
dbu$ intentecbmmendes; Nefciocnim,fiquisalterpri-11
mi illius mei temporis miles adhucfùperftès fic.Similitër
&dl£kh nobilëm carné & fpiritu Otmaium conuerfum
de Val boneiSjömnefquepariter iquandô fimul congené-'
rintilalutài
E E l S T O L A X L I.
D o m n o v e n e r a b ili j i n c e r a q u o q u e a ffe f tïo n e r e u e r e n d o p â tr iP e tr o
f a n f t * C lu n ia c e n fisE c c l e fia b em ^m f im o
? te r E à filiu s , & q u i c u m e o fu r t i f r â i r e s C B a r -
t u f u f f a l u t e m & p a i e n t h D o m in a v
[ em p t ie r n am *
X T Ere hic eftafFe<ftus anti qüæ & firmiter plantatæ di-
V le^ionis yeftræ. Quienimexpediciores , propter
'iiiuis impedimcntum ad nos tranfire vix polïiint. At affe-
dhioiam erganos deuociônera veftram , nee perionædi-
gnftas,héclongiitinerisoneroiâretinctgrauitas. Pröin-
ïcepto laborègratiàsagimus, pro non tubeundo preces
effundimus.i^oniraüçeïFeâamjnoüimiis conatum.Ma-
nèat »’quifolet amqnquandbquidem gratiffima vifiratio-
nis vèttr-ie frü fera mur læcitia'; Quam etïi ad præfens nô habe
mus} defii t ür o per Dèi gratiam non defperamus; Præftabit
id qui abftulit, opportune) tempore Deus» Quam
licetmultutn Domini & frçtresmei defider’ènt, ego te ex
debitoauidiusefuriô. Nonne enîm (lim ego il le »quenl
pauperem & i‘nopem non ipernèbatis : fed amabatis, fo-
uëbat&*,& acfrônUsfuauc religibhispijsftu^
eltonvnis-Eecleliaduxta qüë fenfum, tam de virginibus | ■
1 quam de eonrinenter fan6l:eque viuentibus Apoftolica
tujba frequenter intonat. Ù e j fe n d ï v o s v n t v t r o v ïr g ih e m e d ß a
e x b tb e r e -C h r tß o . In hoc ehoro yifgineo fèliçiori forte con-
fticujæ I hoceft,nôn folumfpiritù, fed .& corpore illiba-
tæ: iuxta moriitaéorum, quos præmUi, SandorumjVitam
vdlranidilponife, mores coinponite, bonum ceirtamen
certatéi-curfum a tçneris annisihehoatum, inftanter cur-
I rendoyf(dicitercohfummace.Imitarainifororesveftràs&
matres, ciim quibus Deoferuitis. Specialiter yêro quam
I com.Uiemorauifelicem aüidm veftram,quæ vos adDeum
prioeiïït : & q u i vt éam feqüaraini jiion iolum dura vi-
ueret, fed 8c nunc etiammottuà inuitar. Date mihi, ob-
fecró,yöcem magbi A poftolij vt poffim vniçuiqùe yeftrû;
feeürUs dicete: q> illeTimotheddifeipulo feripût. Gau-
diô i m p le c t, r e co;r dat i o n e ni accipienseiiis fidei, quæeft
in te non fida : quÿ&-habitauitprimum nôn quidem, vtl
ilieait,inaaia tua Lóide,& marre ruaEunicè ; fedin auia
tuaî^aingarde,&in patte tuoHugone.’Certus fumautem *
qüod&inte. |
E P l ' 5 T O L A XLc
h a r iß itn o m e o & v m c è am p le f t e n d o , D o m n o 'Baftlio , f e r t to r tm
b e i C b a r tu fi| P r io r i ,F r a te r P e t r u s ß u m ilis C l u n ïa '
u n f i u m A b b a s , f d l u t e m ,■ c iü fe d e tio -s
i u i t iA t e r n a m .
