
;|. 3 H ______ Hugonù EteriafiiÛe har'efibus, ,
qu* diCta funtsaatalmdaliquidabillo leparabilc.Rëlin- Et quidemin diuina fcripfürfcvnüfn^ëmHltitftdirieifocfc 1
r... r ^ .n | — ° éh piconluea'k,iScvnum de eó quod naturavnuïhfëft,acquë J
nut;ncrô:£tdèmultitudinequidemcùm'drtkur : Eràtv- \
niuerfitter ra labij Pmits, & hnguavnius: oui fimilëin ACribus j
•Lucasprotulit : Multitudnmcredentium erat cor vnttm,&-aq
»! race rgo q u oddei rrcus ex fua fobftantia mittatSpi
S tum-Filius: Quodh dcirmis mitrir,,& non ex foaftibftatï1-
!ria,fodtn,Lparriciparionemaduenientcmfcilicet, &adie-
(-'iFwm habet (plbra ycùnrotioraliaqueipluia fubftantijs ex
quibusprodenntinûncifecundumparricipatiortctn. V e •
• rumncquaquàm filîusdeeundumquôklex Deoeft,mkri-
■Caüte le- ' fncd Spiritu.Eadcm quippe res.alij poteft elle caufla,&a-
gt '& regte Hjcäulatiööm : cidem ver ó nihil poteft càuffa&cauiàri-,
Reread no : uum efle.Pater quiaem fifij & Spiritus eau da exiftityat fi-j
tam*. y>- I lius nequaquam Spirituscaufla negari debet : quod eius,
ci en dd In ßc fubftan w*lker,çund em quekihilad u eniens, nihil ad-
mutiise 1 fcCtum-, -'hitnllccundtim.parricipàrionetTi habens'mittat
iufmodi Ifoc-undum naturam.Simplickcrnamque^t babetipfum
loctouA q>aierÄr mittit, ita &hlius : Quaraobrem ex alterutrius
pajjtm m ^ fta k tia cxiftensy.ab Vtroque pantermirritur ScpèrUe^
nic:cùm îiihd allud fit Spkitumex aliquo exiftentiam habere,
q uàm,ex ipfo ex quo die habet, proccdere. Ara-
B
plius:Si perfona ianCti Spiritusjd filiofoleparabi liter n
twur &-aonaHir, cxeodem^hliornfeparabiliterfpirituwi
efle oportet: NamJj non eftex filio | infepsrabiliter Verb;
aho modo,cum abipfo-raktatur&donetur,(eparabiliter
eit ab eo. Acquifinedecifioneatqueinfeparabilkerinif--
tifur &. donatur, alter ab altero: • Quareaiiquo modo eft
alter ex altero. Ampliüs : Si qiuedam ieparabi liter mifla,
ex cauffis ex quibus mitcunfarproflutmt, mulroampjius
qui infepa-rabilker ab aliquo mitricur, ex niittcnte.elle
iudicaüaumeft. /Quomodo autem vtroque modo , ex
eaufla^dedudlioht auntfeftum : Namrruncus a radice:
aecr-ebro dentes : qornua & vngues a carrie,& afobftan-
tia cordis venae feparabilkerproducurirur. Radius verb
aPolemcfplendorabigrie mirtufuarinfeparabiliter: qu*
pmniaexlemittentibusproueniunt. QuadereSpirkufi-
fan&us>quiafiliomktkurinfeparahiliter& donatur, ex
iplo profluit, & habet exiifccnciam. Sed Mcthoiteprslul
his non conienrir, hocmododurnSyllogifmumeohnc-
Cfcit. Si,vnuseftSpiritüs&perfc&us, quiaDeus, vnus
nttna vna: de vno mntfcrófi milker cum dicktVtuü éfi m'agi-
ftervefterChriftus: vnum a'utem wrfus habëtdiuinaïcri-
ptura:quod fobftantia eft Vnüm-& naftöra>propïfie.t6 tibifó
vèró nynrrne: fieüt tres Biuin*perfori* , qüteprbpriè
proprieties tres nuncupantur; fed neqne-natura, neque
fobftamia tres-fun't. Vnum q^ppefunpleXiifdiUifibile,
acvnicum quoddiumum'eft. SanCti enimalïèrtinr, ab
intelleCtu folo ex proprietaribus differentiaal perfbna-
•rum confiremur. Noncnimvtresnumerabiles^resper-
fonas credinms.vt vnum,vnum,& vnum V1 fed fblamdif-
