fuccedac & ratio,, & crucislignum non iam
lë, lèdglôriQlu'm, Catholic jspariter& hæreticis declarer.
Veniat igirur primus in Canone, prinuis & in noftra ora-
tione Mbylesffigner agni fàngüihé in mpdutpcrucis He-
bræorum oftia, & fuperlfminaredomus, 8c vtroqucp^ftc
linito, ingreflum Angeli percurientis prohibeac. Mittat
deinde in.defèrro lignuip huius ligni præmonftratiuum in
aquam, & earn de amara dulccm,deinutili potabilem facial.
Rurfus percutiat virgabis filicem, Iüdæo'bis in clamante,
Crucifigiï 8c exeantde perculßt filicè, ho c eft ;cr üci-:‘
üxo Redemptbrë,aquæ làrgilfimæ, q u i tatümmundum
baptiljntte ßldotärina abluant, & populum aciumenra,
fàlutaris’fcilicet verbilonga fiti déficientes,àftutos pariter
ac ftultos reficiant.Colligat & vidua de Sarepta duo ligna,
ßcaptet eain crucem,qua perignem palïionispanem vita
decoquatjcui & olëum faUäi Spiritus addat,quibus tam-
diu fuftencetür,donee famelico prælèntisvirç tem por i fa-
turitas æterna luccedat. Dehinc in Ezechiele Propheta
' frontibus viroru m gementium 8c dolentium fuperiniqui-
tàtibuSiThaüliteràimprimatur,vcéôugnoab alijs diferc-
ti,mórtemëuaderepoffint. Intelligatur hocelementum
præ oh^nibus Hébræisliteris nö fruftraadfignaqdas fróntes
aflumptum ; cu tali nota crux non iam præmonftretur,
fedexhibeatui i qua quicumque infigniti ruërint,a mundi
interitu foli eruantur. Quibusiam communis interitus
obefle non piDterit,quPs & damna ta Hetibus iniqiiitas, 8c
diuina per crucemfubueniens pietäs, ab aliórum morte
lècernir. Ifta fivosdèhærefi aqîudaifmûrp tranfitum farcientes,
in ajiosinrëlleélus diftprquëre, diftoriis ienfibuf
volueritis; re/pöndete, quæ neceflitas fignaripoftesdo-
morum agni fanguine, nptari frontes hominum nötaiam
di<5èa coegeriti Ah noft posent aliter vèi illi Angelum per-
cuflbrpm ; vel illi gladiunfvltPrem euadereî Erràrec for-
I fitân coelèftis vindi&a,nec inter Hebræos & Ægyptios,in-
j ter iuftos 8c peccatores d il cer ncre polïèt, ni fi 8C iîlôs non
poenam,tocus hortio contra totum mundum omni annifu
confurgeti & totisviribusvbifacultaS'datafuerîtjhabita-
culum fuürn ipfe habitator dèftruet.î Sed forte vos anirobr
lamCÿri regis arrogantiam «emulati, imitiri propô/uiftis,
qui abforptum maximo flumitie,qui Ganges dicitüfidiledum
équité vlcifcicupiens,cxarfitinflumeh: & peruium
lepeditibusfà&utumcomrhiflan§,impleuitprp.miüa. In
rrécentos enim 38c eoâmpliusalueos tumentes vndarum
nfoles difpartiens, niperbiartt /îuminis fiiperbus immi-
nuit,&perplures tramites vnius magnitudinèm deriuans,
naualem vjx porapatû dignaritem.ficcis, vtdixeràt.pedi-
bus fluùium meabilem fecit. Sed ille licët inlano ze lô,
mortem militis fui vindicare voluerit , tamen ne & alij fi-
mili cafu affedi ihorerentut; prouidit. At vos econtra.
