, Spiritus
JtfeiKor-
37* __
quil%cmbx im^rfc^o.per-fcftus^ quippequ# adeflc
OQndiisyimu,a'b huperTc&ionc ven-iunt: calis|® natura
imimivt ciim'oi'diiTepiogrcdiantur,dacoaprouideritia.
At ilic qulin dl^'tnis' perfqnisor db i n (pici tut natura in-
-dieitjflis^ ine-ffabi|is quamquam fit,hacraiTrcn picfen^
tiehircüsdicTiuhtateinnm
VtPater ■ qn t deru,qui fifie-inkio caujfaqu c ,p rox i miTs ve-
. io lruic ablque mcdiofiliüs ,‘qui ablque omni dubitatio-
ne,fecu ti dutn di £tam.-ration e m,prki cipium Spiricike'xi-
fik.^on-eni«; -fui4|3iHis<ai|ifla^iutps.eft,qui-Spiritus,
qiiamuis.per foreplcat,q'ü.c illum haben,t .in'fe fi ngularja,
non tarnen, ex (epiouenk. Si ch im Teiplumcmkteret,
antcqu arme m kt e re t ut, eile c,ßfle i pfurn c um no n eflet e-
hiitccpcb, Quare aut in irrkümccdirqui dibbps.bft ordo,
aüt.cft neccileFijiu'nvSpirimscauflaro^perttaditarman-^
iiVunieratibnem incelligi,exquo^atetjquöd4 ad(useftqiu
d ici t:Öm n e'quod de Äoarchica-&oin ni 'co n di tri ce T ci*-,
riifate.pr*dicar«rV' hutcommtmicer de triBusperTorns,
eodcmcpicmododf vmtfocednft-um rcperitur, aut de v-
na^n^u lanter-tnaih'railBoSpiritiiscum'lit exPatre&Ti-
liovpan«r,ne,qrffetrium communiscft| nequefingulari-v
ce r v n i irs.’A c N1 co in cd i ä Profil l,c regione taliadiflut) des
nidtur.Qu^cquid Deus eft,hocproprieeft, n'eqiteinter-
-eiäit' fub:ö]^oiiruhi,Yt'P.q;ter pfo.prr^iquia non eftFifius,
N&flFilfus
I I | | habentibus,cuiii ex
caufla, -Patte (dl.filius iit^cauila ipfe non exiftk. Nam
idemcäuflam:&ei caufla e ffe , penesmaturam, qusfir-,
ctiorfe ni no nTuTcipk |i!a| m achhtabi le^fi cütcatiö dem onp
•ftiauir t)ic o ouianon elbiyllbgii'ni us^ncc^x eo aliquoa
poftatic^ p^i'lbnalclque pxopri tantüm hoc veritatern
coutingat» Ät pripcijftiimcaufla tiimroque taliu m
nQ^funtilgiiur neqüe de W'vera eftprdpofitiai*qua: dicit:'
QmpquidDeus,eft,hocpro|^eexiftk:Nequaquäm
•enim lub haeprincipium & ex caufla eilt eomprehcndü>
tur,qiTod qüidprp NiezGregorius ihrer tia FiomiliaPa-
'Tcrnbfter^Tiänifcftum feef t dibedo.Proprium Patris non
ex cau fla eile, hoc aurem non eft proprfum in filio, fiue
Ac verb Methbn? Pr*Tul atite di&is ration ibusexad-
uerfo i n daman sn o n't rad u cit um. Si Pater,inquit,eorum
caufla eft, qui'ex ipfoTunt, fecuhdum quod maiornon
rati one nature,(ed rarioireperfonahratio autem patern^
perfbn« non con uenitftl io ,qua fir rati one vn ins-.i«rTiinitate
fc;Spiritus caufta,€lius n*ruraeJcaque ua^uta™»-
ioreft, & TTveu^taTBp«^'« tnaniibftajat racione perfonaii
ergocoaptabiturrationiperfon2Patris,qubniius,aSa-
bellid^qui cumprodigialirerPatrernafterebatj infarnat
us eft,nullaranonc Spirft-us caufta filius exiftk. Nani ft
eadem ratione^caufta pcrfon*S.piritus extacfilius,qua &
Patereorurnqui ex iploftint cau fla eft,‘duo-hare (e.cuhdu
ide inacci dftn t inco n ue nien tia: pat r em q u idetn-di c e re fi-
•lirimpatevn^H.ypoftaleoSjCUi'nhic quidcniduorurn, hie
verb vniuscoruni caufta exiftac, & quod adbucorn.pleac
Patrisperfonafti,'quafiantecompletionemin>minHtatn,
led-Pcque-hoc abfqj improbatione dimitcendumeft.