fefentiam propriecatum : neq\ie tres dmerfe te sèffe cre-
; duntur :■. etli aiSfcuperfonietresexiftant, fecundum tres
proprietates j quaetcrum noninrrodücöntieétiörrèm aut
diuilionem}fed proprium dcommunidiftingüunt:lMam
perfona qüod lingiriare cft , & per fe raantfeftat concur-
iurnqueinfignitiuarümproprietatura, lècundum ratio-
nemex proprietatibus coniideratam ,> vtindiuiduumd
communi fecernir, & indicat. Quadecauflai pedontea
maioribustalisaflignaturdefoiptioi aiufergó perfonam
eflefobftanwam,epropriexacibusabeifttem’hatur?rebus
numerodifferéntem : cuius defcriptionis integer con
fommaculquehric effe fenfos vidccunPerforia eft fobftan-
tia rationalis , qua: per fuas proprietates fingularis poteft
intelligi*rc>PaterpergeneracionédFilfosperhatiuitatem:
Sandus vero Spiritus per procelïïonem: pef horum ftmi-
lia, quse fingulis perlonis conneCti poffuntfi ngulariter:
fobftantiavero eoram & natura limplex eft&-vnifoimis.
Vnum funtnatura, &éiuldem fobftanti* , tresperlon*
vtputa ümpliccs. Compolita enim non vnum natura di-
cuncur, etfi vnum nan>ero exiftant. Eteninitmindus eft
compofi tus fi c ëx diffecentibus natuns, non vinis videtu r
— --»--------- -1 - — r :-----— » i — — — » ------, na?ura,ièd vnusnumero^::'Qua derepröpiièperlbnas&
A'autcm Deus, &perfeCtus quoniambonus; Nam quod | folas plurali vticurin Deo,numero Icriprurasvelutii Facia-
perfeótum non eft , imb quod huiufoiodi bonum non ! mus hominem:&, Venitedefcendmtesïinguatanfundamus.'Non
e ft, exvnavtiquetft& pcrfeCta principalicanfla , quae vnummodum'&mcomplicabilem tantum * fedvnicam
eft Pater v vnumquidque.: Si autem non ex vno , & hoe n^ruram ,-perfonarumqj fignificandodifferentiam.Nam
fo lo , fed & ex filio : non idem ergo vnum. Quomp- Diuinumnaturavnumiêdnonperfónis.Quomodbergo
doenimeft , quod nonexvno nequeprincipab , caufa infopradiCtaconclufione,qu£edicir>SinonërtcxVnolo-
vna .= duo enim font Pateratquèfilius , •& neutereorum lo PatreSpiritus, fèd ex Filio:rron*ergoidem vnum aeci-
5perfe&us:in quantum foi adinuicem egenradproduCtio- pere vnum.Si dicit Spiritum non effé idem vnum Patri &
neriiNot^eftjgitur ipf'e fpiritusperieétus. .Quot^odo ' Filio, manifeftum eftincóuëniens ?quia idemvnum font
-enim, eunviit ex imperrcctis: nihil ex imperlcctisperfe- per fubftantiam & per naturam. Quod Irdiceié iötendir,
Ctum: quin & DiarcbiaMonarchiam ab vnaextermkiat non efle vnamperfonam eundemSpiritum : eó quod ex
•Deitate. - ■duabuspcodearperfouis,&iiocaveritateomninoremotum
eft.Nam exduobus luminibus tertiü prouenit jdtio-
K] A P V T XL ' bus nequaquam imminuris:rurfus exfobttantia&virtu^
te aCtioprogreditur: Ex vena & fbnre fluuii4semanat:Ex
Av C a vero . .ïuXta ranonemhanc ■ - - r , >neque Pater oerfe-^ 'Patre&Filio^Spiritusmittitur.-&„ j « exPatre&, .FiliolanCto*- 0
a ,.. f , ^ 11 - que Spintu mundus creatus eft{ omnibusitaq: patet mit-
Heft.Sif^nilitc^r eniCmU cme ejl-ufmnl lat/ftrXa,Vqnu0em; cixn;inmf èo.p5ermfemd|a>faotnefr «hoarnirs faliameflediClamconfequentiamactcoó^cluifuioonneemm-.
