•B
Pf 4*-14-
%/ùi.f. 14.
'C
ï>
Petri^yfbbatû Cellénfis
çutionis inter nos habitçnoftras interiôçesi'ncdullas per-
fpraui t , ac-iu confidérasione raj. omnia anirosfnterio-
ra-coçgit. Rcùera fcrnioille cfficax fait ad corpéris änim*
excitariancm,ad vits huius momentane« inlpeffcionem,
atkcgiî-laiis.p 1 ofclïionis obferuacioriem, ad angcKex pu-
ritatissrhul&rionem, ad fummæ &ineffab ilis Trinkatis
expcdiracbncempliripnem. Viuus,quiade vera vita:.pu-
tus j qu i a çkp uri catefu mma :;verus,qiiia de veritatester-
11a.Nun parcirmaliSpfed,placer bonisrrcmordet vicia,viitutesluadcc.
Adducit inlucem ob feurartanquam ïpeeulu
perl acid ti vultuspL'o(picicntiumrenantiat.î,ateor,in hums
comuitu nigas incas infpcxi, & quod jn Interiori ho-
min cpui'cru m.piius-æ fti ma ne ram, del 01m e repefi.I n lu-
çertia iIlaaccciriadomimleuerri,& in peculïo mulro roi-»
nus quà m côputaucram aecepi. Marcidum inuçni quöd
floridu c I c d: d i ; E t q u i d,p 1 u r a.? Foetores niduli mei vixie-*
!o,quiaibi répudia,quorupi non eft numerus aipicio.Vr-
ticaium ibi puucî'ioncs,(pinamm cqpun&ipnçSpVeprium
cojmplicatïones>& tam paluri foUicitudinü, quàtryeardui
âffcçripnum non parcentcs éxuftioncs.Quid namqvpçc-
cat-um,quidpa*na.pcccati, niil ftimuli m ortis anima cru-
entàrites’,lacérantes,6i dilaniantes î Mifera miferijs fuis
d c p a le i t ut an i ma, Mc ,-j , i n qu i t -P i al m iûa.depafiet eos. Vnde
Eiaias;b;^frf;«rdnqmtd;5^",“iJ animai» fuamabfquevllo termina,
quianon babuitpopulosfeientiam. Nimium, niimumq;
certcfeinfcmus dilatât-, cùmetiamquofdam incorpore
viuentes gchennahbus côlcientijsiam iam ëxcruçiat.Sed
viq. ad oltium,ceu hoftiam crucis,& non vitra, cruçiatus
iftiper-ringuiit. Cctus namq^ iftc,.qui etiälonam detiorat,
omnia rapitjVniucrfa dèuaflat.in gutture & vôtre malitiæ
fus quicquid extra arçam in ueneric incïudi t. Àt qudifn fe-
hçiùs & quàmiocundiusahima capicntemfè oaperet,de-
;uprantem le abfoi béret ,,pcrfequentem fe triumphaler? (
Ùra'co enim lie illudërëturificdcniq; rnor^in^erficeretiir,
lie anima libcra; etiir. Vtinâlic le vindicaret anima dcad-
uerfario i u o^i m mo- v r inâ infer uale s ficabforberet in prs-
fë.uci miferias, vt nullàis inoraftinum futuri iudicij dimit-
•terccpoenaru reliquias/ V rinam,inquam, reliquias lalua-
ripnis,qus diem feftû agen t»pori9 expeëlarct anima mea,
quàrn reliquias fçcis,quæ lubfidütin calice,qui eftin manu
Dorainivirii meri plenns mixtoî Reliquias prâdioriim
tuorüjDominelcfujlufpiro.Vencermcus abfq; fpiraculo
en totum fe expandit,& de rmcisfiuereliquijs tùis repleri
appétit.Q^ueto ctiamyinum,quçro &veftimétam.Opfo,
r quoq-, àfabgûinépcccàti, lànguinetub rftundari.opto li*.
