Petri K^ibbaiis Cellenß*,:
'6-09
vum I inbeniretur ? Immo rairum fi inuenire aliud
quam fe poflet.nifi forte ad fuam animam operante gratia
inclinatam Dei imaginem occuparer.Et | hoe eflet.quid
c'flet ? Quid enim eft creatrix imago in imagine creata,ni-
fi fapicnctain anima inifi gloria in confcientia, nifi.fanbfci-
ficatioin arca? Tune enim feintelligicanima, tuncillu-
ftratiir confcientia, tunc cordisimpletur fciencia, tunc in
M i it I T \ ' \ \ '
DeformaConfcientw
C.Vius pulchritudinis teriorem in habitu ipfiùs typice
jegens rurfimali defcriptionemores cius fubphgo,.1
&percoiorum varKtates'vtrti^tum vhiuerfa membra dim
m ■ ■ ■ m j l _____ ___ ________ ftinguo; Eftitaqf ptpeeræftaturæprppTérperfimérantiæ
feD e um # in Deô mutuareuolutione retipit feipfam ,v 'loôganfrnitatèra : habet oeulosfmaragdihosprppt^r ca-
imaeocreata,Adhancanimænoftræ&verbiDeirefàfio-,' ffitatisperpetuum virotem,nafumfieutturrisLibaniqua
nen? gratia vices operator cumfdam minifterialisvtique refpicit contra Damafcum »propter incurfantiumtenta-
Dei,vtvelit-Deusin nobisinfundi.Puritasverb, fnfcipit | tionumprudente difcretionem»genasfubrubenrespro-
prsrparare animam| ne verbi maieftas recufet gremium-pter frarerhæopprëffiönis eompaffionem, labiafau,o&
cordis.GratiadeducitDcumadhofpitiumnoftrum, pu- f melle redundantia»proptermyfticieloquif fuauitatem\
litaefatagit circa fidele obfequium. Gratia hofpiti iam j manus tprnatiles propter obedientiæperfeââ operanoV
fufcepto poeula infuntfrc; puritas venientem excipit..Ift* nem, pe&us robuftum propter vigilantem infiantiam ad-
funt quælætificantanimam iufti, iftæ quæ copfcientiara uerfus Dæmonum infcftatibnem, calciamenta pedum i
! gratam Deo exhibentAngelis&âpminibusreuerendam, ses 8c ferrum^d quaff,anda capita draconum; coronain
fibi ipfi pacaram & qületajn. Hæfiintduæoliuæ&duo j auream circa lumbos, ad refttingenda incenNualibidi-
candelabra lucentia ante Dominum. Duæquidemfunt I num. Indukut veftimentis quorum odor & fragrantia
oliuæ, vna qua compaffcpne mi.feriarumnoftrarum refle-J myrrham mortihcationis, guttaro humilitatis, & cafliam
aiturTublimisilleoculusmaieftatisràdfte^uiliriijkottri bonæopinionisfpiranr.Vtautemcaputretorquéamusad
I lamentabiiem ægrotationem : altera qua inteftinorum pennulas diuini timoris & extremi iudicij, videamus
quàmfecura ip fpecie & pplchritudine fira tails confcieri
tiaad iiidiiiüm vèniat, nec inopiam expauefeens propter
abundantem virtutumfufticientiam,necfententiam propter
r __ . . . . . . 1 . . . /iiwns fffrrtVî in rrw>rif> niiirKritiidinfi n cprruptæ cicatricesrefpergùntur, & oculus faciei noftrae ia r a lis ch n lc eh*
: conturbatus ad medelam inungitur. Diro nihilominus
1 candelabra, vnum quo beneplaciti diuini Voluntas rib-
ftris'mentib.Lis fuggeritur, alterum-quo remunera|ibnis
raatrimonij copulam, necpudorem vel cpntufio-.
fias (pci noftræ óbtutibus iam offertur. Confcientia nem propter veftimentorum ornatum feu fragrantiam
quæ fieduabus oliuis, & doobus candelabris clarificatur,
I bona eft & craffa & clara apud Deum &rhomines- Bona
fimplicitatcy craffa, claritate; clàra, caftitaté.
Defcriptio quadam confcientia fub imagine cutuf-
•v dam mulieris.
