'ti, Pharaoni & omnibus feruü eius, vniuerfacu terra
illitts>& cunclam manum robuftam, magnafamirabilia quafècit
Moyfes coram vniuerfo ifraele. Vt mihi videtur, amâdus qui-
demes fuper omnia, fed nihiiominus & timedus. Aman-
tium enim vicia non palpas (èd emendas: &aculeus tui ti*
morisjimpunira non tranfit,eciâ errata diligehtis.Ô Moy-
(es,amicus eft qui minatur,ide'ù non timehdus/Omnipo-
tens eft qui loquitur j ideô, non prouocandus! Deus eft
qui decernit;ideô,iuftus arbitràndus:Àmicus legem ami-
ci tiæ non prætergredietur, vein’finem ab amico recedat.
Omnipotensergo & mifericorsjïortèidcircô terram rao-
rientium negat, quia ad ccelum Moyfi animam fubleüat.
Deus,hoc ih pràefentiadpUrum exeorquit, quod ad a
nitatem veniendiimpedimétoefleafiimaduertit. Videat
ergoMoyfes » terrain proquaiurauitDominusPatribus
fuiSjtanquam panem trideeum : & non comëdat,non il
trando.ïedcomçdatjmoriendointerraMoabffortèpro-
pterpéecatura , ad Àquam contradidtionisçommiflum)
dinetïiihdulcorem vertity ‘Mannade coelis pluit
præterei beneficia impendk : Ôcadhuc carnes cüm murmure
quaerit ! Haec, Deus, p opulo, hæc populas,Dcô.
Moyfes veto vt eos educat,8Î de manu Pharaonis eripiat,
omnibus periculis fe exponit.-vt legem accipiat, perduàs
Quadràgenadas abftinuit, mtmtem afeendit, ac (ùbindc
cum infta’nti folicitudihe , ne caftra illorum ab indigna*
ttiöïfeDömitw' (propter vit nlum conflatilem)pereantvde-
feendit, & importabili oneri qUoridianarum quaeftionü,
p'enè fuccùmbit. Q^id verô populus,ad haec.? InDeum
mhrmiirät, Moyfi manus inijcerc parat,Manna faftidit,
carnes cü dèfiderio petit,Ægyptios fufpiràt/cibos,&con-
queriturfibimeliusfuiflëdnÆgypto , quàm nunefitin
Defèrto : Cucumeres quoque & pepones infipidos , por-
ros,eaepas &àlliacibosadlibidincm commoriuos,rebellis
&ingratuspopulusnonmulcuminconuénienter,e-
furit. Ampliuscnim placetdefidia quam labor, luxuria
cos magis delerftac quam conrînentia. Cohcedunturta- _ | ^
më,potiusexindignationequamexmkeratiope, carnes;j pancmhordeaceum.Ecce,quinq;paneshordeaceosteti-
quiapoft împetrationem defideriorum carnaîium , ca-' gimus,& in menfapofuimus ; fedvberioresreliquiasad-
ftrorumperimunturextremkates. ^^«cfinquit-Pfalmi-! hucintadlasreliqujmus : femperenim,quo frequentius
fta)e/c<e erant in ore ipfofum, & ira Dei afeenditfupra eos. EcceJ tanguntùr eXpohendo , tanquam'frangendo} eoabunqüôïhodo,
incoquinaHebræoram,Moyfesdefudatjhec r - - r /*-* ..
