C
OanieLii.
D
AfK.,2
ID/*«. 12
C - A P V T XXIII.
QVoniam igitur c6 vcntum eft , vt de refurre&ione |
difputandum fit, auam Antichriftus diefq*, Domini
precedent, prælibacis quæ de Antichrifti aduéncu, Sc de
die Dominiai&u dignaexiftimaui, hie elaborabit oratio,
vt quanta eft mortis, tanta penes vnumquemqüe aboriri
debeat refurreciionisxerritudo. Antichriftiaduentum &
omnium mortuorum vniuerfalem rcfurre&ionem Daniel
Propheta non in caligine alfernf, fed in manifefto.
Nam inter cætera haecde A ntichrifto,vaticinatin': Et dom-
tubitur, inquit, tbefaurorum,aurt & argenti, & in omnibus pre-
clojis Aegypti:per Lybias quotfo & Atthioptas tranfibit.. Etfama cre-
breftet de eoab Oriente, &abÀtjuilone , & veniet in fortitudine
magna, vt conter at & interfictat pturimos : &figat taberuaculum
futmanteDominum : interdtipmariafupermontera inclytum&
fanclum,& veniet vfque adfummttatem eius, atque nemo auxilta-
bituret. Quæ omnia Porphyrius Antiochum fecilfe fa Iso
commémorât. Nam Antioch us Lybiam Antippiamque
tenuit. | | | Antichriftus vt Lybiam Sc Æthiopiamexpu-
gn au erit, eftauditUrus.de Aquilonis& Orientis partibus,
aduerfum fe Bella confurgeie. Qui veniens cum magna
muititudine, interficiet plurimos, Sc figet tabernaçulum
fuum in Appadano non longe ab Hierofolymis pofito,iu-
xta Nicopolim quæ priùs Emaus vocabatur, vbi incipifit
Uidææprouinciæmontanaconfurgere. Deniquedeinde
Ic-erigens, vlque ad montem Oliuètialcendet, ibiqj figer
tabernaculafua inter duo maria : quotum alterum appel-
ktur mortuum,ab Oriente,& alterum mare magnum, in
cuius littore Cælatea, Ioppe, Afcalon Paleftinæ çiuitates
fitæîunt. Tunc venietad fummiratem Prouinciæ illius,ad
vertieem mont is Oliueti, quæinclycusVocabatut& fendus
: quia ex eo Dominus ScSalUator nofter afcendic ad
pacrem. Nullus poterit Antichriftotamenauxiliari, contra
ilium Domino læuiente. Nam ibi eft periturus ille im-
pius.vndeafcenditad ccelos Saluatornotter& Dominus.
Idem Propheta in confequentibns ait:In temporeiüo confar-
get Michael,princeps magnus,quifiat profilijs populiftti. Nam, v t
hie Propheta innuit : Michaeli Archangelo curatradita
Iudæorum, vt refifterires eis in confufionem & f ugam co-
uertar. Qua de re Anrichrifto Iudæosoppn menti, pccur-
ret Michael ex aduerfo,yt Helias, qui veniens aduentum
denuntiabitSaluatoris, v t credentes præmium felucisco-
fequantur. Deinde exuberanriam malorum enarrans,
quae ille confnmmaturus eft, fubdir. Eterittribulatioqualis
non fun,ex quo gent es ejfe caperunt,vfque ad tempus illud. Etenim
tempore Antichrifti, futura eft tribulatio, quails necantè
fuic,necpoftmodumfuturaeft. Cùmigitur Antichriftus
oppreflus fueric, & fpiritu S aluatoris extin{kus,faluabitur
populus quiferiptusfueritin libro Dei. Librura Dei prefeien-
tiam appellat,quaft ita dicerer.-Qui digni reperientur,vta
. Deo praedeftinati, Heliae praedicationi obedient. Et pro
dinerfitate meritorum, alij refulgent in vitam aeternam,
alij veto in opprobrium fempicernum. App; "
quia per eurri veniet in mundum perditio. Homo nori
Deus, totuS pcccati 8c diaboliferuus, non per naturem, ||
fed-perimitationem; homo,non Angelus, qui kduerfabi-
tur Chrifto, & membris eius, inde Antichriftus appellan- {
dus.Extolletürfuprdomnequod diciturDcus.autquod cchturfal- j
fa feu vera opinione,diabolurn ex integro fufeipiens, cum
ipfius a&ibus.Ven)m idolis nullum obfeejuium pratfta-
bit. Non enim idololatra erit, fed Deo noftro per omnia
contrarius; Qmnes Deos gentium vt muta nmulachra
confringer. Nulliuspehitusimagini cultlim exhibebit,
quia fe lolum pro Deo iubebiradorari.^ S(debit in teploDei, 1
in Ec.cleGa ofiendens fe tanquamJit Deus.Qui mèritó nomina-
tus eft difeeffio. Siquidem iplo veniente,ih voluptaribus
pleriquelafciuienr,fili}patribusinfidiabuntur. Coniunx
imminebitmaritiexitio, doli erunt in prétio & fraudes.