Qui cumcertum reneatisin morte Chrifti, quæ per cru-
cem aâa eft, vitam vniuerlbrum confiftere : dum crucerà
de medip aufërrç vultis, vitae omnium inuidetis. Çernitis
adhuc folenne 8ç peepribus ipfis.tam notüinçonueniens î,
Videtis non mereri poenam res fine cqlpa.tprmentaihfcn-
fibihbusnonihferenda?yidetisqui:a.& iniufièpoenàin-
nocënri,& ftulrè tormenta irrogantur non lèntientiî Quæ
cumitafint.lî libetvûbistantopereRedcmptorisvindicà-
rctormenta, quærite reum qui mereri, & lenfibilem tjui
polfit illatam poenam fentirè. Cumq; in teta vifibili crea-
tural'olus fimul7 & reus, & fentiens apparuerif nomo : a-
gnofeetis tandem vos bëftialiter defipuiflè, Scapri yeUrfi
more, elapfo venatore in venabulum inaniter motfibus&
vnguibus delæuiflè. Agnofçetiscerte inrlocuas creatüras
iniuftè & ridicule belluino dente veftro Vexatas, cumnec
poenam /entire potuerit nifi fehfibilis,necdamnari debue-
rit nificulpabilis. Apparebit vobis,yt dixi, folus teatui, &
ideoiuretoementisfubditu$homo: quemfolum & iufte
pro commilfis arguere, & aquo /olo debitam vindiâam
merito repofeere ppffitis. Quo fado,nec vniperfitas creàr
turæ infenfibilîs velirrationalis indignatipTOm veftram H ^ . ...
pto quibuslibet hominàm tnoleftijs incurret : & ctux Do- eflè.jÆgyptios in ofiiorum ppftibus legeret , & hosadam
mini ighes veftros & gladios, lub quibus treraebatÿ hac j natisimpijsfêcerrtendosfronsfignata docerët. Ecquideft
ratione compellenteeuadet. Euadet,inquam, vt inno- ] quod ibi tinéfcura fanguiniscunâtis Ægyptiorum çolori-
cens culpam, euadetVtinfenfibilispoeham , 8ç de morte { bus antefertür , cum fanguinis litura vfô ad momentum.
Chrifti iàm non vtreadamnabitur, vel?yt fehfibifispunie- i àut colorem conferuarë,aut quid infeeeritvaleat demon
tur; fed fuas lineas repetente iuftitia, & qui dennquere ftrare ? Qiudeft,quod non folum fuperliminare, necfbli
potuitinueftigabitiir, 8c non nifi qui deliquit çôndèmna- poftes, £ed & fuperliminare & polies fignantur î Quid eft
bitur. Eaæquitate, cura Cficut præmifi ) folus inter mun- quod&/anguine,vt dixi, fignantur, &.noh ni/lfanguine
danascreaturaSinuentus fucrit delinquere pptuilTe ho- agni fignantur î Hæc quia fuperflüo iufla vèl fada, neç
morille tantum damnabîtufqui huius tanti critnin#leus Chriftianus audet dicere,nçcludçus: aliquid ptçter quod
apparuerit homo. Sicplane j fieexigit limà vëtitâris : vt j. tuhevidebatur,ea prætendère, neeChriftianus negabit
fiçut dmnem no%reum .faluàç iuftitia^ fiçomnen^ in iu -É j |i|‘ ’ ^
Hum dam ne t i niuftitia. Inde çuixr non omnem ho minem,
fedquofdam hominum, reatus fuppliciorum feu mortis
dominicæ reos oftenderit : alijs indemnatis ipfi damna-
buntur, alijs impuniris, illi tantummodo, quos praua vo
( vtatbitrorjf nec Iudxus. Et quia cum ChriftianiS i licpt
malis, nunc mihi lermo eft^ 8$ cumijsqui fe maxime Eu-
angelio crede.re dicunt, nil credocpngCuencius ad hocae-
nigma diflbloendum a/Ferre poterunt,^iiam aguum ilium
efle, de qu6 Ioanhes Baptifta in Eut^hgelio: EcceqgntQ Dei.
