'i.Pet. 4,
Eph 4-y
Aft. 4.
Tum veritas dicir. later diligitfilium & omnia dimnßratei
quaipfe facit.
Quoi fan fia communio à Deo emanat in Angelos & homines.
C'A P V T X X X V .
DE hacineffabili vnione,de qua filius dicit.Ego &pa-
ter vntim fumus , emanauie qusdam communio a-
__ ris in Angelos,in qua per filium &Spirirum lanéfcum
firmati funt,iicut fcnptum eft , Verbo Domini ccelifirmati
funt&ffiritu or is eius omnis vïrtus forum. Proptprea in eis
eft idem veile,idem nolle;ideoamanturfinguli afingülis,&
à fingulis vniuerfi. Ad inftar communionis Ange-
gelics,diffiilaeftDeicHatitasin hominum cordibus per
Spiritum fanéfcum. Sic enim Dominus perlohelem
quandoque promifit. Ejfundam, induit,depritumeofuper
o »mem wrww.Huius Spiritus communicatie procedit in
hominum corda,vt qus propria funt vnius, fiant alijs ex
charitate communia. v^uodB.Petrusinfinuansait. V-.
nufquifqueficut acceptfiisgrattam adalterutrum adminiftraniff
tes-Jiquis loquitur Jicutfermones Dei, f i quis miniftratficutex
virtute , quam admimfirat Deus, vt in omnibus honorificetur
Deus. Abhocineffabilifonte fummac& ihdiuiduæTrinitatis
deriuationem accepit ifta eommtinio, & in vnita-r
te Spiritus fidei & baptifmi Ecclefia primitiua fundata
eft, ficurApoftolüs.breüiter tangens. Vnusi inquit,Spiri-
tus,vnafides,vnaanima,vmnn bapttfma. In hac autemcom-
municatione Spiritus fidpi,& baptifmi erat mul titudinis
credentium cor vnum & anima vna. Ecce iiltiinavnio
cordiüm & identitas voluntatum, nee quifqüam eorum
quse poflidebat %|iquid fuum elfe dicèbat, fed èrant éis
omniacommunia.Diuidebaturautem fingulis prout v-
nicuique opus erat.Sed quid fibi volünt, ifta communio
&iftadiftributio ? Nam diftributiö remdiftributamei
cuidaVurappropriat.fommunioveró , habere aliquid
propriumdeteftatur.Porro charitas vitium proprietatis
abhorrens,qus diftribuuntur non vtilt eflè propria, fed
■ vtin communionem Äanfeantdiftributä. Teftimonio
liquidem Apoftolidiuifiones gratiarum furit, & diuifio-
qes miniftradonu funt, & diuifiones operatioiiüm funt.
Vnicuijg datur manifeftatio Spiritus ad vülitate.vnufquifypro-
prium donum habet ex Deo% alius quidemfic,alius verofic.Facit
autem charitas*vt quod vnufquifqiie proprium accepit,
nó fibi, fed Deo, fedproximo acceperit,yt nonfuam,
fed Dei gloriam , non fuam , fed vdlitatem proximi
ex Dei munere qus rat. Charitas enitft nonqusrit qus
fuafn*nt:fed qus lefuGhrifti aut in Iefu Chrifto proximi
fui.. Vides ociiloüdei, quod m üla facratiffimà T rinitate
vnaeftvirtus, vna eft eftentia quvs tribus perfonis communis
eft.Perfona enim à perfona propria notatione di-
fcernitur,& beneficium communionis, aut pofius vnio-
nis impendit,quod föliis pater eft pater, vél foïus filius.