Amorhabendilceleratus, princeps erit cordium human i
generis. Ipfe verb Antichriftus vt peftimae generatiofiila-
tisfaciat, opes malorum irritamenta,efFodiet & exponer.
Qua dere bellaexorientur,concutienturarma,pietas vin-
cetur,amor fratrum nulliushabebitur, ratio erit vnicuiq;
quidquidaftedlus perfuaferir. In feruosinhumani enint
Domini,neq; ferui Dominis fubdentur. Caniciem nullus
reuerebitur, pulchritudinisiuuenummiferebiturnemo,
templa Dei erunt defpedtui. Ecclefiarurh fubuerfiones v-
bique bent. Sacraeferiptune,-vt leues fabuloe fpernentur.
Amesillius difeeflioniscomplicium maledidis, blalphe-
mi js,mcndacio,irn tationi obtemperabunt,impudicis 6a-
tibus&abominabilibusfonisdeleiftabuntur, inuicem ic
cnminab*imtur,inftigabuntadlites,calumniasmouebut,
&quxcunq;indignaluntChriftiano,efhitient.Inomnfm
lafeiuiam proruenr, in omnem libidinisgurgitera voluta-
buntur infrenes: oblccenis & feedis cupidi taribus penitus
inhiabunt. Veneficia, incantationes ab his, qui nbmina-
buntur Chriftiani, palam exercebuntur: pfeudoapoftoli
8c falfi Prop he ta: ad inuicem infurgenr mentientes, auari.
periuri, detratftores lupi fie nr, facerdotes Chrifti ample-
xabunturmendacia: monachiadhrerebunt his quae funt
huiusmundi. Diuites]immifericordes erunt, pauperum
principes non miferebuntur. Iudicesiniqui manibus dans
magno Audio feruiences, facrofanÓtam, & penitus ne-
ceftariam domum iuftirire iufto praecludenc, néclegum e-
xaminaferuabunt, fedexcaecatidonis, iniuftitiam feda-
buntur. Sed quid noftrorüm horoinum deteftabilia enu-
merofacinora? Elementa mundi, praeferiptas leges deferent.
Nam terrasmotus erunt per omnesciui tares, pero-
mnesregiones validiflimafames. Tonitruatriftia,cOru-
.fcaciones hórrendaé, domos & villas ineenfurat. Vento-
rum confluftibus difpergetur tellus omnis. Nodola robo-
ra(ubuertentur, xtherinlbnabit &è nubibusi^nesexili-
ent.Ab imis'fedibus azquora concutientur molimine ven-
torum. Terracontundetur magnitudinegrandinis: hye-
mis acerbifliinaincommoditas, gelualperiras intolerabi-
lis, asftusimmoderatus. Repentinafulgura, &inopinata
incendiaemergent. Ecvcfimpliciterlit dicere,fletus,lu-
6tus line fpe confolarionis, cerre omnèm animam viuentem inquod
communem omnium rcfurreâionem Propheta | uadent. Etenim vbi abundauit iniquitas,refrigefcit chari
pronuntiat. Opinantur quidam ex hoc loco, dpetoresin I rasmulrorum. Cumigitur Antichrifti tempore epneor-
rcfurreâionecoeli limilitudinem habituros, dcftellarum | diatantam cladémpaflurafit, difeordiainundante, iure
fulgori, quialios erudierunt,comparatum iri. Non enim j peftis ilia nuncupatur difcéffio, qui nafeicuruseft de tribu
fafHcit fcirelapiennam,nifi & alios erudias. Tacitus enim Dan.-ficutlacob propherauic:FMtD/r»,inquir,ro//ditr in via,
fermo do^rinie aliûm non ædificât,ideoq;mercedem re-
cipere non poteft.Cuienim merces aliquando reddita eft
proQtiolVoluntergo tantu diftarevirum fanblum & eru-
ditum,à viro fan£to& fimplici, quantum diftant ccelum&
& cereafies in femita, mordent vngulas equi, vtcadat afeenfor eius
retro. Serpens ceraftes cornutus eflè perhibetur,pér quem,
digne fignifiçatur Antichriftus,qui contra vitam fidelmm
