4iim, y.t atiquid i pè.fabulis veftris f i^ k 4icâ,auc O!ÿai- '. aIuQæi, facraroerita veftra? |)enetrent profan da myfte-
pasciin^iërl Ifb lç d l| 1 aa^noftei; mons louis,0cec] n iity c% ^ t^ p ^ em tQ ^ # îs fapientij'^ra. Äufiant
^uantaraadilUiüïtïânlhiatjnus^ciùs câpiti imponenda£j feqacfttiapr^ioïi Ubri Talmtith,
Èxod. 14-
Excd. 17
vcLTàarusCihç»*,vcl aliquis monchim Artaenrai, qua
ipfi tîiagis proximâ ei arjeflet fi ne diïbîb raflicitusetuendas.:
Qui&1î%eîn viàbr&Fffî&die.ill* p o t e a t , fraftra
tantumcxerçitü çorittaMpyfen,& poputûDf! puguatu-
‘x H* WÉ jp W tis 0;ifrtxE?fitn,cttmoninïpopulo{tta, piignàtiirm 111 iïlrdi.Sca
eccc moles' canra.cccitara maxima rrgiocapiri impufita.
<^idpoIî^QiÿddïcïE:poft optima fdnpppfa* V pupa^ra-
quic,auis ipiaÿ«^fipdi%fii«^Uf
earn contudic, dobëej^oramine magno, iuxta.quântita-
tem eapitis eiurdem rëgisfaéfcq, moles caputttânfilfensj
iuper ipfiùsrégis luimerosinfedÿ:. Inrebusineffabilicer
miiaiidis,quicï magis mfrefanoninuenio.Quidenrm plus
auc minus micâri debeo vpüpànvauem paruulam, roftro
minore tatitàm mbiem ad perfôrandum a^reflarn, tam
diü eam tutudiffe i dohec ioramen in ea gîgantei fapicis
capax facerët:an hpromisilliuspatientiâ vclvikutë1m,qui
tantàmtnolemfubcapiti infidentem, tam diafuppoçta-
tii, donee aùis mod ica breui rpftro , pàulatim inualidis
idki bus, tam enormis corporis » tamfpilïàm duritiem pe-
betràrec î Et hoc adeo, donee iuxta quantitatëm reÿféa-
Pitis, fdâto foraminè, moles tam füper caput conTiftere
non vâléns, naturali pondéré lapfa, miferiabminis diffu.-‘
fÎPrib ushumer is , quos» qua tj t u m a d ëprundçmiacitudi-
|nfm,anguftipreforamine tranfirc non potetat, ne infra
labçtetur,retenta eft? Et quid fequitur ? Qiiofaao,mole
e adem fiiper ei us h ümeros i nfi den te , & regis capite fupra
molem eminentC, ne eani vitra pofTet deponere, Tubitp
adaufti dentés iongiffimi prphibuerunt. f t legq quidem
non Iudaicam, led paganamffabülam» quæ dentésdrâ-
coifisïatos^&de his Thebaeos populos, non inptroes,.
led annacoSjCum gaieis,loricis,çiÿpeis,& èniiDus, & onj-
ni militari armatura orfiatoseftè conhnxit.?.j$ed, Vt-lüprd |
dtxi, in his & fimilibus Pagani Fabulas, non rps geftàs fe
faipfife non dubitabant ; àeccas veràs efle,fe_d aliqua
rerum iatnfgéftaruni ëas fignificate ^rédebant pariter &
dpcebant. Nam quptl dé draepnis üentibusgédtemiani
didam exortam eife dixetunt i *ènënpfi ôéfurêntis ani-
mantisfimilitudine, perfinaccra &itifradum in mâlitia
pppulum.intelligi voluerunt. Quod armatum ex terra
proëéffiflè, 'befli’eofum & în atmis fertipér futurum eife
iignaiunr. Sitalequiddentesgigaritis veftri poftlapfam
fuper eius hutpèrPs rriolem, b ludæi, fignaflentfiéÙç-fif?
