Pép
Sen. tp. 83.
i. Cor. 4.2«
10.7.1+.
i.Cor,i$.i
B
ordincmtuum ordinët & hohcftec/Adhuc replico. Semper
fis in cxcicio fcripturarum , nullum que tempus te
inueniat ociolum ; Ocium fiquidem fine litteris eft »
faut dicit Hieronymus , viui hominis fepultura. Ab
infancia fäcras. litterasdidicifti. Vide ne in vacuum gra-
ciam D e,i reeeperis., Ædifices alios nonfolum verbo,
fed opcre & exemplo, quia regnum D E1 non eftin fetr
moneVfedin virtute. Edifices fubditosin vultu , afpe-
btu, geftu j h ab i t u& i n célTu. Vi fare, 8c non dare opera
m , vc reble, vjuatur, vira'm pefdere eft. Omnia vero
Ipjritualis exercitij lucra referas acullius gloriam , qui
eft rex gloriæ.. fureyim 8c latro es.; fitibi aliquid inde
vfuiparepræ'fiimaS. llluç vvridefluhÿnaexeühc ,-reuer-
tantur. Âhimalia apud Ezechiel'ém ibant & reuerte-
bamur £ quicquid.' gratiæ ,. conferebat eis ; ad Dominum
référé banc. 'Veritas in. Euangclio dicit ; Gloriam
ad'inuicem quæntis, & gloriam quædfolo D e o eft,
non vulcis. Abfit, vc tibi dicatur i. Domino , recep.ifti
mercedem tuam. Sed podus cum Domino dicas : Si
ego quæro..gloriam meam ^ gloria mea nihil eft., Qui
turnet.inanigloria, omnino vacuus eft , tarn plenus
tiasinreipfo, quod in Chr i S t.o I e $ v , vtficut exi-(
naniuftfe form am fetui accipiens, fic.eorum qui, tibi fub-
iebti fufic Vferuum té reputes humilem & abièblum.
non fit-tibi dedecori humilitas, qu® decuit filiupi Dei.
D.e pralatione potes-babere gloriam,, fed not) apud
D e v '.m . Si autem gloriaris denumilitate , nonerisinfi-
piens: Reges gentiumdominantur eorum vos autem
non fic: non ergo teDominum exhibeas, fed mini drum.
Petrus Apoftolus dieft: Non dominances in clero, fed
forma fabiigregis in populo. Vnde gloriabitur mifer
homo de immundo conceptus lemihe, genitus in pec-
cato&natus, breüi viuens^tempore, fugipns velut vm-
bra, &nunqiiamineodemftatupermanens, ? Si ergo te
aiiquo elationis motu aura fauorabilis afflaueric, recole
ilftid, quod diblum eft Sedechi® : viritui pacificife-
duxeruncvte. Site lablatierit peccator, non acqtiiefcas,
neclaus , vel potius fraus^adulatoria tefeducat. Pernir
ciofuth eft prajlato, libenter audirede fi;, fupra id quod
fenticinfe: parcoautem , dicit Apoftolus., ne quis me
exiftimet fupra id , quod videc in me , aut audit aliquid
èxme. Porro ille non parcirlibi, neefuae anima.mHerehilo
qUam ûipeibiæ vento. -Siergo aliquid.habeas,vn- tur,quiiaiftïtataólusfiios,volensaftimari,quod noneft.
lerem. jj
17..
Prou.i. 1,
de debèas'gloriari, lion in te 1 fed in Doraiop glorie-J &nefeiriquodeft.Sitanimatuainmanibus tuisfemper,-
ris, & dicas^jGratià D ej fum id quod fumi Iuomni- &Qominus incqnfpedutuo, vcdicas.cum cceperitadu-
-P M/«/.ai4gli.
Phil. 3. 1*
2.Cor.li..
Eccl. 1.18.
Pyâ/.37-ig.
Papa ferlins
fer;
' 'jclc.fia:1
[Princeps.
bus doni^'D e I extollentiam fuge, memor verbi illius
tlominici : Yldi Sathanam de’ccelo cadentem. Siglo-
riari oportet-, dicit Apbftolus , de meis infttmitatibus
gloriabor. Gloria enim pradati eft ,fi feipium mile-
rum iudicat.:ôç infirmqm , -infufficientem oneri & honore
indignum. Sunt qui honores'virtutes répétant,
fuifque meiicis afiçribunt gradum eminentiæ , quém
in ira D e i força (Iis adepti lune ; honoris aluimptio
multis tentatio fada eft & fubuerfionis occafio. ,Igi-
tur fie p.rae.fis , vtrprofis. V«e his, qui præfident homf-
mbus , nifi præfideat eis D | , y>s. Semper tibi occulte
, vel ad difciplina$, vél ad lacrymâs, velàdalia,quæ
citra hominis teftimonifim folus agere pocetis , impo-
ne tibi iuguiq dominicæ lèruitutis. ' Summum eo.im
capciuiraus genus eft., fi fine alicuius voti vinculo eua-
gerur ad arbitrium fuum licencia Iibertaris. In alcoita-
que fedens , non alta fapias , per omnià lentiens hu-
militer i hùmilibufque conlèntiens. non arobules in.