neis tiiis,lelti, véftiri,.quibas inlacris vifeeribusvirgineis
I mlîgnicus ad olferendas-preces & munera pro nobis pro-
ceflifti.Hanc làcrolanôtam.in fandto ccenç conuiuioexur-
ftiÿmeruce'eofcitlifti, inrefürredtiöne innouatam reTum-
piiili3 inakenlione vultibiispaternisin propitiâtionem
no ft ram rep ræfen ta fti .Laua me à for dib us, fana à dolori-
bus^nundatorfiliorübeui^eparacorfiliorüimDei.Qi^pd
lx manum’iamglorificatam clementilïimèad ram vlcero-
là officiainciinare v oropterdefluenres«groti ailiduas
rheumatizationesrefugis.-habes aliam'inferiorëm manu,
fed bene do&am,fed làtis gratiofam,fed limilé nobiispaf-
{ibilebi,etiifi dederis,immo liiuflcris,facilè curationesa-
nimarumnobispropinabit.Cluniacenlemtuumloeuor,
cui dedifti in corde lapientiam,i n ore fadÿdiam,in lermo-
nègratiamfin vultu autoritäre ÿ in pberationè virtutem,
.ili ïntelleótufubtilitacem.Dedifti ei & licentiam,yt lecü-
dum cortuism operetur, ôc laborantiü officiqas i ngreffus
manibus tuis confeôtâ mcdicffiain.prô cui ufq-, valitudine
di fpenfet fideliter,S2hümumgrati« pró gratiaoperæ dif-
penlâtionis reportet.Grauarisquidem, Domine cariilimë
6c pater,in hac admin i ftrati o ne tant« mul ti tudi nis, tam
fpatiôüs decurfibus, vt modo ad ecelorum ftncs curribus
igneis aruore amdo côtendas: modo ad terræ inkriora &
partes vltimas follicitudine populi proni m cultura viculi
comcdctisfoenûreliliasimodb tara procul, modô ta pro-
pc,modo fupra nubes.modo iuxtaGoel ëtiam infract ues,
«iodé fupralpiritü, modô infra tcipfùm cogari s ce leuarc
ik. deponcrc.Laboras li né amas:laboras,fed li fruârû non
vidcas:iaboras,led liünem nô Ipcrasi laboras, fedlxrërri-
burioucm non colidcras. Et de âne qiiidem fcnptttrrt elt,
quia euefinis vewif, .Den ique appenlumeftinftate-
.ral'abofisteiqpus,&inuentum eft minus habens, quàm
lêtributipms denarius. Non in dies Si annos producitur
labor,quia imnodico,& iri breuifiet kborum retributio.
iterumde firnâiu videndumeft,quiafniëtustuus,fru(ftus
fublimiseft,^ru<âuslucis,fru&usbenedi<ftionum-Domi-
nijfrudusinnumerabilis.Dinumerallellasçoelij'dinumc-
ra arenam maris.&dimimerare potcrisfruôïum hortiDo-
mini,fcUicctEcclefî«Gluniaçcnfis. Quid dicam dedile-
«ftiqne ? An non amaSipateramantilîîme,dile<ftum ex dl-
leôto vulnératumearitûtein lignoîNoui^noui ego,nouit
& Angelus ruus dileétionctuam, flammekentemin Deu
fortker,«eçalêloçtem in-proximum non roediocriter. De-
nique piii^-& largus rerouneratw-non folùm operunl,fcd
&âfte6feionam ,anté-facié tuam Ghriftus Ieliis accimftus
plehaTnanupercurrit-jin latere claro vultu çoncurrit ,•&
poft tçrgum çxten fo b rachio fuccurrit. Pr«curritvt per-
iHus,concurritvtfbcius,fuccurritvtmed!cus.Prçcurritvt
imiteriSi.côçarrit neJafleri$,tüccuéritnelabores. Præcurricpraedeftinationeiconcurricvocatione/
uccurritiuftificationedaeob
ip vtéro matrisprasuium-habpit, cùm non
ex op e rib us, (ed ex vocante di dtum eft, lacob dilexi.Efau au-
temodiobabui. Angelica quo que natura inconErmatione
fuæ ftabilitatiseonaHrrentegranamhabuit.Sauloin languore
fuæinfidelita.tis none gratia decçlo fuccurrit î-Poft
hunccurrensnon deficies:cum ifto vadens ad omnia fuf-
ficiesîhuictQto totus innixus omniate.polfe no deiperes.
