\.Cor.i.
B
c
D
L
& Petri Vener ah tits K^Abb.Cltm. IX.
E P 1 $ T O L A X I.
Sutoimo pöntficf&nofiro'fPeciali Patri, Domino Pap&ln-
iiocentio, PraterPëtrus humilis Clumacen-
ftumbibbas,Sklutèm &obe-
dientiam.
'Ç Vptrfluuhi ijuidcmeft, Pati'étn'pro filijs ,Pàfiorejn
i3 p ro ouibus,Petram proEcelcfiadeprecari.Sed quo-
miamfirpcab alijs iit>enter animusdudit, quæetiamper
le facere concupifcir, àtque ad ea-quæjamfacere'dele-
;ûatur quand©,éjSefhagis a'iipiüm’ftrggeftionibus protio-
'cacurïi- idcireôërgo füblirnicai'is vefftræ, etfi huwwlisfta-
tncndetiotits films ? pro Àurëlianenfi Eccjefia paternam
pietaccm con ne nip'. Rogo,vt amore‘(|rud#Chrift-iÿeums
nomine Si vexillo eadem Ecclefiafingulàfiter gloriàtur,
eius calamitatibüs(u.buenire di gnë min i :vt quæ paffioni-
busChtifti per pa'tientiam lècdn'durn Apoftolum corn-
Iftnrîîtans, duris, &drùtiniscribulat1onibus facigatur
vc ftra'p ia i am tandem prouihoiie releuëtur. Videçur in-
fuper hocinmtû'pcrna diipofitio veile, quæ corda clcri &
p o p u 1 i e x i n ab iliccr, v‘t noftis, ’haétcn'us d lui fi, vc audiiti-
^nus, ficinfperacappmrauraitiónêvniuit': vtnécin tant-à
multicudine reperiarur, ! qui non integro corde domni
iHëhævenerabilis ABSlttis lân£tt Snlpicij, viri èquidem
rfcligtófi, prndentis & li'cerari ëledioriem voluericdauda-
‘ u e r i t , ç o nfi r.m a u ‘cri t . Qôpntâm igkui|lpngûs efi'e réfugie,
con fui o pàritcr $è depiecor, Vr rancis rancæ Ecclciisr
'inlortunijs fi’nem cclerçm imponàtïs-: Scqnod à De© fà-
£t§mvideC\ir,YosDè,i Vicariusin iftbëbnfirmecis. Sen-
tiânt, fi placet, fibi apûd vQsprPdeffè'preces humiliçatis
tneæ,‘ôc lolura qitem apud gràtiam veftram me habere
fu( pt^ind% Vtrtrm fiefe habéàtylauda'ndi ©peris eftë&u
■moalltate»
Ï P I S; T O L À X I I .
Venerabili & dilefto nojiro, domtto Gutllelino f,bredunenji
Arcbiepifcopo,Plater Petrus humilis Glitnia-
ceiifiuin AbbaSjSalûtem.
St querela loci’jm interamicos habere poflet: nôn lacis
conqucripolfen de anrico;à quo non dico munus a-
liquod ràaximürïiVlèd ipfüm mihi colloquium, îpla eft
viiio denegata,. Quia fi hæcmerces amiciriæeft, feren-
‘durri îpatienter eft. Aïtt fi f<Étë mônachàlis hnvnilicas
fublmiftatt PontificulTviluicyfion fecund umgradus di-
ùérfos mirtfm eft: fed feeundum amrckiæ pnuilegium
magnïfm nfiraculùm eft. Neque ê^jim vêtus amot ho-
%brunffentit¥iciflîcüdinetn m qui bmni'cafuum permuritione,
în teg^âm 'femper nS'ttrt amicp leruare fidem.
Igjrnr fi huic nüftr* queiimoniæ.vobis honeftum,no-
bis vtilem vültis finem impônere, quod prias neglcxi-
ftis , rnûâ?é fâltem iinplere curate. Venite ergo a'd nos
ctini priëlènti nuncio r vt pej: iftiïm ex-pietis quicquid
ant^ ddïquiftis : & q ü e ^ ^ V ^ promififtiy, re ami-
jphn oftendatis. >,
£ P I S T O L A X I I I . 4
Chariftmo Pratri Ododii Prater Petrus Humilis Cluriu-
cenfium Abbas ylSalutent.