magnis , nec in mirabilibiis fuper te ; Sed fi de bono
confcientiæ eux gloriaris , cum bcato lob dicas : Si iu-
ftus fuero , non leuabo caput. Nou enim iuftificabitur
in conlpedu tuo Domine omnis viuens. Paulus , qui
nihil fibi confcius erat, fe tainen iuftificatüm negabar.
Ego , inquit, non arbicror mè compteheïidilïe.TEt i-
tem î Non quod,inquit, accepérim , auc.petfedusfîm,
fed eorum , quae retro funt, oblitus , ad anteriora nie
excendo. Ipfe non de dominio, fed de minifterio glo-
riatur. Miniftri Ç h r 1 s ti func,inquit, 8 c ego. vcminus
.lapiens dico , plus ego. In laboribus plurimis , in
carçeribus ab up dan tins, in plagis fupra modum, in mor-
tibusfréquenter. Inhis tibi gloriandi fonpa praefigitur,
nonin yeftepreciola » nonin.fupéliédiîiroulta, nonin
eOfigregatipne pecuniæ , non in ædificijs aut culturis,
non in'dilaçandispoflèlïronîbàs, non inèqüorum mul-
titudine , non in brnatu pompàtiîi., noft in frequencia
clientelæ. Nam h®c;qmniagentes inquiruor. Sed ficùt
gloiiatur dodor gentium » in crftce.Domini noftri I e-
sv C h r i st i , in infirmitatibu^ujs jin.moriibus , in
laboribus^in careeribus , & in pligis. .Dédit tibi Do-
j mirius-feientiam fandorum. Qui banc Icicntiam appo-
. nit, appqnit 8 c dolorem , non gloriam., fieutferipeum
; eft Qui apponit (cientiam , appoint & doloreim de
fquo quidam poeuitens, dicit. Et dolor meusin con-
(fpedu tuo lèmper. Non humariam gloriam , qu® eft
I ventus vrens,, coeleftis gratiæ fiuenta deficcans. Abfità
te gratia ilia, qua^sin oculis tuis gloriofiot, & indé o-
diofior in oculis uB., Ira eft, horigratia, cum quispo-
I nicurfüpèr venti^jj^nulias habens radices in fôîiditate
virtutum. Illius leruituti addidps es cui leruire régna-
reeft ; cuius fëruitutis jntuitu , ille feruum feruorumfe
rgputat, quitçnet Ecclefiæ principatum. Hocbrgolènlatorapplaudere.
Narraufruntmihi iniquifabulationes;
fed non vt lex rua. Etillud. Nolite me vocare Noemi,
ledMàra, quoniam amaritudineplenafum. Sicurautem
veneus dilfipat nubes , fie tui vultus aufteritas yentum
adulationis, & venenum detradionis exterminer, huer-
rumpe fermones malitiæ, &interlere aliquid déiege Def
decamicisSion/de iudicijs coeleftis iræ , demeritis Sanr
dorum ydetorrentèvoluptatisæternæ. Eft qui plus credit
altetius .linguae de proprio ftatu , quam confci.entiæ
fuæ. Porro iongeeft à làlute membrum huiufmodi ftu-
piduin& infirmum , ægrotans , & Ce ægrotare nonfen-
tiens : eoipfoinlanabile,quiainlenfibile. Quamplures
yideoi, quî poft acceptum coeleftis gratiaé cfd^ura , ef-
fluuntin palfiones defideriorum , licut & genres, quæi-
gnorant Deuip. Tuàlongotemporepoflèdifti vastuum
iq làndificatjone. , Quod fecifti hadènusféliciter con-
fumma , fie agens quocidie, quafi femper incipias. Fre-
quens eft inter Epilcopos aliquem inuenire , qui primum
fuæ promotion^ annum dedicet faadirati: cumqv iniuà
nouitate fit fadusagn^ , inueteratus aliquot dier um fit
rapaciftimqslupus.D^ali feriptumeft: Antemellem tp-
tusefflotuft, & immatûra pertedio gcrminabit.Et de-ço-
dem : fi frudum fecerit, ali) comede.nt ill 11m. In omni
anguftia, toramJpem tuam iâda in D omino, quonia
nomen Domjniplutima for)iu\do.Non çonfidas.in ei
quifolencdare verba, quorum amicitia quçeftuariaeft,&
familiaritasfumptuofa.Intelligis quæ dico,& recolis Ma-
chabæos, qui quoties Romanorum implorauerunt liif-
fragium, èorum ainicitiaprincipibus ÔC populislfrahel.
verlaeft inl!ngulcum.Fiequenti,quælo,lcauiniucliipice.