Omnta,m quit A poftokis, poßum m eo q tiim wfortat.Pennis
quidc paternç necnô&maternç.generationjs reuolat ifte
fiiiusDei,&pr*uolat ad ftnus.patërnosifed ramcgrefliim
retardât, fuftinens laflbs.îtincris quoquedurioraÂ: alpe-
rioralîbinoignarus,fedbenignuMecernit. Npnenimeft
dolor,ficut dolor eius,ÔC nôbâs planiores*fctïïï tas »lapides
via colienSjproponit.V nde ait. Pacem meam do vobif,pàce
reliPquovobis.Quji.ii guerræ veftrse&débiti pcenalis dikri-
minaperfolui, &,pacisintegE« remediaindulfi. Partëm,
inquam,luammeliprem,nônmollioremfécit,qüialimul
molliorem ßemeliorem in mundo,vbi preflurarti promit-
tit,neminem polfe haberç docuit. Y olô quidem ego mc-
borem,led ex gratia : eligofopè molliorem,lèd ex huma-
ni taris natura.N ô lic veto,nonliclegitDeus.Diuilîtenîm
aJitcr.Seorfum,fed ftirfumpoftutmeliorc. Homificsau-
temtâquamfnolliores,infirmiorès,ceuinfeCioïes,adhuc
limum plalmacionispræ oç.ulis habentespnoUiofa &dül-
ciora,non meliora&duriora appetunt.Optioni liquidem
noftrærehnquitur,verum accipiamus melfofa,kd aurio-
r-a,an molliora,féd détériora* Video autern humanitatem
meam frequeter &diu i» hoc diferimine vacillare- Modà .
enim tentât & attre&at durùmpropofitum,quiameliùs;
modo-rejabitur ad molle, qaiadeleëtabilius. Iniftiuscô-
tra6fcu.placetcmptk),leddilpliçetconditio:in alter i us c.ô-
traiku-facilis conditic),fed yilisemptio.O anceps,ô dubia -
negociatio/ SupcrHua carnis equidem delcôtacionô vfqi J
quaque eft omni homini odiola,fed multü quælita, mui-
tumappetita, mulcumq; dmultis amplexata. Sed quoul-
que?Modicaeft,tranfitoria eft,etia cùm eiïc videtur, non
éft.Seipfameonlùmit.feipfamdcftruityinfe crudeliter fijh
pit. Acerbius tàmetidamnum quod naturam lædic, quam
quodfeipfaminterimit. Inciathuiafmodidele<ftatio> & ;
natura fugit-f^erùm omniü dominaancillam iftam vëlut j
peftem refugtt,velut morte euitat, velue inferhum cauct.
Nunquâ entra aut rarô în yna kde morantur,vix aut nûn-
quam operantur. Sempernaipqi alia eftpjiëratio neceffi-
tàcis,qua:&.natur-æ, alialuperâuîedèleëtationis. Verbl
gratia, cùm kpclirurali<|ui»-vino,;cibo vfq; ad naufeain-
gùrgitatur,enèruatur luxuria^ .nonne hinc luget natura?
nonne egrotatSnohflegrauiterlaboratîGitiùsprôeul dubio
deferit hücflos ætatis, &tnorbi-,liue mortisintempeftiuæaccerûunturnuntij.