moriuvenenofæprædicationis armabitur. Equus Kun
ftell«. De Antichrifto Apoftolusficloquitul:jQ«o«MWM»^ î mundumfignificat, Vngula verb equi, finem mundi. Vn-
venerttdifeeßtoprimü,& reuelatusfuerit homopeccatt,filmperdir gulam equi raordebit Antichriftus, quîâextrertiavexàbit
tïonis,qui aducrfatur&extoUtturfupraquod diettur Deus.aut quod I Fe rie n d o 8c retro cadet, quia ex hac vira plen us m i qui carré
colntiruta vt in temploDeifedeat,ofiendensfetanqud fit Deus.Ma- j 8c m ali t iæ ex diuinitate repentè cornier, ad fu pplicia æter-
niteftas facit in loco vias Antichrifti Apoftolus, 8c magna nadiftrahendus', quod Apoftolusaperrèinfimiat dicens
reuelat myfteria,&iplum etiamAntichriftum^Ouern dif- i Tuncreutlabïturilleintquusquem Dominus lèfus interficietJpiri-
ceffipnem Schominé peccati nominat, yti daturum mul-*'| tu oru fai. Veniet Anrichduus, fed non éftTimeifdus,quia
tos diicetlîom acqjperditioniàfide vterram fcandalü in e- | Dominus Iefus interficiet eum viritutelpiritusfanifti, qui
leclosipfbs,iifieriqueat,inijciat,vtiinoumerafacinorao- ] dicitur fpiritus orisChrifti,quiaabeoprocedit. In tem-
peraturum, quibus fèquaces fuos dabit in præcipitium. pore Antichrifti de medib tolletur regnumRomariôrüm,
Filius quidem peiditionis idem Antichriftus vocatur, 1 vflanâido&oresperhibenr. Quemàâttibdum enim re-
___ __________________________________ £_____ . , gnum
rH i t
H
Geo. 47'
gnum Medorum d Babylonijs deftrudum eft »Perfarum a
Macedonibus demolituin : Macedonibusautem Romani
principatum abftulerunt : fie Roman«™ imperium rui-
nam per Antichtift«™ fenriet. Ipfe vero Antichriftus de-
ftruecur per Chriftum Dominum liberatorem noftrum.
Illius quidem Antichrifti aduencusericfecundum opera-
tioncm Satanae,in omnivirtuce&fignis&prodigijsmendacibus,&
‘ Thtjr.z.
in omnifeditione iniquitatis. E|is quidam per-
Vosvidete. Ecce vobis hæcom nia prædixit, vrhon
Jecipiamini. Nam fleur fulgur èxit ab Oriente, &: enucat
inOccidentem, ira erit àduentus filijhominis. Ideoqué
non indiget indice, qui omnibus vtique manifeftus erit, !
ficùtfulgur quoda.ppaietfubitovniuerlis. Nonenim.de j
loco ad locum iturus eft CHriftus, cum ad indicanduitt
veneric, fed in idu 'oculiadericvbique. Etficutvbi ca-î
dauer èft,illuc aquilæ congregantur ; fie vbi Chriftus cric
in nubib9 raptim làndi veniem. Et ftatfm poft tribulatio-
nem dierum illorum^, veniente veri fitminis claritate, fol
ôc luna videbuntnr obfeurati iplendore liiperuenientis
lucis. Vircutes quoque coelorum obftupefcehtj fentien-
tes mundi renouationem, 8c omnes ab Adam homines
vfque ad illud rem,pus rationemreddituri iudici illi ma-J
gno. Tune plebs AntichrHlum formidabit, lapfi à fide
pauebunc^ tuncmilericontfeinifcent Pfiarifaei, àqpibus
Chriftusinterrogatus, quando veniet regnum Dei refpo-
dit : non veniet regum Dei 6um obferuationc. Ec'ceregnu Lué‘ l7>
Deiintravoseft. Non eft de hoc mundotegnüm Dei,vc vos
krbitramini, necitaobferàabile. Non enim haber difli-
nicum tempus,fed volenti femperadeft regnû Dei. Relin-
quite quæ mundi func non lo co , fed animo : non profici-
fçendojfed proficiendó.Ec Deus regnabit in vobis.Et hoc
quidem Pharifæis relponfum dédie : ad difcipulos adeem
diccbat.
