A rn u lf hi Eptfeopi Lexattienßs
fuifle vctitatis nobispofïet innottfcere plcnitiido. Potto
cùm ipfi mecrnn ad domini Atchiepifcopi praftntiatn
conueniflent, &cgonbco vètitatistcftimoniumdiligen-
tn exigeront ;W ilhf lmus non expe&uo teftimonio eius,
ad primait! Dominicain Aducntus Donii'ni veftram au-
dientiara appcllauit. Ego veto quia nolens agere cogi
non potetat, 8cad preccseiusipiîus^ne feuoreyidebatur
fublatum appellationis obftaculum, ad læfiônem eius fe-
totquere non dcbui, fed alio Ikut fuerat in poiTeflione
demilib, licetas vttlque tequifitasttadidi, pet quas co-
rum quit apud nos atSa font veritas vcftræpolfic innote-
fccre maicftàti.
Ad dominum VViMmum de PapiaCardinalem.
Van ram mihi gratiara in oculis yeftris ab antiqiio
conualelcit, filios facerdotum paternisaltaribusadhi-
btri, ne inceftuofi concubinatus crimen ab ipfo vel à vo- ;
bisprofufa benignirate videaturindulrum, nec ïpurcitiæ
foboles landuarium Domini exemple paternæ praui-
tatis inceftet. Oculi itaque veftrj videant æquitawm; fi
adrecognirionem iam côgnitæ verirafis , Epifcopus ad
quém ab initio caula fiioordinepertinebatrde ea legatîb-
nç quam de veftra volünrate fiiféepit, debeat expedâri ; fi
appcllationi fedis ApoftolicædéfàYehdum eft, fi religiofo
Epifcopo qui cognouic ex delegationeeredendum, fi de-
nique fparium maius indujgendum eft', vt perlpedis et-
iam omnibus filionoftro in iiire fuo noftia vidcatur inter-
ceffio profu iflè.
Ad Dominum Papam Alexandrian. Q boniras diuina°contülërit, præftifa frequentiusbe- T^Elt'cem rae&omni donatum beatitudineiudicarem
neticiacomprobarunt. Ecego quidem toto animogratus il? fi vel femel adRuc me ad videndam fâciem veftrath
extiti, fed niaieftatem djgria'tionis veftrænonpotuitde- bonitasdiuina pcrducerec, vt dcfideranribus oculis-vül-
biri opens exhibiriocompenfare. Fclicem tarnen me, in- tus veftrifereniUsilhicerer.&aridiratemmeamcopiofiôr
qüam.fi vnquaminueniaraccepilTe non ingrate quod vos de proximo benedidionis veftrærigarët vbertas. Sed trie
tanta femper hiUrirate.gratüità contülifiis, fi meafigno cumproüediorætas, tumfottuiraÉdebilitatisincommo-
qqolibet fe redcmptam deuotio rècogriofcàt. Interim ad dum,tum ipfa teddit locbrumdiftânriadefperatum:quia
eandemexperientiam in omniférriperopportUnitatecô- àd tot peragrandas regiones forte nec tèmpus fpâtiüm,
uertor , certus quod aptid excellentiam veftram veritas nec potentiam débilitas indulgeret. Facio interim quod
àmicitiæ nec defedum pari, necaliquampoteft incurre- poflüm, &remotocqrpore femper vôbis inftantiafolicf-
refenedutera. Inde eft quod magifter G. c[uem ad Do- ræ deuotionis affiftit, &ad ftatusveftiiprofperitatem &
minum Papam pro quibufdàm ncgotijs mitto, precor at- pacem fandæ Romans Ecdefiæ perquirendam in omni
tentius vt habeat veftra beneuolentia commenaatum, vt loco qudriens refulget occafio promptus & fidelis occur-
