I' omnisliquorprofluens exocnlis -, fedluimiliras proce- ria propter alternationem diuerforum motuum. Illavna
dens ad publicum , nauigiolaèhrymarum. Olachryma | voiuptas,non (ojùmin fe contiheriftas deliciasjfedetiam
humilis; tua eftpotcntia^tuumefi regnutft. Tribunal iudicisj maius eft quod prater ip fas delicias habet, qudmfitto- i
nonvereris ; amfeorumtBorumaccuferöribusfilemium, tumeollegiurnipfuumdeliciarum: dnmenimadDeum
imponiss-quandoq-, fententiamrapis,ètiamàborcmdicisH tendis5mùlcæinkinereoccurrunt, antequampcruénias
A udes vbi timet Angel us. Non e ft qui te perturber ab in-
grelfu (ecrccorum, ab in ter pel 1 ationeproculpis reorum:
eft qui accedeicvetet.Sola fi intratferis-,nunquam ta-
men Tola velvacua redibis. Reatuum indulgentiam refers,
innocentiamdeperdicam reparas,exulesrcuocas,innocentes
coronas. Aqua hæc/ParadHum imgat,-Ecclofi5 ,
(it line macula,'lauat^AucfacitjaCKinuenitjTaradifttin. i
Cù-m-enkh -piofufione lachry marumtota irrigaturCon-
feferkia,lignaproducunturjfru<ftum yTkæ facientiadNfun-
quam VktiuesautveniunmKdiuviuimtfineeordisirri-
garione. Nam fi in corde vkidi quotidiè ifreptmt tenta-
uones^inaridoqtiidfiet^i Si etiamp'oftlaebrymam,vermis
corrup tioms,me n rcm corrodi t,-quæ confuroptio aridita-
tis-illius,vbinunquamDominus>pluk? Sirosgratiæpræ
tædioaliquando arefcit ; quid , vbi rru nqu am ro s ve n i t J
HabearighufrTamajcharumftudiofnsimkatorypuceum
in P a r a d i lo, fo n tem>i n horro ftio,riudsin prato-fiio.Equi-
;dtm cùm profundasiprofundis lachry mas,in recordatio-
negrSfeium peccatorum,aqtiàm de pureo baurisrcùm veto
defies quotidianosexceflbs , ide fonte famitnr potus.
■Diuerfos diffundis riuulos ,, cum in menfüra & pondère
appendiscagitatusVniiierfbs.Omnis plitntationoftra,fine
aqua defitiKomnis fterilitas crefcit. Alicubi tamen,et-
iamânaquisîpfis,fterflitatem$mofterilesaqnb$'legim\i$i
Ierfco, fteriles habebar aquas, cùmHeHlæus ftiabenedi-
ftionenondum illas (a«auerat:quiveniens,&àfilijsPro-
phetaram auerimoniani ftiperaquaru malkiafufeipicns;
innouo vale aqiiam cam (ale commifcuit, &aquarum
jfterilkacempropuIlaUk.SiCj-fichumananattarabuxtadfe-
fc&um fudna ‘,-fidei & bdn:orum operam vindicate cares;
filij ahillimiaduentu ab ariditarc fiia, kberaca-eft, & muL
tuin dfrk'diabiHs ex fuCccfib virrutum -reddita. Vas euim
ad vnum Déum,gi atiarum deliciæ. Cù m au t e ma d i pfi
peruenerisjnon gracias (èd gratiam ; non delicias,fed vo-
luptarem vnam habebis, Singuli bearortim Spirituum
nauigant (immb,nudisintelle6fcibusnatanc) cumfiiaui-
tare infiuuio ifto : & quantcprofundfesitTimeiguntur,
canto liberius & fuaius sterna icelicitate frünntur. Cum’
ex eoirnpleueritquifqvlagnnculam defiderijfui ; non ta-
mcn anguftat aut retardât impetum fluminisDei. Séraphin,
primo &pr«cipuohauftu,fu^ incendia vberiùsac-
