HouAt,lus
C
'i.Tim.z
Humano capiti ceruictm piftor equinam,
Îungeftyidearis,&mulieremformqfàoi fupetne in atrum
pifcem definere cogas.* Necego fàcros Eççlcfiæ ordines,
quos vniim vcra fidesj^cfincera'charitasfacitjfibicontra-
riôtfdico : fed proptèr^füù'ra.'dbprum,'confùetùdiriüm
vàïferâtenv, ineadcm domôiîbinpn coàgrüete iudico.
Aüdiocri?mAp‘bftotûm'dtcehfèm.ï»(jffdWf/ïfw»evofâfitf
es,in ea & fermant. Debrati6nib\is'domihis raèis rântis,
"totq; fanftis martyribiisprQ meitiia charicatc exhibiris,
gracias pi a rimas ago : 8kvt quamdiu ibi fueris, &femper
nat,fupplex m$gis corde,quam voceimplôro. ' .
E P I S T O L A XVII. '
Summo Pontifici, & noftfojpeciali patri, domino Papalnno-
centio,PraterPetrus humilis Cluniacenfium Abbas,
fidekm obedtentiam.
EXecrabile facinus, puniendum flagitium, inauditum
noftris feculis fçelusîdenececorum, qui proiuftitia
>nqucadianguineiTl;reftitèrunî:, ad ain es piétatis veftræ
jeredimu&peruenifïè, Oolendum quidem de morte eorü,
qups lacriîega homicidarum crudelitas in n o ce n tes pere-
mit : fed rnulco magis dolendum, quod condignamim-
piecatisfua: poenamjqec dumillaplufquam belluina crudelitas
inuenit.Ecceenim quia confpedtiih'ôminumiam
periflë debuerantscruentiS mëtibus, St ad hue fanguinem
diftillantibus manibüs aeimpuniîàtefibi blàndiuntùr:&
quafi de bèllô triiimphùm repoftauerint,vndeconfundi
dëbùërartrtglonantur. Quorum impunitas arma cæteris
miniftràtFùrorisVIucuic.poftAureïianènfèmS.ubdeeàhû
ad domnum Thomam Parifienfem, quia Prionnultus re-
mâfèràciperfecucorumgladius fë conuertitrita eriam gpft
hune ad alios tranfeat,&pari fëritentia ClericoSsGànoni-
coSjMonachofqueinuoluac.Qupniamigiturregàlisglà'
dius in taies nimium obtufüs eft,rogamus, & omneS lege
Dei zelances nobifcumdepfecantur , vcEpifcppalis, im-
mp^îm'ùàlisglàdiiisi^atf d efi verbutiî i)«xlê.èùhdum Apo-
ftbtùm,non fît àlligafùrri: vtéo perëjjffi môfiàntur pëcëa-
tô,yiuànfaàtë:mDeô.Hac d e càùfa nup er in partibus no-
ftris,Àrchiepifcoporum,Epifcoporü,Abbatum,àciW'uii
torum religioforum 8c fapientum perfonæ cdngregàtæ
mnt, & confiliohabico in hüiufmodifàcrrlegos feuerita-
tis fèntentiamprotulerunt. Confirmetergo,fi placet, A-
pôftolica audontas,quod ab eisbene adlüm eft: fiippleat
n quid minuS/fèuere oecretum eft, vt & itftpij dèbitavl-
tiohèpuniantur,&abeorumimitatione cæteri deterrea-
tur.De csecero quam reuerendæ viræ fît, quam que fidelis
Apofto,latui veftro domnus Rothomagenfis Archiepi- !
feopps fuérît, Nquantumquepro pace veftra laborauerit, I
nonëftrteceflè vosinftrùî, quemplené de his Omnibus
infti-ù&ùmcredfmus.Süpplicamûs igitur paternitati ve-
ftÉæ,vtitàpaçi eius& iuftitiæ prdérdeîaris : quatinyisBc
Deo pqffit reddere quod Dei eft * & Gæfàri quod Gaifâns
eft, vtniieripotefti & diuinæ cénfuræ nondifpliceat, &
maieftatem regiam non offèndati
E P I S T O L A XVIII.