tamconfilioveftro dodus quàmfretusauxilio, optarum ro .f Siquidem in omnibus veftra me femper &prædeccf-
in negotij?q«sportât merëatur effedura. ; forum veftrorum gratia fecit&beneficentiadebitorem ,
nihilque mihi moleftiuseft, quim quodomne quodpof-
AdlegatosAlbertum & Thcoünum. fum ad débitas grariarum non fufficit adioncs. Verùm
Mquanto mérita mea minora funt, tanto animus ad obfe- Andatum veftræfublimitatis,accepi,vtRie. Vrfelt quendumpropenfioreft,tantôobnixior adagendum, vt
lî prope diem Dominicç Circunciuonis veftro lub-, fcilicet impotentiæ défoôltim deiiotio’fuppleat, qus vbi-
mouerem confpè&uipræfentari, refponfùrum Rob. cui-1 cunque fincera eft reiftioreiudicio quolibet öpere debet
damfuperEcclefiadeCormorlem,qù^millcfibidicitle- acceptior aeftimari. Viderunt hoc legativeftri quofeun-
gitimèpertinere. Feci itaquequodmandaftis, quia pro- que ab initio ad partes noftras veftra deftinàUitauâ:oritas,
pofirum méumeftcum omni humilirate 8c diligentia ve- fidem4ue& diligentiàm meamçuidentibusrerum argii-
ftris pér omnia prsceptionibusobedire. Is verb qui v o - , mentisexpertifunt, ficutetianSliteriseorum quinouiffi-
catur ,de nimiatemporisaflîgnati breuitate coriqueritur, | mevenerunt, veftrs potuitinnotefeere maieftati. Siqui-
quiatammodiço tempore nonporeritneceflariami.nftru dem cum eapropterquæveneranradmilèrabilem fciflu-
äionem cum multo labore & plurimo etiam difpendio ram negotia declinaftènt, & omttes qui intercellerant de-
comparare. Siquidem homograuiseft, & oportet eum ■ fperataconcordiadifceftiftènt, ego tandem feruore cha-
de remotis & dilp.erfis jocis fubfidia petere, &poftmo-, ritatisvitrofblusacceili, omnibulquecum legatis veftris
dum ad vos in aliam trafirë prouinciam, cum ei ad omni- vtili examinationé &prouida pertra61atis, Principem no-
modam præparationej|nnonfueritfpacium XV.dierum îftrum iam reuertentemin Angliam,deipfoitinerereuo-
indu lai m. Quod (anè ab aducrïàrio fuo çallidè patet cf-j caui, ipfumque ad bonum pacispcr minifterram meitm
fe quiefitum,quia nullam concepit de iuftitia&veritatefi- diuinabenignitasinclinauit. In quo vifa eft omnibus in-
duciatg, led propter impotentiam perfonæ fperat al iquid fperatum diuina pieras operata mifaeulüm, quod tantus
vexationibuà & tranfâdtione qualibet extorquere. Porro Princeps a tanto indignationis & iracundtæ motu ad ope-
Ëcclefia ilia in Epilcopatu Baiocenfi conftitutaeft, neque ra pacis bumilitatifque cotiüerfus eft, feque legatis veftris
caulà vllo tempore ad Epifcopi fui peruenit examen: léd pro reuerentia Dei & gratia veftra traäabilem exhibuit, 8c
illeqùæfitis ab Apoftolica (edeliteris, quia rei veritas in prsftititobièquentem, ficutdeliterisipfius &eorum ve-
Ecclefia Baiocenfi publice nota erat, caufàm ad ajienum ftraexperientiarecognouir. Profeâbfiin eo quodibi fa.
