
\Jfrnulphi Epifiopi Lexpuienßs
U * ARNVLPHI
EPISCOPI LEXOVÏENSIS,
EPISTOLÆ, IN
luccmcditæ,
Tumulus Maulcfis Itnperatricis.
Deeàdcrhy
Sub cruce/éx crüciKxiperïbnS'
Ad nepbtënVifuum.
Epitaphium AlgariConftantiqnfis Epifcopi.
Epitaphium Hugonis&othómag, Archiep.
F I t f I S>
Ex Bibliotheca O d o n i s T V R N E B I
H A D R I A N I F.
ELENCHVS EPIST'OLAR
VM , C O N C IO N VM ,E P IG R AM M A-
tum A R N v l p h i, Lexouienfis
Epifcopi.
EGidio Rothomagenfi Archiepifcopo.
Roberto LinconienfiEpifçopo. .
ErnaldqBoneuîCllenfiabbari
Henrico Pifano, legato Rom. Ecclefiæ»
ad G. Monialem.
adD. Papam Hadrianum.
adeundem.
Magiftro Petro Heliæ*
ad D. Papam Alexandrum, cùm effet cancellarius, ad
cunde m, pro Iofcelo Salisberienfi epifeopo.
Abbati S. Ebrulfi.
VVillelmo Cenomanenfiepifcopo.
Hugoni Rothomagenfî.
Danicli Priori S. Barbaras
Rad. DedieeioLond.archidiacono.
Refcriptum D. Papæ Alexandri ad Epifcopos Angliæ.
loan. Neapolitano, & VVillelmo Papicniî Cardinalib.
Cardinalib.Rom.Ecclefiæ,deele6tione D. Papae Aexan-
dri. ♦ *
Gilleberto LondonienfiEpifeopo*
Abbati Griftemenfi.
Henrico Pifàno Cardinali*
Ernaldo Piâauienfi ArchidiaconO.
Valt. Albanen Epifeopo,
Epifeopo Engolifmenfi.
Ricardo de alm.præcentori LincoL
AbbadCift. &fratribu$eius,/
Ricardo Piâauicnfiarchidiacono.
Laurentio V Vefmonafterio abbati.
loan. & VVillelraö eàrdinalibus pro Rogo Eboraeênfi.
ArchiepifcopOii
Egidio Ebroieenfi eîedo 93. Epifeopo.
BaldiNouien. Epifeopo.
Monachis Bernacenfibus;
Henrico Fifcanenfî Abbatîi
ad Legates Alberto&Theodino.
Nicolao monaeho de monafterio Arr^matÔ;
Bartolomeo Exonienfî Epifeopo.
Abbati de-curia-Deb
VVillelmo de Papia Gardinalir
Henrico RemenfîA rchiepifcoppi
Hebrico Baiôcenfi Epifeopo,...
S er m ones feU condones eiufdetn Arnulpbi.
Sermo habitus in Concilio Turonenfi.
'Sermo in fynodô.
Epigrammatavariaeiufdem.
DenatiùitateDômini.
Henrico V Vitohien. Epifcopoi
Deinnouationevernali:
De alternatemporum mccefudné;
-Poëtæ meiidico.
Ad iuuenem & puetlam vehementi feeffe&u intüentes.
Adlafciuosfodales.
jin tumulum Henrici régis, in quo cor & cerebrum eius
condita funt. . '
Quomodo pauperb yeldiaitidandum.» * ■• yrTK;*ip .
EX GHRONICO SIGEBERT
I G EM B LA C ÉN S IS AD.
annum D. n 8 i.
\ Rnulphùs Lexouienfis Epißopus, camper 40. an-
*-nos eandern ecdefiant réxijjet . (frm eedificando
ecclefiam, & pulcherrtmas domos daboraffet, remm-
ctauit eptßopatui, & perrexit Panfiosfuos dies dtmi-
diaturus apudfantfum Vittorefn, in domibus pulchcr-
rimti, quas ibi ad opttsfuum conßruxcrat.