Non cnimafvna (urnfoia™rfona fomta d ie e i™ « “a“ ^Monarcfa.a?,« t e n n raat iDe.catéquariterperfbiKe,
ipfisfiiiKi^tnencuin cühnüx N cxfapcnonbus l.qmdoap paret, quod neq-, duo
Filmsvericooditrua,Sp1rimSveeè6 n a “ co2 ^ a f T ^ ' CC'ï^ 'P ^ -^ ^ fi^ o n a r c h u a a p p eK
riua. QuamvtiquëhabMt tatiohem',^oiriusnoiTex |f ^ ^ ^ * n.ar^!.aefïlIt^namtlaï,nt^ P Êri‘3^® c^ : ^ an^fcil
. Patrcfolo , fèd «c Filio, non idemergo vnum. Ctee™ * £ ^ ^ “^eme^uen.en^dKentemSp.mun,
• r f - i - ^umelt-quoinodódicaeurvnum 1. Nam.vnumSSripil [eouu * fed c ï'Flllo'Pco<:cdere:
oiterdieitutapuddiiunaBifcriipturam^ fimi]icér&apud
Philofophos : velutigencre.ipecic,numero! Sedquod
génere vnum eft,fpecievert>j)luracon(iftir:fpccieautem
7 uum,mimeroplurafem: Namvnafpeciesde.pJuribus
numeroprxdicarur. Vnumquodquc numero muiupli
cïterviderur.aijjtenimvtcontiBuum , vtvnumdiïerim
Corpus totias cócmuiratc. Qjjod quidem plura eftinpar-
■ tibusrviHtiii to to , aurquod natura-diuidinonpotcftivr
puttiftum,«Cvnirasautqua:rationemhabenteandemno-
mimbusrdrfférentia,vtraniea&veftis: punftumverö&
Vnitas, quanquamdiuidi non poiSnt, alterutertamen
VnSfim
plicitati
lolitudi
oe.fingi
latricatc.
riua. Qtaam vtiquéliabeat cadohenr, fi-Sniritusnon ex ' i JLiï • a ' « _ v -------- ”
_____j . . * ^p usnonex *fomctgoiïumfceinconueniens;dicentemSpiritumnon
u*ren- e xP /“':- ' ^ 4 ’
üldpli- iequ;
G A . P V T . X 1 L
AT tarnen Nicetas ex aduecfoinftat ditfens t Si otimi-
busquidem qui diuina dogmata bené meditan tur
inambiguum &.indubrtabile«oriftat , quoniam omne
quod in Zoarchica 8c omni conditrice Trinitate flmili
modo cófpicitur, atit cÓmunrcaturde tribuspréEdicatlii',
autfingularitcrde vnaperfona dicituriEmilfioauté fimimnodó
, foóundum ëandem proCelflonrem in Zoarchica
cómunis,vnius vciqi omnino^rif. j
princip iimnim,narur& f e is ;prn,sd f t i r ^ f t ; ^ : ^ : ^ ^ ^ vCtÓrum Patris fatebuntur folius,an
Natura:
propria,
<6mitnia
firctfibu
J perfonis.,
Jjjfâiïs'itiïMfîüoYùïïiï dcHoluunt ^Libcr ï. 367 '
dc-Filijj QgpramfiPatrftîeccequâquamuôlint.dOmc- i ^liacio Filium. Quippe circamrcriprisómnibus aïijsTLp
fticamfuamopinionemihficiaBdntur: Sivcràfilij? Heil quççumqucconueniuncPatri,yf ingenituraefle.princi- qu i
quantaimpietas : häncertim PStriauftrUnt,& filio attri- j piura elfe, Spiritum emirrere, telbäo eo veto folo, Pa- 4 '
buunt.QmbusconcedereWécèflecrir,iliapropriainih- ji tfèmeffe.fcmperFilius ad ipfum dicétur, Scèconuetfo
□iceni'permUtari,&fuccedefcv-Tmoquc driinimbda coh-
fufîq arque inordinàtio eritin Deitacé, qÙÈë alia in ordi-
nemrcdigitj&néqttëhbë foluni-j'fed fugrtèflèqüod ëft
tlàn Cka Trinitas, fi bi vici fli nicëdentïbus lu cëeden trbuf-
que proprietatibus, qùæ ômhià ifopieta'tls ’plfena fiirît.'
