S. Petri Venerabilis ^Abb.Clun. ÎX. m
Lfe'derat fcqucuti dieftmmvolui: fcdiquqridiano.ira-
mö pcne continuo cxaito;" alia repofcente pro_ 1 ltlls»
conticùi. Impeiaui mihi planefilentium,cuiTeh(tcrenon
poieram, dunffimusimperator: & enta mulüplexinh-
nitarutn caufarura.hoq »no tantum,fed roultis me d.ebus
filtre coegit. Ttanfibant qoandoqne qumdecim dies,
quàndoqucintegerroenfis,quandoquecontinul menles,
quibus feribere iëmpet nitebar : ncc imperâtore ïam di-
i . . n 1 J.M.imnnrriiniim VlllCUlum I
fperant. Eft tarnen magna,& in tantum caufas omnes prç-
cellens| vtexcellenrior omnibus ab Apoftolo dicatur. Et
fîeius nomen quæritur, ab eo chantas nominator. Hæc
mihi tota, 6c fola eau fa feribendi fuit, quam me perfonæ
veftræ integram feruare confîdo : quamque noftros vc-
ftrofque fibi ad inuicem melius folito feruaturos, veftro
maxime ftudio riondelperô. Nam quantum ad earn cha-
ritatem fpeblac, quam vobis in abditb cordis mei iam ab
àntiquo referuo : videturmihi quod aquæ muitte, vt feri-
pt ü eft, non poter tint earn ex t inguerc,nec flu mina ob mere.
QUIOU» 1WIUCU. ------------------ » . j ,)
&o permittebar. Rupi tandemimportnmim vinculum.
8elicetagre, iugumonetis & fccpttum exadloiis futtim
fcriptitandofiiperaui. Ac he (upetfluusvideaf, tanf ope-
te excufans tarditatem lefctibenduipfeexcufite eoegettis»
dum dixiitis. Non multum tempotis eft.ex quo fetibens
advos.corqnamveftramdebitavenetauonefalutaul,« M H M f f l .................... . - , H
nbn refpondiftis mihi veibum: nec multo ante rurfom bbet fin ite turnons riuuiis; cumnec aquae multaideciex
Hoc in quibufdam cafibus mihi fæpe expertus videor,
quod aquæ multæ non poterunt earn extinguere, nee flu-
minaobruere. Quando enim exçingui vel obrufpoterir
fincerusergavos,& igmtusmei pebloris affeótus quibus
vtbe R om a vobis f t t ip f e iam , &nccmncquidem vel maIumpomerintcumextingiiere,necimpetusI.ingpne-
voumiotarecepi ModomijanSftli,qnodtcuertentinu- fiumflutainumobruerei N o t e quoddico.nccobahiid
perdeHifpaimiis nugas meas denuovobis ingerete non | dico.nifivtcooftantisin amotlsptopofitoergavosanimi
prafiunpiO Quodficulpaeft, quacunque eieaufanon I meiinfigniarccolens, ftabilem de cietero me eflepofle,
feripfifie• fineColpaptofedVonon erit noluifle, ne dicam | prudentiaveftrapnefumat. Praefumo& ego hocidcmde
contempfiffc refeiibere. Hoc quidem vos. Sedquide-j vobis, need cordis vetepenetralibus, me cuiuslibet im-
go ‘ Iftiulplane. Negate,inquam, culpam quam impo-j pulfupoffe excludi confido. Scd cum vterquenofhum
niti's hullo modb poffem, fitantoamieo prirao fetibenti, paftor dicatur, cumouilia nottta non pain* »uiumChrj-