DE cuius habitudine'vt tibi exemplumfaciam,non
fiib errore idoiolatriæ, Ted fub fpecie euidentioris
dobtrinætale qrfid in animofinge, quod âd pietatem de-
uotionis.mente compuhgat,& de vifibiliexemploadio-
! uilibilemcontemplationem animam aceendat. Poneita-
quemenlam variètate & plehitudine diuc' ^orum fercti-
lorum refertam,: Conftitue Rc-gem in diad nate fuo co-
ronatum, 8c onfni ttiumphaUiublimitateinfignitum, in
capice & prihcipaliorilocorefidere, CHi manusadfiftem-
! tium & miniftrantium tam ad cibum quàm ad pptum
feduliffima fit» Sint vafa aurea &: argenteaïn omné vfum,
fine poeula nielle condita, fintad nutum obedientia
palato & gutturi, qtuecunque fuerintappofitai Cythara
j &lyra, & pfalterium, auditus ccnuiuantiurnfuisrefi-
ciant modula'tibnibus. Veftes ibifegiæ.incelTusiuuenum,
& adolcfçentularum compofiti, mores hbnefti *, & in to-
! tafapiiliaTumroa æquitatis cenfura, ad vngue’m compo-
! nat omnia vfquead minimum morum. -Hincinde tape--
tia fiuepalliaopere plumariofeu pplymito contCxta. Le-
; dulus floridus.la,quearia Gypreffinà- Quid plura ? Difpo-
fitiflima ordinatione ornata omnia, ita vt nihil defitad
I eUltum atit fiipprfit ad tædium.. . Vacettamen interim lo-
: euspræalijsfpatiofus & fpeciofus, teginæ & matrifami-
lias fingularker praepàrâtus.Fortèaécupationcà diuerfo-
riobçciipàràTolemnia Regisj'mora fui aduentus Regina
illa differat. Omnium interim & vultUs & fingultus, ledis
illius rfepletiodem exoptenf. Tandem veniens mu lier,cu-
s ius pulchrirudine Sol & Luna mirantur, & refidens clau-
; datianuas,& impleanturnuptiædifcumbentium^Scnnia
, i myftica ad vltnnum quæfira & re fera ta, nomen edicant
. in aula, & confcientia appclletur hæcdomina. Petente
- autem fédéra paratam q laeculo confcientia & refidente
vox fponfi auditor fatisfacie-ns vniuerfæcuriæ de fponfa:
i Vnàeft,inqwt,columba mea, vnaeft matrifuæ>ele(ftage-
nttfici fiiæ. V na proculdubio eft confcientia propterfidei
, vnitatém- & propbfiti immiitabilitatem : Columba eft
j • propter firaplicitacis manfuetadinem : Vna eftmacri
fiiæ propter ehariratis perfedHonem: eletftage-
. nitricifuæ propter ehariratis de-
; corem & purchrisu-
dmem. -
De fecuritate, Confcientta. -
IAmhyems præproperè iam-fores præoecupans, crude-
lis nccefiiratis »quandb nec at ari potent per meritum,
necrôétiperpræmiurbi Hacténusnon comparatum longo
j immb seusrno traiftu duratura , negabit mendicare
fuffragium cuiusliber inrercélfio.nis: Claùfa énim érit mi-
féricordiæianua quæmodbpatet,& etiam dilacat fe vfq»
adiu^icij èxtrema tempora.çlaulà çric & éffugij oppottu-
nitas&defenderidi feomnispoffiBilitls:. SoTa:CQnfcien-
tiàinopum miferiafi vndemanümimpleathabuetit çon-
folabitur, fola refugium præftàre poterieJ, fola à'timoré
formidinis,& à facie maieftatis obftaculu præbebit. Çùm
ergb coelûm & terratn ignis vindfbtæ & iræ Deicpnfiagra-
bir,&ab iftoftatu prorfus in alium habitu & figuraexpor-
tabitiraptushomojnnubibus.fipuia&integrafecum de-
