De ftatu aùtemnoftro lignifico vobis,quôdgnttæ noftrae,
quafdam recenter fentioguttas, Çætera noftra, Deo coopérante,
in omni profpericate hint. Theöbaldum con-
corditerin abbatem voms fubfticuirnus, Ócfratremloan-
nem in omnibus iph obediente.m effecimus:fi tarnencum
gratia veftra remanere poterit, quod omnino confuli-
mus. Quid enim yaleat, vbi eft nobifcuih, certi fumus.
Quid yeto'apud vos fadurus ftt,nefcimus,Certa veto pto
iacertis non fiint relinquenda. Miffalenoftrumroitto
vobis, Sc breuiarium fratris Lucæ rnifimus. Qupd vos
fupra modum in cibo &potuaffIigitis;non approbamus.
Sinobifcumviuere&moridéhderatis, non feftinetis ad
mortem : quia nefcitisquid paritura fit craftina dies. Omnia
pofîïbilia Oint apudDeum.qui defiderium pauperum
frequenter exaudit. *
E P I S T O L A III.
Theobaldoelefto Cluniacenfi, Petrus Abbasfanfti Rem \gij.
/ n Emebunda?,& quafiinteftinbmm fuomm tumul-
V j tuofa collihone feu conquettione, & velut à fulgu-
re &tempeftate percuflas, àvobistecepi littcras. Hominem
fiquidem redolebanr fiuis conturbatqm & extern-
turn,ac velutrepentjnp fqperuenietjte tonitruopene ia-
ceqtem exanimatum. Nee mirum. Res namque noua>
tamfuanouitate, quammagnjtudine, hominem auda-
ciffimum & forriflimum potuif concutere. Quiad cru-
cemducitur, geraens Sc lugensmerito conqueritur. Si
crux à cruciatu dieitur, nonne in cruce cniciatur, cuius
humeri iroportabilioneri fupponuntur ? Profedo amo-
do tot molas fupportabitis, quotmonachorum curarii
recipietis. Quid ergo? Nonne dim Apoftalo dicetis,
Quis mfirmatur, & ego non infirmori quisfcandalizMur,&ego
nvwvror ? Ecce timor, ccce anxietas, eccecruciatus. Sed
quid ? Vbi confoiatio i vbi releuatiö ?vbi tanci doloris re-
medium? fined.ubioin diriftp. Nam ipfe primus afeen-
for, mitigator, Sc fandificator erucis,quiTuo^:ruciatu no-
ftros abfoluitctuciatus in cruce, & de crucedixit, Muiter
eccefilm turn, ócdiicipulo, Ècce mater tua. Sed quid hocad
rem?quid ad ptælentem quæftionç? Multum peroranem
modum. Nam rauliereft Cluniacenfis Eccleüa,quæeft
mater omnium nofttûnu quæde früdu ventris fui plures
manipulos fandarum aninjâru ab Oriente & Oecidente
in finu Abrahæ, Ifaac,Sc Iaçob, iam cqllôcauit, & fponfo
fiippofmanoua nouitio,rum,& vetera antiquorum Sc feminien
ccelefii menfa frequenter obtulit.Quis vero difei-
pulus fît, de quoJkitur,mulier etee filius rùus,iam credo
animaduertitis.T^igitenim vosfræc fencentia:quiaæter-
naprædeftmatione,&modetnavoçatione< follicitudiné
huiu? matris vcftræ deçreto inuiolabili gratia Dei iniügit.
Temçrarium autem eft» & irihurnanum.tam diuinam or-
diaationem refpuere, quàm matri fidèle obfequium de-
negare. Igitur tanquam Ilàcharafinus forcis, céruiçem&
Immeroshuicdedionï ftipponite,& de Deiauxilio fide?,
literiræfumite, quiaTpiritus adiuüat infirmifatóveftram.
Mihi autem amico & fideli veftrogaudium eftôf exultà-
tip,,riquôd tantum amicum in tamexcellcnti locoperui
yidere fublimatum. Nam & ipfe fetuus & films fum GUim
niacçnfîs Ecclefiæ. Valete,& per nos, oro. tranfitü facite.