ticui.Vnde'çi nihil dicercper multum tépus çoa&ûsfum,
cuifi femperloquerer,mutùsramén mihi viderer. Ea eft ]
caula,quod noii,vt feribit eruditio tua,alijs ahaâccipicn-
tibù^iïi folns^me reportâtti fireïitium ; àuia ôniriibus
verbis&fcheduliscariprem tibi ferliàuiafreôtum. ,Quj
quoniam diu râcuic, non incuria, vcdiôtiim cfty led/vib-
lentiMuit. Sed fufflâuirvis ipiritiis tuienvörtiios cineres
pedt^is mei, &igne|;diuconfopuos afflàtu fuo recdlef-
céïë'fècit: dam defideratam diledU Epiftblatç; dèfideran-
ti,fedùon fufpicantitrahfçiific.Accenfasèftiea p'érlejfta,
anim u's meus.&furbi tô i n lnuffi biles flamn^a’s éXC u Ho corpore
eiarfi t: qùas qurdem vtcumque conciperb,fe%qùàs
nüUisindidjsadplenùm vàlèam‘ex;pliçare.ïrrdferâtTorti5
eo tempore,quo literal ilia's accepi, grando negocioru m:
& exaétores mei a'crinslbliro debitafepofcebanc,ira^ue
varijfexpoftaUdonibus vrgebapc, vt.rôtum me fibi ïüo
àrbitrio vendicadfes , nifiil mihi de iplb’reliquiflç vi^fc;
rencur. Cuifique in his conftitutus , drleétjonis fuse,
Vtdixi.literasfufce|)i'fiem : dubiiisfateorh&û,&^.vtrum
tibi rp(pondere,an exaétodbùs primo deberem fat-isfaçe-
ce,quadamäliquamdiu inecrcitüdioc fluéluaûi.' Vicit ad
vicimumratiô,& nulli me magisquàm tibi charitatisde-
bito debitorem côniiilta protinus mdicaüit% Adatn,Ha
eftrationi ApoftoHeaybx.'&qualiterdebitoribusreddc- 1
re débita debearn'iiSjoftendic. Qu^ licët,c«itributum tri-
btitum,cui veäigalveälgdxuibonorem bonorem, redai præci-
piatreum tamfh dicît,Nem«i quicquam dêbekiis' | nfi vtin-
uicerndiligatü: docéc omnibus debitis prièpofiderarede-
bicumcharitatis; Qui a fipræ p o n d erat, p ri m o foljiéd 11m
elle déclarât. ^rimoigiturribireiponderc, primo maius
débitant foluere : primo fcribenci cbaritari móremme
gèrere ôportebat. oed quid dicarh? <|ûid loquat ? Côpô©
reipondei'e liceias tuis^&ëccemirómodo agicur : quia,
ifidemead loqucndifm proüocànt, inde mà'gft mihi.fi-
lentium rmpoitanti ÇJàm quotiès,frateTcharimme,eâ's
lego, codes béat# animæ tùæ faciem velut in clariflimb
fpeculo intueor : dë quid animi in tranicuntibùs, quid'
■ftudij in æferhis géras, bmôfclariusluce confpicio.- Video
te,velut de fubfi mi' IpeculaS i on, quidininFeriori-
bas Hiericogëràtnrdefpiccre-: &mundana omnia fafti-
dientem, decraÏÏb,ac fumolbrioftroaerein aùras acthe4
risliberaseuafifl'e. Cernonon-quidëm cpmpletiim, led
iam iamqüecomplendumëlTein té, quod Apoftolus ait.
Ne feit is quoniam Angelos iudicabimits ? quantomagisfecUlqria ? '
Eziiem.Sunitidehocmundo'iudicabunt. Quoniam his,tantum
merito de mundo iudicdre datum eft, qürextra
mnndum fu n t, qui pedemde eius mufcipula fubduxe-
1 runt; qui gratulànd© cantarepoftunccum Prophèta. La-
quem.contriïusefi,&nosliberati fumus. De quibus Salüatory
De mundo non funt,inqah ficut&ego‘non fum demiwdo.Qivd
plane aliudde té innuuntbteræill£è?Qmdillùfores,&il-
iudentes^Quid illiterati peffimi,& literati peioresrQuid
be ftia de a b y Ho afcen de ns ? Qui d tota feri esii reçam al lü d
indicat,quamteeaquæfurfiim funtlàpece,non quæ lu-
pér terramîAtegotadhucfûper fluminaBabylonisTedéS,
& flens, qui in làlicibus infmduofis lulpèndi brgana:
quomodo cantabo Canticum Domini in terra aliéna?