luhtas reddidit noxios, punientur. Nec ipfi etiamomneS j 8c Propheta, SiMi agntucarum tondehtefeobmutefeet, &nona-
punienrur, quia mutatis quidem affeiftibusad Chtiftum perietosfuum. Immolatum aguum ad velperam, occifum
conuerfi, iuftitia eius a culpa mundati,& morteeius,qua Chriilum in fine leculi. Vnde Apoftolus: fafehanoftrum
pfi intulerant, funta Uiorte erepti. Ad quid iftud ? vtvi-
dentesverê reos dominicorum ctuciatuum, mortem &
digna fupplicia, pasnitentis remedio euafifle: videntes
( inquam ) aliquandö etiam reos homines faluari, nun-'
quamream ctucem Domini erubefcatis damnare. Quae
cum ita fiht, non valet parabola veftra, quagn adconde-
mnandamcrucem Domini,rufticiflMiis&ifriperitiflimis
hominum quifquilijs proponere foie tis.Nam lecundu ea,
quarpropolrta fun t , nec laqueus pró fraóto gutturé paths
fuccenden dus, nec gtadius propere mpto fratre vel amico
fuerat confringendus. Vnde fi ifta pro vltione paths, amici
vel fracris non fuerant peflundanda,nec crux Saluatoris
velut pro vindidla fanguinis ac mortis eius confringenda
fuerat, vel comburenda. Quoniam, vt l*pe iam di<5tum
eft , nec delinquere potuerun^quiaerantirrationabilia,
rurfum delintfuere vel /entire, quiaerant infenfibilia.
S tul tilfimè igitur 8c prauè faólum eft.quando crux Domi-
ni,qu£ nildeliquerat.ml fentiebat, cormentis fubaiftaeft.
Hxcinunfta ratio,/alutari ligno iniuftè quidem a vobisfa-
61 am contumeliam oftendit: fednondum hönote, q uo '
Hud colimus,dignum probauit. Veniat ergo audoritas, 1
mmolatus eftCbriftus, & vnde Dauid, EItuatio tnanuum mea-
rum,facrtficium vejpertittum., S'anguinej^.agni, de quo Apo-
ftolus , hfanguuhircorum & taurotum ittquinatos fanttificat,
quanto magisfanguis Cbrifti} Qui quonianj in ligno fufus eft,
ligni poftes eo liti/unt. Et quia in cruce dextra, ac finiftra^
fuperiorq j pars iritin&a eft. Sed nec inferior ad perfedum
modum crucis exprimendum defui/Tet, nifi non concul-
candum /anguine Teftamenti sterni,Spiritus Deiiquilo-
quebatur hoc,filenrio declara flet .Cu t etiam litera ilia pr^
casteris literis velttptis omnium gentium, ad fignandas
frontes gemecium & dolentium eleda eft l Dicat ludxus,
dicat hafreticus fi quid poteft. Cumq^ vel t^cuerint vel in
commeritis fuis vterque defecerint,dicat CathplicusPto-
phetam volentem prsedicere faluandos a comm uni interitu
Chhftianos>fignahdos efie figno crucis,non potuifle a-
pertius exprimere,quam ipfo figno crucis.pdc riSinqua-
libe.t corporis parte, led in ip'/a h onte depinxit, v t neqj de
opprobrio Chrifticu Iqdaeis erubelcamus,neq^ cu hacreti-
cis crucem eius non iam cohtumeliae,fed honoris infigne,
abijeiendam vel concremajidamiudicemus. Nam & haec
litera,quae Thau dicitur,formam crucis habetis,non ran tu
apud
mm.
IExod. 12.
EXoil. j j,
'Èxod. 17.
^ * 7.
Ezech.ÿ.
F
G
loan. r.
■ P
i. Cor. s-
Pfal. 140.