& attende, qualis exdono D eifis, &quâlisfisex teiplb,
& redde,quæ tria lune,tibi, & quæ Dei , Deo. Recole qua
lniferabilem,quam infirmum,te de ventre maremo natura
produxeri t. Nudus egrefius es de vtero marris tuæ,nu-
dus natas es ad laborem , non ad honorem. Si quid tibi
dilpenTatio coeleftis adiecir, femper cimeasilludPfalmi-
ftæ : Veruntamen propte? dolospofuiftieis,deieeiftfeos
dum alleuarentur. Quidam Epilcppi.regum munificen-
tias, 8c eleemofynas antiquorum abüfiue baronias, & regalia
V fo L u ï.g
R u th .i. z
vocant, 8c in occafione turpillimæferuirutis feipfos
barones appellat,vecCor ne de illis queruletur Dominus
8 c dicar: Ipu regnauerunt,& non ex me : principes excite-
runt, & ego non cognoui.Sciaste afl timpfilTe paftoris officium
, non Baron is. Certe Iofeph in Ægypto patrem
fuum & fratres inftruxic, vrdicerenr Pharapni ÿ viri pa-
ftores fumus Maluir eos profireri paftoris officium,quam
principisaut Baronis. C h r i s t v s dicit. Egoium pa-
ftpr bonus; til vero conftitutuscs abeo paftor aut villi-
cus : villicatiotibi commilla eft; & fciasquia villicatio-
nisrationem reddereteopotcer.AgricultüraD e i tïbi có*
milfaéft , opuseftfarculo vtagricolæ, baculo vt paftori.
Sarcuio,
i/ . üj. j
Vrde'Sota
H
g l ! 72.1:
'Ofte 8.4.
G en . 4 6.
Ê ê
eminet coelum terræ. Et, vt verbo ApoftoliadTimotheu.
fcribentis liceac mihi vei. Nemo copremnat adolç.fccn-
tiara tuam, ledeftoç’xemplum fidelibus Verbo &"conuer- !
Urem-1.*<
al. cohibendo.
k.
Sarcuio, yc tanquàm proplietae filfus euellas 8c deftruas,
ædifices &plantes. Baculo vrere, luposab ouili cbèrcen-
doVouesdfebiles füllen tand o , erigendo lapfasferroneas
red u een do. Sempér ante m inter fruétus Epifcopalis offir
>cij, ærérnâ^temporalibus præferantur. Et quöties te cir
(atione. Semina fhp$tomnes^aquas, fuper botios & raa* 1
’vos ,publice}8t priuatim., Modis omnibuscaue, ne lecu-)
curam pollellionum turbatrix a£liua folicitac, nun- ’lanbus te inuoluas/ .Nulla enim confonanciaeft fpiritus
quam tamen in re quies. contemplatiuadegeoeret. Fac i Dei ad fpiritum huiusmundi; permanc in vocatione tua.
aliumpro te roolere;-tuanimarumfalutifoTlefter.iii|en- Mundus in maligno pofitus eft. Noliremulari in mali-
de. Vacuum ifecularibus oportec efleaninium, diuinre gnantibus ..fedpermane in vocatione, tua, fecundfimeti-
fefuitutis; obfequio confecratum. .Magnis addiiftus'es, furam regulx,>qua menfus eft tibi Deus. Hodie apud
noli minimis occupari. Minima )8c vilia funt,qu®cunque quofdam confiftit in his duutaxat Epifcopalis audoritas,
ad leculi quzftus,& non ad lucrapertinentanimarum. vtcretayelfimotfgerfationarius impiriguetur,-vt multi-
■Cor. 6.4' Secularia negotia, fi habueritis, dicit Apoftolus .ieos;, qpi plicentur viuatia, &• claufill® fefarum, poflelfionumque
•| contepiptibiliores funt inter vos,conftituiceadiudican- terminidilatentur. In «dificandis palatijsj molendmis,
pyj»/.7j.i° dum; Si autem ad tefntraueritcaufla pauperis,caulapu-: &furnis. In augeqdis redditibustota pontificum folici-
pilli 8c vidu®, iudica in iuftitia pauperes,&argue in xqui- tudoferuefeir. Nunquid,vox Saluatoris eft ad Principem
rate pro manfuetis terras. ! Fac iu.difiuoiiniunampatien- Apoftqlorum & prtefulum ; lidiligis me, excble terras,
cibus, procura humilibus pacem, rebellibus obedien- asdificadomosaltas? LcgimuseumdixilTeadPetrum. Si
tiam, clauftris quietem , ordinem monafterijs ,. cleri#is ; amasme, pafee oues meas. hasreses & Vicarius Petri, pa-
■A. pafee.