Ctm dulcedint recolendo,cum honore nominandofÊomino,&Pa-
tri Atom Trecenjium Ep.ifcopo,PratèrPetrus Cluniacenjium
hujnilisAbbas,feipfumtotum.
A D partes Aruernicas tenaci negociorum vnco, pa-
-£X,fchalibusadhucferij5mftantibus3tra<ftus,nuncîüm
beatitudinis veftræ,quémCluniacodirexiftis,Siluiniaci
multis iàm diebus me fuftihen tern inueni. A quo cum li-
ïeras lætusfufpepifTern k & in eis me de aduentii veftro,
ucutcondixeramùs ^çertifieari fperarem , fubicoprofpe
derperatio,progaudio igoeftitiaexorta éft : cum euîn, cui
înoxoccurrerefeftinabîfm, & quemiamadforèsmeas:
pulfâre credebam, nec dum fuæ domus limina exceffifïè
çognpui.Çumque excufàtiqpibüs fubréqiiefltibus animi
mei moleftiam vtcunqtie ienire ftudérerft , diu conatus,
non potui : quia itiiu&cien tes, yt fàluo amore veftro ira- '
fei liceat,ad omnia inueni. Quid enim ? Etfi,vt liter* fàn-
âitatis vèftraâ fonapt, præcepto Domini P$pæ commu-
nis Golle(fta.faâa eft : fi nulli parcere potifît cura exadto-
ris^fî propter aridiflîmam receptoium exiguitatë, in hor-
tum defeenfum eftjfî proprij fruiftus comefti, hoc éft, de
proprio quodbèerata:rariofuppletum:nunquidhisexa-
(ftisyiaexclufàeft?aut nufquampoftea iterpatuit î An
quoftpiam pr ogredfth di nul la dei n c'eps fàcul tàs fü i t ?" An
omniicinerefrequèntatOj’ fblumGluniacenfeiter inui-
fùm,&: velut barbaricis gladijs Cruentuiri^ fugiendum vi-
fuiheft ? Ita plane,itahocitermihi vitàre V|demipi,acfî
venientilatroiuguloimmineat, leoinfîdians fccusviam
lateat: flàmmiùomo hïacudraco prædam,iamiamquera-
pturusinfiftat.Sed 611016,0110.16,inqùam,fècurus : nccla-
tro timendus,necleo metuendus,h!ec dracôiDeo,meque
comitante,formidandus eft. Sedqpidrurfum perfûadere
conor? quid iterum exhortari molioî ? quid démuin mèa
fruftra opefaminfum'ère nitôr?Spes:m;eâ,quç meTçpènu-
merôferellit,ne fpèràre tQtiehshègatadebea'm,vçhemë-
ter cogit.S ed tarnen charitätis, quæ ne feit extîhguiiàrdo-
rodènuo.Fufçitata,adhùc cîàmare non 'définit :& quouF-
que ôptata eonfêquatur,requièfcère nefcit. Ckmorïbus
igitur côndnuis ad oftium amici inflate délibérât : vt fi nö
eo quod amicus eiusqft, propter irtiprobitat^m tarnen,e-
ius fürgat*& det ei t quotquo.t habet nepefTarios. Vude ! t panes,
rOùlto vehementius quam ante inftiterat*iriftat; & vt cér- LHe,lu
tum aduentuf\*eftri tempus defignetis, FummOpere pre-
catur. Expedtat énim vos veftrâGluniacus,quæ nullate-
nusplene lætàbitür« quam præfentibus,& fpiritualibus
veftris benedi^^iiQUSreplesatur. Elï'e nöftrü,‘fiapet qûo
amicitiamveftràmTollicicari cpgnéiui, profperü efle fçia-
tis : tuneqj nihil;cumûlo gaudSorumdeefïè,cumDei grâ-
tia largiente,vos nobiFcum contigerit adefïe,
E P I S T O L A X IX . '
iGharißimo,& tamjpectali amico noßro Dulciano, Ira- *
ter Petrus humilis Cluniacenfium
Abbas,falutem.