ErgoSpiritusnon exFiliôprdcidit, quemadniôdum ëx
Pâtre vc quidam fatenfüi?.' THfec quidem rie’ceflària forfi-
-tan fuifletargumentario, fi qü* nidiiClra fontàb àduerfa-
'rijSjCOnceffa pofita^üe conftitfflënt r at neque ab aduei'-
farijs concëfla fiint hæCjVëi-pbfita; nequë man'iFèfta per
fe,vcex hisiiquerquçfiipponütur.Palanïenim eft,qubd
q u æ etniï q u en a t u ræ p rop rià lu h t ,ea efle communia eiul-
demfobftantiçperlohis:Vtæfëmum,itnm6 rtâlë,incôm'-
mutabtlitor per fe: nam qui pdrricipationë incônuettibh-
'JiaexiftimtjVt Angeli fanâi ytëîrmihttm fihëmqvhabenr.
Sed magnitudinis Dei finis n ôkë ft.,Quo enim iboàfpi-
ritii ruo? Vbiqtië diainum'fc-ft,&in omnibüs,‘& ihoirinia
très perfonæconfiftunr, quæadiri'üiccm-confub'ftantia-
les func:vteandem fofeipientes lubftânti* rariônem.Vea^
Filmfo.^ Nam Filius filius Patris dicitur, & Pa- j ^ dn^ ;
terpacei' Filij .; nequaquam Filius ad ingenitum dicetur.
Nam cum nönfit Pater,non eft Filius. Quod fi vnapro-
prietasjvqamhypoftafin'indeficienrer, & abfqueomni
diminucioneinfignit' ( h'abetautem pluresproprietates
qu^libet de tribu?) erunt proprietates, qu* minimb per-
fonas infigniant. Quamobrem nonldem eft habere prp-
prietätes,& abeifdeminfigniri: pluresemm quodlibet
^Mroaliumproprietateshab.et, '4 nullaquarumrnfigni-
vtarbitror, nullum inconueniensle-
qui,fiPater,& qu* ctim eo du* perfon* fu , huiufmonqripiiionfinlidrncvnBt
p roprietateSj.C Ù1m 1di1ffe1re-1ns- hhaabitiido, co,mJ
bofitiónem npn addiicat : ficut in punctis, in vanitati-
büfque liquido apparet. Nam tribus exofdinepofitis
yhitatibus,media priojris rcfpe&u fecunda videtur, ter-
tia yeró prima : & eadem prima $c fecunda cum fit non
Tufoipit compofitioncm. ï'Ion enim eft poflibile paflip-
nem vnitatibus,cum fintindiüifibilcsjincfle: qu^ neque
. - ^ , foippfos,nequémaiofes inteffc fiuntjjneqijeexcrclctint,
rum Filius ex Parre, ac ex PatreFilioque Spiritus fanCtus neque con.trariümpatiuivtur : qu* forti ad ptimam reeft,
nec-ïdeo fucceduntpropnerates , èquibusJPatèrFi- | lata5dexcraintelligiJadfecundam vërö fujftra: &,eademdeXtra&'
finitTra exiftente,non dcpeiitpropria ideo f m-
plicitas: fêd nequ’c Diuina hatura compqfira iïiCcttfr,
ypoita
perfor
funtinfi-
gniriuæ,
aliæauté
funt proprietates
nó(i»gu4
larum in-
figniriuæ,
fed duarû
perfon«
v e l Patris
dcFilij * val
Filij ,&
fubftantia
eôlidc
liufqucinfigniüntur: nequein vänöcftfiiiatiolen'pater-
-nitaSjVtnitdum noinencireariudumfubftantiuumintcl-
-le(fta,neque confeqaeiis.QfojdGr^ci^tihis infol tandö
rafletunt dicentes:Si Spiritus pröcedit eX filip,e1ccidit Pater
a foa proprietate:certum eft non efle fibi fobltantiam
coiTfubftahrialem,perfon* veto fi confubftantiales font:
& nullatehusproprietates füas alternarequeunt. ’ Quo*-
•mpdoenim quodfingülare eft-,’habere ^äleat alterius ^p1-
ipriecatem? Quö fit vt Cara<5tcr,id eft,pröprietas infignt-
tiua.perfian*,acqu*libecpröprietas fiiTgularis/immobi'-
iiter adhKreatcirca diuinam quaihlibet perfonamconii-.
