; I
A
Pjai 37- I
jv/r* Vènerabilis Abb. Clun. / jf.
& i c r n o fosdusinjerat. Ideoque iuxtaEzechielem,
fa^useÏÏ perditio,.&non fufififtirin *ternüm. Alius quo-
que omn i urnficu t mali m us , ica &peffimusinimicus, ab-
(cifus niftilominus eft. Et is ërat vnus cxamieis Ecclefi*,
■fed illisde quibus/olet queri Sc dicere. Anïtcimei,&proxi■
mi mei aduerfum meapprgpinquauerunt,&fteterunt. S iqui re-
ftantjCito Iperamus etc fimihbusidem iüdicium.Pxope eft,
vc reuettar ad frattes meo$:fi vica eonves fuerit, per vos,
ficuc.intendo,tranfiturus. Interimcommendqrae fancis
orationibus veftris., Salatamiis fratrem Hugonem, Ca-
'meraïiunr,& omnes qui circa vos font,cum reliqua fanóta
multitudinc.
E P I S T O L A X X X IX . '
Gloriofo Ppncipi,& thagnifico Confiantinopolitana vrbis Impera-
toHldanni Calo. Prater Petrus bumtlis Cluniacm-
fiutn Abbas, falutem ah eo qui dat
falutemRegibus.
nobis, & loco de Charitate per harun?;litferarum latores
monafteriumablatumreftitutifaciar,&: pro sterna anim*
filte folute, leruos Dei ibidem habitaturpsab iniurijs de- 1
fepdat^&in pace cuftodiat. Et'vt aliquid behefieij fpiriff
tualis vobis ifta facienribus rependamus,ficut pr*ceflbres
noftri,ac nosipfi,reges FrancorurhjfegesAnglorum,reges
Hirpanorum,regesGermanorum, ipfosimperatbres Ro-
manorum,ac vieinos vobis reges V ngarorum, confratres
Sccomparticipesomnium beheficiorum Cluniac.cqgre-
gationis fecimus; ita fublimitatem yeftram, ex parte o-
mnipotentis Dei,8c beatiflim$ Mari* (emperVirginisDei
GenitriciSj&fan&oriim Apoftolorum, Scomnium San-
6fcorumineifdem Ipiritualibus benefieijs, plene 6Cpeife-,
<fte in quantum licetfufeipimus: vt om nipotens Saluator,
6c hie temporale regnum vobis adaugeat,6c confcruet: Sc
in futuro, cum fondtis regibus vos ad fempiternum perdu-
cat, Amen.
E P I S T O LA XL.
Ç
Ratias omriipotentiRegiregumj cuius regnum, re-
I gmim eft omnium leculorü : qüiimperatoriam ma-
it-iHte'mveftramfuper omnes Chriftiani nominis principes
exaîtauit, & àd tuéndam toto orbe Ecclefiam foam,.
veiiit in medio Orientis,Occidentis, Aquilonis,cöftituit. ,,
Vndeolim AquilorialibusBarbaris, fed& vltimisacpef-
fimis Ghriftianipominisinimicis Arabibus.in Occiduas,
6c,Meridiânas plagas irrueirtibus : regni veftri partes, & ft
oppugnari, nunqUaro tarnen ekpugnari permifit, fed in
^ y.osmagniilliiiisRornani Imperij gloiiam,nomenq; tranf-
fodit. Voluit, vtficutpotéftas, fie ôtvocabulumad vos
era nim igrarçt | acreligiô ne mutata, Imperio craftslato,fic-
uc a Pagano Roxnulo Roma dicebarur,iic à Chriftiano re-
par atorc Conftanrino veftra vrbs Conftäntinbpolis vo- ■
catetiir. Hanc,vt dixi*velut metam i ntranfmeabilem,vel-
ut injûiÂum q:bicçnï,4 elut praefixum, quern nunquam li-
ceatiranfgredi, terminum ? omnia ptouidens fopernUso-
culusPaganis regibus, Barbaris gentibus pofoit: quo O-
riens terre^tur, Boreas fubdaturjOçcidensdefendarur. I-
fto plane regni veftri obice repulfi.Sc antlqui etroris,ft qui
foperfunt,Paganize nouihoftes Chriftiani nominis Tru- .
ci,iedibuspropriys contend,in feipfos reprimuntur,vt nec ^
aliena!nuadefeâudeaUt,& diüini brachij-yirtute manum
potentiç veftrærobôrante,fua etiam pletümqtie amittant.