tulericconfcientia, nec tonittUQtü concuftionibusexpa-
uefcet, nec fulgutüm vibrationibus obftupefcét i née rubis
àngelicis in fugam eprripietur, neçfulgureafiiftentis
viuificæ cruci^ vel maieftate refidentis covnuti & ocülati
agni reuerberabitur.Leo rugtetjquis non timebitîVtique
qui Cauèrnain cohfeietitiæ cïrçumfèptam intrau^it. Le-
uiathâft feu Sathan foluetur; quis euadere poterit ? Pro-
culdubio qui turrim confcientiæ fufficienter armauerit,
Vævæ vndiqué audietur,&qufs dé fecuritate gloriabituri
nemppiqui in pace de bellp cogitauit,&qui ffeftit cùm alfj
riderenr. Sicut ebrius & votnens çrit omnis qui calice ba-
bylonico feu aureopotauit mundi luxur-iam yTq;ad fèces
mortis quis fano capite & ventre yinüm (obrietatis &
iocunditatis epotabit ? Certè qui. motibus impudicidæ
repreffis anima & confeientiam fuam caftificauitÿ Difce-
ditéa me omnes quioperamini iniqüitaté,vocifératione
valida conclamabi tur : Et quis afçendét ad De um, vt fa-
cieseius illuminetiir? Nimirum qui noninbuinauic vefti-
menta fua, vel qui faltem lauit ea in fanguine agni, vera
confeflioné & inr.egra coçdis contritione; Non erir panis
^caqna,& quis viüet fine pane & aqua ? Sine dubio cuius
eftfritamunda Ôc pura confcientia. Horrea namqj plena
habet bona confcientia ficucfcriptum eft : Nihil deeft ri-
mentibus Deum.Vniuerfa namq; inftrumenta beatitudi-
nisapud fe retinet confcientia quæ Deum timet. Habet
deambulatoriü veritatis, hgbet pratunvfiue horturn vo~
luptatis, habet puteum cordis profundi y habet vbi io id-'
iipfum dormiat & rcquiefcar, habet menfam altaiis.habet
templum caftitatis, habetfocurn (èu eamihum charitatis,'
habetbalneü confefiionis, habet veftimenfa.iatisfa(ftio-
nis, habet ftola tn im m or tali ta t is, habet calciamenta i m ideConfcientia,
»Liber.
tatidnis Dei,habec anulûipæternitâtis'/Quid àmplius di-
çami.habet lunulam ,..torqUém,di(Vriminalia | perifehe-
(idaslmicras,mpnilia,&mùlta.his/îmiliaiquôrurainter-
precationes funt raorura bonorum oprimæ informatio-
fl'es: qùarum pérféiftio eft plenicudôi vt ficut tptâ voiubi-
lisinquadrigisd quatuor equis velocitér & cum impetu
quo fuérit afpeâus auriga^præfidentis. circümfertur ; fie.
Dominus iuftitia pra^fidente &règenterôtam animæ, iti
qaaihoiiédhispnncipalmnjyii&tum^deft'prutdédâ;»^!-..
ftitiàjfortitudinejtemperantiaadfuam dirigatvoluritaté^
Cerce côfcientia cuihs fræna ab anteriori parte trahit prü^
dé'ntiaiàdextraiàfiniftra.fortirudoipoftérioFijtciûperan-
tia no di fcor d imo t ufedcp n fo nd',ædeoeltim tollitur cla->
m ans&d icp ns :No ft racon u'e r (àti o in eoelis eft.Parum de-
nique éft bonae confcientiç el|e in eoelis ni fi&ipfà coel uni
fiat. : '■
Qupmodo cttlumefficiatürèonfcièntia.per verbam Domi-
niJpiritiïorjteM.
T 7 Fficitur enim coelum per iuhabicantem fpiritum eius'
, eQmpaflionein ftruéiuræ fijæ côfigi opta bat cum diÇeret;
Gpnfigç timbre tub earn,es.meas,àiuaicijsenim tuisjtimr
ujiHaâenus de eompafiione quam titporfacit & eft qua-
fi creatio confcientiæ,Vcfiipexius ditftum eft.