E P I S T O X A IV.
ietrus AbbasfanftiRemïgiji R.CanonicodeMeritonia. '%
SImul raquentur &manus ad tibiferibendum, & nun-
tiusaditerarripiendum. Non fum immemor aatiquæ
npftneconfuctudinis, quainuicem folebamùs quamli-
betinformes concept-us noftrârum.mcditàtionum com-
municare. Egovtlènex fenfuexinanitus,aîtatefefluSiOÇt
cupationeirte.tirus!, iam parère foetus idpneô^ ad' legen;
dum deficio. Confulens autem naturali erubefeentiæ
meæ, potiasabottiuos meps infraiatebras fu'às fepëlio,
quàmextrà cü pudoreprofero. Qtns enim ramus fronde
& frudu formolusde veterhofq»de emortu.ottuncq pulr
lulabit ? fons aridus & cifterna di(fipata quas icrigabit
areolas, cùmnecgucta fuperfic ad proprias corilblandas
vena s? Vêtus iraque homoqui corfumpîtôfjnouitate fpi-
ritus renouandus efièt tnifi & ipfe Ipiritus fua negligentia
inueteratus iuxta' Apoftolum prope interitüm eilet. Al-
teraiftorum vetuftas apparer,altéra lacet. Periculofior autem
eff lacens,quàm apparens. Nulluni enrm\periculum
eft, cubile viciorum,corpus animale,holpitium de impofr
fîbilitatepeccatisnon exhibere. Optimum equidem eft
non peccare, immo & nolle ; fed de bonum-èftfrön ppffè;
Fomes fiduidé peCcaci vtitur ætafe inuenili, vclùcforna-
ce,in qua très pueri à rege Baby lonto mittuntur,& membra
puerilia,tanquamlignaffattiiliisapta, obftinatifiimè
: (uccenduncur.Cùm vefpfèneifrü’s éüilcerauerit medullas
córporis, &omnïhodeb:licaueritlégèm rnembrofum, |
quærépugnât legi mentis,cônquiéfeune ftrepitusvitioiu, |
- & quia nonhabent vbi eaput reclinent, exeunt, & déferra
circumeunt. Potiusergolætandum quàm dolendùm
deiftaoppreffione,quæmagis operatur vitara quàm mortem,
remedium quàro excidiu m.- Hæc eft apparens & pa-
[rüm noçensvetuftas.'Latens verô/quianefcitùr, mininaè
aut tarde curatur. Vnde Ifiias, Vulnus&liuor& fiaga uimens
non eft circumligata,nec air ata medicamin?, netfcfota oleo.
iQuisenim mediainam morbo porrjgeret,quem nécocu-
lus, nec manus attingerec ? Solus itaque Dei Ipiritus, qui
! omnia ferutatur, (piritum noftrum curât, viuificat, & renouât.
In medio iftarum'vetuftatum pofitus, fpititüalem
cimeo, corporalemiam Ipefno. Iri^fùndo vitæ'meæ, vbi
feraparfimonia eft, de reliquijsprimæ præuari cation is
iam iam feces limofas exhauiio, èc lu tu m vefpete indu-
randum & arefeendum præfencîo. Iefùmtarnen', non
minus làpientifflmum quàm benigniffimum figulum, ex-
pc6lo : qui de vafèfi&ili, vfque ad minutiflîmum pulue-
rem effraélo, poteft aliudin refurreâione vas fàcerein
' honorem : vc fit clementior, ne dicarh Cautior,aut poterî-
tiorinreficiendo , quàmin faciendo: vt fit maior gloria
fecundce domus, quàm primæ, & Adam qui pritnusfa-
<äus eft in aniraam viuentem, denûo fiat in fpiritum viui-
ficantem. Hæc Ipes in finu meo repofita exçitat vo.t? mea
mortem non timete,fèd araare,non|iigete, lêd patienter
expeäare. Interim neque dormitare nèquedormire vo-
lo ,fed iuxta Sapientisconfilium quæcunque poffùm in-
ftanter operati. Hinc eft quôd nobilem Ecclefîâi« no-
ftram tam in fronte quàm in ventre, cui caput iecundüm
Ce deerat, fabricandam fufcepimus,&vt/peramus,cum
Deiadiutorio perficiemus.