pra praîmifi, fetg.ndum vtcuhquè eflèt. At cüm nil m^UV
cum^ih diuinis, cûni nilfignrficatiuum irirebushumanis,
ficut necali«-fabulie vefiræ, baec £abula, vel in cbrtice-,
veî in medulla continèar, quid dieâmi C^ijid dieam vi-
dènsliominem, que m:verè Fpmn6 prpfii ndæftnltitii fè-
pUltifomniaftis, moiem» immo tegibnern maximatftfu-
pêr'Kumetos Ferentem » de capicefupràérbinente, im-
roenfac: magnitudinis plufquam aprjnioredentes proten-
dentem, hechuiderx^fraproKibenribus, nec dentibus
Tupra ojjUiantibnseani dëporiere yalentein ?; Sed eur
tantaiüxta yp^jnir^ulataéuit^ojrl^S;?. Cumeuit tanta'
, qui lice *n>ulta & mâgpa l^plênt ,• tamenmujta minora
ferip fie? Gûxt^cuir'vpu paidpatuam, fragiliroftro
Füitapy^ iud'j^oir»ir-.qBidaVô'> cjuiâpud iprpsnunpu-
patuT IpznIv.Ben Leuivqnod npsdifimfis Iofuæfiliusler =
Hr,-ÿiiÿvt‘ainnc religiofus, accimens Deümdibib liuicab >
•rnfanria (na, vlque ad .dee’të1pi fa m.æfatë m vaeans, vt.fie
mptténypojlec cflugcie. Quod eu m viaerec 'Dominus
volens animam eiusaufét'rffvtefipi Iudæis arnids D o mini;
ômni'yîta lua 'Taltmuh ftu^lJtîbhseongiacùlaie-
tur : Angelo per eu tic n t i pvæct' pit, vt illuciret, & illius
animam aufeiret. S tari m Ange I us gaude ns, inflioni Do-'
mini parer. Venir,acfiipiatc dum domusiliuis uonlon*
geabeoftetic. ^Êleiiaris àutem lofue oculis cXim eum vi--
air. Quid quæris f \ :Pfp^ninia^;iSqtittTtu^ me rbilfr
Dpminus. Ac il le- air. Fruftra cemiifiV Dominus cum-,
egoTal m ut firëuoluam, &Iegam . Sed coni ui o ,te per
librum iftum , vt non',potëftatcm habeas- tollendi ani-
mam meam. Rëuciinsautem Angélus, nühëiauicdb!^
Domino. Réuécccrëvihqüit ad eum Dominus, & die
yf vepiat, gaudeat,, epnletur nôbifcum i' huç
melius foré, qfiam%luc cp'^pfcati R.e fief fus Angélus,
quid Dpminus pÿæcipefé^iunÈfat. Nuncianulurem
Idfuefë/ppndi t, le n ul lo rnièélô i ufii on i Dorninijj^rerei
;P^îîpipct|tfenem quirn^ab
vèllet fiib foedere.^Quod cum Dpim|p^retuMèt, qupd
petéfet, quamüis in u itu ^ ^ n cS fiï. "AngelS auteih
quod Don^pus concefiîfler, çito dunciàf^fc^éd au-
iwens Iofuejdixic fe clauftra infèrni'& paradifi iriAutaTûa
veile inuilere.; Alcendè (inqfiit;^.ngems‘)Tüper mej &
dui^m te quocùnque vpluër^i P üfëendam, inqui,i£
< Io Hie, n e q uc v a d a m tecumç nifi mihigladiüin déderis :
timeoenim, ne m^nyit*in^FBcias. Déditautemftatirn'
rgladluin.. EÏ^üm afce'ndiflet^ixit. Quovisducaoe te ?