Q Van turn am oris affedtuni èrga vos,& olim,& nüpbr
maxime corde eÔceperim,Vtinam opereparere poF-
Fem.AgnofceretproFedto veftra prudentia quod ignorât,
& meritis Fuis Fe qualemcunque àrnicum emifïe, ipFore-
fum experimento probaret. Qüem eniqi non émërent
tantapreciameritorum,tot charifmata gratiarum totiens
nobis &noftrisimpenfäcongeries benefîciorum?Quem,
inquam ,non ad diledbonetn veftri âlliceren t,immo corti-
pellerent,pràdéntia humilis,humilitas fixblimis,Fcietitia
cautàjdulcèdo compta,egregij mores,lingu^polita?, vita
lirrtata ? Haie cérte,quæ omnes trahere dçbënt, me quoi'
que iuftitiæ inftrumenta ttaxerunt : vt veftri memoriam'
in pédtoris mei ârcanoaltiflïmè recondâm ,neceam quo-
Jibet cafu ab ihtimis meisàuélli permittam.Eade caufa,& H
prosipFiim mini qiftndoque in Chrifto vniri opto,vt de il-
lorurti niimeroelfe pofîitis, quosiuxtàProphetam, Deus pfal:*7‘
irthabitarefacitvnanimesirt doma. Qttiafi iftbd aapræfens
VosForte diffçrre plüriina impedimenta cpegerint, hoc
fâleem mihi poftenti aniinu« amiçus non nëgët : y t, fi non
^yos,tarnen àlcerumveftrum,hoc eft vnutn de filijs,i5ëo,à
qtio eümacçèpit,non tâmdonet,qua redortlignet.Si hoc
donum per manum meâm (Sliîniâeénfi Eedëïiç Feperitisî
eritillemihiin filium, voFque pereum , vtcon^do, pro-
merebimini patrem haberé Deum. Super hoc*q^id fîtis
adturus,nuncio vel literisfuFpenFum certificate.
E P I S T O L A XX. a
Dilettißimo,atquein Chrijli vifcerïbusjpecialtter ampleäen-
do,fratri Gifleberto,FraterPetrus humilis elunia-
cenfium Abbas, proanguflia Cèttaja-
« -titudtnenfiloeli.
ÇVfcep:
‘iJtofam
•il itéras diledtionis cuç,charilîime flater, Sabba-
to fandto Dominicg^epul tune, & eas quia prifts non
potui.
l-Reg.ip.