tcicribere contempfiilem.Pateoienim quodprimum ftti- 1 fii multitodine lint referta: cum ytriquepraxipiatur, Di-
benli vere lefcribete debuiflem i fed prout tecolere pof- Bgenm tgnofu vulnimprior» lui: videndum ell ft peens no-
fum‘ ’dum in vtbe motatetnini, fctipfiegoprior, teicti- (humnobistAtumeit.livalet,ft languet,fidebllc, liropfiftis
pofteriotvosr1 Non ergo ad mepeitiiinitrcferibe- buftnffl.fimottuumcertcvelviunm. Nam cumdiledlus
te qui priorfetipfetam: ledveilrum foie rcTcribere,quia iUedifcipulusdicat,5«i»siidi%»,i!M»etinm»m.quidego
prior feripferam Et potjuiflem qnidem referibere etiam I de languore peendis mea: follicitor, cum earn iam roor-
teferibenti, i d plena fcriptoqnp tneoadvnguemfatisfk- j tuam effe cognofcam i Si enim in motte maner qui non
ciens «fponlio v e ftr a filetitium mihi M S refpdn- diligit.inquamortemanetquioditlSiin motte manet
dendi. eQuodfiitaeft.coIpamihiimpofira me deferens, qui nondiligit,inqnamottemanerquidetrahit.>Adqnid
incipiTirTtueri: quiainculpabilcmculpare,& farcina h o cd ico ! Cemo aliquos ram de noftris ouilibusquam
na nedicamveftra, aggtanarehumeros ftattismno-j deveftris.adnerfumfeinuicctniurata bella fufcepilfe: Sc
lu voluiltis. Quod veto vice .ilia idem i me fiiclum (li- cos, qui in domo Domini habitarc vnanimesdebueranr.
Prou.zj,
VOS
aitem |
dtis, qmarcimemoiiamenu non ineft, refponfio deeft»! a chariraremutuadefcinifle. Video cos deeioldero Do-
Quseuforteadeflepotuerit,autprobabilisexculatio, auc 1 miniefle fimilia, deeiufdemRegis cfle militia: codem
humilis fatisfaiftiodeefle non potetit. Sed addidiftis. E n : nomine Chriftianos, codem Sc monachds nnneupati.
in quo pro mcfacetetiuftitia. Etego. Interim mxra caufas ; Intucornonfolum communis fidei vinculo, (ed infuper
^ . . a- - rx i— eiufdcmmonafticteregulaeiugofubmiflbs: Doniinicum
agrum mu It is, fed diuerfis fudoribus excolere: Et cum
eos, vtdixi, Chriftianum nomcn coniungat, cum mo-
nafticaprofefliovniat; fola eos mentium nefoio quae occulta,
&nefanda varietas foparat, & abilla flncera.coc-
dium vnitate, in quam videntur congregati, difgvegat.
Et, 6 res plena lamentis, nec vllis lachrymarum fonti-
bus digue deflenda f fuperbum Archangelum tie ccelis
proiectum rurfum cceleftia occupafle, & qui in Aquilone
ledemfuam ftabilire non potuit, in Meridian a ,h o c eft
in fplendidiorecceli parte,cam firmafle. Vere ita plane
ita fe feci fle gloriatur, quando expulfoeo, qui habitat in
ccelis, & cuius locus non in mutuo rancore,iedin fiater-
ha pace fadlus eft, mentibushominum profeflione ccele-
ftium, exempiol^)lendentium, iure tyrannicoprincipa-
tur. Cumque fortem ilium, atnumftium diuturna pace
cuftodietitcm fortior fuperueniens vicerit: cum mundi