Refponditi Adclàuftraipferni, ytpofteâ deiéïferin vPi
lîone.paradifii C^o'dedptâus.plùnmâs ovidic gëïÎT:eS,‘eX:
omninatjone,qüæfub coelo eftrC h riftiànos, Anfôrrli'æôï,
iebufæos, Euaeos, & Etbæps, &~Pheiezæos, Moàbitas,'
Âmmonitas, Arabe^^Philiflâs'e«. Regës quoquè Pha^;
raonem, - Seon, Ôg, 6fepmnésalibs qui interfëpi lünt a
Ioliie, Iabin,&ducem eifisSilara : Eglbn, qui^terfeélas '
eft ab Aibth, Nabuchodpppfor» & ü ^ n ë fB en i ducerfl1
eiusV Q^oruiïi d^fiâWonis ë^üfa cüm ab co figilfatim
quæfererîiï’- dixit fë fu e | 'C'ur eh n fti^ d amria ti funt?
Ait. Xn nelëïs î ^ f p o n d i f t ç ‘aucÉpé defidero/
Ait/C%ia cfeduntin filiuré' Mariæ, & non pbferfiânf-le^
g ëp Mp yfi . ^ m axime| quiajno n cred u nt Tal mü thi
C^famvdamhâtionis cMërfi’fürn gc-nïifi^ j ÿël reguta,
IphgutAfft enartare' : f e d t a u f f i f a ^ F q ü i a nod
credunt Tiïrptaçb, vel''quia opugndueiupt filios Ilîaeh
Ecat^utem Pharao profimusf jacens in mferno : çaput
Fubterfdlpîen portæ inferni tenens, cuius portæ cardo
fiébàt jpiîus oculus. Porta autem adäntrpitum anifna-
thin circuifiquaqûeveitebaturfuper bcufum ipfius. fh-
kerrogauitve^o Jofue/curtàntam pacerecurpoenam. Ad
A^geltft. Quiaaftlixkfilios Jfraelin terra Ægypti,
&Sjpoft âfli 61:ione m^erfèbutus;eû vlque ad mare, fvfusr
pmni fiusr otrfi^ n tis, quai! îlïn ferBo fiebfint, D u ^ q f ii^
mea4paradifuo^Féftürautëm paradHufevndique murd
vallata. Ad qùâm cum eum deduXiftef /tali^föcb^pofuit,
vt vixtjâdcré paràdilfm polïèt. Duc nié, itfqffidlpfilë, klf
(tiuS.'Ôculi enim mei ôbeæcaci; & fen/ushebeiiati (upteX
fiimo infgini. pu'xii:
quem rpfue . Nifi
.dëleéfcabilia & animas â n ^ ^ ë r e v ^ tifîf c iâ s , qupd
per mu ru m. Qui irttip pi of preie nÿ, pl urini asvidic fan £èb-
r-um a ni i^S^arfiai^ar um iPypp l|e| ar 4?iVj! & alitfrum,
îquorum (ua:pla^npran^ Quonirn in^r
çxte roshlian>Ph arapni sex|c Hen t/lîî m ot fu on o réfidénal!
fiépel&tarn molèm ^ramfpinam, taiiïducam penetrafle î
G ur taexdtadau do^jgigan t i^ e n l’ès ^Cur tàcuit,.quoa
eum folusaggrelTus hiérit, fquod ftugendô faltu à terra
eleuatus fuerit, &eüm leufeadu yir|*4d;terram deiece-
tit, prpftrauerk,èxtii*xéric? Mirpm, quod ille qui ean-
dem virgameoramyPharaqn^yirrute dluina in draço-
nemrautauit; quiéaden^aqùas Ægy^llasin làngüineih'
vertit,mare diuiiît,aqdaiîi dej^pe prpduierir, hoc t^m-
infigne t^iraculum tècicuic. »Non hoceerte reticuit,v(|uar
fi nolens> feribere |^iibd Faduip^^^îd recicUit » (tCuF
îicdéns fenberequop nunquarn.fadrfm eft. Nonrécicuit
vitàpdpfcnbete quod verunv^|t'j .fed nblendo feribérè.