derata. At verbnontrft vnius tanttim perfon*,aut trium
qu*uis proprietas, vt feqüentia indicäbünt. Infecabilis
quidem eft Diuinafubftantia, fedcamen pleniflifneeam
perfonarttm vnaqu*que habet fine diminüriöne. Quod
igitürericift-conueniens perfonis prprfos infeparabiliter
■commanentibus •, proprietatöm aliquam Fili| Patrifve
Proprté-
:atcs alias'
|fle perfo
las fingtt-
jtüpeN,'
onarum mm Sus efle
eô qiiôd H i l l virtutçm & a<ftioh‘em, perfonifouein tr
busexiftät. Perôrfinëmvtique modumdiuina ßinplex
natura eft,ßc taipen tota Partis , Vota Filii | tot,a,Spiritus
lantSti eft. Quid igicur cuipiam iriopinabile Videatur v-
,f: plu-
ha ih tiibqs perfonis M g commàiïentc , fiduarumj ,
shabet
perfonarum infeparabilium proprietas fnaëft, &dici-
tur> Ampliüs : Ex affë&fon&üs ah im* vt quibuftlam vi- ptoprie-
fomeftjqu^'dàmVcftigiaih corjpore^cömmanent, & ex rates,
corporis in anima,qüibus Phÿïiognompnes ,ex eprporis piuioam
idëapörtënduht-anini* affeClioncs. Quoniam -vero ex
paflionibuscorjibris, veftigia quædam a3 h*rentanhn'æ tefle com-
(manifeftüm,dolend ehim cóndolet, vulneratoq; affli- Ipofitam
gicürjpatit'utanima nqn fblùmïn féhç<ftute»fedin ebriç- |q“°d «rit
tatibus,aÈgdtûdihibufqüë : ^proptercorpodsintempe- busfm •
rantiamarceturabadtiohibus. Quô ab huiufmodilapf > pcr ®m*’
■communéifieflï-î Nofnöftimsptopncras perforiâtade-. j tegrelTo,rurfùsPerlucctanima:nccaliustaroiiiftùfmnrlx.i^ a
fccibit.id eft.fi-cot eaæqnalitef ei,qu* fegtegare natikarii fcnlSs.cùm ptiorü reininiffatiirpoft cbrieiatem. Vcmm' aiam c,
putaturàccliquis.ficqüçdain proprieracesin his quidem j hæcomniaSiqu^cuin-qihôrbmruniliafunr.adco'mpoiî- ponsaf-
quædiuerfamm fubftantiarum'fiinclcgregârnacüram.ln j tnm,Arfftocdcsrcuilnin lib.de Änllna.dicqndoKciSen-,'=*ioo,il
confubftantialibiis, id eft^n KIs quae funr eiüfdcra, natu- tirc,& amarC.aiicddifthón fuht métis pafliones, fed habéd
, ï p - PH)'poillam
r*veró perfonam infignire videntur, vtiuhominc &
quo rifib'ile arque hinnibilecquç cùm differentium natm-
rarum fint proprietates, intraeandëm fpeciem uönfub-
ftantiamfeCatalcerutra, fod perfonarum fepararionisin-
diciutn,adiefto numero,tan turn prçfta't:Dextrum aütem
&finiftrum & huiufmodi ncc fecant fubftantiam , nee
•perfoiias definiunfc. Similiter hisdiuih* perfon*qüaf-
dam habentproprietates,qu* neutrum eflticiunt. Quaf1
damvcfô-quæalteraro.quæ fo'lùmcrcsfunt: pàtctnitas, j r4 m q u i exinhfccus egèns, & quànto ràalorainTc à f c l|
filiatio,arqueptoccffio.Nampiopric.tas,quçcauiranun- J.piat,rantofacilinsinfcriôradilpcnrét,fe'cogiiofcat, fcqi
cupatur,(iuepfincipiumalicuiiisperfonæ, minime inf î - ' - ----- y.:..-, g
gniduaeftificut &qu*dam ali*,vtingenitum fine caufo
clic,fine principioeiIc,emittere, fine Pâtre elle , noneflè
Spiritum landtum , non eflë pr ocelli bile , haberë
Spiritum fandtum „mittere Spiritum fandtum. Quare
plerafq*, Filio Pater communicate fimiliter quafdanîha-
bec proprietates 8c Filius-, qti* infigniriuæ non func.