pri ncipem foras eiecerir, cum folium dus,qui rex eft filio
tumiuperbiaj, etiam in laicisChriftianis euerterit; quibus
put as plan&ibus erit doletidu,fteuerfom in alijs ne-
qqititefutethronumSathanin monachorum cordibus
rexerit ? Abfit, abfic, vt ilie qui fic aSaluatore cncruatus
dicitur, vt ipflus etiam ancillis ligetur, vcipfiaferuis eius
velut aui illudatur: in tantunTipfe (eruis eius & ancillis
illudar, eifque vt vilibus mancipijs dominetur. Sed cur fl-
bi aduerfantur ? cur fibi detrahunt? cur ab inuicem confu-
muhtur 2 Veniat rogo,vcniat materies litis in medium : &
li quid iuftaequerelas aduerfum le inuicc afFerre potuerinr,
afquis decernetibus arbirris terminetur. Quid cxigis,qu^-
fo,frarerafrarre 2 &vt in auobusnbminatisomnium dil-
ndentium varietas comprehendatur,quidexigis,inquam,
frater Cluniacenfis, dfratre diftercienfl, vel econuerlo 2
St yrbes font,li caftra, ft viUse, ft fundus,ft pofleflio aliqua
ter rena vel parua,vel magna: li denique aururo,li argentu,
prætniftaspro me facitiuftitia, quia aptid mené inuenitur
culpa. Iam non,ft non parceiem,& laefom, quod de vobis
dixiftis, amicum me vocare potuilïèm : 6c lælipnis yel in-
iuriarum poenam mericb exigeren». Sed parco more meo,
led cundaeriam non rogatusrqmitto. Nullarum, vtdixi-
ftis, memor fom iniuriarum. Nam 6c hoc ad fequenrema-
teriam pertinet, vtqui notas firoultatès de multorfi ebr-
dibus non ludb, led lerio excludere latago, & ad exclu-
dendum vos incitare iiitendo: prior iple omnibus indul*
geam , 6c quod vt alij faciant laboro, ante ipfe faciam,
Sed rurfum forte dicetis. Ita-ne iocari liber? Xibec equi-
dem,fed vobifeuro. Vobifcum certc.fed nonita cum alijs;
Nam cum quibuldam alijs gtàuitatèrn cxcedere, vànita-,
tem incurrerefotmidarem. At vobifcum vanitatëm non
vereor,chautatem,ne labatur, perlequor.V nde dulce mihi
eftfemper vobifeum Ioqhi, & melleam inter nos chari-
tatisdulcedinem iocundis lermbnibus conlèruarê. Ca-
ueo enim quantum pofliim deillotum fratrum numéro
ellè,qui bderanc Iofeph in cbtde foo,ncC poterant ei quic-
quam pacificeloqui.Vtinam & fic, quod non glorians di-
co,omnes noftri veftrique 6atres façerent , & à linea cha-
ritatis, quafolapoftfidem, 6c baptifmatis facramentum
fratres dicuhtur, 6c qua fpeciali conlanguînitate flb i i u n-
guntur, non degenerarehr, metuerentque quod ait Apo-
ftolus, Vypcalum in falfisfratribus. Vtinâplane hoc omnes
facerent,&cor à cogitatudqloibjlinguam iuxta Pfalmum
quern frequet^tantj-d vetbo àfpero ctiftodirentâ Videntur
ifta,quæpræmifi, magna promittere, & velut ad peragen-
da maxima le præparare. Sed ne de his illud vlitatum di-1
t: t • : " ' ƒ M
Quid tamo dignumferethic promijfor hiatu ?