Iliad in te,chariffime, hoc in me dumintueoryperpen-
do, confideCo ■: verba, vt ^xijadimit.filent^ml indieüt.
Née de alqsii)dicarcaudeo,qùianoncumiudicïbtis''f6-
îium fuftinco: fed cum réis'fupplid um'forraidb. N e c il-
lam in alios ferre fenrendafh volo , quain ipfe euadere
quæro, nç fini dé illis, de quitus Apoftolus : in quo(aïtj
D ':...Mdicas,tcïpfum condamnas. Sed t u, m i dilè éli flî m e,qui Èo gracias. Defideriam jtattperm exaudiuit Dominus : non,y.|iili de qaibas fcribis,praui iüufoyes -fibijpfis, fed
praparationemtordiseorum audiuitauris eius. Optaue-1 mufidb &eiusPrincipi,velutaui illufifti, qui beftiam de
iamdiu,& multumôptaùeram,quafcbet bccafiqne fum-1 âbyflb afcèndëntem euafifti , qui ëius dentes örbem
ptacharitatituae,mi dilediffime, ferioeve : vc affe&us. eoncerêntes côntriuifti, colla conculeafti, cornuâ cbn-
meus,qui fe tibi,loç©runi remotione prohibence,mani-| fregiftiitufinquam jlibere de his loqùi, tti fecurc difpfi-
feftare viüa Voce non gpterat, literaruinfaltem mortuis : tare, tu fubtiliter inueftigare , inueftigam inuenire, ôt
figurisinûnuaret. Sed diàro Ægyptiorum impetio vr-iinuenta poceris diffînire. In te igitur quæ'in me
genre, qui,manûsriieasmagisincâphinoferairèj quàm; transfudifti, rq^un^o , victf) inea te furfgi bræcipio,
lcribendiftudiovacaredocucrunt,quiiutéis operib. eas ftylum quem occupato ipoerebas1, ociolb remitto i
irtquinari,nonDei làcrifici|s mundati, hucufque coëge- quoniam tcétiuslatices à largifllmis Fontibus , quam
thnt:noQpbtuiquodvojlui,eaquedecauiâhadènus cb-' ab exiiftis rupibus expeéta-ntur , meliùs. Fyderum
■ ^ ■ .• - ■ . . jfulgo- -
Epiftolarüm Lib. 1.
fulgoreiiiincolumes,quàm lippientes oculi côtemplan-
tur.ionge fimilius intuentium ip.ecies in aqua p |ëar%qua
'tur baca foriiiacur. A péri çrgp labia,repleamr os tu ü laud
e,&dic quæ mihi dicen,dà propodebas : ytquiasàmQre
quietis &iileotij,'fpiricttalis L|à;l'}ïi^ifim exte ad pSæféns
perâimus.Rachelisin te fibgu^iipulcliiicudine oBföete-
mur.DebeÊisiâbor valde tibi elfe ioefid us,bec a tanlxru-
Hupfo operqàliqifatenus corpus cefl&'rery t dura menS^lj-
. medicàndo, uian us fc ri be ndo ,ô cull 1 ege nd o ,1 i n gtVa
loqùendbjtoçuiS homo incerib|i,atque exteriorepopera-
do labqrat,holbcauftum meaullacum Deo offeraS: vt qui
te totumlæcùlo fubduxifti, integrum te facrifieium Deo
impend as. Memento &amicQrum in his beads labori-
bus, & maxime in làcrisoraciohib us : quianondebënt
fruftrari bradonepia, qui tibi iunguntur dikclionei
fiinCta.
I E P I S I O L À X IV .K
Dileäo Pratri Theotardo,Prater Petrus humilis Cluhia- .