quod falfum ell. Inflrtogatii’tor^Ickbe, quoppére^ qiio fer
nûnquamfuerat^qùpdinauditumcrac, fcribërenonya^'1 uiriorannun prÆin i um niei u i fiée. :Di xi t qïi Àngélus.Eo
le ndp^;_Éc ,qiiiaper lîngal'a d igû èho ccieceran" nu 1 la: li nC-l q uodMoylend nvôr.re leruafti t ■,« fi fieri u i r e tu rn ^picn-
Andkfit.nQlfiiy iiAiP ^ pMnmPsV?»difl'et
os,quipræcæterishonorabantur,interrogauit, quare 1 mam mc^ni. Etquamuis Deus pereundcm Angelfimre-
tantam gloriam méruiflent. Relpondic,quia ifti funt viri, j mandauerit,vt vcniret,gauderet,èpulaceturcumeô,qüia
qui ex corde fuoinuenerunt& compofueruntTalmuth, jraeliusefleteiapudipfiim,. quam in mundp;non potuit
& fucceflorcs eorum, qui ftuduerunt T almuth. Dixitque
Angélus,vt de muro defcenderet.Refpondit.Adhucma-
gis videte volo. Quod cum dixiflèt, per murum fe infra
cumgladioproiecic. Çlamauitautem Angélusadeum,
Decepifti me. Refpondit. Sis deceptus,an non,non euro.
Dixie, vt quam cidusextret. Ille \tero cum iuramento
fenonindeamodoeXiturutn relpondit. Quem cum vi-
dilïcnt, qui paradifum incolebant, mirati funt hominem
veftitü, viiilim, fie paradifum mtroiiïè cumgladio. Quo
cum lèdeip non reperifièt, ftetit „& ad filiam Pharaonis
accellit. Surge, inquit, yade, ecce pater tuus ad portam
efi. Surrëxit velbcitefi & ad portam properauit. Iolue ve-
ro fedem illiüs ftatirn arripuit. C unique ilia pattern fuum
noninueniflèt, reüerfaeft, Sélofueait. Curmihimenti-
tuSesî Non,inquit,mentitusfum: pater enim tuus ad
pottàm inferni eft. Cuf, inquit, mihi locum meum fubri-
pùifti? Ait, quia fie mihi Dominuscôceftit, & meus amo-
tlo erit. Interea Angélus ad Deum reuerfus, quod accide-
rat nunciauit. Dominus autem, vt cito exirct,præcepit. E t
cuhocei Angélus ex parte Dei imperallèt, ait. Peripfum
Deum, & perlànbtum Talmuth, hinc vlteriusnoncx-
ibo.Cumq; hoc eius iurâmentum Angelas retulilîet.-re-
Uoluatur, inquit Deus, to ta bibliotheca,& fi vnquam pe-
ieraflercpertusfueritjoportet vt exeat. Sin autem, con*
ceden dû eft ei vt maneat, vel propter eius religionem, vel
quia lèmper ftuduit Talmuth. Reuoluta eft oibliothecaV
eumque mentitufn fuilïevel peieraflenon eft muentmn.
Vnde Dominus,vt inde vlterius non exiret concefîîtMc-
celfi t autem ad Iolue Angélus, & gl adium ab eo quæfiuit,
quo homines ybicunqueeos inuenilTet.occidere conlue-
uerat. Relponditque Iofue.non fe illi gladium redditurü,
nifi fibiiuralTet, vf fie homines non incerficeret amodo.
Reuerlus Angélus âdDominum,quid fbfue diceret, nunciauit.
At Dominus eius peritioné fieri,&fi i nuitus voluit.
Redditq; Iofue Angelo tali condi tione gladium.