fcilicet & ad Abrincenlem tranfduxit Epifcopum, vtibi «Slum eft honorem Ecclefiç Dei veftrumque vobisplacue-
licèreréiquicquid velletaudaciùsaftîrmare. Verum do- rit æftimare profedtum j magnum eft , immo maximum
minusAbrincenfis, vir fane religiofus & prudens, veri- quodfeeiftis,fifueritquiexecationimahdare,&ëlfe£l;ui
tatedingentiusinquifira, çognouit Rie. plus X XX . an-! mancipareprocuret. Quod fane iam non erit difficile re-
nis continue pofledillè ; & per vicarias femper dderuiflè purandum, quia opérante pro Ecclefia lua Spiritu ^n â o
perfunas, fiioquc iure beneficia percepiftè. Conftitit et- ranræ tune Principem. finceritas deuotionis aftrinxit,
; iamRobertum elïèifilium facerdotis, quem certum erat
eiuïdemEcclefiæ vicarium ex titille, atque ipfùm inde fi
bi ad pëtitiohem pofleflionis fraudis præparafle mate-
riam, qitod ibi quæ pâtre m fimm pro executione parro-
chialis ofticij contingebant, altquando perceperat, &
tam fuisquàm matris &reliquæ paternæ familiænecefii-
tatibus impendebat. RepuKus igitur, & Ricardo litigii
quiete conceftà,ad audienriam Romani Pontificis ad Kalend.
Februar.appellauit. Mifitifte, ôcrefponfum Apo-
ftolics maieftatis expeâar,fperans quod de mandato eius
à religiofo Epifddpo ram fanéfè fadlum eft, ipfiûs nihïi-
rum auâoritatefirmandum. Neque enim expedit pro-
uinciænoftræ,inqûaquotidie tamimpudenterimpudici-,
llaeum pcenitentia, nullapoffit impudentiarcuocare,
Nec ego hæc ad iaâantiam, vel vt mea videar mérita proe-
dicare recënfeo , fed defiderabile mihi eu , vt ftudium
rnêuni rot approbatnm indicijs, à memoria veftra non ex-
cidat, fed priftina mihi femper apud maieftatem veftram
gratia perleueret, vt in nonilfimis diebus meis, ad quos
mes feneâutis neceflitas odiofa petducit,fortiùs mihi sc-
per in opportunitatibus manus vëftræ protedionis aflï-
ftat, riec quietem mcam vexationibus concuti, nec Eccle-1
fiam meam malignitate qualibet füa patiamini iuftitia de-
fraudari, vt ego earn in eo ftatu conferûarc valeam, ad qiic
ipfam per mérita veftra Deo coopérante perduxir, v t mo-
riens de paupere diuitem, de obfCurapofiimreHnquere
glorid-
> E fiif io loe ,
gloriojfàm. Ad quod lane compleqdum quia per me non
valeo temporis obftantis malitia perucniieiad lôlirum ve-
ftræ bemgnitatis auxilium, Ôc landlæ Romans Ecclefiæ
præfidium fingulare in omni lèmper opportunitate con-
tiertor, quia vos expertus fit m in omni lëmperpetitione
propitium, & in expùgnandis diffîcultatibus meis peni-
tus efficace m. Latorem ergo præfentium,Magiftrum Gif-
lebertum, quem mihi cùm honeftas, tum feientia, turn
etiam beatiThomæCantaurienfis Àrchiepiiçopi vlterior
qua eum compleâabaturgratia commendauit, ad pedes
veftrsdingo fandritatis, vt per eum vobis veritas & iufti-
tia negotiorum noftrorumplenius innotefeat, 5c epiftolæ
breuitatem commodiùsfermo vnius inftaurec. Rogo ita-
que vt ipfum boni tas veftça ea qua me & meos femper
conlueuiftis benignirate fufcipiat,& diuturnitati negotiorum
npftrorum finem curetis imponere, fuper quibus â
vobis primos,iècundos, èc tcrtiosiudices iâm acCepi :ied
tamlpesmea, quàmeorum cogni tio multis a tribus eft e-
lufâ, ne poftèm vfquead audienriam etiam peruenire. Hîs
autem quæ ex parte mea vobis iftedixerit, fidemindubi-
tatam habere poteriti$, quia iàcrilegio maius eft attentare
etiam veftram in afiquofallcre fanâicatem.