n&Bjà I Cenfium Abbas,falutem. ^
S Vidipft ?'vt Voce Iudæorum vtar, quoufque afiimam
noftrâ’mtollisîquamdiu renitentem trahis ? quoufque
nietenacicathënacircumagis f O qîiàm.grauèdile-
étionis \unbulum,d quo nec réus foluitur, neeiïi'nocens
peditur/ Fortius hoc omniære,gt^tuiu^c*ïmi pondéré:
qiiiafortiséfivt morsdileäbiduraficut infer,nus amulatio. Hac
mpedp vînétdsteneor, hoc pondérépreflus aggraiior:
haçcathpnaquocunque pergo,vincibr^ Fert ifta animus
nuhquaitvc,üiimraet^or,&cumfempérrê.gionesrpgioni-
b^|prouinCiasproUmci|ssommucpt:^fqlumnunquam
mutare,nunquam à le repellerévale.t^Qjme hoc? Nun-
quidà te ducacusîuu 1 quid régna î^nanquid mündi glo-
‘ 'înunqtna montes,vt dicitur,aureos præftblatur ? Non
boc,charilIîmè,noh hoc : non hojî cferte à ré amicus ahi-
musexpeétat.QujdigiturîNofti ipte.Quid loquendg fa-
tigarer;tibi te iplum remitto.^Tu éfto inuentor,iudéx &
cognitor horum. E t vt illiquid diçam, precareilluip prb
yne,que prop o lie vënëror,& diligo in te. Quern liçet mc-
ditetur mens mea,licetloquatur linguameailongctamé
ab eo deuiat vita mca. Redde ergo vicemamico , vtqu-i
:interlèrîios<laboristui bbliuiiéitur , in fu a u iq u o d
__Itofacilc eft,requie tua,conftanti lèmper memoria tehcatùi,
Hæc breutter fcripço prçmifi,diéturus ipfe,Dëo
Volenfe,inproximo,qüæprætennifi.
* E P I S T O L A XV.
Venerabili & Cbarißima foror.i riofira,domna AdeU, Prater
v. v , ' Perrin humilis Abbas Cluniacenfium,Salu~
s, tem,&or,incni à Donunu be- v
nedutionein.
a Vouiam de obitu femper dileéti goftriDptniqiççgiâ
Angloaim,bili iladhuodiledipni vçftr.æ mandaui-Ç
musîcâulaliæcfuit, quoniam &mültusmoeror,quonon-
dum nosexpedire poiïhn).u&%o.c prphibuit,&tantae cala-
mitatis nos pTimosrclatores^fle,,’ hou immeriro piguit.
Verhm^quiafiquidfeimnSjVOilcirp placu.itmoueritisni-
hilnos ali ud adhuc nofçcre pociiilTe, quàm pèr 0^0 diçs
îrï quadâm vil la i ux ta Ro t hoanagu m, lç <5^> eu m de cu b u -
ilïé , domnumRothomagenfem Archiepifcopum eiafll-
duë adhxfifte, munit um ab èb omnibus Ecclcliafticis fa-
cramentis, inoprimapoenitentia , fidelicon-JÇlimh?"
.quatto iqonas Decembfis -de ficdlomigcafie. Corpus
c ius,fieu t di (po fuerat, Rothomagum dçlacum, Scinde a
Rotberco Comité filio (uo apudRadi ngas cumulandum,
Angliaîn verfus deporracum eft. Nopn.\^iavto.tapiuili-
bus,Sr exüèrnis iam bcllisFcemiti'De ftatiiregni tranfma-
lini, nihil adfvu.eç.erti audiuim us.Nani qui nobishæcre-
tulcrunt.cit.ifiimè à Nonrÿinniaaufùgeuint. Miiimus ta-
men i am curfoires duos , viu^m doi^no*Rothomagenfi.
a.lium do m pp Wintonienfviquifeftinan ter quiçquid de
eiSjSc ibæis qogn oudrint, nobis m proximorenuntient,
ProregiS deFufiHi ^ternafalute ranta cóftituimusiqpanta
nunquamCluniaci proaliocpiiftituta fuht»Quid vos pro
eo agere debeatisftuperfluü eft,vt nobisVidetur,madare.
E P I S T O L A XVI.
( h :rfiimo in Cbi ifio,fia:ri &germano Pontio,Prater
Petrus humtlis Clumacenfium Abbas, *|
- ■ 1 ' falutem,quamfibi.
OnquererismetuioblituimgermanÉatis imniemorem,
nihil tibi ex rn^ulto tépore iam fcripfifle: & ma-'
ieftatem meani hupailimtcin^tuam contemptuihabuifle.