E P I S T O L Â V. *;
Petrus humilie Abbasfunüi Remigij Ing. Pria- •
n de Lapelee.
POUulas jnlitteris tuis noftrum ftylum recipere , nott
aj.iénum# Sed heberatus, led retur(fus , fe'ddeniqae
plenus fquàlore&rubigine quafacietranfirepoteritma-
rc,cum potiusfua ru ili cime cacli'i n n os moucat, quam
fuos læcifiçcc holpites ? Calamus quo que npfter annofi-
tate âç dejùetiidine quaflatùs, neenon errénoruA lol-
licicudineaflîdua obftruâds & obftri«Sùs, raucé fönat,
neciam auditoires fiiosdemulCet, fed,malècorÄmouet.
Ne camé filij&aniici caniîîini petitiunèulam exnlùdafn,
vei eludam, emendicatis fepréffîs coloribus ihetoticis,&
leporera férma'nis pöftponens, diesDominicæ paflionis
præ oculis h abens.moneo cumlefu partiri fuas contume-
lias, fuas palfiotfes, fua flagella,fua fpu ta,& totum Curfum
patient illi mæ difpen fa tion is, qua [pró nobis vfque ad in-
fernadefeendit. Reduc lelum à planta pedisvfq; ad ver-
ticem vulneratumanteoculostuos, àut animum déduc
ad locum & focUm vbi Petrus negauic, & quæ cordis medulla
non liquefaâatptû altàre tamæneum quàmaureü
fuaafperfione implebit ? Holocaußa, ait Pfalmifta, medullatà
ojferam tibi. Medulla anima: nô eft nifi de infufione gratiæ.
Sianima, licet mâcra>tâmééfuriens & fiwens, magnó ap-
petitu ftillicidiàelabueritgratræ.vefpere, & mahê,& me-
ridie: velpere,coropIatata fimilitudini mortis IéTu; rriane.
m . I.«.
re noua tu
I renouata cum relurgence Iefu; meridiè, rraSlata ad dexte-1 uenitilium benediétionibus fuis, & quem olim àmituni
ram partis eu lefu : certè incbtiabitur ab vbertate domus & fratrem in terris habebam u s ,n une dominü & fa n d um
CMti- 7'
H H i
Dei. dicens, Sicut adipe & pitiguedine repleatur anima
Quare non faginaretur de vitulo faginato ? Quare non
inebriarccurdeflumine quod ltetificat ciuitatc Dei? Ha-
bes vinum de vite vera expreffUm in torculari crucis, &
atcraótum apertooftio lateris. Sicut enim tonellus fora- i
cur, vt vinumhabeacur, fic latus Chriftilancca militis
apertum eft, vc exiret aqua baptifmatis, & fanguis noftrs
redemptionis. Huncquotidiefumimusinaltari fub fpe-
cie vini. Altare fiquidem eft locus pafcuz, de quo dicitur,
in locopafcua, ibi me Dominus collocauit. Et in Canticis, lndica
inihi quem diligit anima mea, vbi pafcasi vbi cubes in meridie.
QuMieftin meridie? In luce, inpuricace, inyeritate„in
charicace. Qui latetvt anguis in herba, abfcondens pec-
cacafuaj non eft in meridie: qui impudicè viuit, & tem-
plum Deiyiolacimmünditiaaliqua, non eft in meridie.
quidolofiis& fraudulenruseft, ipeciem pietatis habens
8c virtutem abnega.ns, non eft in meridie: qui tepet odio
fraterno, nó eft in meridie. Non ergo ipfum,vel cum ip(o
pafcitGhriftus qui dick ,Superbo&infati*bilicorde cum boe no
edebam. Non cubat ctia niii vbipafcit.Seddehis haétenus
pro tempore. Derne verb fivis Icire, onere ramannoru
qua peccatorü quotidie more mep folico premor.Tamen
benignitate& dementia Deiadhuc excedere valeo, &
iniundaofficij negotia^tcumque procurare. Pacem et-
iam bonam cum fratribus nottris,&:cum Archiepifcopo.