Delimtione confcientioeper obferuatiotiem mandat orum. ‘
NVncde linitura fiüe temperamemo mandatotum
Dei.dequp in Pfalmo diciturjA mandatis mis inteli*
lexi, Cum enim a timoreàd mandata currimus quafi fiip-
pofitæ cc^pofitipni lihituram fijpérinducimus. Man,da-
torum qttoq; adimpletio, &duri tia m t im or is e xafpe ran -
Us animam emolhr,&: yalhculosimpeifetftionis complet
méntofpèi adæquàlitatem vnitaçis & ynanimitatis cori-
d uCit, &v i n cula nrelibra fi né m alléi cpn cùfîione ad le fe
làpi dës'colfigéns i n terp pnit. Vnd.ë & i » templo Salo înp^'
nis,yt feriptü eft,màlleus dcfecufis audiranon (unt.Çon-
firrnat dëùiqlquæ erant fuituta, immp quæitixtaapoca-
lyp.finierât rooritura.lnftabilenamque eft quodCuriq-, fir
nedileâione&mandàtprumobferuationetimorpropo-
fuéritïIdeb'Scriptüradiçit; Deum tim'è.&inandataeiuy
;quifecitccelum 8c terram 8chabitatin ccelis:;,Verboi[pbferua.Ecce aliquis forte timote malorumfiuorura
enim Domini cosli fabH funt 8c fpiritu oris eiüs om nis vir- [ cuftus ad cor redir,culpam St- pasnam reatüum fuorurn in
tnsebrum.Revera hxqtria fcilicetVerbum,Domihus,& men(aapponit»numeratlapidestpEtnentorum * acdehis-
Spitims orisehis, creant'f formant &ornanr ccelum-con-' | incipitpoenitenti?&conuerfibhis.muros3edificare,ytfalr-
feie nt i £e: Dö minus quidemerear, Verbiim format,Spiri- j tem interfe & cjuicatem infernalem ponat farragine fertus
örriat^Simul tameuTrinita« hçcppèfttiir^uç-^hôbis
innobislecundu diuerfamericanöftia-fingillatimdiftin^
guuntur.Qü.æeiinqueenim Parérfaçit. Sedécce fi'gnaéo
Trinitatis rnyfteriôad eônfcientiæ trinitatém vpl trinàm
d i fp o fi tio n erhi nie nt io ne tnsh oft ram trabfcâmus. Dominus
ti m b re fu o co ri Cciè n t ia ni crear ; V e rb u m D o rn i ni, i n -
ftruiâione (apientiæ confirmar , Spiritus orisëiusdonorü
j varierateexornat. Etnptâhicqqafi très diftinèlioncvo-
culorum pèrfbnas , idçft fëruu qui timer,-magiftrum, qui
doceE,amicu'm qui djligir,& bmnia a mied communicat.
Vticur Dominus fèruô,magifter vérboV'amicUs honore-fié'
dono : Seruus præcedit Dominum, fitprentiäemirtitver<
j bum^ämicus præmittir dbntim.Siné feruo non eft Dorrij--
| nus,fine verbo non eft magi%r, finè dono nq éft amiCus.
SéCunduminaieftaCem Domini au<ftörir4S'ferui,föcundü
fapietitiam magiftn dobfcrina verbi j fecuhdum dilé(ftib?-
nem ami.ci^îbnfpretiuni .^Si malius Dpminüs, fideliÿ.fit*
feruufjfi magifterfapiens, bonaelQquia Pris eius ; fiami-
cus diligens,puFchra bona & Vtilia dona ëius.SeruusDo--
mino omtie lucrum (uum adquirac , nondum dobiriricé
honorém-fnâgiftro & vriliratem cotiiparet difeipulo, datura
dofiumviciBitudtnëmreferat ami eu. IÉ
Quûd timor comfonat confekntïdm.
INchoatur autem-Confcientia d timoré, producitùr &
deducitur à fubieâtpne, pérficicûr Sç' coifîammarur in*
j amore.Nifi ti m earco n fete ri ci a ffacinus quodliberatteu-
! tàt, yel perpétrât ; nififirbijciatur verbis vefitatis, inëla-
tionis & mendacij ventumeuanefcitjnifi diligatqüod di-
li^gënducn èft.calcaribusfemper vrgerur,& cucapropofi-
tumfiftitur.Fundamenturniacirtimor,pàtiëtesconftruit
humilis fubieblio,teéium füpetædifieât fublfihisdïléblio.