Longa fabula leétâ eft, & quævel peroculos legentiü,
VelperauresaudieRtiüm, eorumorarifu, eorum corda
fubiannatione rëpîerepotuit. Quisenim rifum côtinere,
quis fubfannationemreprimere poceft, audiensab homi-
nibus, quænec ab ipfis audire poftèt dæmonibus ? Cui
. enim vnquam mortalium,quod in hac vira poftèt nô mo
ri.aliquis perfualîc, vel perfuadere conatus eft ? Cui dixit,
legè a I iquid.dic al iquidjfac ali q uid ,& non morieris? Hçc
vos, o Iudæi, hpminibus conamini perfuadere, & fupra
nominata nefanda feriptura, il vefttis perfuafiftis? Afnr-
matisenimnullum morripplTelubijci, quiliceram libri
T almuth medicetur, aut légat. De quoru numéro! ftum,
de quo fabula texitur,credicis fuiflè, Iofue fcilicet filium
Leui. Sed quid ego cotam fabfilaperfingulaperlèquens,
lectori forte prolixitate fuperflua tædium imporcarem ?
Non igiturcunâa prolèquar, led aliqua ex hac Ipinofa
congerie decerpens, in æternam flammâcum fuis auâo-
ribus meritoconcremanda proijciam. Vnde prilicipium
huiüs fabula: intermittendum cenlêo , quia quod niede
hoc Iofue filioLeui lcgitur,idcm pene,de Rabbi Neemia,
in huius quinti contra vos, ô ludæi.Capitulîfabula prima
parratur. Non eft igicUr relporifio iterand^qua: concrafi-
miles nugas fortaffis ad vnguem fuperius eft deferipta.
Nam quod vterqi ne moreretur, JetSkioneTaimuth Deo,
ciufque Angelo reftiterit, fimilis fabula eft. In hoc tarnen
diftîmilis,quodad illumoccidendum Deus fraude prae-
ualuir, hunicaulteiii velutaftutiorem^multislicétexqui-
fius dolis,) decipere noP potuit. Ilium, vt fupra fcriprum
eft, cerroreaerij turbmis àleitione Talmuth Içmauitjfic^
que in illoinceruallo eius animam rapuit. Iftum in le<5tiPV
ne pertinacetn, & contra diuinas& angeiicas-infidias cir-
cumfpedtum, cum nihil ci alîidue Talmuth Iegcnti face
repoftèc,viuerèi1rtuitus permifit#Vnde ille velut fecurus.
tarnenfalli homo lapiens,nec fraudibus diuinis in aiiquö
celfit. Sciensautem Deum auidum mortislu£, timcnl-
que ne quandoque &ipfum quolibefingenio, ficut Nee-
miamfcfellerac, falleretiafturiflime Deo inuito, doJofijj
no pr?cauente,paradili fibi habitationc prpuidir.Extortä
namque a Deo conditione tali, quod nulloniodoei in
moriendo pareret , ftifi fibi petirionem, quam, ab eo po*
ftulare vellet,concederet .• dixit fe dauftra inferni & para*
difi antequam moreretut vclle inuifere. Hoc quale fit*
qualiter mfinitam Dei fapientiam humanis doliseuihce-
repotuerit, videant le<5lores. Nam ego nihil mde agann
Fruftra enim & fuperftuo h o c fa c e^ v t pu to, vid.ei er: fi
Deum Iofue potentiorem, fi fapWftiorem,fi melioiem
oftendere Iaborarem. Nam non a:ftimo adeo inertesellc,
& ftultosle&ores, qui de his lermonem meum exigant:
qui me talibus naenijs refpöndere debuifie dicint. Sed ac£
cedo ad id, quod fequitur. Afcende,inquit An|elus,fiu
per me, & duicam te quocunq; volueris. Non afcendamf
inquitlolue , neque vadain tecum, nifi mihi gladium
quem pottasdederis. Timeo enim, ne me in viairtterfi-
cias. Dedit autem ftatirn gladium. Et cum aleendiilet ille
fiiper Angelum, dixit Angelus. Quo vis ducam te ? Qui
ait. Ad clauftra inferni,vt poftea deiecler in vifione para-
difi. Et de iftis quid dicam ? vbifunthumeri, ybidorfum,
’vbi corpus A ngeli cum, fiiper quod homo ille afcendic;
quo, velutiiumentoad inferni horreda, ¶difi amce-
navidendafubuedhiseft? Vbi funt& ipfe angelica ala,
fine quibus quia nunquam eos pidkos Cernitis, idcircohis
eos nunquam carer? pucaris ? Nunqüidhl, quiab omni
eletnenrorum natura i quantum ad propriam eflenciam
atrinet, feiundki funt, qui oftini corporuni complexione
& forma Carent,corpora corporibus terrenQrüm anima-
liura fimiliäj Vel partes cofporum habere ifedendifunt?