Hæctamépperacàrnis elle,ltue
fupcrfluæ deleëlationis quis ignoratlNatura verb hisgau
dec abftineic, & vt aic Senecaqjaijciscôtentaeft.Etracio-
nçquidem ifta régitur,illa vérô abufione. lllainvèritate ;
ambulatimonftri vero huius lactés blanda vt decipiat,fed;
inpofteriorib.circumfert aculeumkorpionis,vt périmât. {
Mencum-fmipliciüappiehendit.ledinguinaferic.Cohors
&TrT~
Rem. 9,
Bpiftolarum ’L ib . i l /.
8cTribiinbsSynagog®peccahcium huius'pfjhcipatu (ib£
aflumitip caput &fegcm,&re^‘uSt fupermulafnregis ye-,
rumSalomone. © peccatum.' Qtniqiiitas!Pq^rpu,pdfb'i;
mijcufruslftaei & aurigaeius, noniilcatkltem in ore Ve-r
ftro lpiritus iufti Nathan;, non finat fieri tan turn n efas in
IkaelDei. Sceptrunamqvrcgni fuperflua earnis dele^ta-
tiorte obtincnte,qu«^)ax fuperI(rael?immoqu^iara non
fubuertunturJqu® legeshon pbliterary:pr?,qu? rotio non,
.exulatur?qu*viitus noneonfun'ditur ? qu® bohilpecies
non fiiffocatut ? quod.gehuserroris nonextollitur fupra
omhequoddiciturDominus,aut quod colifur ?H§c radix
eft peecati,totius honeftatis tinesf, fouea Vitioru, puteus
dsraouumjVoragoauimarum.Recluditejobkcro^eclu-
diteferam iftampeffimam,qu£cdeuoratIokph noftrum,
velpotiushlios IacobA: Ioleph.Certenimium efferatur,
& rupto propofi ti aqreligionis repagulo yique adkn&a
faniftotuGluniacenfisgrdinisimpenj/uifines propagare
conatur.ybienim line Iicehtiacomedunturcgrnes »none.
Ad* praEuaricatio renouaturi norine voti 6t fan&aeinftii-
tutionisparadifusviolaturiN6uhelegitur,quiaIwc^rM^
ftgittas me asfanguine, &gladius mens deuorabit earnest Sanifti-
tacisopprobrium,religionisabomihatib eft,non qUidem
carnes'edere,fedcumlanguineinbbedientia’.Vnde4 fan-
guine & fuffoeatis i ube.t lex abftinere. A fuffocatisnoiabr
ltine t,qui furtim edere non timet.'Pe.ricuid namqj'prsla-
torum fiunttranfgreffionescdmiirofum.Valorumcuftp-
'des kerprum puniuntur, cuhi negligentia fua de templb
Dominiafpoi'cantur, fk vfq; ad.rnanus concubinaruregis
Babylonishumiliantur. Sapif tipreni me non doceo,lan-
<ftiorem rjon inftrup,feruentiorem naexcito , ftudiolio-
reui tion.prouocpjkd timores meos.manifeft:6ikd dolo-
ies aperip^edpo^ifihum qu^ro,fed euadendilemitamm^-
terrogP.Audibprincipespppulifulpenfosin patibulis,&
affixos eonprafolein prppter:peccatapQpuli,&: fomno.va-
carevaleo ? Dicentemlacobad Labanirifummoarticulo
iudicijlego, Oues tua&caprafarilesnonfucrunt.Arietesgregis'
tui non'i:omedi,nec cap turn a bejit^ojlendi \ibi.ego damnum omne
reftitucbam-.quicquidfurto peril at a me exigebas. die noQttfeaftu
vreJiar&gelu,fugiebat^fomnusab oculis meisTjicper viginti an-
nos indorno tua feruiuif/RHjec,inqiiam,lego, & no incotr-
folabilitennertiam mea^ilugeo Vbi namqueoues curs
me*?, vb.i caprsnonfteriles ? Quienim apueritiafuain
clauftristegulariter.erudirilunt^fetunicamvit^atqicbn-
uerfa.tionj^ fus immaculatamferuauerunc, dues Domini
funt.Qui de f^culofcetorem luxuxi«,fugientes pccniten-
ti^habitum fumunt,capr^Dotpininihilominus lunt.Sed
vbi Iacbhjvbi abbas tamkdulus exhortator, tam feruid9
redarguior, tarn cautusprouifor, tam berieuolus perfiia-
for,cdm contra rabiemluporumpptensjt^m contra mor-
boEu.m peftileEiam lapiehs, tam adaerisinfemperiem pa-
tiensjtain ad,l^trorui inlidias prudens,tam fideiis in cbm-
millp,tam vigil in euitacLp damnoi tam perleueransin in-
cepto feruicio? DarmiaDomini mei video, led quomodo
refarciatu }gnpro. E flee quidem iufta recompefatio,fi nii-
tneronuqij?riim «quarem,lipretium par pari pretio refti-
tuerem.Nunc verb cum non lit mihi niii vna anima,li pc-
rieriiitper culpam meam ties aut qtiatuor, quid faciam?