E P I $ T Ö L Æ
A R X VL P H I
. 1 P I S C O P I
; LEXO V ÏE N S IS .
t Arnulphus Deigratia Lexouienfis Ecclefu humilis minifier
dileüo fuo Egidio Rotbçmagenfi Arcbi- L
epifeopo, Salutenu
P 1 s.t o L a s quæ aliquando diuerfis à
me funt dçjlinatæ peribnisin hbeilum
redigi, tuoque defidçnb poftulas exhi-
beri ; Adquieuiflèm j;benriu;s,;fi feirew
quod cas eflés quafi Fiif^uum »liquid
habiturus, quia in luçem.prodiie bip:
priæ. imperfe<âiQnisct)nffieqtia non «ræfumunt. Timeo eriimfi publicif cippnantur <aq>e^i>
us, neleAoremieiunæmaciésqrarionisofïendat, mihi-
queadia^antiamreputeturedKio, quam.tamennon fâ-
ftus oftentationis elicuit,,fed inftantia tuæ çha.ncatis é i-
torfit. Decreueram eas futuris non refetuare temporibus*
fed omni ptotinus abdicare memoria, quia jeton fatis de,
çultu fermdnis, vel fèntentiàm peritia confidebAm. Maliern
fiquidem cas renebris damn a fie perennibus, quàrri
ridendi matériam inuidiæ præftitifïèjquæco iècurip,salie-
nafubfannat, quia fuafimili periciilo non exponit. Non
enimcæcerinos.vélnpfira tuisoculisirituentutr à quo É
quid in hobis Bohueft, mâghinc^tur atteniiùs&impc r-
feâioni venia facilis indulgecur. Aninjj ûqüidcm éorq-iri
quosfidij fibi velinuidîævendkanitafFeâio, fictif behî-
gnitarem induigenrrsnefciunt,ficratiqnis iudiciumnoh
attinguht, fed omnia nietiuntur affe<äibus, nihil fua nie-
iitorum æflimatione taxantes. Ego itaqué vôiunratmicè
deefl^ npn:;audeo, ne forte verecundiàm negiigentiam
putes, quiaficutalternisamicitiaconualefcitobfeqtii|s,
ficalterutiius incutiaproccdentelaxatur. Summo itaque
Audio eongregaui quas potui, quia hullaearum apùd me
exemplaria refîdebantjfed ab his à quibusaliquo cafii fer-
uàtæfiierant, velutomcndiçatas aepepi. Et ahtiquipres
quidem ftudiafcilicctmêlions aetatiseiäpfic funt, quære-
centiqs exeréitiafcholaria rcdolebant.quia ibi St fénten-
tiæpromptiore traâabanturingenio, 6c vfus accurati fèr-
monis çopiam miniftrabat. Tuncenimlxta feftiup qùo-
dam fehematedecurrcbatoratio, cùmingcnio doélrina
Cpncurrçnsrerum inûefîtionescômoda foecundi ferrhô-
nis elpcutione fotmabat. Quac vérà noniffiniè feripra
[ funt, quendam ttahunt depræfcntifeneâüte defeéhim,
I quia prpuediorîqtas memoria iamfegrtiore torpçfcit,&
occupationes hc'ccflària ftudijs fpada non Indulgent:
_____ 2 ... , , quoiiiam
De operib usJex dier um, Tr ad at us. 4 Î9
quoniam inftantia Pontificalis officij non tam figuris elo- 1 affluen tia fer mon is i'll uftrat. Denique dolor in mifèrario-
cutionum.quamfalutiprofpicit animarum.Veruntamen | nem conuerfuiseft, dum incommoda veftra laboresqiie
fi quandoq} me vel réuerehtiapcrfbnæ, vel negotij quan-
ritas protrahit ad feribendum, pttinïa mihi cum difficul-
rateprbueniunr,cùm&hebetiorem feneâus reddat, &
infolentiatardiorem. Mitto itaque quod poilulanti ne-
gare non audeo, feiasque non exhiberiiudici, fèdamico,
apud quem gratia potius patrocineturad ycniam, quàm
exadlioperita reducat adformam.
, Ad Robertum linconienftm Epifcopum.