C A !P V 'T IY /
» ico itaque infiilftcientem^ efte fadlam diuiftduem,
q u s Spiritual ex filio,aut r a t io n en a cu r s t ratio-
neperlonte prouenire fignifreat, eandetn quippe cum
habeant naturam, non eft alter ex altcro lecundiiim fub-
ftantiamiNaturaenim feipfam quornodo pariat;Sirpili—
[terautetn neque fecunduntperfpnae rationem. Quem-
[ admodum enini Pater,non in eo qiiod Pater,ernittit , ita
■&filius nbn in co, quod ftlius, caufta principiiunqj Spi-:
ritus. Quapropterex natura quideni Patris& filrj, & ex
perfona quae eft Pater,&qua:e^filius , nequaquam verb
in co,qubdhic quideni Pater^pieverb fiirusexiftit: (qd. iii
eo quod ei exiftentiam pKeftantj-Spirirus efte habet : ne-
que ftihtduo principia, cum fecundum fpirifusemiftio-
■nem numermnnon fufeipiant. Nupierus cpiro non v-
niirs neque eiurdem penitus,fedhabentis aliudi& iliud:
vnde cumdcPatte & Eilio, quotftnrperfonac quariturv
du^refpondetur. Cutn verbde indicibili, acinenabili
cau fla 5 p iritus la nr<fti exquiricur dil igen ter j,nb n du? Spi-
rims cauftaePater & Films, f<fd vna , lecUndum dij^um
l^irituinamftliiwaPatEeexiui.t jiicutdicit fcriptUraV&j eoncordijemodumnuncupanrurr propteerreeaa 'necvoce ft
■SpirkusexDeo &Patreorocedit. ^ed quemadmodufn j gnifieatiuadiffeicptiumprincipiorum cauftarumvc{ati:
ft ne cauftaefle loUusPatriseft,& FilibSpirituivcconuc- j bdSpiritus vtendum eft:SieniniDei & hominis F iliusv-
oiiiT ^npoteftyfic verfa vice,ex caufta efte, ^rbpriufti ft- 1 naperfonaeft ,& Diuina huipanaquc namra vnus'Chriftus.
NondebetinopinabiieduasperronasyuamSpir^
‘feü'm 4it cb rn n iu n e S p im u iy d « ln lr a : Filmsautem tusfanäi cauflam effèViden.Eccc enjmapud Grammati;
'cuiplex^eb.fit,non eft^Öpmtus,neque di acur: quia non cos ftgnificat lubftantiam & qualkatem ynä caufta,vftä-
cbftiici'citu habitudinalis h«cgonlecuf|o | vt poltk x - que fignincatio nqm.ihis eisiftit', l^mndum quoruiti opb
uertiv-- vt lieuc nionemomneferèhdmeftfubftantiam&qualitatemft-
Ghnfti Spill turn dicimus j it;a.&ftpitump Chriftum no- gnificatrfed neq^ quo^ haec fignificat,duo ßgnificare,vel
'ftimcmus.' Hacprbprietatemanitdtè acline confulrone aliquodrrbmen xquuioeudi£itur,vel fubftantiia&qüa1
aljero. ftcce puruspuro, bonus : litas, qutCvna fignificatio exiftunt nomi«isconfuhüun-
-beuibV& innfriturreärcrdogmati.'^^jijcunqueigi^ tur.Manifeftum igirar* %qdo4 'FftiqiSrPatfi«-p.ertón^ih.yt
tutalftruerè äudetnon elleproprlumii 11j & fpiritusex | patientem defe&umaliqUèmnon adiniplet: neqj quift
cau ftaeft eflinii 1 itcra utem& Ip in tum non efle hlij, qué- ' piam ipfum filium partem eflepcrfonrePatns, ebquod
-a d rrfbäu hr, dt Ta tri| multum manifeftè hunc virumm- 'Spiritui ex iplb jpcedat, dicere cogitur. Qupmodo enim
crepat Hincycicpicmanileftümeilepoteft-etiam, quod fi filiuseademratione connumeraturjPatriiquaSpiritus-,
■cauftamcfteub'fttpatrisptdpriqm,eo quod nee excauf- ytriqueperlb,nsPatrisportibinueniamr,filiu,s San eft