Super quib us regalimargnitudini nos quidem, licet humi-
les,gratiasagimus : à Deb vero aeterna vos decorandu co- ;
rona, ft in his fideliter permanteritis, nee in modico dubi-
tamus. Præter hæc pro Hierofölymitano Rege, pro An-
tiochëno Principe,pro vniuerfis denique G^llisnoftris,fi- ^
dem-veftram & nobilit'atemrogamus: vt quiaipfi magnis-1
vrbjbùs, præâijs, pàrentibas,Ôc io«;uplete patria, Dcmiiüî
Chrifti amore dimiffis, lgca redemptibnis human*, non
aUerb'qUam fui làngmnisprecio mercati flint, pfoprip
ailidue periC-uio derenduht rÿbs eiuiHçm Chrifti veftri a-
more eos füftentetiSjfbueatiSjiuùétis, ne tantb zelp.fi dei, ;
tàntifque labbribusparta, quod abfitipereanr. Eritillud
non tantum merces fidei veftræ, led étiam tutela non par-
uaimperij veftri: quando.ftcut vosAquilonis,ftc Sc illiim-
petus Orientis obtundent. Fecit hoc inter egregios Principes
recenlbndus Alexiuspater vefter, cui fictit in regno
féliciter foccefliftis,lie decet vtintam bond opere felicius
foccedatis. Quiintcrmultalaudabiliaquægeflît,nopaf-
fos Græciam fuaràjfoa vniuerfo bonaincludere : ad remio-
tiffirnpsinanum beneficij foi extenditf Sc non fold tranf-
. marina,led etiam tranlaipinaloca copiofis muneribus, &
preciofis ornamentis dicauit. Inter qua? Cluniaco mona-
! fterio,omnibu$ LatinisRëgibusêCgentibusnotiffimô, ei-
que fubditomagno Sc religiofo loco,qui Charitasdicitur,
Monafteriumiuxta ip^imregiam ciuitatem, quod Çiui-
1 rot vocatur, dedit,& m perpetuum Abbacis Cluniac. Sc
Priotis de Çharitate obedienti* fobiecit. Quod noftiis,
ant mortuis, auc recedentibus, aut expulfis, alieni mona-
c^hfinuaferunr, & iarn v taudiuimus , fere per ttienniurU
aottulerunt. Öroigitur,&mecum.vniucrfaCluniac. C o-
gregado maieftatem, & pietatemregiam depre.catur: vt:
Veneràbili, & magno Pontifia Dei Confiatitinopolitano Patriar-
)cba y Prater Petrus bumilis Clun 'tacenfium Abbot,
- - aferni Pontifirijfiolaindui, & gloria
& honore coronari.