Vperin procinâu Romani itineris çbnftitiitus,fcri- N
pii vobisac trambusabHerbinsMonafteriolo no- tis ? ClUniateni.Ordo,Cluniacenf ailciplina,Çluniacé^
ftrb,q.uodadvos iamperlatiimcredo:& tampropofitum amabilis & Honorabilis Go'nuentus ggyt yere fatear, tpe
adeundi'vôs ,quam caufam , quæadremanendum com- ■ femper ad meliora & anftiora prouocauit i pro certo etia
pulic hosjlireris indiçaui.Scripfi tuncgeneraliter, feribo |..& aahuß: proupcat.Qmd enim-î Potéftauelliabiiomine,
nune fingu 1 ariter.Scribo ab ipfis Alpium faucibus, & ex-jeuius anima Deo föbièóta eft: chori, claùftri ^dormitorij,
cafo,qiîbd in literis illis hominis veftri,vel offidrjtaentio- | refe&obj Clu niàcenfis : cætérarumq; ripbdiùrH omciitti-
nem folitb tiiorenon feci: obliuiqidiairiçaurariiit. Hâc, | rum ontnibbminiæmulanda difciplina î Sed non ômnes
v.tarbitror, mihiïngeflicitineïisfeftinàfitia * & nauis ad ; vident quodvidiego. Nonbmnibus notùm,quod mihi
transferendum nos vitra ïiaram flufflen parata.' Völo ta-» pätuit.' Gratins DeO;Quid plura ? Vefter fum,faij& ero in
men t e , chariifi rire,feite,affe&um iljùm meum,qüo m o -, sternum : quia vere & vos Chrifti Domini eftis;' Seru.ate
tanav^rà adiré decreùeram,magiscauîâ'te vifîtandijqua I dràtionibus | quod facrisaedißcaflfis exemplis? Doraum
Jlocumlicet fa ri â um videndifiiidc.illum énimaefratres ' Chartufiæ,& omtiepropofitum nolh-um qualecumq;fit,
alios, & âmultis iàmannis fæpe videram : te vçro ex quo Ifanótis ihtércéffionibus veftns comniendamuSibehignif-
ifeadarduürtï^-ecElefteprppofiEumaflumpfi({i»nunqua »rfemePater. ‘ \
vifi.taueram.NonfueraminecTum iramemorjquantq^tné J. " ^ È P I S T 0 . Ê tA X t lI . :
femper affeâh colùécis : - quam deuotoac fîneerpanimo
labipfis ^dolefcenti.a tUseannis , -ad diuihaahhelaueris:
quam frequenter eo fpiritu Cluniacum tuam, &.vere tua
vififauenszquahtoinfupertemporeinipfoclauftrofratri-
bushbffns^tqifq; adiun(^us Deo militaueris.; Placüit de
hincfpirituiiUi, qui v,bi vultfpjrat: vtte de virtutead vir-
tutem proiieheretj&afeenfiones in cordetuo diiponens,
de bonis ad iheliota.de altis ad altiora transferret. Statuit,
& petgtatlara fuai^perfeueranter ilatuet fupra petram
■pedes tu os: & diriget inviam mandatorum iuofum gref-
fus tuos. Coftttuittein graduillo vita; quoaltipraliqUis,
aut vix,aut nufquamappareC.- - Ea de cauiatc inuifere,&
ptofeduituo /quoviolenter regnum Dei rapeire conten-
• diSjpropofu.eramcongaudere.'Decreueraimrenpuare tecum
antlquas iilas & fenaäs felicismenTörii: domni GUi-
do n is ^radecedbris tui mecum (ape habitas collationes:
quibus velut fcintillis ab eiu^ ore prodeuntibüs accende-
bcff j^rdmnium pene huma narum retum obliuifci coge-
bar.Gontuliffem tecum #:de qUibuldam hoc iö tempore
ne ce flar i js, qua nec char tis co m m i t tere, n ec mul t o r u m
auribus credere yolebara- ddac quia j chari imrie j ad pra-
fensuon dahtur.-precareinftantefeOmnipQtentismiferi^'
ebrdiamyvt iaitem inpöfterumGoncedantur.ftermjeum
fociofque itineris, yr fpeciali & intimo atr.ico ppmmeq-
do : qu pd tanto rnai#ribus auxilijs eget, quanto mäiori-
bus hoc hiemali tempore periculis formidabile eff. Frat
S im m o P o n tific i & n o ß r o ß e c i a l iP a t r i D o m in o P a p a E u g e n io ,
P r a te r P e tru s h um 'tiis C lu m a c e n f iu m A b b a s., d e m - ... |
t a n i e u m f i l i a l i am o r e o b c d i e n tu m . . >
KElatUm eft mihi, Pater^quod quidam mo nach or urn
Bremeniium adeant nraieftatem veftfam * cauia.miir
mulandi Abbatemfeumapudvos.QmddiöunfUntine-
feio. Vnummcicirecpfifido-quodnihilpoteruntrationabiIe,
pratendere,vndepatetnacbminotjo.nem mereaturincurrere.