tarnen panes triticleos, fed hordeaceos pro officio recipit:
neminem enim adperfeâufitadduxitlex. Hæcdequartopa-
N«ct.î4.ï
né hordeacèô fufficiant. Supereft vt quintum quoque a
püero qui habetqüinquepanes hordeaceos & duospifees, mtitu-
emur turbæ noftræcum manhum'Chrifti benedrétio-
ne apponamus. Primo itàque, iuxta rationem.præcedeh*
tium,cüi,& pro quo ôpereiependendùs fit panis ifte, ih-
dagandùra eft.Recordandum tamenpriüs ef^in fùpèrio*
ribus , lignarium vel arèhitedùm cùm alijs Ôffrcialibùs
numeratumefle. Quisautem fit architeâus vel quibhs
ligna déférât jfiue adfqcum fiue âd domüih,diligenter eft
inquirendum. In fignificationeigkurhüius myfterij, ih
Deuteronomio, tanqhà'mdeinfinita beneficiorumDo*
mini fylua,Moyfes recolligens ligna,ehumcrat omnia o-
pcraDbminiy&fua, &popùliIlraël. Quafi etgo bonus
archifeâuls > in memoriam'illorümreuocando quæprO,
ékfirnmbÿqù£eipfis)Dominus bo.na fecera'tüigna,recun-
db quafi redoleàt:&, quæ fibi qüæque adaptandaih *di-
ficio domus Dei fin t, funibus & lmeisremetiendo præ-
monftrat>Ad minus enim,cl v. diftinôtionibus capitulo-i
rum,inDeuteronomiOjVéluttignis 6c laquearibus , orn-
niaada præcedentia Populi, ab exitu Ægypti, récapitul
â t ^ vnum libram^ tanquam doinümvnam componir,
Veletiam panemprôtali opéré Moÿfesiÿpofcit. Attende
finemlibri huius,& ftipendiùm qüalefit,intellige. Afceri-
r/if,in quit, Moyfes de campeftribus Moab,fupér vernam Neboin
vértïcem Vafgacotttralerico: ojlenditque et Dominm'o'mnem tef*
ram GaUaâ vffe Dan,<& vniuerfamNeptali^terram^ Ephraim
dantiusfuccrelcuntjfideliterintelligendo.
De Pane Lugentium.
C A P V T X I I .
P Oft panem hprdeaceu, & loco & m erito fequitur panis
Lugehtiufii:nam Moyfè mortüo ; quisnon dole-
bic,quis non.lugebit ? Beati verô qui'mortem Moyfi ( id
eftj’defe d u rh Legis ) lugent;quoniam Redorem hàbcnt
Iefum pro mo y (ê,gr a tiam aceipi end o pro Lege.Panisita-
queLugentium,abundantiaeftlachrymarüm:ficutenim
panis eiurientem; fielachrymareficit animam dolèntem,
Deficit e (ariens,fine pané;lacerata languet animà,fine la<-
chryrharameffufione. Panis mitigât famem , lacnrymà
lemcdolorem.Non verô (emper-, non vbique , &hoh ab
omnibus manditurpàhisifte'Lachrymarüm. Nam Angélus
qui nunqüam peccauit,&Adam priufquampeccàue-
rit; panemiftum nûh manducaüit. De fonte igitur pecca*
torümvehaéxiliuitômnihm laèhrymarum. .Mirumtarnen
in hoc,àrtificis Dei ingenium, v t, lachry ma de venis
erumpcnspeccatotü,pröfufahumilker,abforberetom-
ne peccatum1. Plané; fié depeqeatodamnatur peccatüïn,
fie aquaeompündiönis eXtingukignem illicitae deleda*
tionisvDemergit làchryma pppulutn criminum, rüpiùm-
qüe hbftri pedorîs foluitduritiam ; Iudicis emollit iram,
iam intentàtæ iræ , huïnili aûfu fleditminas; Vibratas re-
uâginataries;eredaiam refupinatfupplicia : exundantes
irroràt flammaSjprofuhdit de fiIicè'’,aquas.Remûllit afpe*
& Manaffa & omnem terrain luda vfqiie-ad Mare im if imum Wrîgidà recuruat,hümedat àrida, fterilia foeCUhdàt,for*
&aujlrdlemplagam, ’& latïtuiintm campiïencoiciuttatispalA didâlauat,décorât foedà,fufcitàt emortua, référât clau(à,
marum,vfque Segorftïxit^ Dominus :hac eft terta pro qua tWraui prohibita accélérât, intemperata tempérât, portas reïrin*
Abrabdiïfaâc&lacob , dicens : Stminituodaboiam : Vidfti git Inférai,carbones extinguitferreæ fornacis.Quid plu-
eamocuiistuis,&mntranftbisadittam, mortuafqtieeftMoyfes>IraîVincitinuincibilem,ligatÔmnipotecem;naufragium
feruus Domini in terra Moabjubente Domino,&fepelierunt eum l eft vitiorum , portufque nàüffagatoram. Filium Deiad
J ..'lus*. .Y. nlinMV Scvttnn rnrrnnf/lt- lltnilfl Tfi.h’ulf. \lYUiH e.-\ ,s/sc ad vpram Triniraiem.in halle Moab contra Phogor,&noncognouit homof epulchtüm& ïnreruehiehfe foi*-
tus. Quideft,Domine^Hæceftillaprædicabilis&prædicata
vbique gehtium^iicitia tüa,ad amicùm tuum Moyfen?