fateor me non tantum maximam, fed nec magnam, ncc
mod ii:^ habere eaufoni ycfois fcribeBdi return tamen
rerum, quas magnas vel maxiroasfecûlarçs àeftimaht, 6ç ft quolibet quantitas vel qualitaspecuniæ: dic,age,propo-
de quibus fe magnos vel maximos fieri polie hlij feculi | ne. Adlunt iudices noniniquitatis, fed æquitatis; omnes
______________________ ’ 1 huiulroo-
EpißolarUm Lib. I V ;
Eaç.ile pi Patrum ram venerandis exemplis^ vqü redeant^fooce
hi®iu^aidâi Ikes'ftàcim dirifoere pr^pa
fqrfoa_bicur, læfa charitas çurabiturV pbftqûam pro tali'
lap Riorum, quicphu^luerunr «Je iiifirmitafc »fortqiS^fe^i
bus vel K R b tfs brthm fuilfe rantu-h) c;ordiurn dilftdiurn
foin in h ello, acharitati^ foper omn’em roorbum fbrmi-*
cogh'ofcetur.Sed video vtriimque veftrumofonîàiftaab-
dahdolangiiore, cbhualefçanf, ' ; •
ie.ciflemihilvobisin ce|risrcöduifecifte:pauperemChri-
.Seddicetis. in
ftum bp a ta paupertacedjtatos,vos fequi ptopofuilfe. N6‘
ueifis Ecclefijs,ahcerinetufdem ordmis vais.' Si Éccle-
eft ergo hiç.materies quam quterebam. Sedinqh' defiftaro,
liaram mulrarumVfusfalu%fide,-.& cliarit3téjarw«^/;
non ratigabor,non quiefcam,donec adfunduminquifitæ
mtrura non eft: fed’ fi eiufoemproppfoi^ &> pro fe form's
verftatisperueniam. ; ; »
ihominesjnoneundemihftirutionum môrem/etùaue^r^
Eft forralfe inter vos litis huius caufa diuérlà confoetu-
mi rum-eft.. Eft tie,inquàm, hoctptum,quod vos eh;mlli-
dp,varia monafttci ordinisobleruatio. Sed fim*c,charifi"
mi ab inuicem diuidit ? Eft hpc corpm quod charffateinm
fimi,tantimalicaufaeft:: valdeirràtionabilis, & quodfal-;
vjobislædit ?,Eft hocrotum,quod filiosp^cisinterfepaci-
tia ytriufque veftrum gratialpquor,valdepuetilis &ftul-:
fi’poselfenoh finit ? SiJaicus homo cum his qui bcfera’nt
taeft. An non videtur vobis irrationabilis,puerilis,& ftul- pacem ^pac'ficus erat, monachus homo ........ cum monacho ............... h
.
taiquamomnisratio deftit'uit,&cui omnisfànumfapiens i mine,nefando duellocertabit,? FiliujSucisfiliosren^bral
coptradicitl^im ft varia confue»;udo,fi multiplex rerurp rum nepacis bbnum turbetuf .dihgj|.‘ filius lucis, filjum
infinicatfum varietas, Chriftiferqos imutua ch^d|at®-di- llqcjs qnodadpropolitum nonadmonachfimreferb 4im-
uellefe debet : quid iam pacis, quid conc'ordiæ, quid vni- J.pugnabic ? Si hæc cerrè rota eft animorum veftrorum i n-
rati$,'quid tandem de lege Ghrifti non folum moftaehis, |dignarip,fi hæc rota charitatislæfio,facilectirabicui:,led (Î
fed âtomnibus Chsiftianis refiduum erit,de qua à magno âbfuericobftinatio. Äctendite ergo ne lucem fenfuum ve-
Apöftolb di diu e d, Alter alter m oneraportate, &ficadmple- ftrorumpfopriæ lentèntiæ amor obnubiler, quia vniraté
bitttlegm Çimfli ? Si inquälex Ghnft»*idgft chantas,ab o- | aftequi non meretur quifquis non ipfafti.fed qaod vvulr,
mnibus:diu.er^s .yfiis ^quen.tibus-relinque.nd* eft-: -nuMipfe^tuetur. Vnderogo,vcabfqüéftüdib parrium& pib'
quam plane vitra quærendaeft, Nufquamenim iriueni- priæfententiædefénlandæ': vtrumhæcjnfta diftidij c’aufo