Vidiftis ipfe nuper hbminem| fed vt P«to,1
mihi plenjos eiuseilenbturn eft • ytppre illius q uen^ene
puerumfufcepiqueme^ucauiyCUiuscbuerfetionen) bo-
n am^cu i us; fa m a min t egrafti, tam in G1 untaco qlia extra,
Imairisiamannisprobaui.H/s de cauiis, hoc nierito, ego
quidenieUipaliquantis&magnisPrioratibUsprjetuli.-vos
Iverojytaccepi, fimili famaeumvobiscömendantev ma-l
gnaAbbatia.pr^tulmis.Magn^dicOjpoil'ellionibus-.fedl
paru£e,mifer£e,&ruinofx,habitatorum;vtmitiosJoquar,l
errorib. Vidiipie hoc ex parte, inf procinTftu vGniendi ad
yoscoärtitutUsiquändbabeodeinaitatus Abbate5N'ata-
le Domini hpcannbineade AbbatiacelebraUi.yidiMo-
nafteriü peneaügut.i.ü;vidi 1 oculnpfafmhafblitndincdi-
rftanr,e:-vidiömniäVe{utabinitiOjnonfolüinnoUanda,fed
aprimo etiam lapide fnndanda. Monachos nö'bls qui-
dem denotps , fed velut nquitiios de houo inferuendos.
l^acilemihifuitexfru«5tuatborem.cognofcGre3 de habitrem
Petrum de taping©, olim ih Chtifti militiäjVf ipfe taculis habitatores iudicare. Hi nondum exuti, veteti
|vidi,tirbnemjnuncvetéranUih^fi:atremqùe Gaufridum, i hornine , neqU^indUtinSup , qübniam à veftrp Abba-,
I quitbutb tèmppre bbnum certamen çertauit, ianique I te coguntur'm pedlbre vetçri noua m edi tari : malunt
penecurfum'cohiummaùitrexparte meaorovtaffeâjuo- Ufleoues abfque paftore, 8c rèquiefeéré in fæcibus fuis ;
fefaiutes,meque noftrofque ipforum lànôtae vitW, ifepre- • quam contrairevoluntatibùs, aut volüptatibùs folitis.
Haëc
Hæceft caüfe, qu^ïd qubd dixi aggtçflrïunt èvt perciÿlb
Palföredifpbrgäthr oues gregis. Nbueritautèqi (ab(|iras
veftravqùodçxeeptis paucimmismagi&exm.dnachisquâ
monachis, omnes ei quofcumqueinpattibLi's.iiy^^dirc‘1
potui, laudabile teftimonium
'giofuminfpiritüalibusjprudétenvihteropbrâlï^uè^
ui,deïe ergo ei fi placet, vt filio veftro , & Abbatiyeftro .*
ne q.ùbd plaQtauic manu$ veftra , inimicus homo e.radi-
cet: ne giorieturimpia pars, & dicac, Præualui adiierfujs
eum» v
E P I S T O L A XLI IL
rarti p e ïie , quam pefaliôs et fecufere&.Vir©'
tju diciu m iùft 11 jae par | turn fe c ifefu b it | * n qpJaaci-iâ ^ ^
not? Çs tantum *Epïfeopp iuq^ & d i x i r | . ‘db
(pib interd'tbh fen font îæ^itib n; titi* s fll.Æftimat vitiam(|'“
. tisidiéVus, quodiibet êxhisxapitülisyii.u'm, & fcinotiç'a.''