4 ä efte ftt hlijprbprium^vtpftenfum elhnamft eius,quod nata Loch eadem ratione caufa eftftlij qu a pares, vtr iu fqv
.•adaiiquid,nqn cft proprium ad älrquidfnec^ius quod ad caulk exiftityininimè ipla inpaternqcompofi.tionènTperV
'aliqu1d,propndm ad“äliquid:vehiti d ^ di- j fon* adigkur. Amplius,ft lpiritüs nullam habin|dinem
‘citui ad diruidium, cxccdens veio ad excc’ilum.nonclt ad filium habefer, neque ab iplömirreieiiu;., ncque per
auremdupliproprium excedes, necftcdimidij proprium cubdemex PatreprocederetiquinetiamuGn eftet rriutn
excc1ftünr^Sinnhrcraiiremquöhiamdicirar;Patei^dfi'
perfipnarum ynadiuina comqiumcans proprietatii Ted
li uip,&cau flk ad cauftkriu lim . Noft ieft au tem propri um
poftiplum exi'fteret,&eiuselletfablura^vt diccbat En-
ftlijex caüflä efte,cftm Ipirkuiconueniatmeccaulam efle
nomius. Quaré habec rpiritüsad filiunvhabrtudmeiTij
fttPafrisproprTum.£tqnoniamSpiritiis"filiieft SiPatris,
quemadmodum ad Patrem päri tef difFerens ab vtroquei
qui cl a m qu äl t cgxieo rd i a m ip In m v beär bn t v triu I qu c •: a-
•:ï r es qu ippc diuinae perfona nul 1 o quideiri lecüdumjna*,
liqüiv.erbafteiunrjqiibdanimärumtioftraru catiftaèbn-:
turammododifFeiunt: febundum v,erb pcrfönalespro-
cordia^icaturjquas cóncordeslack ,;&invnumconue-
prietatesnon m odo diftcrun c,Verum etiam conüeniun c.
nire.'C^uamdi u enim Spirküs-adeftjinqniun tjneqjquan-
Igitur Filiusftcür Pater | Spiritum dat;èchnttk,&emit-
rumacus fc iliti lacohhexi bleindetür, prop terea Spir i tüs
tic.ÉxiplbcnimfilibexuBcratnobis^pirirus,ftctïtidem
dat u séft iyt ge nt és qu«e l i ngua.diui d u nt u r ,vc,qhiunge r e t,
ipTè teftattir ;: Si qüisfitit, veniat a.drne, &bibac^ qüi
cüius ae.qu'ä^adigehtiae'ft ,, -vc aniüiae Coipus conlCnriat
ftipplici'&^vnkormi. ; ~ ....
ftuentaquaéyiü«*: quod-$ua:ngelifta inteipretatur dum
~ " ftib
^ ilubinng_i t-h.^...c..a..u tern driscsteitbBKajt 'deSp* iritü'q*u ei accèpturi Item, Nequeiftparte eilgenifum i ih parte veroijnge-
, 'ctJintcredenrësineiïm:aqüaV.fuaSpiEi:tusdrcitürVeïüfqj nkumjqubddiuinümeftrJndiuiKBile'enfm, nèqueinap-
| gratiinco qubdin adu ftt, qui Cy i^qbcuhrihiïeftiathabi- foeft aliq&id vt^iuerrumlimplexemm,vnurn j»lim,&
j 'tacqlum,iT6 .ctettsliiftqui^icf^;d«>titt, cutu'sgrariapr^-
' '«* de erbdentium ven'tre non emana’t. SicenTni ëft,vnde nbn eft diujdenda: vrhoc quidem eius ineeni?
''difcipulbTam flammantia cbrda fépleqiraiChriftb miffu| .Turn-,hoe verbgénicöm pronuntietur. Prïmümitaquedicèndbrh,
qüod calia compofttionem nonïnducünt: dein
Tn^rtitumpriuatibnein Déo non. bftehdere.Confequcn -
^erVeirb, quó:dadie^ipni|Tqrfitan »TcuTubtrabtibhis lit-
te ri vn'ius. 'v fcilicct, errórë traiJu<ftus eft. Naniin^eni-
^im'qüopiaiftperVnum apud Griecos Icribïtur, quan-
tum höc nomen increatum fignificac ,.&non folunvdiuïi
ns'natüra», fi'fic dicatur,verum tribuscornpetit perTonis,!