ibunt eo quodeharitatem veritatis non receperunt,vc la^
uifierent. Sic peribic brachio Chrifti Antichriftus pefti-
fer, vt minuta animalia magno fuperuertiente incendio
videasjidquehaudimmerito. Qujppe operatic»illiusin
falfitace, non in veritate erir. rMagica enim arte hominçs
eludet & fantafia : vt Simon magus feciflè credendus eft ;
qui quod non kciebar,facere videbatur. Multa&inme-
takcietSatana Antichriftus, tune fpluto,docente lemicas
i omnis eri;oris,qmnis figmenti,omnifqj Deo aduerli. Inde
eft quod minisiblandicijs,& omnibus modis feducet eos,
quidediti func animalibus affedibus, qui Chriftum non
receperunr.inquopromiflàomniafunt compléta. Æquu,
cette eft, vt qui non receperunt veritatem, perditiqnem
inueniant. Omnia igitur quae fadurus eft Antichriftus,
aut phan tafticæ erunt illufiones, mendacij cuiuslibet ple-
næ: auc ludibria fallâs inlanias inferctia perituris.Hic quidem
, vt Daniel inqqit, fermones contra altiflimum lo-
quetur, 8c fandos altiflimi conteret, laborans mutare
tempora & leges. Nam tres annos & fex menfes contra
fandos fæuiet Antiçhriftus, quos dum fu,perauerit, erige-
tur in fuperbiam, vt leges Dei 8c caeremonias mutet.Com-
pietoautemtrium annorum fpatio cum femeftri additio-
ne, praefidébüt iudicio, vt auleratur potentia, & contera-,
tuï &dilpereac vlque in finem. Qgare,inquis, Deus hoe
permific fieri i Quaenam efirifta difpenfatio î Qupd lu-
crum i Quis frudus f Qu$ fiduciairiaduentu illius? Cum
ad. perniciem noftræ generationis venturus fit ? Beatus
Paülus ait; Quia in his qui pereunt, perutilis eft aduen-
tus eius, quia nifi fibi veniflet Antichriftus, praetendere
caufampoflèiït iniuftaedamnationis. Quid vero hic corn-
modi ? Quoniara illi ijdem quipereunt, quodammodo
examinabuntur. Napa flue veniflet Antichriftus,fiue non
veniflet, illi Chrifto minimèfueranccredituri* Veniet ergo
Antichriftus, vtarguantur increduliperfidi,vt non fine
diduri,quia Deumfc quidem dicebatChriftus. Nos vero
ex lege didicimus : quoniam ynüs Deus ex quo omnia,
ideo non. credimus. Hanc illorum Antichriftus excula-
tionem infirraabit. Quippe cum ille vetierit nihil lanum
! praecipiens,nihilintegrèfaciens,mendacibusphantafijs,
j ôcftdis prodigijs os luorum difcipulorum oppilabit. Etenim
fi Chrifto noncreditis, nulla ratione Anrichrifto de-
bueratis credere. Ecce Chriftus diçebat à patre fc miflum
fiiifle. Antichriftus yero contrarium aflerebat. Ideo Chriftus
dicebat adludæos : Ego veni in nomine patrie mei, & non
recepiftUme,fittlmvenerit in nomine fuo ilium fufeipietis. Scio
diduri eftis .-Stupenda in confpedu noftro fignafecit,mi-
raculis corufpauit,monftrauit prodigia. At vero Chriftus
multa & magna operatuseft. Cui Prophetaeomnes tefti-
monium de bono perhibent. Sicut è diiierfo de Antichri-
ftoteftimonium deteftabile reddunt, liquide filium per-
ditionis fecundum operationem Satanæ, ac difeeffionem
eum cognominarunt.