ri poterit,poftquamab omnibus morémdiuerfum feqùe- (u dilcutiatis, & cumlniuftam eftè.cogivoueritis, difciflbs
tibus exclufafueric; Nonne,chanftimij toflôs orbis rerra- janimos vniatis. Nam ecce fubèadem regula vtefqüç ve-
rum Chrifti Ecc|è(îjs iam ab antiquo refertus (eft ? Çum-j-ftruirt militât, qua fpecialiifillitià faluté æternam fequiP
que omnem penè numerum excedat multiplicitas eccïe- que veftrum ppl^.^ebnfeqqifpêran Quod ft neater vefti ö
fiarumfub.ynaftde, ôceadiccharitateDeo^^iilantium: fpefuafrgftrattn;,hefcio qms:löCus diïSordiæ/qiiisdftßtanca
pene apud cas inuenitur varietas vfuum, quanta in- dio, quis ôblocucioiri fuperefle iam poffir. Di xiftis enim
I g mirumeire/ïfeiuldetapfopofiri& prQfeffiqnis hdmme?s ,
moneündeminftiturionumTeruauerintmqrerryAuqupd
ego. Si eiuldem propolîti & profellionis homines ; non
finitas eft Iocofomv Hocin cahtibas, hopin lc&tpnibiis,
hoc in omnibus ecclefiafticis oftieijs: hocin veftitu vafcio,
ho.Cpr£eterautentiea,quaï mutarj noripoflunt, ieiuhia,in
ieiun ijsd i u e rfis.‘ ;H o c in vniuerfis fimilibitistqua;pro tem-
poru m| loèorüfny.gentiu m, regiomim varie.éatib'us,'d-prae-
latis ècclefiarum,quibus, fecundum Apoftoliim.,,quantum
ad taliaperrinet, itifoo fenfo licet abhndare, inftita-^
ta font. iReliriquencergopfonesifta^ecelelue charicatern,
quia mutauerunt confuetudiqem ? Ceirabunt'efle Cbri-
ftiani,quiayJdeotnr in diuerfis vfibus varij ?Peribicab his
omnibus fummumpacisbontim, quia vnufquilque ino;
do varip operatur bpniim ? Non ita lenfit vita, & verbo
Doctor Ecblefife Ambrofius , qui de ieiunjofabbati-lo-
.qtiens, fcjupd Romte feruari vidérat,&MediolaniEpifeo-
pus fa^rus feniarinon inuenerat,ait. QtfendqRam§ foi
eu n d em i n fti tu tion u m m o r etó fe aiauer i nt, & tam e rç b b
ferhatipnibus diuei^sadean'démfajurqm, & ætetnamj'n:
eft ; ft variotramiteadeanderri tègi otièra^multi pliri.yia"
ad eandèm vira m^fim ultipli.c^it ine re ad éandem,que fùi--
fum èft, Hiemfalem perue.nitur, quæ eft rpater noftra;? Si
ehim tuoGluniaceniis Ciftercien/em,aut t^Gfftercieniîs
Glifoiacenfprain airumptoprbppfitoierrarecpgpolcet’es,,
ôc iuîCta fcripturam per Viam , quæ vrdetuchominibus re-
çtavâd interitum tendere prouideres ^iuftäfateortibieffVt
caalà|ratrem corrigendi, reupèàndi | aut fiaudire^è nbi-
le t, obiurgandi 6c detèftandi. Tune cert,ê fi obloquereieiuniumàRomanaEcclefia
feruatum euftodio. (^ a n n ris,fi.conriadiceres,"fi&odires; teiufte îudicarevr^re^6
do Mèdiplani, morem eiufde_m ecclefiæ fequens, nonie-’
iuno. Hinc&pater Auguftinus bonæ matris liiæ deuprip-
nem deferibehs, narrat earn iuxta tnorem, quemaptuf Aconfitercr
: maxime cu.m de ralibusaudiam magttü
Propheràm Qeodicentem, Nonne qui oilerunt te, Domine,o-
deram:& fuperinimicos tuos tabefeebam ? Perfefto od'to oder dm
fticanas Ècclefias teneri viderat, oblationeSifoas qöntra |.tUóf, i m m m f a f t t f m t 'Gracuferer infuperytè^îoh fur-
Ecclefiarüm Italië obferuantiam Mediolani voluifte bf-
ferre, fedab A m b rófioprohibicamfui flè.