i cW $
p o tu i, alcari afïïdensiam officijs ïndhdatis ped’pgi. Nëc
posniruittalieasioco & temporC melegifTe, cumearum
ledlioném irtuftum mihi-fenfer'inl prOFuifle. Natoiriclu -
fiphis ^.Folitudmis tuxrecordarus, me müdo expofitum
'mèdullitns ihgemiii: &: re ei m oiien c'êm , ne:dicam mor-
tuiïm, gtatulansiliitdléxi.iGauifus.fünii pdèFaluc etua
Pon mcdiocrircrre eile rollicicum,& mei flörtFüifïè öblï-
;ttfm.Exükaui in Dommo,noueilam plantatipnem fpém
hudnsFequén’tis Feftinarisiam floribus anté fërre: cui &
(rincremèntumdarenonpotiTi,rjgationistamé,licetexi-
,giuurt,ex honocordisafFedtubfneficiumimpendi.Cüm-
que tOtiusEpiftolse feriem diligenti o.culononfemelper-
1 egens,i n uenifïèm me ad ferib en du m frare rni tati cu £föl-
li d te a dm one ri^te que q uantu 1 am c u n q ;e x Hórt ati priem
m e.«i m a u i d i ffime eFu r i rê|: Itetatüs fiimqui demtepdn isll-,
liusiin q u o fojo yiüitFpiritualis homo j deledtabilieFitrié
ciuciapnfed agnq fcerisd quo hucpetercs:e rroremdepro-
ppfico piëtatisrtafi'étertiaduërti.Siènim veriirtt eft, quod
;l‘r Sc'np nira^fapïentiapfcribeintempore ocij:& qui mmoratur
jtiïudpfepercipieteam, quomodo quiequam adfapiëntiamS
pertiriens Fëribere pote'rit.cui nullum ocium,cui vnuirt &
mo|efti (Em urn totavitarieg6ciuméft?Qijpmodóperci-
P ’^t cam,quin 6 fo 1 u m adt u mi ni me m in o rat.ur, fed etïam
impdrtunrlEmisteiUmf^Gti[ariuma(ftiQuibusmagis,ma-
;gdqneirtdiës'Cuinulatur;?Q ^ombdoadiuinisdelirijsie-
^urms qiij.cquahi Faporum proximis eru<ft|bit -,x;uin iuxta
v.iugateptouerbium , amarum ps nunquam mei fpuere
po0ic?QüpmodQdabóxquod n o acccpi, cum dicatIbah-
qcciperé;quicquam | nïfiei datum
alijs commune fit, fi tarnen eciam cörporaliter cogiterur»
cnumpenefingulariterhoccemporefit. Nametfiplurimi
carnaHbus atbiouibus monuntur,nullus tarnen ante cär-
nis râorremjïrtrnis FëpùlcrUmingreditur, Tuautem, yt
vere te niundo oftendas mortuum, ipfutri adhue viuens
iptraftrièpulçrum.Sedattendendumtibi eft, charifluhe, |
&omnimodisfatagendum : vtquod de tehumarta öpi- ’
niôéxiftimat,hocincediuinusoculusagnorcat.Irigrefriis
es quippe,y,t dixi,Fepulcrum : idëoquë quiequid mündi
;priusintevixerar,tdtuMtecümneceireeftefrerepuitüni.
.Nam nulliiepulturadebetUr , rtifi ei qui iam vita carere '
■p r ob atur, S i è u tf n i mfe p u 1er um morrüo, fic tantumiho-
qg mof tutis d eb e t ur Fe pu 1 cço./ Ali o"qu i n, v t mortuum nö
T^'dirbducimrinhumanum}; irâviuentemtumularea-
gnorcicuFperniciorum. Oportet èrg9,vt qui Ghriftö co- '
m or t uu sePcdn Fe p elit is : n i h i lin t e mundanuriifpirare pa-
tiaris. .Häbes qUidcdii fepturii fpéluncæ tuæ , quæ à
qefTu sfio m imira pço ni b e t :fed adhibe & murum, quiip.- p
lusmalignoruid impëtüsrpirituÛ.coëreët.DequoEfàias.
Saludtorponetur in eamurm,j^,.antemitrale. SA\xoxoi ergo Pfai.z6.)