€■
/ “V Vamuis &terrarum rembtfo, & linguarum diuifto,
nobisinuiCem &vultusinuideant, & verba fobdu-
cant : tarnen ÿnus Dominus,vnafides,vnum baptifma,v-
na chantas 6c diuila coniungere, &affe<ft:us vnire, &ler-
mones debent aliquando communicate. DebeiUus eo
glutine vniri in tetris,quo nunquam diflbcia.ndi eohaerere
expedtamus in cdelis;? vt illudin mifed|s lit nobis refrige-
rium,quodinbeadtudineperfe&um erirpremium. Vti-
nampoflèt in me corpus, quod cóncupifcitTpïritus,vtvr-
bem à cceli rege Iefo Chrifto,6cd principe terraè Çonftan-
tinoiriChriftbfundatamvidere, 6cin ea non ædificiayel
ornatusjlèdfidem Deo fobditorum Principum & Prophè
tarum,Âpoftolorum,Euangeliftarum,acmultorumMar-
tyrumde diucrfismundi partibus illue translatprUm vel-
ut commune Cerhitetium videre,& adorare poflèm.Fiin-
derem qualefcunque preces ad fau&osillos Hdei, & fpei
noftræ Patres, magnaque mihi Ipes conlequendæ gigne-
rètur falutis: ft quoseius habui prædicatotes, habere me-
rerer & pro ea interceiTprès. Viderero & bptabilem fa-
ciem veftram , & in vohis beatos vr.bis véftr* Pontifices
venerarer; & ex eorum beatitudine, multiplicem mife-
riam meam,vt par elfof,deflerem.Initem fcediis nunquam
diflbluendum,&in mutuum acIpiritualemamoremi nifi
Fdrte Ipëtnerètis, iuraTem. Orarefti pra;lens quod & âb-
lens rogo.vt me & Cluniac. fratrum ouile in veftris popu-
lique veftri'precibuS'fpirituali charitatis do no fofeipere-
tfs quod Sc à nobis,quod adinos velnoftrospercinet, pari.
aifedtu conlèquAemini. Rogarem poft illai quod &
nunc rogo, vt Cluniac. Ecclefiæ& Mofïafterio de Chari-
rate locum, qui Ciuitot dicitùr, mxtâ Conftantinopolim
polîtumreftitui iuberetisi'ac Dominum Imperatorem, ft
n.eceflè eflet, pro eo teftituendo rogàretis. Dedit ilium
Qluniaco, Sc Monafterio de Charitaie, etiam apud no-
ftros magni nominis, Sc gloei* Imperator Alexius pater
eius: cui lïcutinregno,^crnultomagisin iuftitia Sc pieta-
tê ilium decet foccederè. Commendamus ergo excel-
lenti* Pontificali monaclïorum , & fratrum noftrorum
humilitatem, vt per cos nobjs npftra reftitui facia-
; cis : quatinus Sc iuftitia quod fount eft
; , confequh&à^arrefilij mcrean- ^
tur exaudiri.
È
G
Mattb.2
I. Cor,,$t
Matth.i
Matth.io
Ó'Zf.'
Ëpifiblarum L ib . I I .
E P I S T O L A X L I.
Cbarifmo.& vere 'tam venfrabiliPratri, domnö Roberto,
Pr ater Petrus bumtlis Clun'tacenfium
. Abbas, falutem.
S Go gratias Deo, adgaudeo, charilHme, tibi : quod
diuini lèminis,cuius olim in te fibres in deudtiohe ,^
frondes in deuoto lèrmone conlpexeram,hunc in coelefti>
quod alfumpfifti, propoftto felices, vt fama fe habet fah-
dorüm operum frudlus conlpieip. Non póflum dicere
quamlætus audiam,qualiter mundani gloriam faftus, qua
quidem non in te,led te in Ca fublimitér videre folebam,
mentis tu* pedibus contemnendo fubieccris ; qualiter
luxus vndique blandien tes | & circumfluentium Babylo-
nicarum fluriiina voluptatum, delicijs paradifi Déi,6c torrente
voluptatis eius commutaueris : quomodo quondam
loquacis Curiæ lingua ,8c regalis Aul* pene folus in-
terpres,nuncveluthomo non audiens,& ficut minus non
àperiénS os foum ,negociofum ocium Sc religiofum ftlen-
tium elegeris. Monet me,& vtinam ad imitandum,quod
rcelici commercio regem rege,regnum regno, yitam vita,
gloriam gloria : led fallacem veràci, mortalem vitali, fu-
gacem æternacommutaueris:& mifera lpe,quamin mundo
habebas, depoftta, beatam Ipem, & ad^entu m gl oriæ
magni Dei ,S a lu a to r is noftri Iefo Chrifti, nunquam ab
eo rallendus expe^es*. Congratulpr te duri exadorisiu-'
go abieiftp, iugo Chrifti fuaui, ôconerileui colla fubmi-
ftflè,acdelutoftsÆgyptiorumoperibus, au Iftaëlitarum
munda facrificia tranfmigrafle. Sed vt aliquid admo.ni-
tionis fubinferam, oportet te in hoc diuino opère * quod
ccepifti, follicitum ambulare cum Deotuo: nedferuore
incipiens, in teporem conuertaris : ne lampas tua in me-
dijs tenebtis extinguatur,ne dies in no<5tc mutetur. Quia,
inulti vocatiipauci eleäi : quia,omnes quidemcurruntfedvnusac~
ctpitbrauium ; quia, denarius diurn us npn mane, vel lex ta,
fed te to redditur: quoniam,yt f*peaudifti,notailla & fo-
perçoncupilcibilis æternitatis merces, inchoantibuspro-
mittitur, fedperfeuerantibusdatur.Sicigicur ambula'.vc
peruenias : ftc curre,vt comprehendas; lienugna ,y|; vincas.