Anne criplicatam vcl quadruplicatam pcena perfoluam?
MBtodp qiip.quo raodopcenam iftam pati poUem,centu-
plic^tam|prcequapatietiafuftinerem?Ift:aatcendensini-
rpr me non mirari,expaU6fcp me non expauefeere. Cerce
npn eftfomnus. limpiex ;ippbr aut lethargiaeft, q us me
tenet.Obfecroroicriteantidptum.
; ; £ P I S T O L A II.
Domino &patrifuocarifimo Httgont Dot gratia ctuniacenJiAb-
■ bati, Prater Petrus humilis Cellenjts Abbas
feipfumcHmdeuouonei
SErenior.poft nubila-dies fuccedicMuIcedpcrekit ex a - 1
maritudmeprsceddntiiruinaftatumampliuscpmen-
dat. Sic in auditii coramptibriis toagnx, q us ip Caunia-
cenli eledtibne fa<ftaeft , nbn parUm concullafpnt yifcera I
koftra, Fed rurfurnin cdhcordia lstata eft .anfma noftra.;
Ab occafuenimlanbti-patris noftri praedecefloris veftri,
eatenus tähquam parturieris crat, donee reciperetvirum
Indolorefu-
; Ipirabari fed eceekmnori 'memjhitpreftrurs prppterigau-
diura,quia & lit>ercatem reCepit,& vnum de filijs vferi fui
cum prixicipibuspopuli luicoHocauit. Filij alieni mentiri
funt'ei,& claudicauemnta femitisjfuisrquia no ex or^Db-
||§ $ y fedex propfia vfurpitiónè & ;con^lio Achi’tbfelre-
ghäre attentahanc.Odiounimirum prtefiimptio.Clnnia-
cenlem tam eaftammatronampjEoftituere,tam religiofim
publicare,tam honeftam deuenuftare. Rcprimëda teme-
•ritas matrimpnij,leges tam petulantefinfringere, .ytnon
voluntasiiobiliffini*puells qu®i$tur,fed violenuainifeT ,
rätur,torüsimmaculatus non cum reuerctiapolcatur^d
impudicè exigatur.Prorlus ihaudi;avmiferia, ii hac necel-
fitatematerfamiliasaddicatur,vcnbntaquamtibéra,cui
Vul t nubat,tarnen in Domino, k d cuitelpuit nolens luc4 *
feumbat famulari,immo concubinatus obfequio; Vbi eft,
Now vos me elegißisißd 'ego elegi vosiVbie&Wonfumat quifqua joa
fibi honortiHjfed qui vbCaturd Deo tanquam Aaron? An nbn rfl;a,Htt
iibéra eft,libeiarnhabens elebtionëmin libertäreIpirifus,
:cniuS & ahcillä & Ipbnia eft, ancilld vtiqüé ex dëuötione,
Ipbnfaex caritatë? Vbi,inquam,reu&rentia fpbnlijfponfs
gloria, qüamloännesBaptifta refbrmidac, ^loyfes velat,
Reheèc^operitpalliojtherubim'giorise.obumbranÉ, 6c
^uam Caro Scladguis fi contiiigicyv t fiimus euanefcit? Ca-
Minquic Apoftolus,dr-p«g«*f regntifoi0 ei nopoßidebunt. Io-
cifcó Moyiës.loluit calciametttum de pedibus fiiis, nefi
forte in terra fan&a curis carnisimpëditüs cohfiftèreT,far
.cienïin ruboradiantis Dei ofFëntïerëri Non sftimo leue
dilpendium, flammeiimgladiumatqueverfatilem nüda
mdnü acciperëvél cscis obtutibusfornacem iracund i s
incónfultè tranlilirev Gülmén hui us honoris, vel po'cius
qncfis,tam eftpcdulum adcalum, quäm debile ad flatü.