ybéiïrmbatüra parker curp perfonis ijjcaulTataefi:. Cuift
pér. d^vK-’^Y^Vicribicur ,v;foh^Topric Patri J
nonFilfó,nbpSpiritui, hequealibirici'eaturae conuenit:
innüens quodnnll.um principium, nuÏÏamquemautfam
per Te habiÉ^p Êrgo fi Diuina iübftantia, ageriïtadicatur,
increatidebetincelligi pervnum 'v'j quTa cüniduo'fcrï-1
b ftntnr vv,P arer fölü§, ft eüt peggenjtum in télligi t Ut ftfi usi
Sanöüs vero S^irküs-neöüe, ^V»jT@y, neque
quamuis vnvirn fit V qfiod non genererur vocacur , ficut
nequeïncredulpsy<|catur , hequcjmjpilis', quamuis non
‘credat.vNeque yenbreturv'vbl.cólac aliquem exiftèns
Deus, ‘Agènnitio verb,&his ffhiilia , qitóde De^ dicun-
tür,nullam fiinilkudirienT
&datiis.£x quo maniFcftumcft, qubd plus fófts.-^c alicer
’Apoftolis,fmiiliter nobispaflibilibus efxiftentibus', Spiri-
tum habuk : qui quamtiis giäüdia -in Vii-türèTtfdêriccS'&
Spiritum (anéfcum perorarïonem & ftepèabfq^ óratione,
lol oDomin i nora rne rnuo'ca'fói'crëden ti biisdarentvnihi 1
virtute,& cx fe Spirrram dat/quaïe'ebcftlio fjrbctdir Ipirï-
tns .SedNicetas infthr&njriamliaWr dilp'atat vhniuftiïbdf
'vcensprolixis acgu men tacibnib us.
- ; 'C A P? V T V*.
n>s knagbïinquit, difparem habet circ’ümFeren-
tiaih,adillum , juju? imago eftedicitur, pr*ter ihr,
lam quae naruralirer,diftaeft^ Cum autem horhó imago1
Dei,&adj maginem D.ei cóndijus, hic cfthi duplexfit du-
plicem ad Zóarclutram.Tfinitatem expropoutionefithiV'
Ikudinem refert. vno quidem módo , quo'niamprimtiS
homoiiigcnitus eft: plafiïia enim eft: Sei^Vëtb;|;ëriftny,'-]__
eft énim gpmmenratEuaneutrum hó^umiqnia feélioeft:; Omnis qüippéfiröihmdo exptofttibneac eXilèentia , Ted
alteio veib modoquoniam mcnsnoftraftnpal^bilker& \ nullam apudTrinitatem Zodrchitam primus homoha-
iine fluxiygeneratrix e ft, qu$ in nobisorat i o nis ex;iftit: | büicYb^q qubd fuÄ ^ n ifü ^ ^ ^ftmiiïtftdinfebvi cumad
Q^ppè ratio mentisgenimen: fed enmyrpiritus diuerftis'' narütam rninïmè pèrtïhet ingehitum , Vel exiftehria."|
a men tecum fit, ac oracione in nobis cli moratio Ab pro-i Nam ft ad nämram^pp<ftarert ng'enitliitiiCum ahimalia o J
uenit: ergo , quidemin homineconfideratur,ad imagi-a^mniaingénitaptbdië^taprin^ feiufdémvtiqaeo^
nèm Dei circa Hypoftancamm proprictatum differentia,1 mnia naturaïfoterit. Adam enim,'neque in eb quod inge-
(êcundum quam ad fancftamTrinitatem 'cxpi'oponiohe j nifus eratgenuk, neöjSethin eb,quod gehitus,genera-1
remeriturfimilitndinem, ineommiinicabiletfft, aftrèlfi- ^t.€umigit^r^uV<piiidfmiicfKü^
quaspèrftjnas-, qine comprehenduntnr fub demonftrata ] fa eum cauftaprèceffic’, Adam verb qüfrcapjïkm habuk
imagine.circumferentix fimilitudims,fcilicct. Magis au-. efficienfëm Deum,ïcfli;cet pfalmètórem, alterpfo eo, fci-
tem cum non habeat quis fingere , aliquandoidiomapri- licet,quod êx traduce nonTuerit,hec vteïi coaiTtat'us än
mi hominis; contingcre Seth'vt commune : neque qui- 'guftia,ihgènkus nuricupetur. Manifeftum qifbd'eiSs in l
dem Eua:, genitum nob fit ad Dei fimilirüdihem vd imagiftem.