Taliternefiniumur protnilfiones tuæ i ïtahe remunos
inehnat;& ad veram Trinitatem, ïnteruehietite (pi*-
ritü,noseleuat. Huncpanem Lachrymarum, Adamco*
médit ih ejiilio>Noe,iû diluuio,populus, in De(èrto;Eze*
chias,ih ledo,k)b,in fterquilinio; Dàuid,ih adulcerio fi^
hetanturqui ih caftriS tuis y yfqucad mortem militantes, tie homicidio, Petras, in negatione ; Maria Magdalena,
merentur 5 Si Moyfes fraudatus eft a défideriofuo: cüius in corporis fui prt»ftitutione;Latro,in cru cis (ufpenfione,
fpes non pendeatin dubio?Sed,efto.,nolebas ilium intro-j Qu^re ? Vt anima renouetur, vtinfequeris hoftis demer-
ducere ad terram illam defiderabilem, & quare oftende-- gatur. Satäenim tolerabilius fuftinet flammam fuam qua
bas quod non dabas ? qüafi ehim puero porrigis pomum,1 lachrymam noftram}actiufque contriti cordis lachry ma,
& retrahis mahum/Fortè non tam fortker doieret,fi nonjjqudm ffammaittfernalisincendij torquetur. Dumfundit
videret 1 erefcitaüiditasvfcintillata,exviiïone,ardentius peccatotlachrymam, recluditaduerfariüminflammäm;
flammefcitanima, inmunerisöblatione! Sedquó vbe-’ Vritcertèaduerfarium,refrigeriumnoftrum. Tormen-
riuSjGoncepta fpes,gaudet,defperataacnus doler. Cui es tis fiquidem noftris deledatur , doloribus refrigeratur,
parciturusffi Moyfi non parciS?Quis tuis ficqbediuitma- efFuho noftri fanguinis , efteipoculum mellis. Flumina
datls , quispro te , (ie feindifferenter op^ofuitinimicis, omniaabforbet;Icd hanc tarnen aquam nonforbct.-rum-
& exhofiaicpericulis? Nunquid non fcripcum efc. quia non punturnamq; ventris eius inteiiora, fi confperfafuerint
* furrexit Propheta vltra in ïffael,quem nojfet Dpminusfacie adfa- hacaqua. Dentes excutiuntur,fauces perforantur,venaï
I dem in omnibusfignts^ati^portentis qua per eum mißt vtfaceretin mflahtur,& neruieius foluunturmón taméhaec operatur
Deu s, &
amandus
eft & tU
mendus.
F
Lachryjmarum
vtilitas.
‘Q
Làchrymaruni
effedlus.
H
Dæmon,
tolerabilius
fett
Infctui flâ
mas,qua
peçcato-
rislachry-
mas.