Adeundem.
Ad Dominum Henricum Renten fern Arcbiepiftoputn. y
JpHilippum veftrum de Chaumbnt cfirii aptid nbs iti
1 - RorhomagehfimofaretürEcclëfia, hoheftaconuër-
fatio notum nobis reddidit & acceptu. Accedebat ad gra-
tiäm quod in a<ftibuS;eiüsRegij&ngbinisexCfelleritiä refu
lg en t, dignamqut ranratiobilirare liberaïis prtidentiä'
formabac induftriani, vt alios ficut gënefé, fic mbrlb’u i
excedere viderecur. Traxit eum |c deivderijs noftris ab-
ftulitmagnicudo veftra, v f propinquis gericrefiereccon-
uerfiteione propiriqüiörveftnfque citius totus.elt män-
Cipatus obfëquijs', apud magnificèhtiam vefträm dö^tii-
rix prouentum faceret & fortuni. Exultauit igitur, fe
in multis beneficentiam veftram fenfiflegauifus elf, tan-
tö fahealäcrior, quahtó de primiciisgratisveftfK maior
jpoterat de futurö fiducia pröuenire. Interim tarnen; fic-
mpdfelachrymosè conqueritur, motaeft äduerius inrio-
centiäm eiusyeftraferenitas, & acpncepta fpè elongatiiS
eft äliquantulum amiciis &ptoximus, nifi quia deipera-
tionem excludit finceritas confdlncis , Sc velKs fi quid
admifiumefthumilis & deuota patientia difciplin*. Pr«:
eldgif enim apud milericordiäm Veftram dëfirecdrionis
partibus vti mägis quam eoämh:tiofisexcii&rionenvii.ti-l
gjjs inftaurare, quia fiqut magnanjmitakyeftra fuperki«
^ St quiddam quod tam meam quäm alias vehementer cédére hefrit, fic hümilitati non fuftmet obuiare! Sand.
J-*angit Ecclefias, quorundam feilicet rapak & intern- dum nobifeum ëflet , intellexit fepiiis quod plurimam
peransaudaeiamónachotum, qüiquo liberiuseffluant, nöbisinoculisveftriigratiambonitäs diuinacpnrülërat,
Iscularis poteptia: prariidia redimentes, primó^pifcopis qutetanto pr*dtcabiliorelf, quantb de gratuita liberalis
oninem.obedientiam fubtrahunt,& parróchialesEccle- animi veftribonitäte procedic. Preces itaquë noftias de
fiascumaltarijs &decimationibus, caeterifque benefieijs lohginquo qu*rendas cenfuit, vt eas poSu nobis velut
de manu laicarecipere patbis quibuslibedacrilegateme- aliquod acceptabileanunus offene ,quatenus noftra cul-
ritace praefumunt. In his ergo ab eis nec Canomcusbrdo, pam ipfius, fi qua eft intet ceflio, redimat , 6c ad indulgent
ie Epifcopalis aïlënlus exigitur; ft-d deuocatis ad pro- | riam motum feueritatis inclinet. Siquidem gloriofum
prietatem omnibus, mercenaries in tanta paupertäte ibi eric vobis tähtairi apud maieftatem veftram grätiam gratie
conftituunt lacerdotes, vt ad exhibitionem fuam & ad o- plenimdineminueniire, vtetiamanobis inaliosf s coplou
‘ "
nera Ecelefia: portarida non häbeant quod opilioni fufti-
dileblionis veftraj -redundet vbertas.