Aderit,ft perftiteris,agoni tuo fopernus inlpedor; qui
conterens Sathanam fob pedibiis.tuis velociter, faciat te
féliciter pugnare,felicius vincet:e, felicilftnip coronari. Ia,
quod Cluniacum te venire, 6c locum ilium, cui to.t perte,
bona cpllara font,iftuifore veile audiui : cordis mei çoeptft
gaudiutii ftç cumülauit,vt ft poflèt chantais quod volebar,
multo terne, marifque fpacio emenfo,teab Anglia in But-
gundiapi,àRadingiâ Cluniacum,eo,quo id mihirelatum
çft, momenro temporis tranftuliflèm. Hoc quia fieri hon
potuic,oronefpiritusbpnuslèm.elin corde tuo concept9,,
quibuslibec occafîonibus^xtinguatur, ne àtamvtili tibi,
nobifque propoftto animusauertatur: donee q'uod proxi-
me 6c opto, 6çlperp fieri, tam bonum §fte6ljim èongruus
afteôtus lèquatur. Vtinam dies ilia mihi luCefcat,qua te in
ilia Ecclefia, ficut olim veteri homine indutum , ftc tune
noué poflim vidëre orri^tum. .0pll*tabitur tibi,quam ex;
parte tune yidifti, cohorsilla làndtocum,6c quondam tantum
animo, tunc 6ç habita ipip. faôtum conlimilem,con-
gaudebit. Ampleôlar, Sc ego nouo gapdio nouum mili>
tem Dei,ôc de boni regis, fed rftortàlis. immo iam mortui
aula, ad optimi 6cimmortalis translatum palatiacongau-
debp. Deforore,quamançillisDeiMarciniacenfibuste
vellefociare,perdile(ftumfilium noftrumThomamman-
daftp; laudo laude diguam voluntatem , confulo non
diffèrriparatam falutem., Paràbp ftcutÇluniâcümfratri,,
ftc Marciniacum forori : vt geminatà lætitia, non
fplum de tuo profedu gaudere, fed ôc . .
de eius folute valeas ^
exultare.
E P I S T .O L A XL IL
ReuerendoPatri, & domno fuo Petro fancla Cltwmeifiscakfi&
veneràbili Abbati, Gaufrons ÙeigratU CatlhiLmneiifisEc- i |
clefu minifterbumijjsydtâ^
in omnibtts obedienfianifabiefti, & deuotas
fine intermifiione oratidm.
BX eo quod filium, iinmo Æthiopem tneum, taoto
dulcedinis affedtu fofeepiftis, ,vt in ipfis grati* veftr*
inkijs,adPrioratum prémoueritis; penesmè;cônié<fturaip
facio., Si enim çanto honore , tàntpafFedu fufcipiturïfèfy
mis : quanto gloriofius, fi occafio fe pfferrbt^
dominuseiu?J Sed fentio,fenuoTanàitatisveftrævtile^m I
induftriam. Quaft in exitudomus meæpofüiftiseum : vt
in omnibus neceffitatibus fois, familiareinueniret recli-
natorium. Sic foletis beare arnicas veftros. Ne ociofi fi-
müs, fempér alligatis quod porte mus. ÉtpeusTcj^para-
tum eft noftrum velle, lècundum nolle ôepoflè. Sed ha-
«ftenus.Refcribathumilitati me* fah<flitasyëftra,fi tercia
Hebdomada poftPalchainueniam vosCluryacijquiaDofc
rninica,Ego^m Pafior bonus, ero Stampis,6c indead vos de-
fiderô proficilci:niftgrandisinfirmitas,vcl DoitiihusRex
me retipuerit. Benedicat nos Deus,Deus nofteri Refctïbi
te quod placuerit: fed magna negotia veftra, ft qua font J
non intermittatis. .