Filius eft enim paternon fibi,fed filio,cui de fua fubftan-
tiagenito dedit vitarti habere in femetipfo. Facit ergo
charitas,vt omnia fîntintcrproximos^commùnia: & tarnen
fingulis propter próprias neceflitates propria funt
conferendafubfidia.Qubderiim vnufquifq; fic recipir,a
communionis beneficia nón rêcédit. Habentenim &
fibi alijquodhabent.imoalij minus,ampliusfibi. Inrel-
ïiganc ergo homines,quicquidreéipiunt ex dono gratis
coelcftis,non (bum fed omnium die."Timea’nt fibi obef-
fc,quod cis à Deo inditum eft, nifi faciant in commun?
prodefle.Éis enim gratia obeft, fi alijs per ebs non pro-
deft.Qupdfi communicant gratiam,transférunt eam in
Dei gloriam.Fropteréa quicunque cemmunicat donüria
Defieidabuur&abuhdabit.Etisverè habetid quod ha-
bet,ei veró qui fic non habet, & id,quod.videtur habere,1
âuîcrecurabeo. Gratiafiquidém Deihominidataëftin
creditum,& in caufam mu tui tranfit. accipientem enim
obligat Deo & proximo : £)eo acf exhibendam gloriam>
proximo ad gi;atiam commùniçandam. Hic eft iuftuS,
qui mifcre,Eur.& commodat. Homo v.ero dchnquit, fi
contra paàum dati & accèptï,feu Credïti &' mutut venire
pi^lamàx,S'ctiptüçiicniin.MHtuabïtufpecçator)&nofoluet.
, Quod non eß communio bonorum ad
rpalos.
C A P V T X X X V I .
HVI c fonti,huic<fan<Staj communioni non commu-
nicatalienus.Auarusenimautcupidus, feuquii^
quis eft fidei Chriftianae contrarius diuifus eft. Quiau-
temdonaDei communicat,indiuifosadproximumcon-
feruat afte6tus:jfte vt columba & turtur Abraham ex
pcaecepto Domini diuidente, vaccam & cap ram, atque
arietem & ponentes vtrafq; partes altrinlecus nullam
recipitfebtionem.iSitergo proximi adproximum indi-
uidua communionis affebtio, fic tarnen vt nunquamfit
ibialfenfusinmalo.Sicdiligaturproximus, nelaudetur
in defiderijs animae fine. Quicunque' peccatoremin hoc
diJ«git,proximum bene odit.Nam ficu t praediximus non
eft proximi vera, dile&io finon fundetur& firmeturin
Chrifto.Chriftus equidem ipfe eft communionis noftrae
vinculum firmans inter nos Spiritus vnitatetn in vincu-
lo*pacis.EtquiiuxtaverbumIobfacitpacemin fublimi-
bus fuis , ipfe eft pax noftra, qui fecit vtraque vnum.
ConfilioitaqiieB.Petrimutuam innobifmetipfis chari-
tatem ftudeamus habere, quam fincera bcneuolentiafo-
ueat,quamfimulatio nonadumbret,nee fuipició inter-
rumpat.HanchominiimcordibuS'Chriftus imprimit &
exemplo confir mat.Hof (/?,inquit ,praceptum meum vtdili-
gatis inuicemßcut dilexi vos.
Quod e% mutuo membrorum nofiror um obfequio t i t .
amorem proximi erudimur.
G A P V T . X X X V I L
ILlud etiam in proximi dile&ione notetur attentius,
quod ip fa naaura ^prporis noftri ad mutuæ charitatis 1
obfevuantiam nos informât. Multi enim vtium corpus
fumus,alter veroalterius membra. Vnus autemSpiritus
vniuerfa membra viuificat,eorumque compages mutuis
obfequelis & alterna compaffione conciliât. Oculus
non folummodo fibi videt,feddirigit greifus pedum.Os
non (olumfibicomedit,necftomachus fibi foli digetit;
fedvtrumque comthunj vtilitati membrorum deferfiit.