C A P V t X X IV .
a Eniet quidem Antichriftus multimpdam perfecu-
cionem in Ghriftianos fadurus* Sed noli formidifte
concuti, quia in his qui pereunt, éfficacia malitiæ iplius
nidificabit. Nam Helias tunc vefniet ad confirmandum
credentes: vtinEuangcliofcriptumeft: Helias venturus eft,
& refittuetomnia. Iplè enim Hebræos, qui tuncinuenti e-
runt, quum à forte paterna quafi excidérant reftituet: 8c
PropheciaEuangelij reducet adeorü memoriam. Audite,-
inquiet,Saluatqré dicenté: Si quis vobis dixerit,hic eft chriftus,
ecce illic,ne credideritis. Exurgent enim pfeudochrifti.&pfeudopro-
pheu,&dabuntfigna &portenta adfeducendos.fi Jierippteft, elettos.
. Pet. j.
Pfal. ioi.
G A P V T X X V.
K Entent dies, quando deftderabitis vider e vnum dietnjilij ho -
minis, & non videbïtis. Cauete nefeducamini. Nam
iniudiciononconcludarloço.non fouebolatcbra^ fed
ficuc fulgur ab excremo cerræ vlque adaliud extremum
corulcabo. Interea expeifto pretiofum frudlum cerræ,
cemporanëum 8c ferorinum iuuentutis, 8c feneeftatis. De
ilia die Domini'Petrus vaticinatur. Veniet, inquit, dies Domini
vt fur , in quà calï magno tmpetutranfient element a vero ca-
lorefoluenttir. Et terra, &eaquain terra fnnt,exurentur : per
no&em quidem incertum , pér furem vero infperatum
Domini aduentum fignificauit* Res enim nox vlibushu
mams fubtrahic. Dauid quoque de coelorum cranficu feri-
pfit. Inirio,inquit,ttt Domine terrant fundafti,&opera manuum
tuarumfuntcali. Ipfiperibunt & mutabuntur. Nifi forent epe-
li opera manuum D e i, nequaquam poflenc permurari
neque mucacionem lufeiperent : fi coelum factum non
fuiflec, incerminabile arque inalcerabile forer. Nunc
autem quia Deus eft faâor coelorum , pocens eft ipfos
permutare cum volueric, quia ftabiliuic cùm non ,e-
rant. Vnum quidem folum eft quod permurari lifin eft
&'quod femper manet idem : in cuius fubftanriæ pe-
lago nihil, eft femocum , nihil eft obcenfum i nihil fu-
turum, nihil præterirum, Deus Icilicec: apud quern v-
nus dies ficuc mille anni, 8c mille anni, ficut dies vna
Pjhl. 8pi
Ideoque adus hominum & cogitatus non poflunt lacéré
iudicern huiufeemodi, quin fingulos in momento difeu-
tiat, fingulis prouc gellerunt* redditurus. Merito igitur
coelum tranfibit, quia Deus folus idem ipfe eft, cuius anni
,. Pit. j.
non deficiunc. Qua de re idem Apoftolus feribit; Nouos
H
calos & nouant terrain, & promiffa Dei expeftamus, in quibus
Apod zi.
iuftitia inhabitat. Idem Ioannes in Apocalypfi confirmât
dicens: Vtii, inquit, calum nouum, & terram nouam. Pri-
mum enim coelum, & prima terra abijt, & mare iam non eft. f-
dem Propheta Efaias concinit ; Ecce enim , ego creo. calos Efd. df.
noms, & terram nouam * & non erunt in memonapriora. Et
iterum : Quia ficut calinout & terra noua, qua ego. facto ft a- Efit’ 69
re coram me dicit Dominus ; Jic fiabtt nomen & femen ve-\
ftrutn. Renouabitur quidem homo in refurredione , re-
nouabuntur quoque coe li, maria , 8c terra.' Qmniae-
nim hæc vanitati, id eft, eorruption'.%lubieda fueranti
propter hominem. S a n è quia corpus in of tale hOmoM
induit & paflîbile : fufcepic tantam maledidioneray Sc j '
Ipinas 8c tribiilos prOtulic. Citm autem hocimmortalé
liberum ftatuetur à feruitutc corruptionis, æquum èft, yc
creatura noftræ comes exiftens afflidionis, refumat vr-
gorem prioris inçorruptiqnis., Siqur'gQjlQ. & reicà.rénp- 1
Gg 4. UacisV