■cemdk ; quiadileâsonem nutrknon extinguit. Gheru-
bin,plenioriïcientia debriati} ruétuyfaaniflimosiinvici'
niafuaemittunt, quiaaquafapienriæfalutarisdeSpirim
Dei procedit.T hro ni ,ab u ndantiori æquit ateimpleci:
tius miuftitias hominum iudicant, quia fpiritu pietaris
mollkicaufasreorumfemper benigniuspenfànt. Domi-
natiOncs,modum imperandi,ab eocfem fpiritu accipiunt;
nec aliter vel vitra quam iubentur, dominarionem fuam
cxterfdunc.'Principatus, curam&dignitatem officij dele-
gari,in(piracione huius (piritus apprehendut. Poteftaites,
v tquævtilitaremnoftraip valent, po(fint;iniftoSpiritu
mutuant. Virtuces^vtadimicatione Dei miraculafaciant,
i Dei (pirituaccipiunt. Archangeli,vt fumma nuncient,
iricellavinariaaudiuHt.AngelijVtnoftrçproteâidnifaf-
ficiant,ab eoq«i omnia operator vnus ar% idemjpiritus,ha-bet.
Eece, fluuiusquiegrediebaturdelocoyoluptatisadirrigandum
Paradifum', quidfignificec,vtpotuimus breuiterexplica-
uimus.Reftarexplanandum,quidfitquodadditur,^/iin-
dediuiditur in quatuor capita, imialida eftmens, molc cor-r
porea,apprefia;illosgratiæ impetus fufcipere,quibusan-
gelica natura in ftiperioribus Dei inebriata, incus & extra
lolet efiluere.Difpertitur perinde ad menfuram nobis ilia
gratiaquæhumanam exuperatmenfuramon prolaroien-
[liachiyr
Jinæ.itcri-
]k£.s,quçaâ
jfilH.
•Lacfery-
matum
quodna
^llc d,c- j|eat fub-
jieAum.
{Spintalis
èc caci&i-
||is volu-
jptatis.an-
■tliytcfis. r d loan. 4.
fi(ftile&irouuni; trouü eft corpus Chriftide virgine fum-1 tisauclargitionisparcitate , (ed pro vafculi modicitate.
ptum. SaIihfu(amaqiKe;diuinitasvnitacorpori,Anima Vternamqüe animæ forte rumperecuryfi^incapabiliter,
mediate. Sic aqua-lanauir aquas;(ed aqua cum (ale,aquas ! gratia fuperfunderetur. Solet (iquidem anima debilis no
cum fterilitate ^ fed-aqua benedidlionis , aquas profufie I folùm rumpi luperinfufione gratis , fed etiamliquéfier:’
maleduftioinis -, fedâqua difids,aquas totius amaritudi- chariratisfbrnace.Bene autem fitanimæ quæ fieinfundi-
rfis.Non-bibamiiSjfedefftmdamusaquasflerilesinam-in- turjquia,cuminfiuenregratia,incipicfluere,imnroadbo-
teftina tetrquent-ur ex potatione fieri hum aquarum yquiai nitaCisprincipium,recurluiamfâ'miliari fiuere. Sicintrat
venteranimçcontùibayirprpinutiliadquiutioneretum &eritadimperiamRegisiintransdomumæternitatisex-
faîculariii m,;Pf uS.autem aridi tatis qua vi uificotionis eon- iens ad atrium immortalitacis. Antequam-vero fiiperue-i
feruHCi.quse-pe.rtimulationemlachrymæ'deflttunr.Steri1- niatgcadavnoHeftpaxintrantiyelegredienti. iExquoe-'
ldefeômnisefiufro lachrymarum , qu« ndnefFunditur! mmFa'radifumexiuitÀdaminprçuaincatione fua,paxad
propter Regnumceeloratn. ïnanes fiinttaehrymæ, quas j eumnonvenit>smfipræeundb'deducereturgràtiai Qijja