Lingua,, fiquodmembrumlaeditur ; moleftiam iljius
compafiionem fu^m faciens ; laedentem redarguitdi-
Cens.Quidmel*dis ? Cordecommuniytilitatefollici-
tum confilia rhembris omnibus profutUra diiponit. Manus
quç nec famulari quandoq; membris abie«ftioribös‘
erisbefcuntjie in vfiim publies vtiliçatis exercenn Quod
fi man us yna.cafu afiquo forte lsdat al teram , ilia quæ
læfàeft,npnfeperçutit, neefeerigit in vindiâam. M
niis A t em , quæ lædit quafi feipfam açcuïàns remedia'
meliora,quæpoteft,lçlæfororiapponit,&:exhumilitate
& folliçitudine fua fibi indulged pbftmat j& om nem fu-
fpitionem malidæ ftudio iolliçitæ compâflionis elim
nat. Si manus oculorum obfequio vibysatum in aliud
membrumlènferitgladiumimminentem, ipfa fuum minime
diférimen attendênsr, plus .alij quam iibitimens
gladiumcxcipit:&,vtalij parcatur , ipfa non fibiparcid
Sit ergo in nobis lexillacoromunionis, quæ in membiis’
noftris ferip ta eft,v t vnusSpiritus nos omnes quafi v n um
corpus viuificet, vgpèrveram cordium vnionem ma-
néamusin Deo,déDeüsin nobis, quatenusomne
corpus per nexus Sciunfluras membrorfim
5c corn pagines crefcat in men?
I fùram ætatis pleni-
tudinis Chti.
' - V M' •
E>&,4 . .
Job- 2f.
Eph. 2.
i.Per.4.
Quod
B
Matth, ƒ .
jbid.
Thren.4.
Quod expracepto Dei tenemur diligere inimicos.
, C A P V T XXXVI I I .
TNter proximos diligere prscipimurinimicum,& pws-
Acedentibusaducrlari videtur. Habere odio inimicum:
quodmirabiliartificio charitatis dSfpenlatio diuina de-
creuinvtifcil.voluntashominis qus promptaeftin odiü
inimici mandats dileÄionisimperiö refrenetur,&qus
nimis erat prsceps addiligendum amicum, cenfuradi-
uins legis qus inimico indicie odium téperetur. De vir-
ginitate,deeleemofyna,de humilitare,depofleflior,e di-
mittenda, & dandapauperibus,de vifitandis infirmis,&
de aliis operibus milericordis confilium habemus a Do-'
mino,& de hisjlicétindiótara quandoq; neceflitaté non
habeant,retributioncm exlpcÄamussternam.Verunta-
men dc inimicidile&ione cerro & exprelTo fententi? de-
creto Doininus in Euangelio nos^a-ftringit, ita q; fi qufc inimicum
non diligitdiuins legis prsuäricator exiftit.Diligite,
inquit, inimicos veftros, &b.f.b.q.o.vos,&orate proper-
fequentibus& calumniantibus vos , 8c modum mercedisad-
iungcns,vtfitüjn<i\iit,filijpatrisveftriquiinc(Bliscft.Summa
bom tasDcus eft,in Cuius amore vim tu s voluntatifacere
te oportet,vtficut iple folem fijum facitoriri fuperbonos
& malos: ita eodem qculo gratis amicum &inimicu
pio Chrifto relpicias. Si amicum diligis, quia teamat:
Lexamicitis hoeexigit. Si amicum pro Chrifto amas,
hoc accedit ad meritum.Sed tantodifferéntius & emi-
dfctius mereris gratiam Dei,fi tus pro Chrifto imperans
voluptatiinimicumdiligis propter Dcum. Audi quid veritas
inEuangelio dicat. Sidtligitiseos, qui diliguntvos,quam
mercedem habebitislNonne &publicani hoc facia# ? Sed & vr-
f s & Leones & lamis circa fuorumdile«ftionem naturs
inferuiunr. At fi Chrifti difcipulus esautproieftor ,ma-
lefacientibus benefacere, &maledicentibus benedicere
& orare pro perfequentibus te oportet.Exigit enim ordo
ccßieftis luftitis & diuinsregula squitati.s, v»qui iam il-
luminati funtä foleiuftitisorenr,#te<Äumillumihetur
ignis remoto calöre iracundis non adCendat. In eo itaq';
qui temoleftiüs inquiétât;dilige imaginemDeinarml
confortem& fic peccacum eius odio habeas ,vr diligas
peccatorem. Hoe eft énim odium perfedtorum. Perfefto,
inqmwdiooderamillos.Recole chariratem-Iofephad fra-
tresimpios. Moyfiadpöpulumrebellem.Daurd lugen-
ns perfequutores grauiffimos. Saul öc filium parricidam. ÿiâl
Er heet Euangelicus Legislator Chriftus prius promul-
gauerit huius diledtionis decretum, mulri ramen Parres '
antiqui eius gratia infpirante humiliter obferuantiam
col uer aut.