B Itéras veftræ dilecfcionisaccepi, quasranta charitate
com plexus futn, quanta tanti viri gratiam decuit gra-
tulatione comple6ii.Timueramfanènememoriam mei
apud vos diutnrnitâ'stempods, vel diftantia regiônum,
velipfa nouiflîmè veftra promotio deleùiftèt, quoniam
nouæ digni tares veterisfolent amicitias immutare. Great
enim cor nouum& nouosaffeiftus, nouteconfcientiadignitatis
: diuitesque faéli paupèrtatis amicos» cum ipfa
paupettatefaftidiunt, ne quid penes éos de veteri videa-
tur inopia refediftê. Solos autem venerantur & diligi
quosfortunaconducit, folisque gaudent fublimibus in-
hxrere, ne maieftas dignitatis infériorum frèquentia i
vel humili roediocrium gtauetur acceflu. At verb con-
ftantia veftra veterem amicum recenci memoria conti-
nens,abfentem præfenticharitate comple&itur, ipfum-
què fpirituali b us oculis frequentiùs in tuens, Epifco
palis nunc faftigij diuitias, gratiam & obfêquium non
minus liberaliter offert,' quàm médiocres olim primitias
iuuentûtis. Retinendos creditis quos ad diligendum li-
beralisinuitauitafteâio, quos fidei veritas, non dolus
cupiditatis illexit, qui fidi perfonæ comités, non fottunæ
omnes vobis compartientur euentus. Et ego quidem
quantum ad me fpeà;at,quem eiufdem ordinis 8c fimilis,
licet non tan tæ dignitatis gratià fublimauit, hànc in vobis
virtutem longanimitatis admiror, quæ fcilicet ibi tanto
admirabilior eft, vbi miiioribus eundem exhibetis affe-
dtum. Viuebat autem vobis nihilominus apud me vêtus,
fed non inuertatadile«Slio, quæ lice tab adolefcentia prima
prb ceflerit, nullamadhuc potui tin currere fenedtu-
tem, lèd me ad omnia quæ vobis placita forent paratum
rota deuotione feruabat. Quia igitur ociofus amor elle
nondebec, fed àlrernis inuicem pafcitiir, & reuirefeit ob-
fêquxjs, id interim à dileâione veftra petendum cenfiii,vt
ducem noftrum, cuiiusfuccelîîonis hæredicariæ, regni
veftrigubernaculadebet, quantum honeftate veftra po-
teritisjdiligatis, mihique,cùm occafîofuggëfïèric, quod
placuericiniungatis, vt mutuædileâionisafFeélus mucua
Temper operis exhibi tione concrefcat.'V ale.
Ad Ernaldum Roneuallenfem Abbatem.
X TEnerabilis fratèr& ^nicusnofter Philippus Abbas
V infirmitarem veftra ™ cum magna nobïs amaritu-
dine nunciauit, afFeâum animilachrymarum teftimonio
profeçufus.Quod veubum primo, ftatim auditu tantà no
bisacerbiusexcitit, quanto proximo de veftra fueramus
præfentiagratulati. Coeperunt igitur occurrere mihi quæ
de veftra diledlioheioçunda proueneranr, & fi quid fimi-
le in futurum fperabàtur, femperque difeurrens inter
vtrumqueconfîderati© viuimoerorisâugebati Ô’ccurre-
bat mihi fiquidem charitatis yeftræ fandtum illud dulce-
quecolloquium, quopræualetisaudicorum mentes return
erudite fôlèrtia.&autçs iocundifermonisfuauicare
mulcére. Recordabar quantam vobis fcrïbéndi gratiam
bonicas diuina contulerat, in qua nefeio an magis quis
fententiarumfru&um, an dicendi pèritiam debear am-
fnirari. Hæc enirh apud vos ranta fibi inuicem paritate re-
fpondent, vtnequererum maieftas verborum coartâri vi-
deaturangufti)s, necfèrmonisdignitasaliquafenteritia-
rùm excellentiaprçgrauarijin his fané quæ vel in telle<5fcu$
cohcipere,velhùmahafacundia fufficic explanare. Pa-
lam eft de illius hoc p.rpceftîfle doélrina , cuius fpiritus fa*^
miliarium mentes &• linguas tam^hotîtîà vëritatis^quàm qui
BibUoth.Vet.Patr. Tom. 11. Pars2..
con templor, quibus innocentiam vcftram folieftudo do-
meftica,&perfecutoris immanitas inceflànter aftligunt.
Sed&de proximo fperacatranquilMras, quafi dé tnaiii-
bus videbaturerepea, vt omnem vobîs de præfenti credc-
retur fortuna requiem inuidiflè. Potiorem tarnen requiem,
ficut præfiimitur, vobis refolutio con tulifîet,quia
regéin décoré fuo vidèrent oCuli veftri,vt adimplerct vos
læciciàcum vulrufuo,qué propter fe tôt ad præfèns tribu-
lacionibuspafTus eft ihfèftari. Nobis autem iocundum
eft veftra vel ad modicum tempus frui prçfentia,veftro re-
creari colloquio, veftro confilio releuari, quonfam veftra
fi dilata eft vobis retributio, non aufertur, fed repofita
vobis eft in tuto corona iuftitiæ , depofitumque fidele
quod fiium eft, fuo tempore qui corUmifit, /agnofeit.