Sed quid in iftis laboro ? f Fruftra rem patentem mulri-
plieibus, teftimonijs verexemplisc;nge*ei'n: maxtraeciim
nec apud anriquos ipftus Paf^halis temporis diftbhantia,
nec apud mpdernps ipftus facriftcij Chriftiani iptqr Grje-
cos &Latihpsriotavarietas,charitateml$dére, .vel fchi-
fmaaliquod vnitatis^gignere potuerit. Telles font prsece-
dentis rei Patres lan^iy & eorhmi, qtip^Ecclefi* reliquéV
runt, approbati libri, quod alift tempore Oriens, alio Qc-
cidens, aho in eadem Britanr’ia: infula Angli, alioScoti
Chriftiani feilt eet aiitiquiores, Pafcha Domini celébra-
bant. Telles fomus & ribstemippris noftri,qui Rdmanara
Eccleflam , 6c totam Latinam'linguam ofterre Deo lalu-
lacriftcium azimi p^nis.yidemus i^eufo Gr^caÉccle^
dumeTeaudkb-femScripturje diceniis,Dtfcurfe,feflinafó>
fcita amicum tuum,nèdesfomnum ocidis tuk, nec dormitempalpe-
bratua. Et illius. Maledtéius quippbihe^adiumfuum’Xfangui-
ne. Tune iuftas plane odiorum tibi cauliiseflefatereri Sc
ad debellahdos holles Dei t6c eos qui fecundiim Aftóftb-
lum in hypoenfi faciuntmendacium, greftustups,&; ego
acdffÖuszeh’gladiocomesindiuiduusrcPmitarer. At nüc
cum lub eadem varijs>fedfacris,inftitLkts,vtrumqiie veftru
de.terris ad ccelós tendere videam, 6C pér diucrlas femftas
ad idèmbrauiumtendentésificctUirelre vt co’mpfehènda-
: non foperefttibi, vtmihtvidètur, caufa^iiqua jndi-
?gnandi, non odiendiinpn obloquendi. Sfe,d e*ig>s e:dhüc
I vt quod dixi probem,, 6c quoinodo fob eadem fcgiila vel
eiüfdefo regulre profelfione , per diüerfosframites tutb
mpnachits mceder^poflit,oftendam.AdqubH^n;ihipec:
ffa l i jm
tt?rou. e
Hifr- 48.
pb>p. 4.
H
fia,&;maxirha Örient.is pars, ac Bärbär»^'fedjGhriftiänx faciiis paret relponfiö, &aubfcoritasiühbla räcioni noride>|
gentes , läcriftcare de fermenratp dicantür. Cum hoc ita • eft: pblfe.&re Cluniacenfemtup vfu , &ce CiftereiehfemJ
ticxnecantiqui.,nec moderni proprertamcelebres ,& fa- ltuo more^&feliqterpe'rviam mahdätorüDeieurrere, 8s
mofasvfuüm diftonantiasacharitate mutuade.fciuerutit: feliciusad flnemeurfui debitumpe^uenirc. Er quia eam,
quianihilqubd fidemyelcharitatem lfEderec, in his om- j qufefemper in ralibus,prsriVicrenda.eft, audloriracem pra’-
nibusinuenerunr. Adquidtiftud ? Vt fi proprer varios v- [ mifi ;• prxmittatur&in.haclerieip^jnecrätibhiodicblaT
fus yeftrijb fratres,ärtiniirai-iari font,fi propter diubrlira- Ucm mreruallo difiungatur abipfa..;Sed quid obijeisfrär
temcorifoecudinumdiuerfificatilupr,fipropteralium5&: ter*,Dieoeiufdemregul^profe|fos,eiufde^regul^man-
alium morem ab Ecclefiarum inftitptovibus yobis'tradi-s. data nonxfimiliterobleruare. V'erum eft , jnquani > qapd
tum, a paCis vel vniratis charita.re languerunt : täntorüm dicis,eiufdem regula2mandatain quibufclam capitul^ ab
eiuldem