Sccum omnibus hominibus habeo. Caput Monafterij
noftri renouare aggredior, &cum Dei auxilioiam opus
inchoatü ridet, & lequentjs operis aulpicia nobilia fpon-
dct.Nonexciditamcmoria, quod abquando mihi quafi
reprehenloriè dixeris, ftudere', alia operafacere, & non
curare de Monafterio. Hoe verbum etfi perfunctoriè fuit
didum, non tranfitoriè fuitauditum. Mille enim libras,
adhuc fimul quingentas pofteapro opereMonafterijex-
pepdi.Saluto fratrem Dudonem. De bonoodore veftra:
conuerïationis gaudeo.
E P I S T O L A VL
Tuftulano Epifcopo, Petrus Abbas fanfti Remigij.
IGnisdiuinusnonminüs eft perpetuus, quam in hoflij;
Deodicatis fandificandis landus. Hinceft, quod in al1
cai i, vbi tam ho]oCaufta,qudmlactificiaj quocidiè ad ex
piationem peccatorum Deo immolantur, iugis Sc perpetuus
ardet. Quidaurem hóe eft, nifi quod Apoftojusait
Caritas nunquam excidit ? Nam puraa fimularione, munda
disculan ambitione eorda, Chriftiacceptabilia funt al-
rarjaj fiue tcmplaj Forcipe igitur lictèrarum veftrarum
fufcepi in aureo thuribulo bonorum verborum lacras
euaporationesiamdudüm fuccenfie fórnacis ex mntua
inter noSvifione& allocutione. Deogratias,-quia non
inueni aquamcraffam imminutte dileérionis j (èd ipfum
ignem, non fumantem, fedflaramantem in penetralibus
tanti domini & amici. Putabam ilium fuffpjzatum cineri-
bus tantarum folli citudinu m, Sc vatietate fuccedentium
occupation um. Pcserereacauiam Sc quaeftionem grauilfi-
mam adöetfom Vos habebam * fiiuftum habuiflèm hid
cem. A quo enim primordia cognitiönis & diieftionis
cum abbate fantfrorom Grilpini & Crifpiniani piae me-
motia: habniftis, nifi a nobis ? Quare ergo de nóftro bono
opere nos lapidaftis ? An non lapidaftis, quem tot ama-
ritudinibus Sc aftliéliombus de eius ablén tia concnffiftis
An non Iacob furcum Laban de filiabus fuis feciftis? Forte
furturn non negatis, led pium appellatis. Sed fi fur
tum, quomodo pium ? fipiutn ,-quomodo furturn ? Pro-
bo autem futtum. Nam furturn eft: contredario rei aliens
inuito domino. Roraam certè ad Concilium non
iuiffèt, nifi ilium mififlèm. Pratter /pem,& prater volun-
tatem meam ilium retinuiftis, Sc fracrem Sc parem vobis
feciftis. Hoe tarnen neeMli, nee nobis plactut. Mall'èi
cellam Montis Dei incolere, vt fréquenter mihi fcripfii
quam Eptfcopalem cathedram tenere.Quidigitur? Deus
quiomnia conclufit,&: measqucrimoniaspra:uenir,fa
ciendo quod facere piè Sc mifericorditer con iueuic. Prs-
H S
in coelis veneramur. Miracula enim, quæ facit Deus, re-
ftimoniacredibilia hint fandtæ conucrfationiseius. Itaque
digitum fuperpono ori meo.
E P I S T O L A VII.
Abbati fanfti Aegidij, Petrus abbasfanfti Remigij.
K Agabundasfrequenter literas^d diuerfoshucilluc-
queabfqueemolumenroaliquo deuoluimus. Vna
veroresleria pluraredimitociofa. Coiumna quoquefir-
mirer locatafuftinetin le refidenria etiam tirubantia.
Vnolucro plures iaduras compenfatfcdulus negotiator.