j Vel certe machinamhuiusædificij çimor cbmppnif, fub-
! iefâiô.tecftum fuperædîficat fublimis dirëcftto. -Vel Gette
i maéhiham huiusædificij timorcomponit,fubie<ftiolinit,
dileiftio piôgit ; & compofitio quidem pertinetad mate-
jriatncbgitatiohumdolandam, leuigädarn.inmodumäd
formamiuftitiæredigëndâm. DefyTüaehim mbtnum 8c
t phantafmatüm noftrorum , idoneâ&habilià»ftruifturæ
yîempli Salomonis ligna vel ut bona; materia funitéligeda,
|qàorum narura fufeipiar dplam difcipiinæ àfciétia incre-
t pationu m^T i mo r adifta omnia tan quam bon ùsaecedit
. ! deflator,vtlufceptam dpordëvqùafi dfylua»cogîtatïonum
I materia m di fp o riât earn, m o db fu p erfluar e fe cans, modo
jdiftôïtà dinge ilsm o d o inæqualia ad æquitatisftatiTm ih
menfuratibnë colïigefis,& inter lé trabes.yeoiümnas, la-
quéaria , &reliquam ftrubturam coæ’quatïs ÔC eonipagi*
narrs.Cauillisdenique fiue clauisdiuinfrimofisProphetâ
reàm,vel murum æreum aut latericium. De coàisenim
l'ateribus>id*ft de correbliis roori'»us, vei de lapidibùs, id
eft de rtialis ptiorjbus mqrum conftéuif, r qui ad ft^pfum
couerfius veteres reatus in n b ù i vitæ melioraubném éOrf
rigit.Sartàginemfèrream inter feôç ciuitatemlhterpohic,;
qui poenitentiam certam , ftabiiem & diuam contra carbones
defolatoriosæternorum cruciatuum opponit. Sed
quisadhæcidoneus?Quis qftcuius forticudo, fortituda
lâpjdumjCüiuscaroæiTeàfitïln labote& ærumnainYigi-
lijsmalriSjin fame&fiti,infrigore5£ nüditate, incarcéré
cl auftr àli,i n colla blatione car n is & ipi ri tu s,qu is np ti fu c-
cumbar,quis non deficiat, nifi fpititusadiuuet inftrmita-
cemnbftram,nifi virtusfiupponat.manum fiiam ? îdçhpQ
ai tD o m i nus -,JF) u mesi n via eum adiiecfaub tuo concor-
d a, n e fo r te t raiat tei U dici i & judex tradat te tortoti. In
v.ialabotis 8c peregtinationis-yetburn fiqe timo^Doipini
aduecfaturconcupi feentijs noftris.Gumquô faci mus co-
cprdiam,fi legèmmandatoramimpIemus.No.n eft enim
vndetimeasin4icem,fi timeas legera. $.e.cundum namqj
légëm-iùdexpræuaricàtores-legis punit.,fnon pblefuatb-
‘res.hlamjegisobferuatioïudiciseftdelihitio.vQujferuat
Iraq; mandata minuitimrao linit timorés, & côforat vires
amandi & ContinendfEt hoc delinitioneverbi remperà-
'mentum fubiedionis.Sequiturde piblura dilebtionis.
^ Depiiïuracharitatisin Confcientia. .
S lui & veri colpres charitatis , non voiucrum * non
quadf'Upedum,non fanblificas jramo fàhatiçasima-
ginesimaginisPeiiîgnacùloexptimunÇifedconfprmita-
tém adopiionis filiorum>atTæfeparatiuo généré pin-:
gendi perneruos 8c yenis principalium virtucum in ani-
nja cömponunt. Pingit enim dilebltonon ftyloferreo ti-
moris ,in vngue adamantino obftitiati.cordis , ftd peni-
cillo.volkante ad Tupereminentem feientiæ çharitatem
Chrifti. ^uam pulchras 8c quam décoras ftouic dëpingej
reformas dilèblio. Caputiphæricum & rotundum, (éd
aurum inftatuafua charicadspihgir, quiaintétibnem pu-|
ram & perfeblam fàcit. Columbirios afpebtus (ubiungit
perinnbcentiam,manuStornatilespereleemofÿnam,na-
, funi apertum & reéuruiim per diieretionis temperltiafn,
vbera plena per àbüqdantiam gratiæ,pedësréblos per in-
ceflum*rnifericordiæ, éorpiis totum plénum pcujis., per
citcum^eiftionem indüftriæ.Pingit trinum & vnum Deq.
incapiteÀpingitlefiump'affumindGuIiSpingit libtunï
Euangelijin auribus.'pingit flagella indorfo : pingit lan-
cearn in latere : pingit,totum corpus exténfum , adeo vt
ofladinùmérâremùrîpingit acetum iri potu,feHnguftiï
pi ngi t coronam fpinèam in capite : pingit vèlatum facie ,•
Itórart» * 4