murus fit tibiimpenetrabiUs^, turîis flt tïbi ihiè-xpugnam-
lis,fo ram enp e ttæ y ca u e rn a m aceri æ : quæ in cmcëçlaüis
& laucëà-përForata,tutiffimuirt ribi con era hoftes
ftiruius,&eis per pUtiëntiam commiinicansi&iprqab ho-
ft i um i neu rfiombus tût us ejfifib poteri s ,&eos yi ri liter pro-
pe lie rë vale b is.Nam fine hoc muniminè, necfolitariare-
clufiq,nëccorpôrâlisâftli6tfb,necadlonginqu.a;tranriiii-
gracio quicquam prqdeffepdtërît|fed potius adeoricer-
candum açriore aduerfariosftimulo cdhcicabrt|' ynde &
ipFe Dominus,vt noh m;tigari,Fed vehemèhttus inftigari
folitudine , atque ieiunijs inimiçum fàlutis human® de-
moiiftraret,& Fuos ad ei rëfiftendum pxæpararetinon prk
uFquam in defëttum à Fpiritu duçeretur , née àntë'quam
! xi.dièbûsâéno<ftibusiei.unaret, diabolumadfetentan-
dum admifit.T eftesFuni^&Patrçs an ti qui,A ntonius,Hy * G
llaripn^' Macharius , ßc cæteri ob Folitariam çonuerla- ,
tionem acrioribus/aduërfarij impugnàtio,nibus Fati-
I gàti. Nam clauftrdUum communitèr, viuentiumv coha-
bitatio j Caftrorum ad'pugnam ordinaidrummultiéudini
vide t u tçompa r ar i : v pi quiFque tantp^fëcùriüs aduerfus
'aduerFarium dimicar,quanto fibi yiçinms adiutoriumde
.çommilironis dëxtera fperat.Inilloëftim p r æ li o,,,n o nTô -
lum de fua quilibet praeliator-virtute prælumit, fed eriam
Idealiorum dextra,læuaqiCbmpugnatium yirib,us,quart-
doquemagis quam de fuis çpnhuit. Laboran t ibifinguli,
& falutiTdæ infidiantesperimere, 8c coadiiuores modis,
.omnibus défphfare,, N e e min us i nt el 1 i g u n t i n m or»r efo -
ciorüm periculum,qnam invicainimicoriim Fenriuntdë-
trimentum.Atlbbmdinis;fingularecertamen tantopeci-
culofiusagitur,quanto fëiaus ali enumauxiliumdimi cans
præftolatur. Quo dquepericulo accreFcit, non vt in acie
fieri Fplët,multi contra multos,nec vt in duëllo, vnus cô-
tra vnü :,fldinufîtato præliandirtipre, folus contra pluri- pj
mps &rtumero &yirtute præftantes,dubia.Fubfprte cbn-
tendit.IdcircOjVtverbisbeaciilliuSj&raagniPatrisBene-
d iâ i vcardliorumeft hancvic^m ârri pe re ,quib e n e i n ftr u-;
6tifrateri>aëx"acie,âdÏÏrtgularém pugoam eremisfola ma-
nu, y el brachio di uinæcanxum virtu tisfolacioadiuti vcü-
.tur..Etideooporteticbarii|ime,vtScripturaloquiturjFbl- uich.d.
licitum te ambularecpmDeo cupjmagnoq; onërivalidoS ;
humerospræpararé,&ilîàs in partesflutum fidei circum-
Ferr^inquasintelligis inimiçum rela ign eai aculari. Tru-
fitraquippeillud dçxtro^ç^Tïutandp ad.hibe,brs, lî ipFej* p.
flÇeipfçintergà conuerteiic.Hoc quare dicàm, fàpienter
aduerte.Habet hoftis aduerfusv n umqu od q; propofirum
danliliaria cela,neceirdern co t^aomnesiaculis vtitür , fed .