Atego filentij mei itahufti flinks caulasreputo,vt vix cul-
pam elFugiam^fi v d nunc loqüi tentaucro. -Nteniixttaé'
ceam,quK optime nofti,mundi tumultus,rerum oécupa-
tionesjcaularum implieationes,quibus mc cathenis fiepe
cbnftriétumyidifti&gemuifti, quae latisi Icribendo'ex-
eufare mepoflunt :; illudmodo tantümin lite verletur,
'quö<HraterexDeo,quódgerm'anus ex carbë, quodiriti-
mus e'xaftéétu,ame vtperFughi'eééflifti,vtdolófus euafi-
ftiyvt fur matutinus,ne dicam n o éturn us,m e con te m p to,
inuifo,infdutatofugi(li. F'üeiaccohabitatiotuamecum
Fere dpceftnalis: quototo temp óre, quanta intér nos.de
diuiriis collata,qCiamferuens de fpirirtialïbus fenno, qua
Frequens depi^léntium c qntem ptueoil atio, qualis de x -
ternprum appetitu cohortatio hienc, & ipfe noftft'&ego
non in toto oblitus fum. EfFerbuérat mier nos eo ardore
ferqor charitatis,svt qui te foloimpulfu nature cppperam
diligere: iam non tenp$èm nifi ex Ded,& in Qeo amarfev
Erat mihi ad te recutms ab humanis t öéd manfiis fluóti-
bus,in te velutin portü tutilfimo quiefcebam : & ruinam
mupdiaflidue minitantëm , quafi hoftis mei interitum
prophetantem,l^tusaudiebam.Mi(eriastam£neas,qüam
alförum deplorantem, &, Paree Deus, inclamantem, hi-
lariVS^aggaudensauilcultabam : Sc " non inatitVanitate,
féd deuota1 charitatc ëademInclamabam. ' Erat turris,in
qua maifeba,s,mihi turrisfortitudinis a facie iniinici, dé
quainhoftiumora fi:.equénter fpicula iaculabamur , 8c
niw ipfos ab èbruin taculis valli noftri munimine tutaba-
mur. Hxc & multa his fimiliarerum-Ipiritualium inftru-
menta,qui concernpfit,qui abiecit,quicalcauk: fidcêde-
fertor, amicorum praditor, naturte contemptop,;,nun-
quidliterismeisaignuseft ? npnquid epiftola mea rér
creandus eft ?- nunquidnuhciö meovificandus eft ? Eftj
eft,meo iudiciograui p<gna^ig^us.yr&..omni venia indigo
lis. Sed admilcenda eftiudicio miferi.cpudia, &-fiede-
\mum dandaindulgentia : fiisqui^a. nobis contemptor
exijtjfatisfaéturus redk.ri t. Laudo quidem in té ara orem
precipforum mairyrum Chrifti,adquorum adoranda fe-
pulchrafugifti: quxegoetli corpore ablcns, tarnen fpiri-
tu prsfens toto mentis afFei5tu,colo,Iufpicio,adord.vSed
eam charitatem fpernere non debuifti : pro quacort{l||
uandamagniilli celles Dei, prxfulgi da fydera coslycorpb-
.ra cradideruht,languinem effnderunt,yicam iplam Crea-
tori omnium impendérunt. Non debuilli, in quam, vi-
uens perdere,quodilli nec morcuiperdiderunt. ,Ne ergo
vltra fcribas mihi,Dilige diligentem te : fedferibe, Dilige
contemnentem te,&amade(erentem,& fequere fugieil-
cem-Sciipfifti etiam mihi de tunicarranfmittenda. Ego-
ne illitunicammittam.quimenohindiget, quifibifuffi-
citmuifecundumApoftolum iam diuesfaélus eft,Scfine
me regnat ? Cur exigit veftem meam, qui delèruit teélum
meum? An illa iniuria merebitur prxmium,cui extremü
debetur fupplicium ? Hic,hic, plane exclamandum eflèt,
Paree Deus,:vbi maxime laeditur iufticia eius.Sed mittam,
mittam tunicam,nqimputetur auaritiaï, filex feruetur iu-
ftitiae. Eam ramen volointcrponiiegem ,t vt ea lulcepta,
autdpmum (vtdixi)rédeas : autncfilamvltra tunicam a
me,velpallium-qu£eras.Et vt.me in vltimo non ludo, fed
ïferio lpquentem apdias,hortor pfané vt re4eas:quian un-
<quam cpn,ttaria,CQntrarijs), fedfemper fimilia limilibus
conueniunt.Monachurn Monaphis, .Clericum Ciericis/
laicumlaicispohabitare,nec ordinesproprios confunde-
re decetme forte fuxta Poptam, £ y
B 4