Jl]s'j.fQlgm-a’ddi9Q^tiûtfiif4:er fe&dlam'primani n^micfe
non çpniugem jfaciehdum »plcn^ildlicerçpoijre.QuaiV
to.jt^agisomfliani^pL^''yiaea^vb£cvi^piaV''8 ^4 j^ g o ^ |
Pater vniüer(àlis;& qui cura^paremam VniuVii-: Ê^cfèrn
fîænlijs d e b e t , a n t m æ, n e o de ’ in fer ibr i bq s , ,neç d ç; v; i 11 p -1
nbusiîbi corn m liîæptoumèat-.ÿta u t c es ran) I f c P ls p l'îÿ
xi,
nôfttarufnvitiSi'fiplacet,diihnfeudacotninjtcaid,)ql’ete--
n i m hiù ltum ho moi& qtj o d 'Vi x,au t n u hqua c di hbet iinb]
teceirorum'fuorücontîgîtd'nterdiiftiEcçfeliàitici.^.'feiri-
curriflè.yeré vfc Ghriftiani^ylrrà qtiaqe laieb
le,dedet. yidi ipfe,6i verax apûd Paticm te!timoriiU fc-
rb:q uia d u m die quad am in tçr caft tu m deytfilia,&àftj;ü
de Dbmna.pecuro'itéiTaciçhs dèLisageret : .iqbjtp in ta
àmarosnexds &fingultusérupit>vt e;tiam nos quoldâ
nobifcum^uiipreximiequitabancjnflerus'&lacl)rym^s
commoucret.Moueantergo'vifcerâpaternaabfenri^s&l
mobdis filij lachiyfti’æ ; q u i, & ficut fidelis Chriftianus
dolët fibiÉccl'efiaftmàcommuniQnisgratiiim fubnahi,&
de vxorqdimitte.ndavelretinenda, re a(d examén pfocç-’
dente,patatujseftptæceptpApbftoitcbi&Ecblefiaâicoq~
be dire. ■>' . . ./ ..
S u m m o P o n tific i , & n o H io ß i c ia l i P a t r i D o m in o P a p&Eugenio >"
E r a t er P e tr u s h u m U k C l ü n ia c e n f i tm A b b a s , fin a l e m
. a m o r em & d e b it a m o b e d ie n tiam . ‘
ÎMpottunitatem, qua/requentibusliteris patrem fàti--
g<yiiæpiusexcufaui.Lxcufanrprane;fedyrg|ntih.eàufisimportunus
e0 e nqn.ceflb.Iqdulge,Pater>fip&cetl^V’T-
des^quia tam in his,quam pehe-m o ronibi al ijs non qu
credopaternitatémveftram,qölbddenöbilivito,domnol
fcilicét Guidonedé Domna , vobis Signisjerbunvfq.ee'-1
rim: & vt caufa,pro qua interdióti fentenri* %iub.ie<äutn
-eile dolebac, in pambus-noftrisrufte examinanda , difti-
nienda, mandat© vefttoperfonæ i d o n eæ com mit te ie t ut
rogauerim. Refp:onfummihieftab^iignitaÆveftra3y i- |
enrienfem Metropoliçanum,qniai^grilIiusnegotijfu-l
erat, mandatum |a vobis; in pr ox im by e n t u r u rh, v à y opis I
i u p e t- B is cp n u e n i end u m ; àudito eoVcongru^in illtqüæH
ftioni vpsfitiem impoiiturum. Rediehs ergo à vobis; &l
pei ltaliarniam proximusAlpibùs iter faciens ; apdini eüj
feftinatoad vos tehderei&iam vrbi proximum éife poil^j
V nde & ego féftinanter curforem poft ipfurnad'vos cum
lice tis piæfentibus .ni: ill, ôta ns:vt ii pollet fieri, autante-
quàni avobis reeedar,eauiàm iârhditfti npbilis viti fapi.c-|
tia veftra more, quo iblecdiffiniàt : aut itcuöpriefens.ro-
gaui, in prbuincia Vie nneniî, v ef^qgd unen i^iii,pU-
cperit.terminandaincbmmittat. Et nb forte mreetutfa-rl
gax prit d^ntiave ftra me vel u trem aliénam m i hr^gçi'r.