Gen. vb.
Exod. 32.
R‘g- «5-
Siudfecundum d'mrfis hominumftnttu in d ik a ’ume di-
uerfi funt gr a dus. '
C A P V T XXX IX.
TLlud autem dignum an notatione een (èmus, quod in
Aproximi dileâione ordo & gradus eorum,qui dihgunr ’
turautdilÿunt fspius variatur. Conftat enim quoldam
alnsprsefle,quofdam fubefiè, aliosvetocoefTe. quöf-
dam etiam prodefiTe,aliis vero obdfe. His omnibus ne- I
cefleeftiudicium difcretipnis adefle. Supcriarquidëm F
debet inferiorem corripere,&fi necefTeeftadvirtutiso-
peradiftrid^è compellere^fic tarnen in-corrèptione dile-r
dlio, & exhibeatur in coadtione compaffio. Si vero inferiorin
ordine fuo légitimé conuerferur, vt ad meliora
confcendàt, moueri poteft,vrgeri nonpoteftmififdu-
tanbus monitis & exemplis;%uximè fifuperióradhoc
inferiorem anhelare cognoueric proprio defiderio vo-
luntatis. Ad inferiorem pcrcinet confilium in dubiis à
fiiperiorepetere ,reueren ter affiliere, fupplicaredeuotè,
humiliterobedire,squalis fuo squali honefta fuggerere
debet:inlstisauttriftibus congratulatiönisvel compaf-
fionis affedtus impendere , eius vtilitati vél nèceflïtati
fiiccurrere,fe mutuo fouere fancis cóllationibus, & honore
inuicemprsuenire,eum qui prodeft,idëft, amicum
tenctur amicus in prscordiisanims &vifceribuschari-
tatis ampledli.Eum vero quibbÄl,id eft, inimicum ïuftë
adueifatij,&<1uitcnebræfuntâfiantla x in D0mino*ixta ncatpatiêtcr,crrataclcmenterindulgeat,diligatcum &
orationem Prophetæ diccntis. Qrnniam tu illuminai lu- [ impendatillinccclTaiiapropterDeum.SiaurefndiiiBen
oornnm mum Dom.no ,du„ma unobrmmeo,. Paulus dicit; du^ftproximus, vt ratio
« ^ » » « .N e cm a le ^ a um p rb n ia - | ftaùm.qua fupra rediligisD lediótoiGhriftustefteB.Pcrro.Pj'üMoAK/>^/n«MnA^v^;«„^ __• eum.• N--a mfi_Dmeunmononn ddii-
Luc. 23.
Hebt. u.
Greg.lib.g.
morale.);)
îoanf.