ue ruifusgeniminisnafcibile AdamvelEu^.SjLmiliterau- QuippèfiAdam exftocadimaginem Dei coqdicusvoce-
tem ea qu* ïnreriüs fwnt fi fpecuteeisj idejn vid^s. Nanv tur,fimilimodbiriatronalia,quod farinón licet j -ad Dei
mentis idiomaj quod quidem illam orationisgenkricëfn pro.Rnneiarenwr'i^'agmem'Cbndka*;aid-hocaüeêbi!i'Tbi^ft^'
naicibilis in meute,neque.Spiritus vr Spiritus. C^ubd fi in pud Philofophos-Nam ingenitum dicitür: yüoquiclerh
lftisqu»imaginabihrer exproportionclanguidioremali-“ modo jft quidnunèeftquodpriusnon‘érac,YpVktërtem-;
quamciieumfetènriam,fcilieët vfimilitudinemhabenr,'pprislaritiiliih'em'aepérmurationem>veluriquidamtan-|
incomnninicab.iliT'propriecarum differentia innenitur, giacinöüeridicün^vüoauïfemeuhiallquidcdnangkfi^-
multo magis in ëafqii^ vltrafenfum S^ntelligentiaméfti■„ ri« icnoti fietrvpdb^asi-.quae xalib"'
In inalterabili & |ncpmmutabili prorfus Tiïilitate,qüis: verb, cum quid omnino iftipoftibile eftfuit, vt qüandó-
intieniar peiTonalium proprictatum exiftentiam incom- qiiequidemfk,Bma 1
quandoquerveEo hon^vtDeus'Patèfvqui
municabilehV:? Nam fi qttbd minus vidèturinefïc , in-
erk , & quodmagisvideturinefTe in er it ( vide tu r au-
iÈtërnus ytique cbm fit & ihrbi|Fereiis ,"'nullius priricipij'
tem multo minus, q‘uodin deflua&creata ,v conuertrbi-
cauflam attigit aiiquando: quade r propt i bdi Ci t u r ,,in-
lique natura eft non rnouerf .^Neque commutaré pro-
genitus.> -Nominatür quoque princip^ièm quafi^.firoee-
piietates perfonai'üm fPtuhdüm -quas ex • prbporrione
A a n fifla'i eo qubd exiftentiam,prüftet, fadatetiam ac
gis in ea quae inconiicrtibilis Sfi inalterabilis , *& femper .dicebatgenitum eo qu'èd Def verbum genèranonëni]
fi mi liter habens naciira, hoe ineric, Quod fi verum yt habear. Argumentati|)ne,vtens huiufcemo'di: Siprinci-
depionftratum eft j NQn-igit.ur'SpkituS'emiftio,';^m^ppium:habeatvt,ftr-^nèn'eratvEiqfpriu{qtlai»;gigneretii'rT
miftiiseft Pams & Filij: vcquihocdicuntdeteftabiliter J &erat quando non erat, atribn ficfub tempoi^nafcen1^
& maxirnè impiè agentèsclbgmatizant. Non eft quod tiumëfte bftenbitur Verbum!Dei. Nequaqua'mhabnb- ]
ciiiqucvidetur verpni ficut Proragorasarbitrabatur : _yc j men^ckcumfcribit Verb; nacuraift, Éx fiiBftanu’a cnim .
Solem vniuspedisefle, quicenties^fc fèptuagiesaippiior Patriseft,vtlumen'éfcge'nimeh,&ificapu'dÜlum ijterifuim
^ ........ . . exiftirf C«terum':]4ngenitum Ad^nob’^ a ijn h gm d u i
perfon* proprietaS,necEua fèiftio j neeSeth na'fcibilita^
Nambmheinfignitiuuni^ ckca remqualninfignit;eon-i;
fideratur. Ingenitum vero Adse, non-eirèi rem qu«e infi^
gnitur,fed extrinlbcusatténditiir ifimiliterautem&Ëü^
•feäio: prim um eniincbftaréfèda eft ,&poftea Eua for^:
mataeft : fèdnotandum qu o dgeni t urn ;i n fignititi a v i de -
filius forticuseft velTortietUi:. Namfiomniumfiliorumj
f natluifas <infigniriua, pföprieta&eflec, perfbn alitef^om-1
nes eunde.m perfong charaderem habei’ent: Neb autem |
, I i, 4 diffe- ;-T
A<fé- quor'J
m o d p a d .
jPèi imay.11
ginem 'si l
creates, „è j
tefra öftenditur. Falliturpenèifte Philofophus ,dUtiide
Patr^Deo ac primo hpmi ne ingenitum fimilitèrdici afle-
trir., In qub parum minus EunOmio Hgretico aberraryr
Videfur: quidiiiing TolumTubftantjg ebmpeccre ihgeW
j;ikumv,huiufmqdidcmonftrarekrgupientacionibns,cof
nabatui* Noneft (aiebat) poffibile intelleétum-iri, eo
quod ftcqueTecundura priuationem iutelligatftr,; quod
uicituringenitum :Eorumenimqugfecundumnaturam
priuatibneTfiihr,ideoq, habicudinibuspbfteriofes;at'in
1 ^ulluspr§ëcffit,cüiuspriuationeming'ehitum fighificet.