flgo-aflo|î%pû^Wiq[er^c^fl6.^fn'crcm ahenam. ,'-fed
proptiarti jÿquiaillecuius e ft, non alienus.fed nofter qp.
N o fte r eft am 0.re, nôftef & genere,hotter & benefrcio.A^
more rjuantuthaÆlfe gen^e|qpântum ad fubsibeuefii^
quan tum ad y çrofqne. Qü^ntum ad fe,quia nos nofttaqy-
prçcu nelis m undrmon after ij s d digit. Quan cum a effu
qüiapatres,aui,&ataui eius,idem fe<ferünL'Q^an|^nad
vepoique , quia tatn ipie quam ilU mônafterià ab eifdem
funda.taV& Gluniaco tradita, mnltis&magnis poifeffionibusatque.
redditibusditauerunt.:Hisde;caufis,négocia
eius non peregrina reputOjfed domefttea; non aliéna, fed
propria. Et qùbniamisdé quo vosfoUicitb,&fuperqiiö
maieftati Apoftolicæ preces eftundo, abfenseftrnee faci-
lemilitatishomo, & fëculb innumeris eprarum carhénis
aftridtùs, vos adirerpbteft ;verbaeiiis.mediantibusiiteEis
iftisbréûiter prolata,'fî placet, audite. Dicit credere fe>v-
Xoreni, fuper-qiiàarguitur,fil>iiègitimeàciuftenupfiilè.
Viuit quidem.altéra^ cui primö'èbniugali foedere vind us
diciturifedillâm nuhqu am fuaixif ni ifeco ni ligeth aftrutn
Cauia»ii,immo càufes ^quibus coniùnx eius nëcrueric,
iiec fit, hec elfe pofiit, tales proponin Primamjquiacon-«
tradiçfentciiiô GtacjanôpoliEpiicopo, illam accepït*:oS^
cundam,quia infra annos nubiles exiftenti,nec aiienfàm
canohicumpr^ftare valenti,adhæfit. Tertiam,quia con-
fanguinitatis linea ei proxime idnäus eft. Quartam,quia
renibbniugij nullo vîîqûam tempore vel mômento cùm'
ipiaquamuis müitum voluerit, vllothodo hadere yalùit.;
Quincain,quod fîçuç hanc primara contradicenteoram-
■o ytdt^um eftÿ Épifcopo fuoaccëpit;fic,iftàm,yç>leqtei
concedente,impefante,immopene eoropellenteeqdçm
PônCjficeadmiht.Sè^tan^^
aditaliam, in montanispIurenûbus interpbhterh Arl^iu
, & Villam-Iuniarnei præcépiftis .^tfópe nominatodbrnr
noViennenfiArchiepiieopo inpmtiibusobedifet,inde-
1 quefalutemfuamnôdubiam,fedçertamfpem^
I mam.qupdptiuiqnâhécornnia difeùterentur.poftquarh;
• , EP, I S T O L A XLIV.