damnum.vel incommodumcxtorquet cempprale. -Non. igitur firnul Colleékàgratiæ^lenitudo , millatenusCreaigitur
aqiia de ïewco,butus Mundi,(ed dfe-Paradifo, fit ti-
bipanis'&.refecbto,’ Nam flendum folummodoeft, aut
pippeccaco commifib,autpro ami fio Paradifo.Hocefte-
nim quodaitScriptura:.iF/»a««^inquit)^rf^if«rdcfecs vo-
luptatis adirrigandum Paradifum, qui mdediutditttr in quatuor
capita. Attendendftm,vel feltem fulpirandumin loco dohumanæ
capäckarcpoteftapprehendi f in quatuor
capita,dicirur diuidk priuilegio tarnen Filiffui,fupraro-
tius creature merkum Mater Deiàfperfione Spiritui fan*
di,totaDeitatis gratia,eft fuperfufa. C^uatupr igitiir func
câpicàynius& indiuifibilis gratiæ; cùm tamëvnaficlem-
pferin fe^& vnum caput'habeac fe., Cùmenimy»k«i^wolocis;
vbi fit, & quis fit locus voluptatis. Locus volupta^- j jlrum daturgratiafecundum mefuram donations Chriftitfxi no-
tis,in Deoeft, &Deus eft. Gum igituraudis; m Deo, vel bis parciturgracia;quae nunquam itvfe ditfidimr.A prime
Deum,eflc voluptatem; non catnisfedcordiscagkes de- j capite;habesanimam ad imaginem & fimilitudinem oci:
leftationeim >Nqn-emmcoupuntorluiaiSamaritanis : quia ^feeundoeapite;habesDeum , adimaginem &fimilituneque
vnam originem, neque eundem finem habent de-j dinem homin isia-tertio capit e ; habes vifibiles %ecies palectaciones
(piritds & carnis , nihilominiis -nonpacitur j nis&vni ifransfbrmandasminui-libilemfubftanriam cor-
cphabitAte&mmaillavoktptas,cumnoftrainfima; nani p©risIefttiiamiri cmlis glorifican.-A quardb capite; liabes
illamuhdatjiftainquinatjillaDeocopulat, îftaàDcofc
parat ; ilia lemperfinçfaftidio , iftapiena teedio. Poterie
autcra ille dicètequidifi t fila vol uptasj qui diffi nkepo refit
quid fi t«ternitas.Z3f hco voluptatis (inquit^ fluuius egre-
diebaturad irrigandutn ParadifumÜ Benè,talislocus tali flu-
mine ircigatur ! qui eninwrrigatur, Paradifuseftjquiirri-
gat,-Paraclitus., Prorfus,necalio irrigari Paradifusjnecar
liumdebet krigarcParacfitus. illo fiuuio,apùd Superos^
fiihilexcellétius;iftoloco,apkdterrehós, nihil eatleftius.
ille flumus,voluptatis,iftc focus,-deliciarumilbi vna vo-
Tup ws, quia vnum&inuari{ibilepropter æternitatem de-
iidenum;hicnHiltee del-kke,quia m ul ta& diuerfa d e fide-4
fpemeuadendi i nat-iuitaterfta mutabili & corruptibili,
in liber tatemgboriafilioram Dei. In printo creaturhdmo; in
fecundo,redimitur;intertio,fenâ:rficatur:in quarto glo-
rificarar.-Inprimo,bonitas:iii fecundo , piecas: in tertio,
veritasïin quhrtogloria.Cniili fedicionefpiritus&carnis
compofica,& mocuum intèrnorumoranitum ultuacio-
ne fopita,folcmmbusepiilis,meiifaTa;tantium eft
componenda,&hoqamplius cercè
’ Kôleraiierbarùm ap-
ponenda.
De pajChrifti
[Mater, te
ca Deita-
tis gratia»
lex priuile
Igio. fupet
tufa eft.H
Dóftorü
quç Deus
, hpiinfaik"
■largit’cft*
quatuor
capita prî
cipua.