E P 1 S T O L A X L II I.
Sïngulari ér intimo mihi Domino & amico,gratta DeiGatha-
launenjiEcclefiapraclaroPontifici, domno Gaufrido,
Prater Petrus bumilis Cluniacenfiim
Abbas,falutem.
T 7 Erum eft,yerum eft quod ait Veritas: Non coüiguntde
V Jp.inisvuas, aut detribulisficus. Sed & econuerfo yerum
I eftjVerum eft : non colligunt deiyite fpinas, aut de ftcul-
neis tribulos. Expertus fum in literis yeftris qùpd dicb I
nee deojiua nifi oleum,hec de feuo nifi mehnecdepleno
i vberealiud potuihaurire,quàm lac.' pubitandum erat de
; verbis,nifi èa bperapræueniflent. Mèrcatus eft amicus a-
. nimus.fion nhdo afFcétü amicos,quibus minus ijii ore,pl us
in corde : minus inyerbis,plus in rebus indulgeré confue-
uit, Tenep,nonexcidit, clericum meotantum nomine le
j commendantem : per,tot annps à veftra beatitudine do-
| mi retentum, jam vniçèdiletftum, tam follicitè procura-
tu m , tarn ftudioseedoâura. Teneo , non excidit, rur fos
aliujnpriôtitecedenti foceéfiflè; fiçquelarfamiliare fem-
peradomefticis oceupan. Teneo,nô excidit,quid de Vir-
pdùnehfi Gella,quid de illa,quam notninare volo, fed non
j valeo, deliberaftis, qüid dixiftis, quid quantum acfyps fe-
; ciftis. VosCluniacqnfisjiinmodiuini Ordinispèrtotam
| Franciam primum diflèminàtbrem, àu^iptem, prôue^o-
j rem: vos inquam inueterati drappnis detptMonafterio-
rum cubilibus expullorera : vos diuturni lonini, 6c longi
monaftici torporis exci r a t o re m:h æ côc-mill e talia dunv
recolo, dura rumina, dum teneo, totus.Ôç integer in fa-
crum vcftrum amorem flam mefc p .1 ndee ft,quo ddedu o-
bus vos alterum elegi-i qups in non flit* charitatis vettice,
to tius Belgic* Gallia; veftrje amicispræponendos,nôtan-
tum credidijfed ôcpubliceprædicaui. Quidôcillud,quod
cum tant* vrbi hon folum Epilcppum. led & Principem
heceflario vos elle oporteat ; nihil dé monachp Poritifex
vèndiçet,nihil defeligione Princeps vforpet, nihil de pri-
fcOiprdine mundus furetur î Gum næcita fint, qu*.m.ihi
gratia* fi filfom veftrum, quem ÎSc'Æthiopem vocatis, vt,
par erat fufcepi r ^ apùd mè aliqùâdiu pro vo bis retittui,6c
advosço quo’fcribitis mbdoremifi. ?Sed remifi vere filiu,
pp remift Æthiopé,quia non eftjrre Æthiops qui non mutât
pelle m foam, q uam Ôcfi fpr ta (Hs aliqua n do nigra ni h a-
buit,ànpbistamen,vtcredo,Candida réportauit. Qu* ôc
fi adhuc magis candificandàeft, dateoperam vt cërdo vel
fullo pcritus,quia npntantum Pbntificaiiiufu.la capiit or-
nare, fed ÔC yirga Abbatis indomifeorum dorlà domare