S u m m o P o n tific i n o jlro ^ e m t i P ^ h D o m i n é ^ a p a ^ i g e n i e i |
F ra te r P e tru s k a n ilis C lum a c e n fium A bbas, filia lis
a m i r ts, & o b e d te n tta q m e q u id p o te fij. , -
PLacentinus clerus, Confules^ popiilusquia beni-’
I P gnat pateçhuati véri té ad ptæfens dj iplfeet, m u lrmndc
mid euro dôlên^%laçeté itiper pttnnift, qu® in tetrii fithr
vofens-.elegir me*fiéut aduocarum i)Bi,(perans,qu'odme-|
jdiante me preces fuéeâpuqj^aciem iàcilius admitcantur,
&foi taffis et i;ï cxaudian t.ur.Façit hoc ex gratia,tjpam cte-|
dit mihtierbtri f>êhes
yotàfua,adiun^afuis pçeqbusdepr?^ib(ÿb>^<i .C^ijpal
vtrum ira fit, 'ifttrfammjiiqjctiar huheih .
^tu'vçftti gratiaTæpé expçjrrùsjùmitâm ih.prbpyja^qiiam
»itye)s debitorjtàm cHaritatëccdn^uhîJqtîârn
ud ile â io |^ b ^ ii^ ij^ b u t c hôc,vt ^ b tt^ r jgp t^ t^ y é:
ftra,& ad aures maiçftabs v e ftraè, vtp u.to ,p,erueji it :. q,ujd
ante qfiinqueiiù^um^quandbbVi^cdij&wEtàndi vos; gra-
; tiaRomàmpergebam,fupermiiuiamihz,im'mo & vobii
! â N'iarchione Opizone illata ^cenpVqâantum'tà'dfr'db-
!#;luèünGqu&h^yrfugitanrein,&latibulaqtiæ
l;ftiam defoueailvaad.publieumptotraxërinc, quicquid
i ibrbqgrat totüm y%tfe adobolû reùômer-ecdlh^
fàâ$feçerç-ra(n jpfuh*quàmtwfer|i5..w^^iy^rovàrbjtw
j mebivellentmolfentjCoegentK/Fecep.inchoe,vtdixi, nô|
| foh mthiîqüia-quôd faétuqi eftfiho, faduinèft&P a cri.' I
Ea dé eau fa de i ngi acitudi lie inèiitb coude i n naret,- fi pro
ipfijfivbi cauf^rationabilisexigitj qüalifeifmq;vptèei|pre-
ces rneas indignaçioni patérn* opponetefonuidarem.Di
;c u n t , d i c t î n t ^ a u t i t i i e r f i i &
aceepijiàctamenco probarbp arattfuqtjfe I îhîlebr t|fi) ,fet-1
per q.iiib.argu untin jadlniurianT rnaie ftatis. ye ftrà fc c; (îe
nibd m ærernü facere prqpofuidG. Sçcfdfeirur eis Epiféo-
pUm dfuoRauennacV.-Mehco^blii-aiip Dqmini Eapie inr
"ftip^r pr^èp,fo'bohfec^iu^i&jCiîfci^r^nblùift»^:qubdr _
que qftdetertus, nuqham vos eu'm m pèrpetuu' fiifeéptu-
I os,i urâ'mën 'd i lîi. [JÜÊéI^rbpwrânùsTnb^
fte^ôbhRaü&ri nasVnpn At^fifefe hfismph qmlibef àjitèr
fedRomanus Pontifex eft^Probamus hoc innumeris re-
ftibiis , probam^Phroentinqm.el^lutnà mulus’rètro
fecifiîs, | fuîhmo& vniuetîdi PraffurcH,nmWb,afibbôn-
fecratum.Producirnüsînaepr^exÆmpiojpi’æter^îtiqui-
ords^Vjbahumfe'cun.dutn^ Gahxtum .feçundi^;qùiejé|
poftris cbnleémtionis^^^manuîràpbluèruoc & eiéèm-
pio;iuo ^quidpofteris'feruandum eftèc, fucide^ftehdc-i
runr.îA^ruetütvrbinoftræc^ceua^^ntisTbhtificib^
I | dignttasi-
.tfcnten-'
Màm.