Non vtique hoc credent homines, efiämfi hocpuraüe-
rinc beftia. Sed etfi Angelus paratüs obedite Deo, cbrfiiis
quale eum habere putatis, 6 fy dai,apräre voluir ad Iofue
fnbuehendüm, hon ramen ille incautus extititad afeen-
dendum. Noluit plane fuper Angelum afcendere, nifi
gladium, quem ferebat, redderec: nceum in viaforre in-
terficerec.Cautiffimusnimiumivtdixi, homo, & adca-
uendos dolos Angelicos fagaciffimus: qui metuens ne
forte contra padkum, quod cum eo Deusfecerat, aliquid
infidiarum perfiium Angelum aduerfus eum moliretur,
non eife credidit, dOnecgladium ab eo fufeepit. Quo ac-
cepco, velut fecurus, quod iam ab eo non poflet interfici,
fiiper nobile, plufquam hominem deceät, iumentumaP
cendic. Hjec fi ita fe poflint habere, dicant legen tes. iudi-
centaudientes. Sed proeedo. Angelico vehicuio dutftus
eft ad inferna, duduseft ad cernendaparadifi amcena. Et
quid pofthxc? Quo,ideft,priusadinfernum dedudlus,
plurimas viditgentcsexbmninatione, quafubcceloeft;
Chriftianos, Amorrh^osi Icbufieos, Eu^os, Eth*os, &
Pherefaeos, Moabitas,Ammonitas, Arabcs,& Philiftseos.
Regesquoque Pharaonem, Seon, O g , & omries alioS
qui interfecki fiuntalofue.Iabin & duceeius Sifara:EgIori
quiinterfe<5kuseft ab Aioth, Nabuchodönöför,&0 1 o-
phernem ducem eiüs. Sed hie vos, a Iud^i, inrerrogo.qui
hos Reges & has gentes illi d im terradveftrae inimicas &:
contiguas in inferno vidir,Gallos, Hiberos» Afros, Ger-
manos, Dacos,Nodcos,S,cythas,& vt dec orientales pr^-
teream, Perfas, Indos, 8c reliquas orbis gentes cur pr^-
termifit? Nun quid eörum ingenrem mulritudijnem in inferno
don c-onfpexit? Nonne de talibus Ezechielprophe-
tavefter dixit, lbt Elam, ibi A p r , & omnis wultitudo eius, in
circuttu illittsfepulchraeius, & mulca fimjjia ? Sed forte non
habuittam perfpicacem oculumvt Propheta f vt poflet
cunCkacorporalibus oculiscernerir,qd^viditfpirikuali ih-
telledu Projph?ta. A qua opinione nec ego diflentio.
A ngelo percutieriti, atq; diced ti, Pro anima tua tolleuda 1 Sed qui potuit multoi extefnos ifii vid6fe , cur non potuit
milit dje Dominus,refpondit. Fruftratemific Dominus, &mulcQsdomefticosibidern agdofcere? Qui Chqftia-
cum ego Talmpth reuoluam & legam. Vride con wrote nos, qd6s imprimis nominat, illic,corifpexit, quareDa-
per librum rfttim, vt non habeas poceftatem rollendi ani- than & Abiron, rebellem Chord, & omnem coogrega-
Biblioth.Vet. Patr.Tom. iz. Pars i . - R 5 tioncm
F
6
U
tcclef. 32