Sphe.4-7 VifiBilcs
fpecies,»
iDuifibilc
Chrifti
(pecieffl
transfortxd*
S,]
[Anima •
humaua I
, Jptc.7'*4
- De pane L&tantium.
C A P V T X III.
DEmerfoPhataone cum cquitibus fuis in'mari,Mo'y-
fes cecinit c^rmen Domino, Ôc ah’.Cantetnus Dotnino,
glqriosè ïnim magnificatus ett, equum & afeenforent eiusproiecit
in mare,&c.Hocçanticum loetitiæ,panis eft lçtâcium:flçut
enimpane reficicur corpus,itaexultationefpintus.V nde
Salomon.- Spiritustrifiis cxficcat offayfpirittts hilaris impinguat
mçdullas. Nunquam autem vera exultacione repleturani-
ma, nifiliberataabhacpevegrinatione, inquaaffligitür
tribulacione màgna. Quæenim poteft efleexultàtio,vbi
eft continua tribulatio? Pacitur fiquidem anima àcorpo-
rc,patitur àmundo,patitur à diabolo, pacitur & àfeipfay
Vbi ergo tot & taies fufti.net pa(fiones,vnde poterit edepafce,&
fine tua ifta pccora mea. Oro vt tibi femperadfi-
ftant,numquam abfiftatit. Nam fi abfiftanr,dehciunt,fi
ad(îftant,reficiuntur. Oculi mei.femper ad te, manus in
minifterio,pedes in obfequio,cætcta ioconuiuio.Saluti-
ferum eft,quicquideft'in hac menfa, beatitudinis alimé-
tafunrquæin hacmiruftrantur. Virtuscharitatispropane
hicafiumitur, virtus fidei pro pifee , virtus patfentiæ
pro càrne,virtus pietaris propinguedine, virtus hiimili-
tatis pro holere, virtus veriratispto vino, virtus contem-
plationispro volu pratibus,virtus mortificationis pro ve-
nationibus. Exhiber vnaqu*quevirtutum,ientaculum:
hoc eft pran'dium nuptiale,quod Rex filio parauitin de-
fponfetione fua : huius;nobilior eft quo inuitantis appa-
îatuSjCoferuentiorinuitatorum occimit appetitus. Ap-
petitus non fatiarur guftu, nec oculusvifu.nec auris auditu .De
huius conuiuijloco dixit auditor fermonum Dei, quiviftones
Otimipotentisïntuitusefi, quicadit& fie aperiuntur oculi
Conuiuij
fpiritùalis
apparat*.
e lsetitim panes ? Prorfus inter ferpentes& fcorpioncs i quam puUbra tabernacula Iacob,tentoriatualfracl, vt valles nenpn
habet nifi hordeaceospanes. Tranfeundum igitu
mare vubrum,vt çomedas pànetn mundum: tranfi ignèm
& aquam,vtplenàm habeas laeticiam.Hoc enim oftëfum
eft in Apoçalypfi ab Angèlo,Ioanni : qui cùm oftenderet
quofdam ftantesanteThronum, &quæfi(retquieflènc,
nonvtdifcerctjfedvtdocerec,fubiunxit: b'tfuntquiyene-
runt de tribulatione magna,& Idueruntfiolasfuas, & dealbauemorofit,
vt horti iuxtafluuios irriguï, vt tabernacula quafix'tt
Dominus, quaficedri propter aquas fluet aqua defitula eius, fernen
Hlminaqii'asmultos-. -Sicloquitur;quificaudk,quifievi-
derific audit qui lie videt;fi.c vider quific audit. Cauendü
ergofic,vtficvideamùS;Vidédumfic,vtficaudiamus;au-
diendum ficjVtficlpquamur.Qujd autem eft^/<f&yk?Nó
fequitur^f. nifi praecedataliud/iV. Non contingit alicui
■unteasinfanguineAgni,ideofuntantethronumDei,&feruiunt ficloqui,nifiaudire præeat-,necfubfequiturauditus, nifi
ei »tf^Venerunr(inqiiit)de tribulatione magna. Si ! præueniat,vi(us.Viûim non recipk,qui non cadit.Humi-
Martyrùm recolaspalfiones, le verainuenies,;eqspafibs • litas in cafufin vifu,mtclligentia, obedientia, in auditu,
pa<îi(unE^_magnas tiibùlàtio,nés. Alios enim legimus in cruce appé- | in locutione,firmado<5tiinaaccipitur.} Sic charitas ordi-
tfo s,alios capite truncatos’gladio, alios viuos excoriatps, | natur,fic tempora difponuntur ; nam nonfequitut dies,
I aliosin cquuleotortos, alios niualiglaciefubmer(os, a- ! nifi aurora præçedac,aurora non venir , nifi nox tranfeat.