Qjwre qualdam Spiritui communicat , vt caulàriuüm,
non efle Anarchum,non cflëPacrem, i&alia hisfimilia.
Iuxta eundem modum & Spiritusaliquashabet, qutis
P.'itercommuriicatjvcluti non efle Filiuriv,non ëflègeni*:
tum,differre à Filio,& alia huiufmodi quç no»lünr HyL
poftatic* proprietaresfiue perlbnalcsi H*omnescirca
fobftàntiam confiderantur, dc'fingularumhon font for4-
titæperfonam,crgb font proprietates, qu* îieqüaquam
perlonaruminfîgniriu* font: Vna ccrtè in Diuina Trinitate
in ep,qüod illaih habet,eo quod honmqiieri phiU-ver-
animamarbitràruseft, fieneqüaquani tam‘écum pa’fliüa popeha.
proprietas, vnam perfonam indeficienter indimi-
nuteacindemutabiliterinfignit,vtpaternitas Patrem: 8c
nibuendi foc‘ietatë,omhèm corpori & ànïm* cömmurii- pet.-K a-B
tâtem abftùlït. Nôri eftancëpsàlteruterfingulâres quaf- |”°^‘n^rI
dam proprietates nadtüm efle, v t r ùb r il m , nigrunî, albu, auJ"
diüiduüèffeîah'jsalibipofiri'spàrribusj& fimiliahisjcof-.odiirê: 08
pus.Rarionali'sàuremanimaabfquëcorporeintelligere, fuut iliiui
cùmfitincorporeivnümcùm^^vélitin'telliearinulliuseô- àffc<aus> \ :■ ... .‘r e , - ^ - c fed huiu-l
fee quod
- - V-- . H • H . ... habetiU.
contempietur, exquoiifonftratutFëparabilë&imraor- lu<
tâlisi&vtruihqüequafoam ç'qnîhiù'nes proprietates ha-
berë,vt iri tbto effe,animal'Conftituere, ab inuicëmpoflê
feparàri,Copulàriq;iterüm. Datotàmen hodië omnibus
rêclamètcommunitatibuscorporis, cundfcadubitation«
iùffofla poft reforreiStibnein àlicuiüs çoriïbrtiüm habitu-
dinisadipifcètürraitëriim Apbftolus : Corruptibïlehocin-
duereincoi’ruptiónm, & mortalc hoc indàerèïmhiorialitatem.
ïteriim : Scmiiiàturcerpiisanimale, refurgetcorpusjbirituàle:i
non quôd Verten'dûm fit in fp'iritüm , fed qupd pliirës
turn fuó rationali fpiritû habitürumïît ^ommünitatës:
hüius rei omnis dûbitationis nodiim ek anvulîî dift’olhe-
re viden tu r ,exbp ta ti corporis Iefo Saluatorïs noftri,ciuf-
•qüe Beat* luper ômhësmulierèsGenitrîeis fiibtilitas,rc-
uitas,candorinuîolabilis,immortaIitatiisquoqjacmCor-
ruption is gloria : qü* corporis *quâlitcr& Spiricüselle
non ëft àmbigëndü.Cùm igituranima ific corpus plurimü
diftantia abinuicem, pr*tcr fihgülares quas habent pro-
illadha-
M a.
H h priera