Vc ad noftra veniamus, delidum Iudæorum diüiciæfunc
mundi, &diminucio eorum diuiriægentium. Hæc idcir-
co præhbauerim, vt non fine frudu leribam vobis. Fru-
dum diço, non qui périr, fçd qui permanet. Permanet
autem quicquid Deo placet. Placet verb Deo vera dile-
dio, pu ra oratio, fan da compun d io , mandatorum Dei
obferuatio. Suurn poffelforem necauarum nec prodigum
faciunt. Auarmn redderent, fi diledionem & ora-
tionem amicis non erogarct. Prodigum, nifi compun-,
dipnem & mandatorum Deiobferuationem tibip.ropric
retineret. Sic monetSapientia, Diriuentur, inquiens./i»«-
tes tui in plateis, quod ad alios. Sit tibi fons proprius & non com-
municet exeoaliénas, quodadlèipfum. Bene offert, qui fie
diuidit. Progrediarur epiftola, Sc demiffa facie quæ fe-
quuntur eloquatur. Nobilitas veftra &litteratuia, fîcut
de carne &: (anguine funr, fic carnem & fanguinem, nifi
condimentum religionis incerponatur, fapiunt. Regula-
riatamenirregularibusab oppofltis fefe obijciunt. Clau-
ftialis dilcipiinain habitu Sc forma regularium deputan-
tantur. Carnalia Sc fecularia regulam aut exuunt, aut in-
terrumpunt. Operiacvtiquè velamen religionis turpitq-
dinem lubricæcarnaliratis, &in abbate monacho lateat
ventefæ nobiliratis, Sc lùperfulgeat vcxillum humi-
litatis. Dicat igitur confcientia in vçftimentis ouium
le p u ira, jQuoniam noncognouilitteraturabt, introtbo in potentats
Domini. Item« Abfitmihigloriari, nifiin cruce Dominimei left
Chrifti. Veranobilitasnunqnam fupetbit ; lireraturàfæ-
cularisinflat, fi îllam caritas non réprimât. Eccc fuper
candelabrum præclarum lucerna vcfttahiperpofitairiab-
batiafandi Ægidij,fi clarè ardet, plurimasaduentancium
regiones illumlaat.- fî déclinât in obfcurum feu vaporehi
fümi, offendit videnres. Sic iraque îuceat lux veffra vc vidantes
gioiificenc pacrem veftfum, qui in coslis eft.
E P I S T O L A VIII.
Petrus Catnotenjit eleftus Capitulo Cftercienjt.
SAndafandorum ftudiaimpedire non minonsçftimo
culpæ,quàm Angelica Sc diuina negotia incertum père;
Tanri vero reatus poenam timeo incurrcre,fi Vos ad diuina
Sc in diuinis occupatosvanis Sc fu perffuis tenraue-
ro verbis retinere. Excufac camen quanaoqüe vrgens ne-
ceflîcasingerenremfeifflporrunitatem : quando&fi re-
primitad modicum fèftifiationem, non periroit autde-
primitpenitus neceffàriam operàcionem. Vtinam,ix\cpx\t
A poftolus,fu(linerptis modicum quidinfipieniiamea t Non ar-
guicur infipientiæ formica, quæ fibi præparat efcâ in æfta-
te. Non atguitur infipientiæ villicusiniqufratis,qui fode-r
re non valens&meftdicareerubefcens,fecitfibi amicc-s,
quireciperent ilium in æternatabernacula. Nonadinfi-
pientiam ertmihi,fî nondemammohainiquitatis,lèdde
liipplicatione humi lira ris, Si debito fraternæ car itatis in-
inteipello dominos meos Sc fratres cariffîmos, quatinus
me cornmcmo'rent inter fui gaudij fbcios., & futiiræ ex-
pedationis amieos. Recô’latigitur iandiflîmum veffrum
CoHcgiü,vnû me elle de alûnis bèatiffimi Bernardi/èu jus
meriro Ciftercienfèmordiné Deus vfqjadmare & vitra
dilatauit,& vfq; ad riubcs, vt iflge quçadhuc fùperfunt re-
liquiæ tefta'ntur, înaghificaiiic. intefcætèra ma bencfi-
ciacô.ciilic mihj fupeinagratiaj.eo yiuente, adfuiflê in his
caftrt
KÎ4,
P fa i 7®.
Gai. 6 .1 4 .