Dum igitür his fuper ftatu veftro confiderationibus mea
menscompaflîone débita raptarëtur, fubitus tanquam
ex infperaco morbus obrepfir, vt facile credipo’fTet veftræ
parrem infirmitatis in me compaffionis afFeâio tranF
fudifTe. Hæc ramen eft priuata paffione fublata cbmpaf-
fio,fed vtrique profpiciens animüs duplici cçepit ftatim
incommodolanorare. Vifitauitigiturvtrumque mifèri-
cors & miferator Dominus, & vtrique ea ratfone bénefi-
ciufànicatisindulfir, quiaalterfinealteropeifeaè fahari
minime potuifler. Vobis ergo fèruatus fiun, veftra mihi
nihilominûs fàpientia referuata, vt fecundu Iêgem Chri-
ftialter alceriùsonera inuicem fupportemus, & fêcun-
dum exuberantem charitate alter alteriùs le totum gau-
deatvtilitatibusimpen4ifle. J
Ad HenricumPifanum LegatumRom.
Ecclefu.
POftdifcefliim veftrum importunum tertianæ quaret
pafïüs acceflum, tandem ad medidnæ remedium
falutare confugi, quód tarnen paulo minus mihi mole-
ftum extitit, quam calotis intempërantia quæ præcèf-
fit. Habent enim medicinæ remedia nefeio quidabomi-
nandæ malignitatis admixtum, & ne gratis conférant
omne beneficium, femper adiun&o maleficio recom-
penfànt, vt etiam cum profuerint, indignius vlcifcanturi
Conualuitamen,& per gratiam Dei& mérita veftta, io-
cunda mihi fpesoptatæfanitatisarridet, portumque fà-
lutis noftra crcditur anchora contincre. Aliquæ tarnen
adhuc præteritæ paffionis inhæsêrcréliquije, macies, &
ægritudinis cognata débilitas, delicatus appeti.tus, cuius
faftidio nulla copia, nulla fàtisfacere poteft induftria mi-
niftrorum. Ad recidiuam medicus paratam dicit eflè ma-
teriam,ideoqueftudium fubtiliorisob/êruantiælcrupu-
lofus imponir, ruptis^ue labijs & lingua palpitante tanta
potum tribuit parcitate, vt firim potius irritare, quam
compefcere veile credatur. Illud enim homjnum genus
quadam aufteritate fempet notabile arti ûiæ reueren-
tiam, fola fèuerita tis exhibitione conquirit , * & quafi de
benignirate vilefeeret, infamat omnia quæcunque mifer
padentis appedtus expofeit. Vtinam quod ad viôtualia !
pertinet idem nobis vfus & abftinentia præberetur, vt fu-
lpitionem communicatio tolleret,'& fidem pieras com-
pafiionisaugeret. Adhæcdefciftum impetitiæfuæculpæ
ièmperægrôtàhtisàfcribuntjVtæger&inedia pereat, &
calumniæ contumelia crucietur. Deriique àd mercedis
augmèntum fèntentiofis fêrmonibusincedentes,gratiam
fibi mifèricordiæ^diuinæ præripiunt, vt quod miférado
diuina eontulit, de eorulii videaturdiligenda prouenillc.
Hæc ad præfèns apud celfitudincm veftram incommoda
nos excufènt , quia fi perfonam corporalis impotenda
detrnet, maicftkd ramen veftrai deuodocharitaris occur-
rit. Gaulas quoque noftrorum, quæ interim in veftro
funt auditorio ventilandæ, commendamus attendus,
vtitieisapud vós & amieitdiligentiam, & iudicis inue-
niant æquitatem. Domino quoque Régi fupplices prd
nobis gracias exhibetc , quod infirmitad ndftræ tanta li-
beralitate coriapafliiseft,&æs aJiénum quod tam ipfius,
~ ' ~ Tialia qualibec oecafione contraxeram \ fi fecus ac-
Q J 3 _____ _ cideretj