B
I oan.s.u
Geh. 18.2
dilciplinàm. In iudieijs nu n quam ad rumulculos mouea-} fee oues meas euangelizando,fac opus Euangeliftæ 8 c pans
, nec tibi obrepac furtiualulpicio. Dominus Iudam, | ftoris, non erub%fcas euangelium, fi erubelcendum non
qaemproditorem DQuerat, qtiia noncomiindtur,n6n j credis paftoris officium. Infta importune opportune, mi-
condemnar. parcit nVulicri in adulteriadeprehenlæ, A> ! hifterium fuum impie. Minifterium tuum plus onerisha-
quod non,appareat accufaror. .Non Sodomamfubuer-( bet,quamhonoris.Siaffedashonorem,mercenariuses:
tit, donee deicendat& videac, vtrum clamorem operc fi onus amplederis, potens eft Dominus augeré gratiam
compleuerint. Ego, inquir,ficutaudio, lieiudico yCuius fuam , vcluciaex lucris, & ex profedibus profeblusac-
au^ire eftfeire. Xu verb non nifi ex a'iïèrtione partium, cedant. Quod fiabhorreas onus, & infufficientem te rede
rationabili animi motu cenfeas ad (ententias proce- putes,lèraquerelacft,priusfedillèdebueras&æftimalle
denduro. Duo lane func,, qiiâe in. iudicio faciunt cordis j opus, làrcinulam ponderalle, cqmputalTè virtutum fùm-
oculum caiigare.ira 8 c cupiditas : hæc duo remittenda pu-. ptus 8 c dignitati meritum comparalfe. Si te tamen deter-
& pumenda remittunt. Ira fiquidem iuftitiam Dei reat labor plus folito, fpes mercedis inuitet ; vnufquifcjue
non operator. Cupiditas verb dura j quæ fua lunt , quæ-
I)*.j3.ij lit,judicia Dei rreraenda contemnir. T u verb man us tuas
exöure ab om ni munere-8c quod gratis accepifti, da gratis.
Non fî»de numero illqrüm,quifequunturretribu-
tionem, nec yendas confcien'tiætuælibenatem. Nemo
Geh: 14.13 poffir tibi dicére ; ditauimus Abraham : fed cum Samu.ele
Examen'
co u feienenim
fecundum fuum laborem mercedem accipiet. Si te
curialium & maxime feacarij labyrinthisimmerferis, ma- |r;i
gna fpiritualis exercicij difpendtapacieris. Nemo poteft
duobus Dominis feruire, Deo & mammonæ. Non exci-
dat à te , quomodo in tonfura capidis, quando eledlus es
io.lbrçem Domini, renunciafti ignominiælaicali. ln di
hducialirer dicas..\loquimini eoram Domino & Chrifto J autem conlècrationistuæ, fuper abrenunciatione feculaeiuSjVtruqi
bouem cuiufqua rulerim autequum,fi quem'
piamcalilmniacusfum,.fi.oppreffi aliquem, fi de maiju
cuiufquam munus acceperim^ 8c coritemnarailfud hodie,
vobifquç reftituam. Si mente.m tuam munerqm cu,r
piditas titiliäuerit, jbimoriatur , vbioritur nequiffiraum
germen, & invfuæ matris vtero præfocetur^ .Reuolue in
anrmo tup quantum ex honoris alTumption^profeceris,
8c ex quotidiana collacione fpirituales virtunim mejeire
proie plus, vtrum fis infolentioraur humilior, affabilior
vel aüfteripr, manfuerior autgrauipr, liberatioraut aua-
rior. Ex qiiadam enim obl igatipne, quæ .tuo annexa eft
officio,exigitur à te fpifi tualium frugum menfura propen
fiori vt fis deuotior in oratione, in lectio ne ftudiofior ,in
caftitatecautior, parcior infobrietate, patientior indü-
ris, In rilu rarior, fuauior in conuerfatibne, gçauiorin vultu,
& geftu, & habitu, möderatiprun verbis, profufior
inJachrymis,inchàrirawferuentior. Redde con(çi#ntiæ
tuæde quotidianis ablibus rarionem,videfidiem&oo-
âem fine cuiuslibet peccati ma'cula tranfegifti ,'fi minus
legiftt i ailt orafti, fi in verbo, fi incibo, fi in pocu,fi in fo-
rano temperaniiæ modum exceffifti, Ödcias nofi modi-.