Heb. 9,
H
apud Hebræôs, fed etiam apud Græcos, &riooeêh rehnet
8c figuram conlèruat. Et apudiQræcos quidem, qpodab
initio habuerat, nec nonien neefigüram mutauit. Aptid
Hebræos vero licet formam mutauerit, vocabulum:tam:ê
hucufque femauit. Sicaufa mutati elementi quaeritur
mu leu tur. Ad quam a bfq ue re c Uma,tió h eapp r pb and arri
ni ore. fup Apoftolus veniat,&ganulisftul tis, folo aduen-.
tus fui tcrroie lilentium impohatiAu'dite(altemëuiii vó%
qui nos audire dedignamini : & contratubam c a l eitern j
li audetis,raucoveftromurmure nnifiràte. Audite amicu.
libris Eecjefîafticis & Hcbrycis inuënletur- ^/cewt/n, ait cmc'is, inimicicrucis, &quidde vobis ientiacdiligenter
fçriptura, EfdrasdeBabylonetyfiftriba,wlo#in legebiçyft.
Veloxnofenfus vel homina Hebraicarum licerarum mn-
tando, fed aptiofes & ad fetibendu m hàbiliores c b arable-,
resinuôniendo. Seruabatur, telle bëacoHierpnymoha-
rumlinguarum doâilfimo, forma h u i us î i tër æa p udS a-
maritanos adhuc fuo tepore, & forte adhuc vêl ap'ifd ipfos
vel apud quoslibèt conlèruatuW Nam.tmdtantrbûs Iü-
dæis literaslu as,gen s ill a el ém en t q.v qüæ à lu d àei^ficcepe^
A\iévt\tc.Multï,ty<[,âwbulant,qüosf<epéUiçèbatnvok^
um & flèns dico yitiipucos,crucisChrffh : quorum finis intérim ; '
quorum Deus venter eft, &gloria in cdiifuß0 eftpjörtim. Quid^d? *
hæcmiferrimi hominum dicltjs ? Flee Apoftolus ante toc
/eeula interitum veftrum. Flec nondurmft^^^
crucis CHriftii Fletgloriam vëftramVer&m in confufio- I
neun Flet,p:vosridptis: plorati,& yosgâiiletis: dóletjöc •
__H H p ip j _ vbil^tami^iî^Qûltèho'C?. quiadû^tahenris,Dômihi yo-' '
ratjmûtarçooluic,fed Ikutei primo traditafuerant,]itte- i cçm,i»bacdkveftrà-,qu&adpacetnvobittpuncaütem^ *0-
rarurn figpa &-.nominaiUibata/cruaaic.Vet'ba vero fanÿi funtab.oeulis veftrù. .$ç(ipatent ociilis Apoftôlicis, 8c quis 1
Hièionymi, fi tarneneâfiïfcipere dignamini in c.ommen- ( finis ininiieos crucis Chrifti fequatur, denunriar, Quorum* j
tariô ftipèr Prophetam Ezechiele ica fë habent. k n t i ( ^ i ^ ^ i 0 n ^ t e r im . Infelix.fors yeftra; Habënt alij fecundum ^ g,
aitjHebræotum literis,quibus-vfquehodievtun'tùr Sama- j eundëm Apoftolum, frudum fuum in fanblificatipnem ,
ritani, excrema Thau lïtera cruels liabecljmilitudine, quæ ] finem vero vitam æcérnaim Habetis vos gloriam in con-
in C hriftiaiipr Um frûn ci bus pingitur,& ffequémi manus'ifufionçm, finem vero intëtitùm fempijerqüçn. Quod fi
impreflione fignatur.^ Höcbeatus HierÖttymus. Milirac i tanta meruerunt, qui non, vt vos, cruciChrifti in i m i ca-
ergo fidei noftræ, & nonpar u tqcrucis. gloriam i h oç pto;- Lhaùtur, fed'quia quaëdam çruci,ideft »morrificacjon i /pii
phetichm elemencum excollit : quod nônab EldràJicet | i^tuali concraria& faciébanr&dicebar, inimiei erucis di-