:yàrijs;cdntradiuerfosarmisa.rmatur. Alijsille.laiçôs,-alijs *
Monachos,alijs Fubditos, alijs pfælatbs, alijs ocioFos,ahjs
negociofasin fi dij^'app é.tiÿ : j^ m ultipl içFaft u.tia,-fëd ëa-
.de>m.nequitia,adueriuyvniuërrqs de&uit. Indë eft,quod
proprio fo lfta r io s& maxime recluiqs, bëllôperfequi-
tur:8 cvelutäd fingulare,çertarnen prouocatus , fingu-
; lari in eorum interitum Fæuitia. inftigatüi:. îngèr
fuentdeccelo ?Tuporius , tü qui omni te riaÄio carès nego-
tio .ecel e ft i ab tl n das o cto,le i o n e cö n t i n ua r efiqe r is, o ra -
rione alEdua fagiua,ris,6uius ficut ddipëSc pinguedine rê-
pletur anima: tii,inquam,labijseXultationis dèbereseFu-
ri e n te ïrtirt e r é fi c ere ditientëmpotare.ex fu pefabundan të
fpiritus tui fagitta'pordis mei ariditaté impirtguare. Quja
nforcëobftinari'usjvtcospifti. inftansiètiaminuicum lo-
qaieompellis,& pro auribus quastibiadhiberedebüeva,
»qsaperiremefcioquidtibicöngruentius proporiere pof-
fiirt, quam quod a corde tuo nulla vnquam dele teqüëat
o b « uro,nulla temporum yariétas abolere', nulla per Dei
gratiam animi mobilitas commutare. Nam quafitalibet
aliadiiftaFnerintjIabilismemdrixelapfacomplëxibusfa-
cile euane('cent. Hoe tanto düEcilius animum' fiigiet,
quanto Fdmiliariusipfis cörporis fenïïbus Fcmpér occur^
,;re t.GëlI anti taqiie,cuiüsobie£tuin medio nauhdi politus
amitirdolèeernér'is,cun.isópédnrimoSvaftarumfolitudi-
.nuirtreeèflus penecrairqyideris, cuiusinclufiond,necre-
motiffiipa y£gypci6rumdeFerra£ëmularis:hanc,inqüam,-
GeUamtibiprq.ponq,vt tecundum antiquicuiuldam Pa-
trisdictum , iplardlaeloquentius omnibusmagiftrista-
cendo cedocëcit.Hanccerte nß aitdirenonpóteri%quan-
do eam quotidianum faluris tüe mpnitorem habebis.Fu-
ge,ait quidäm Patrum,homines, & tace, Sc fdluus eris.;
Hicronymus.Autrcuto,autpedibüs,mors,vitandaeft.Et
Flieremiz.s:Scdcb:tfolitaïius, & taccbït: quialeuabitfe fuperfc.
Et Dauid• Dèdifit,zit,metuentïbus tefignijicationem, vtfugidrit
dfaciearcus.'Hxc te Cella,dilè<ftifnme,aFaciediuiniiudi-
cnddgientéFurcepit:nxc.tèrecundum,Erdiam,quafiFof^'
hum oq faciefqrmidinisDomirft venïentis percutere ter ram, ab-
fcpndit;: litec velut paruulaSegor)aSodoma’,hoceft,mü-'
diincendijsdlaFumFeruauir,H^cHelii,qu6damAcÉab
& Iezabel per defertaFugtentilatibulum prabüitivbiillp
Óónftitutus, yoeem Dei fibi Familiariter loqüeptis audir
üit.vbi nouin fpiritu, non in commocione, non inigefe,
Fed in fibilo aüra:tcnuïs,hoc eft.in rubtirt&pau'cis përce-
pcibili.rpiritusruiinrpirationëhominibuseum adëfFeco-i
sgnodit,,H«cPaulumi]lum,'huiusqimdelegiftiprppofiti‘
icaputjFeaagen^rirtocèülcaridrtë celaui^^Scmujilqp.tempó-l
ie alinienus cedeiribus palhimmoui'.llmcuefte Antonio,
adpanem \rit;e perpecuoededum cranfini(ir.Ha;c re mor-
;FUkConclulionërtbiipfikUrdue-rëpi^I^^
niodo tibi , atqiieColoflcn^bus Apoftolicavoce incla-
niat* Mortuiemm v’ttd v^aqbJ^uÜtdeiß^urn Qht}jlo
in Deo. Qupdlicetlpiryuallcer intellei3:um.>tibimukiFq;