Rom u
D
lediótOiGhriftus teftcB.Pctto.P« mbüpajfuinobireliquit
extmplumvtfiquanOirvoßipaciiu. Ipfeprofu^ cmciSxoti-
bUsexoramc. Pater, induit. ignóf[eillntquianefciunt quidfa±
ligis,n«proxnimm dibgis.riecteipfuni. Cum ergo pro-'
xiroum teneans dihgcrciicutceipfum, fcias, quodexdi-
leaionis menfüta, qua diligis Deuro., porcs,arftimarç
»um. Hæc veftigia fequuri lùnr, Iacobus & Stephanus, | quantum proXimum' diliga? vel- teipTum 'p o n o “ oui
quam plûtes etiam alij,qui înteranguftias mortis oÉcifo- Deum non dilip^neCj fe Si autem non diligiffi’ nec
res (uos tocis prscordiis animsfîbiaftrinxerunr,ample-
ficut fc. Ideoq; ex diledlione Dei pires
xtbus intiinæcharitatis.Ille fiquidem quemtuumrepü-
tasinimicum,fibi &nqn tibiinimicuseft. Sibiobeft,&
non tibi.noeere hune silimas, & ieléad innocentiafn te
promouet. Scriptum ch enim.Abelnoneffepoteft quemCain
malitianonexfrcet. Si malum pro malo, màledidtum pro
maledidlo retribuis, ius in Caufa propria tibi dicis Jteq; in
re tua iudicem faciens, eum cui omne iudicium dédit
Deus Parer;qui tficit. Mibivindiftam & ego rétribuant, quâ-
rum in te eft iudicandi atq; retribuendi poteftate defti- i
tuis. Tuis ergo pro Chrifto inimicis ilium amorem cx-
hibeas, quem te diligentibüsexhibeies. Licet enim hoc |
tibi graue prima facie videartir,*colliges tarnen ex höca-
more dulciflimosvirs frudtus. Nouum.quidemprsce-
prumeft,a quoemanat iftadilcdtio. Nam cunrveteris
legis edidlo prscipiamur amicum diligere, & habère o-
dioinimicum »nous legis ccnfuratfonftringimur inimi-
icum diligere, non, ymbracitenecfimulaf'ofiè, fed opere:
&veritate. Ideo Legislator non con,tcritusdicere,Di/i-
gitéinJim:li;c-o--s- -v-e1f_ir.oJs^:S..e;d. apertè infinuans vol, untate &_oproximum
quam hahes ad te & proximum dilédUonemcerrasfti-
mationemetiri.
Si licitÀ eïldile(tio,quapro vtilitate aliéna patitur anima
àetrimentum.
C A P V T XL.
TLIiaurem enormitererrant,qui ficarbitrantur vnum-
Aquemq; proximum diligendunr, vt duosplufquaitiv-
num diligerc,teneantur, & ex numero proximorum dili-
gendi quantitas cehfeatur/ Sane non dicitur diliges
proximum quantum te , fed ficut te: nec ex multibli-
^citate proximorum multiplicanda eft affcdfcio caritaris.
Sicenimcentumaut omnium vniuerficatem cenerer di- Mattk.i
perediligcndos, adiecit. Benefacttebts,qutoderuntvos. Et ti humans. Quam enim sftimacioncm dabithomo
item. Siefurtenttnimtcustuus, cibaillum\&fifitit ,da illipo- pro anima fua ? vel quid prodeft e i , fi eciam ad fain-
.turn. Hocemm faciens carbones congeresfuper. caput eius. Ca- tern sternara lucrerur vniuerfum mundum. fus vem
pucinceriorishominis: eftratio. necvf&goputo,alias, paciatur anims detrimenrum ? nec videtur huic fen-
aliquj? adeo crudelis eft, qui ad collata beneficianon tend s aduerfari , quod Moyfes fupplicans oro no
m.telcat, qui ad proximi b^euolcntiafn odium odio I pulo Ifirael dicit. Domine, autdimitte e l: aut dele me de * * * **
ponhabeat, qui cogicationes charitatis quafi carbones hbro tuo.EtiWnd qnod Apoftbltisait. Optabam almando
...- ..... — --------------------------------' * ______ Oo o o 4 anathr