magno horn'inëpVèl.abalio quolibet, fed ab ipfö& maxi>f icùhcuf: quid vos mereri poreftis, qui non tantum facris
mo kgislatore & fer ip tore M o y fein ue n tu P| & t r âsd it tun ivirtutibus,quæ per cru<fëm^fignantur,àduëtfamini :led&
eft., Nam de Chrifto^tefle ipfo Chtifto, Moy/e^ fçripfit; ,| ipfqih crucis qomen crücifixi cLilEonb^
Vndeqnia iuxfa beatumApoftolum: omnia in figura ton-6 hifrii? Subktaerfith,,yç|uprâdixi, ^ c ^ y b i^ r ï^ ^
tingebant ïUis\ ficut totum corpus legisGhriftuiùi/onâfcac | rfixus ï Cmcifixo.rèceftentie, quis eric'.vefter Deus> î.Uç,
llç& iftud elêmenturn; legis Chrifti crucem pîædkâbat. j c« t e , de quo fubdit. Quorum Dew venter. Credô'Appfto-
Nectancum prædicaDat.j/éd&dpfa forma viiibih kgen- lum in Spiritu praruidille, ventres veftros cannbus igné
tium pcülisingerebar. Ingerebat,inquam,licerahæcfor- I crucium coâis oiften'tos, 8c idçircooptimû vobis Deum
ma fua legeup‘umoeulisGhriftrcrucera,prædiç^^ &iiq1 ve.ntretn inftitui(^,vtqui cruçemi n ce n d e n dp cruç ifîxÜ rh
mineluo Chrifti in crricepaflîoiîèm. Nam curq Xhaulipîràbhegaffisj yenrrem pro iplo Déum iam faturi habere-
gua L'arinà confummatip dicacur,nonne iamhqcnqtpin^-jtis. H in c 1 a ^£1 e s Crucisjq uixoepl tp^rficiat, & po ftd epl o;
fuo Chrifti ypçé vltimam inpruce /pnabat,qua djx> t i-Çpn-
|atajminiuriànjpo,^orfiimhiysÉcClefiæglori.a^
fummatumeft ? No n ne vniuèrlade Çhtffto ànte prædibla,
iperiat. Alftf , in<^i^jn ib ^o ria rf , nÿî in crttce bohnm «;ft
per G h rifti; ci u ce m i m pie n da &.confum manda elle, ho c
leÇtiCbrïfti. Putoqubd non çbutumelijs vel meendijs di-
(up nomine tëftificacaeft ? Nonne iuxta Apoftolum,quæ
gpam iudjçatjfluam^icgloriolam prædicaf, vtajibiquaû)
inCoelis &in terra (une, pacihcandaefie per fangjiinem fi-
lij-Déi., qui in.cruçe fufus eftiho6'(hô,nomineâpèrrilfimë
re, ne fa sducat Abfit,inquir, nô conringar, nutiquam lit,
dempnftrabatîIlludquoquehui'cintelIedlu|/àruit,qnp4
lq nge fiat à mq fiæc medicacio , hæc.volu ptas, hæc‘cogita:
lwrc^^riférâheCîprimà neç media, nec
Quæ vt iiVtehtiônis:mbæfiuem,îabbrurn
polita, fedvltîmo 1 o coi n licerar um Heb raicarumor dine : 1 requiem ,,p^lïiqîi^m ipèrcëdetii, tocamiil^m, quarp ex.~
/cribitur,vt fórtham crucis hibens lïtera, dum finem prie- j peclo gloriam, alibi quani in cfuce Dofnini pûiiere , à-
cedeiiribushtens pbnitjChriftumkeramento mortis fuç, liynde quam ieruce^omiqi/e.ciperevehtpf Non qppd
quâm ihçruCe paflus eïh prioribus façràraenris finern p ë l^
ficiënteni per crucem impoluifle déclarée.. Sic litera pro- tu m ineflèintelligam ; led quia cruciaru crucis mi lu la-»
phetica& cruciChrifti eiufque p affi o ni fam u laps.c tira vel
foEmayclnominëHebræoSiCr^ços,Làtinolq5oCcupaùe-