cam eile temporis illius ia<fturam, quod in otio äui; fabu-
lisexpendilti. Cæteri diuites fcrft in latibulisfuis, ficut
leænæin fotiea , ericius in antro, leoinfpelunca. Tute
omnibus exhibé, cogitâns te omnium feruum, peç tibi
fedcunblisgeriitum teviueçe credas, datum jndo.blis do-
blorem , confolatdrem paupérum , folatium opprellp-
. rura , pattern orphanorum, defenlprem viduarum , 8c
« .adhçc.j omnibuSdebitorem. Adhucreplico, vtâderuditionem
pluiïumin facra fcripturajte exçrceàsI vt quod tibi <^>n-
uerfatio curialis quandoquèpræripuit,gratismagiftran-
te récupérés» Ocipfitas inimiea eltanimæ. Si non legis,
fi non ftudueris, dormitabit anima tua prie rædio, ôc ho-
ftestuianimæ tuæfabbathaderidebunr. Tu igicur, præ-
ful optime, animarum fâluti ômnia poftpone» Tantp
enim dignjores func animæ corpbribus, 8c vniuerfis,quæ
humana ambftio concupifciÿ;,^quantum dignitat» prg;-
num emififti vota , quædrftinxerunt labia tua. Alligatus
es verbis oris rui, vbi ad confecrantis interrogationem fine
exceptions aliqua promififti, quod decæteroàterre*
nis negotijs, 8 c à turpibus iucris te alienares, tuam que fo-
licitudinem diuinis femper negocijsrhancipares.Qu.id ti-
bi ad fifcales^redditus , vt vel horula breui curam poftha-
beas animarum ? Nunquid Chriftus te ad telonium ele-
git? Matthæus femel inde aflumptus, denuo ad ipfum
non redijr. Non fis ergo in turba eorum,qui lècularia lpi-
ritualibus anreponunt, glutientes camel urn,culicemqne
liquanres. Legimus,quodindiebus Conftantini, quidam
Epilcopi principi adulantes, tnaiorem reuerentiam rega-
libus ediiflis.quàm lanblionibuseuangelicisexhibebanr.
Sunt & hodie, quibus commilla erac difpenlatio verbi
Dei,' qui filent à bonis, canes muti, non valentes, jmmb>
’non volentes latrare, nifi forte Euangelicælibertatiob-
grünniant,& oblatrenc.-conuerlienim funcin arcum pra-
uum,præbentes feiplos armainiquitatis peccato. Iuftèiu-
dtcare, quiiudicacis oebem :nam & ille, qui terribiliseft
fuperfilioshonvinum,etiamiuftidasiudicabir. Verbum
Prophet® eft,væqùféondicis leges iniquas,&iuftitiam iü-
fti aufertisabeo. Vis, vc aliqua lex tibigraria exempli pro-
ponarur ? Pauperrimusaliquisinhorrefcicnudicare&fa-
me, videtq; vxorem &familiam fuam inedia lethali rabe-
fcére, cette eis móts jmminet,nifi rapiataut furetur ; fura-
tur itaq; modicum aliquid dubium vit® di(crime eligens,
vc certum periculum mortis 8 c f a m i s anguftia importabi-
lis euitecur..Miferabilishomoihfurtodeprehenditurj&
damhatur ad mortem. Iudices vero nec milètiam pauperis
,nec vrgentia neçelïitatis, quæ ipfum ad furandü compute,
penlâne. Nùnquid iuftioreslunt Deo* qöi in lege,
qiiam dédit Moy'fi,pecuniaria ttiulbla,furés pnniri decre-
uit i N u n quide ft æqu i o ri ex e 0 r u m légéimperiali, quam
vigilanfi ftudio&exabliffima deliberatione fanciuit æqui-
tas ? Illaequidéinter furein manuteftû&rnon manifeftum
circümlpebtèdiftinguic,&hunGinduplu,illü verdinqua- Auitas'
drüplü,punit.Porro ucut leremias deplorat,adulrerisple- j
naeft
Rufin. /. i
hifi. copi
Greg.l. 4.
epifi.yy
Pfi»l.9‘S
If*. 4.23
H
al. a
Kklçk