ceret äut curfori. Generale eft hoc, fed in.Epifcopatu meo
vehemenrius hxc eft graüata malignicas, nec iam nobis
Ad HenricumBaiocenfemEpifcoputrii
cuiuslibet rationis obtentu,fed fäilacijs ac muneribus no-,
bis prjefidioque viölenrièf f*cularisobfiftunt. Ad quod
Emini meprolatrorepr^lenrium.olim veftrjeexcel-
fëcundum oedipem inftitutionis Ecclefiaftic* reforman-
Ml^ncias fupplicalle, quia mihi pro eo quorundam
dum,cum egoaduerfiis Abbatem quendam Sc monachps
quibus ego deefle non poteram inftantia fupplicabat: Ex-
monafterij cuiufdam in Epifcopatu noftro, fcilicet lan<fti
fcL' ic ' r Li- .. .. . audiftis ex pai-te , quia ab irroganda leueriorelentenria
EbrulUj, alublimitateveftra primes, lecundos, & tertios I temperallis ad tempus, nondunitameri ei optatum bene-
iudicès impetrauerim, Abbate iemper multis artibus ob-
fiftente, nihil eft adhuc effedui maricipatum, eum lacer-
dotes noftri in executione caulas apud iudicesafiignatQs
multis actenuati fumptibus , multislaboribus fint affedi.,
temde mulriplici & contumaci inobedientia,cum tarnen
ad exhibendam nobis obedientiam Sc teuerentiam wM
culoiuratasprofeflionis teneaturaftridus. De alio quo-
que periurio, quodpoftprÉftitum corporaliter iuramen-
tumdeéxhibenda ad mandatum noftrum-farisfadione,
coram multis venerabilibus perfonis manifeftè contraxit,
in eo fcilicet quod poft lerirentiam fulpenfiónis&anathe-
matis ,per quinquennium & eo amplius Miflas & ctetera
prxfumpfit diuina officia cëlebrare, donee cogriita coram
legatis veftris vetitate quam dicimus de neceffitate magis,
quam de pcenitentia nqbislë prsftitit ablbluendum,iura-
to nimirum 'quod ad mandatumrioftrum fuper tribus ex-
prelïïm ftaretexceffibus, Sc modum impofitre fibi fatisfa-
dionis impleret. De priüilegio quoque a vobisperfiibre-
ptionem elicitö idem Abbas vobis &Ëcclefiaï höftraëe-
netur obnoxius, fuper quo iam tertio iplum ad vos cum
priüilegio mittiinüentanimirum falfitate iuffiftis.De he-
remb etiam quadam qux a nobis &fundatore qujbufdam^
régularibus Sr religiofis fratribus collata eft, a prsdido
Abbate & monachis poft.appellationem ad vos fadam
nouiter occupata, & alijsquibufdam, quam reue-
a - ' I* ficium perfed* liberatipriis arrifiri Inftant igitur qui ab
initioptofufisprecibus inftiteruntieoqueqbnixins, quia
nouerunt quod dilecrio veftra preces meas cofifueuerit
A . . . ..... exaudire. Preces1 i’gicur ilierarq compellit iterataipreca--
Habemus autem & alias caufasaduerfuseundem Abba- tio , & me g en iu s veftr« efiaritatis aduoluit, vt hie fe.
rentiaeveftras in pmniveritate fides &fcdu-
litas nuncij noftri pienius
explicabit.
mulriplicatis precibus vberioris r emediu m grarif gau dear
inuenifle. Audiuieriam dominum Archiepifcbplim|■&
dominum Abrineenfem feripfifte pro eo,- eofque culpte
quam conträxit clementerignofcere, quia ad inqnifitio-
nem veftram maluit humjliter confiteri quod fecerat,
qudm-duplicata culpa eohleieptiam fuam obfufeare men-
daeijs, aur de veftra miferiepfdia defperare. Preces ita-
que precibus & con^lio eorum cenfui fiducialius.adiiin-
gendas,vt fi maieftas veftra ajdmonitioni eorutft du-
.- V x e r i t oblequendum imeaquoque tan-v
tae audoritari inteiceffid
fuftragetur. •
? I N m m