rit,qui4 ahudquam perrres principales linguas omnibus
linguis18cgéntibus Chri/lum per çtuccm'principaturum
fignaùit ? Signauit plane,Chriftu.m per .crucètii domina-
turumorbirerrarum,ficut&Apoftolusigfeçonfirniat,dice
ns: vfquead mortm .mortel
Mtem crucu.^ropter quodC Deus exaltauit ülun^ÇJ^àit illino-
metfqûodeftfuptromnenomen3Vt in nomine lefu omnegenufle&a-
, cîr © a»»« f -
t^^uüpôm^miefm^iftùé in gloria eBDeiPatris. Quæ çu
itafiny,quisnoavideat non foluh^no elle contemnendâ,
immo maxime honorandaincrucemDominj: cüip/èSpi-
iitusDomini,qùi locu rus eft per Pro plie tas,tantoeam ho-r
nore digham iudicauerit i Iudicauit plane multoeamdi-
gnam honore,quaqdo tantoante crucéfempore,nec Hë-
bræosab Angel o interfè<ftore,hec fientes iuftos ab impio-
rum intericû, abfque éii|s figqo firiuauir. Indicauit multo
eamdignam honore, curaeiusfignum nonin abfcoodito
vel oblcuro.fed in aperto 8c inlumipepofuit, quâdoeo&
oftia, vt dixi,domorum, &fronces;h0minum ,qua: magis
fe intuenriüm conlpetftibus offe r u n t,iri figl) i u iri indicauit'
per ctuces oftiorum, totam fibi per crucem mundi dpmü
cefluram. Qftëhdic
piinem per crucem vendiGatutunv. Cum ifta ad gloriam
crucis niagna fine, accédant a_4hucmaip;ia,&denoui Te-‘
ftariienricoiporeexemplaveiteftimoniaccucis glotisê fa>-
int,ein\ igriqmiriia crqpiyglpli^hi , móttè, crucis vitam
mihid Chfiftodatam agnolco^ Inde eft quq4 (5c,glprioi
in infirmitatibusmeisVhpn%pfop^rin,firm^^
fcd.vt habitet in me-virtus Gh-riftf Hubc Apóftolicüm
nteïleélum 8c beatitudines Euahgelicse probant , cüm
bearipauperes, & beat! qui lugent, &béatiquiéfuriunt,
Sc bëati pacifici,& qui perlecutionem In fti n en r ,appcllan -
tur; nphquódpauperies, autlulftuS, ahtdüries,autpa-
tientia beatosfaciant^fèdquia regnum ccblpfum; paupe-
r i b us, conlblati o lugen rib us, fa cu ri tas efa rïpntibus, Dei
H
filiatio pacificis datur. Sic&rdebjeteris. Vnderficut vircu-
ces hae, qure licet tprqtieanc, tam eiï gl oh fi ca n t, np n fu n t
contemptibiles , fed glonofe, ica criix-Dqrófifi quarnuk
eum totferit.qüiatamentptquendqgipriampepecitjgló-
rio/aefie prometuit. Idcirep gtpriatqr in cfuceApoftplus
8c non inipla gloriantesï de quibus & vós eftiS, jnuchen-
donotat.Gjotiatur,inquah),in cruee,& eam^loria dighai
prasdicat ,,dum rUrfusih Epiftola 'ad Epheuos,GHriftum Ephèf.
reconciliafiè äm,bos,ho,e|§ || ludteum &QpntiIem in vno,
lub: corpore, Deo petaupemiócintetfecilft inimjeirias in;
femetipfoafterit. ,/.■ Gloria tur in er nee , 8c earngloria d i - £ ^ :
gnäm,prtédicat,-quandb infubfeque 1 bus Heifterëfe gef.
nuaadDcum patremdicit, vrintcralia, qua’eis daii po-
ftulatjdet eis comprehendereeum omnibus fafttftis^usè'
pcofunduin. Videtis Apoftblum fpmhium poft GhriftümChriftianorummagiftrum,
tot^aq^fquëteftimo:'ijs
"'4’ fut»