I lios,fagitcatos,alioslapidibusobrutos,aliospùblicèver- [ Sic vox,vcrbumpræcedit:lîc LuciferjSolem: ficvmbra,
1 beratos: &,vtbreuiterdicam,quicquidpenepotuitex- veritatem : ficvirtus,virtutem:ficgratia,bonamopera-
cogitarehominum malitia totum (iiftinuitSanâroium ) tionem. Solent.proindequaedamvirtucespræire, quæ-
paticntia. Demajçnaergo tribulationevencrunt, quifidem ! damfequi,qua:damopusbotnimcomitari.Fidesfemper
veraro,&paticntiamfirmaminpaflîôneferuaucrunt.L<»- I inprocinâucaftrorumfpiritualiumobftantemaduerfa-
uerutit, inquir,(lolasfuas, &,dealbauerunteasin fanguine Agnï:
rêvera enim L fan guis Agni,eft fanguisSanâorum inno-,
centeroccumbentium. Quîptp agnopatiuntur,Agnum
in paflione imitarirur,: nam Agnus iftein innoçentia, fu^
p^flusçft.Nota;Agnum,nonhcedum,paflum:cum enim
pro peecato luo aliquis patitur,hoedus patitur ; cùm autem
fine peccato,Jgnus.Quiaergq Chri.ftusfinepeceato
p.aflus eft,folus.,vt agnus,paflus eft.Et qu ia pafiîo Chrifti,
redemptio eft to tius mundi, no immeritb dicuhtnr San-
6U,ioçj Sc dealbatiin fangüine Agi
pancm^cCtitiæcoroedunt,quos depra;teritis non remôr-
dçt Çonfeientia; de pisdèntibusnon forquet triftitia|de
futurisauiliaminaturpotentia. Nec foli ifti comedunc
panemlætitiæ,(êdetiamilli, quiciufiifedkipne fpiritus
ôc camiscompcfita , & motuum in tern or uni omnitu-
mokuatipne fopita, folemnes epulasiam præfumuntde
menfaïæcâtium; necampliuscertèflolerà herbarum fn-
menda funtab'infirmiSi fedoliuæ gfatiarum guftandæà
fanis, & carnesagni (fed finela&ücisagreftibus^acci-
piendff.Cahx vini,non mixti,led meri,epotandns : ,fine
paleis,giana ;oleum fine amurca,tpfafine fpina,nucleus,
fine tefta, natura fine culpa. Venator interemptus, la-
queus conrritus , ftimulus mortis elifus ,lacûs rcclufus,
nouiffimùsçHmmorteoccübkdcftruâ:usinimicus.Vin-
culacolli foiuuntur,compedesexpediuntur, carceryefe-
racur,reus educitur. Pater o.ccurrjt filio rcuertenti,in am-
plexus ruit,pudorfem proferaeæ, imrno proercptæ pudici-
tja;,ignofeendorefait, cilicinav^unicacxuir, ftolain-
duk,atvu!umimporiit,pedcsveftit , menfamponic,vkù-
lum làginatum occidk,prandium parat, 6c filiumoptimè
cornu impctit: adupeatdeinde iuxtalacusfuum
exercitum bonorum operum , quorum circumuallata
fottitudinc,rumpir&irrumpitaciesaduer(antes.' Pra:-
parat deinde &prudentiacuneum fuum,confortatquo-v
quefprtkudobrachiumfuum r luftitia,valiumiack&
muros; fubuertic; T empexantia,addedicationem rurmas
congredientium cogic. Ordinatur acies virtu turn & pne-
paraturrn^lypeis 8c lanceis aduerfiis caftra vitiorum. De
caftris vktutum eijcitur virtus quse prater ordinem eua-
Iftiigi|ürfunt qui I gatur;Perdit enim virtutis nomen,qu^ègrediturordinë.