! Vritibllicitudinc,pugit timore,vrgetinquietudine. For-
tnnafi vtrinq; & vndiq; verlatadilcutiatpr, plus mcerdris
& minus I sn tis refert.Iugitër liquidem ratiociriitio fiip-
putanda,tamacceptimuneris,quamfplnendidebiti.hinc
sqUitasi'iidicis,illinc difficultas infunfts admlniftratio-
-nispenlanda. VehiaetiamIperanda,!) non obftkerit ph-
nienda n egl ige n t ia. Tenip u s n u merand ö, vlu ra rephean-
dajfcuiftus computandi |dc fiimmstbeius dilpenlationii
colligenda.Siminusinuentumfüéritjdandaantearticu-
dumiupremum pecun1äadmenfam,renouahdusäd num-
mulariosvirtutum liue fidei curfus. 'Gratiapro grauicate
dilcriminis imploranda: arbicrium pro pofleimpenden-
du,l cgaci o exculatbria pr o impo ftïbili mirtènda.Exs qiiö
enim li ad pugnam congrediacur ^'milla proporcione ad
Dominum homo rriikr&muaiidus fiibfiftet.Pondu§ tet-
rs,cteliinfinirafpacia,diffufiones aeris,&maris prblulib-
! nes inrrapugillianguftias facilius coartabis , quam Deb
celi paria relpódere poilis.O abbas Gluniacenfis,attende
quiafedtibi magna qüipötens efti^dapëlüm nomê eius.
Fecit ribi Deus vt Deus,vt piUs^t bbnus.-Exal taUithiinii-
lem,deppfuit potenténi.Eccë itaq*j dculbs mpriachbrlim
fadus.es, fpeculum 6c exemplarhuiuap'rdinis\Si qculiis
tuus.fimplexfiaeritj'totumcorpusmönachorum.quodeft:
con gregacioG luïiiacë nlis,lu ci d ü rrt erit.Si autemhequam
fueric,etiam cprpusteriebrbfumerit. Vide èrgoneiumen
in te eft teriebrife fint, vtlicloqiiar. Facit audere’, quod
veftibulurrifamiliaritatistusaliquahdöpenetrauij&re-
ligionis tu s lanéta deuotio. Sed de his fiaeftenus. Gsteru
more noftró obediens amanciffimp,oipis.recordatibniS
viro,dokiinoPetro Abbati,fidemlTicumAbbareArrcma-
rènii pr6 eo multam pecuniam aduèrfusHulduinum de
Venctöperä. Priores qüatuorproindëkcurtdarib, vt ré-, -
greflumadéoshaberemus,acGepim9fideiüirores.Hifunc4'
- ^ E P I S T O L A III.
, ' Domino ftto & p a tr i car ißimo Hugoni A bbati Cluniaccnfi,
fratet Petrus Cellenßsfalutem.
I^ftitia noftra fupCrabundare debetiuftitis Scribatüm■; 3,
8c Pharilsorum,&npnfübiacere.Miror iuftitiam hanc
quisnouiis legislator vel vnde attulit ,v t non reftituatur