VirtuS igirur nön eft, fi ordinata nó eft. Quaobremadlb-»
nitütuba: Euagelica moucturcaftra,& crucis fequuntur
vexi lla.In torquen t iacula confsiEonis, in equis feruntur.
mortificarionis.QuidadhaCiturbavidórüïOrdinecon-
fufo, praccps rapiturad bcllurh. Denique confundunt
voces & permifcent ordin.es,incentiua vitiorum. Rurfus
léntis grellibus & inceflu compofito procedkad bellum
exerekits vktutum, quo tarnen rardiüs yenit,eoinftan-
t'ms£cïiv.nonconuertar(inquiens)donecdeficiant.Etbon\im
quidemeft,vtvitiuma'virtuteperimacur,fedraalum eft,
vt vitiofus virtuti adüerfetur. Qup'd fi virtus laceflita in
aliquöiexadüerfo’ftetentjillico ptocümbendum cum Ie-
fuNauey&dereconcüiatione prorfuseritagendum. Et
ius nempe'quiicacadit,aperienturocqli, non quomodo
primis hohiinibus pefpiauaricacionem, fed quomodo
caconato,per Chrifti illurhinationcm. Serpens namque
oculosaperitadconcripifcendum : Chriftus ad cogno-
fcendum &glorificandum Deum. Serpens aperitvera-
eripiat. ' Protidensicaqüead veftigia
Num.24.
Vittutüm
& vitiora
pugàa.
Pfal. 17.38
'tofs. 14.
piat'i Gfitiftus, I I p p i p H I
viftutum, lumen recipitoculorum. Humiliatus, audir
pèfcicjexüitatdomus,lactaturdominus,noninrratæmu- fermonesDei,illuminatus,videtvifioncsDeî,&dicirvi-
msjnüUusintuscruritfa^icliçus.Ö conuiuiun;pingaiû,-, bonémsq«hnpulcbratMrn4CuUtii<iUcob,niitmdIfratl,vt
ßatcrnaaäminiftrariouc! o cónuiuiijmmedullatomm & j vaUes'mmonpl, vt berniuxtafluum ïrrigut. Nefcitlacob
vin.ciemiædefccaræ.mirabilicongaudentium (oleninita- raber.nac.ula vitiorum : lèmperautdoun habitat, autin
teiQuiddabirut»ytadteintretür(Quid(rnquamjdabo,vt j tabernabulisDoniinivirturünjilitar.Hiceft Verb animus
aàteveniamôf mereficiamïdr^rurawelr.Hr«»! notibabeo, fimplexininno.«entia,purusmunditia,nonhifpidusver-
qtittlautibabeojo'ctibimotçdo.Quid'!palatumapertiiui? futia.nonpilorusnequitiaiGratusinobrequio.fidelisin
itQmacbumvacuuliiïtaucesefurientes, oculospiæ ino- j commiiTo,piouidus in officio, conilansmincepro,pa-
pi'alanguentes,manuspatentesipcdesveloce's. Tantum I tiensadconturoelias,lapiensadplacandasitas,cautusad
I ii 4 effu